prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz

Transkrypt

1 KONFERENCJA Wyzwania polityki klimatycznej połączona z posiedzeniem sejmowej Komisji OŚZNiL Warszawa, 21 października 2008 Scenariusze zmian klimatu i ich prawdopodobieństwa w świetle najnowszych badań naukowych prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu

2 1.Czy klimat się ociepla? 2.Scenariusze i projekcje 2

3 Niewygodna prawda? 3

4 4

5 Nr Rok Anomalia Rośnie temperatura globalna Lista najcieplejszych lat (w skali globalnej). Anomalia - odchylenie od średniej temperatury 5 (za )

6 Średnia roczna temperatura powietrza w Warszawie ( ) WARSZAWA - OBSERWATORIUM ( ) ZMIENNOŚĆ ŚREDNIEJ TEMPERATURY POWIETRZA Źródło: ROCZNEJ Prof. Halina Lorenc C 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 Dane y = 0,0067x + 6, R = 0,1922 Liniowy (Dane) ,0 lata 6

7 Ostatnim miesiącem o temperaturze poniżej normy był w Warszawie marzec Źródło: Prof. H. Lorenc 7

8 Anomalie temperatury, marzec 2006 Źródło: NASA 8

9 Średnie temperatury 12 kolejnych miesięcy w 2006/2007 wyższe niż kiedykolwiek w historii obserwacji (od 1850) Źródło: Kundzewicz et al.,

10 140 R2 = 0,0532 Liczba dób z przymrozkiem w roku dla stacji w Poczdamie ( ) Days Year Liczba dni upalnych w roku dla stacji w Poczdamie ( ) 75 R2 = 0, Mimo wyraźnej tendencji ocieplenia może wystąpić zima z wieloma dobami o temperaturze minimalnej poniżej 0oC i lato z nielicznymi dniami upalnymi Days Year Źródło: Kundzewicz & Józefczyk 10

11 The Greenhouse Effect Efekt cieplarniany Solar radiation Promieniowanie słoneczne Long-wave radiation Promieniowanie długofalowe Słońce podgrzewa Ziemię do Efekt cieplarniany dodaje Średnia temperatura globalna JTH CO P6bis/SBSTA 18 oc 33 oc 15 oc 11

12 Rośnie atmosferyczne stężenie dwutlenku węgla Źródła: NOAA, IPCC 12

13 Globalne anomalie temperaturowe Obserwacje i wyniki modelowania a: wymuszenia naturalne i antropogeniczne b: tylko wymuszenia naturalne Źródło: IPCC AR4 WG1 13

14 1.Czy klimat się ociepla? 2.Scenariusze i projekcje 14

15 Stężenia GHG rosną we wszystkich scenariuszach Ocieplenie jest nieuniknione 15

16 Projekcje zmian temperatury globalnej w horyzoncie (środkowa kolumna) i (prawa kolumna), w odniesieniu do (Źródło: IPCC AR4 WG1 SPM, 2007) 16

17 Względne zmiany opadu dla , w odniesieniu do , scenariusz SRES A1B, dla zimy (lewo) i lata (prawo). Kolor odpowiada medianie z 12 modeli. Obecność koloru oznacza, że 8 lub więcej modeli zgadza się co do kierunku zmian (kropkowanie: zgodność 11 lub 12 modeli). (Źródło: IPCC AR4 WG2 SPM, 2007) 17

18 Milly, Betancourt, Falkenmark, Hirsch, Kundzewicz, Lettenmaier & Stouffer Stationarity is Dead: Whither Water Management? Science, Projekcje zmian rocznego odpływu ( wobec ), scenariusz SRES A1B. Kolor odpowiada medianie z 12 modeli. Obecność koloru oznacza, że 8 lub więcej modeli zgadza się co do 18 kierunku zmian (ukośne kreskowanie: zgodność 11 lub 12 modeli.

19 (25;30) (20;25) (15;20) (10;15) (5;10) (2;5) (0;2) Difference in number of days with temperature >=30 C and precipitation <=0.1 mm in summer, (A2) vs Source: Kundzewicz et al. (2006) 19

20 Wino a ocieplenie We wszystkich regionach we Francji, w ciągu ostatnich 15 lat poprawiły się wskaźniki jakości wina [IPCC AR4 WG2, 2007] Stężenie alkoholu w winie w Alzacji [Duchéne & Schneider, 2004] 20

21 Powodzie 2002 w Europie Trzy kategorie problemów wodnych: Susza letnia Straty > 20 miliardów Euro 2003 w Europie - zbyt mało - zbyt dużo - zbyt brudna mogą zaostrzyć się wskutek zmian klimatu 21

22 Gorące lato (VI-VIII) 2003 w Europie: Anomalie temperatury (a) Europa; (bd) Szwajcaria; (b) obserwacje dla ; (c) symulacje dla ; (d) symulacje dla (SRES A2). [IPCC AR4, 2007] Śmiertelność podczas fali upałów w Paryżu [Koppe i in., 2004] 22

23 Tornada w Polsce Źródło: Prof. Halina Lorenc (biały szkwał) 23

24 500-km wybrzeże Polski narażone jest na szereg zagrożeń od strony zmian klimatu i wzrostu poziomu morza, a w szczególności w regionach wschodnim i zachodnim, z Trójmiastem i Szczecinem. 24

25 Ekosystemy W przyrodzie nastąpią znaczne zmiany migracje w poszukiwaniu odpowiedniego klimatu. Zasięg występowania wielu roślin i zwierząt przesunie się więc w kierunku biegunów i ku wyższym wysokościom. 25

26 Zagrożenia: fale upałów, kosztowna klimatyzacja; opady intensywne, powodzie i osuwiska; susze w sezonie wegetacyjnym; wzrost poziomu morza; silne wiatry; brak śniegu (sporty zimowe); i szanse: wyższa temperatura wody; mniejsza zachorowalność i śmiertelność zimą; oszczędność na opale 26