Płetwonurek Wrakowo-Morski KDP/CMAS (PWM) Medyczne aspekty nurkowania na morzu choroba morska WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 1
Agenda Choroba morska Anatomia narządu równowagi Dlaczego chorujemy Objawy Jak przeciwdziałać chorobie Co jak dopadnie? WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 2
Medyczne aspekty nurkowania na morzu Choroba morska jest rodzajem choroby lokomocyjnej i należy do tzw. kinetoz, tj. zaburzeń równowagi, wywoływanych przez nagłe ruchy ciała Dotyka ona co piątego podróżującego człowieka WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 3
Medyczne aspekty nurkowania na morzu Choroba lokomocyjna jest pewnego rodzaju chwilową niedyspozycją mózgu, a właściwie zaburzeniem narządu równowagi Nie jest niebezpieczna i rzadko trwa dłużej niż dwa dni Jej objawy są podobne, niezależnie od środka transportu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 4
Anatomia narządu równowagi Zmysł równowagi umożliwia czucie położenia i ruchów ciała w przestrzeni. Mieści się w błędniku błoniastym, w uchu wewnętrznym. Za równowagę i koordynację ruchową odpowiada także móżdżek (jego funkcja nie jest upośledzona w przypadku choroby morskiej) Zmysł równowagi tworzą: woreczek łagiewka 3 kanały półkoliste WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 5
Anatomia narządu równowagi 1. Kanały półkoliste; 2. Ślimak; 3. Przedsionek. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 6
Anatomia narządu równowagi Kanały półkoliste odbierają wrażenia ruchów głowy Łagiewka i woreczek jest właściwym narządem równowagi Kanały półkoliste ustawione są w trzech płaszczyznach, odpowiadających trzem wymiarom przestrzennym Odpowiednio do trzech kanałów półkolistych rozróżniamy trzy przewody półkoliste, które odchodzą od łagiewki WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 7
Anatomia narządu równowagi Przewody półkoliste przed połączeniem się z łagiewką rozszerzają się w tak zwaną bańkę przewodu półkolistego, gdzie mieszczą się zakończenia nerwu przedsionkowego Komórki nerwu przedsionkowego mają niewielkie rzęski, które podczas zmian położenia ciała zostają pobudzone przez ruchy kamyczków błędnikowych i śródchłonki WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 8
Anatomia narządu równowagi Bodźce przeprowadzone są drogą nerwu przedsionkowego do ośrodków równowagi w mózgu, gdzie powstaje świadomość o położeniu ciała. Mózg człowieka do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje informacji pochodzących ze wszystkich pięciu zmysłów WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 9
Anatomia narządu równowagi Gdy poruszamy się siłą własnych nóg, po twardym gruncie - wszystkie receptory (przede wszystkim błędnik, odpowiedzialny za utrzymanie równowagi oraz narządy wzroku i receptory dotyku) przesyłają do mózgu zgodne informacje o położeniu naszego ciała WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 10
Dlaczego chorujemy Problem pojawia się, gdy teoretycznie znajdujemy się w stabilnym położeniu (np. na statku), a jednocześnie poruszamy się względem otoczenia, o czym informuje nas błędnik odbierający drgania i przechyły ośrodka, w którym przebywamy Mózg nie może sobie poradzić z tymi sprzecznymi impulsami, nie wie jak je zinterpretować i w rezultacie zaczynamy chorować WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 11
Objawy Objawy początkowe to: brak apetytu uczucie niewygody złe samopoczucie zmęczenie i brak koncentracji utrudniające wykonywanie prac wymagających wysiłku umysłowego WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 12
Objawy Objawy późniejsze to: zwolnienie tętna i senność połączona z ziewaniem zawroty i bóle głowy nudności suchość w ustach lub ślinotok nadmierne poty wymioty WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 13
Jak przeciwdziałać chorobie Pozytywnie nastawić się do podróży Jeść lekkostrawne potrawy, zwłaszcza dużo owoców, unikać natomiast obfitych, tłustych i ostrych potraw oraz napojów gazowanych, kawy i alkoholu Ubierać się stosownie do pogody Starać się być w suchym ubraniu WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 14
Jak przeciwdziałać chorobie Panować nad strachem, który wzmacnia chorobę morską Nie przemęczać się, dużo odpoczywać. Zmęczenie i słaba kondycja fizyczna również nasilają chorobę morską Znaleźć sobie jakieś niezbyt ciężkie zajęcie np. przygotowanie sprzętu, robienie zdjęć itp. WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 15
Jak przeciwdziałać chorobie Starać się być na pokładzie, w miejscu najmniej narażonym na wstrząsy i bujanie - przebywanie pod pokładem w najlepszym przypadku spowoduje mdłości Patrzeć na odległe, w miarę stałe punkty odniesienia (horyzont, niebo, chmury, ląd), gdyż obserwowanie fal powodują nasilenie objawów WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 16
Jak przeciwdziałać chorobie W zapobieganiu chorobie morskiej, bardzo duże znaczenie ma nastawienie psychiczna. Ciągła koncentracja na tym, że za chwilę może dopaść nas choroba morska, tak naprawdę ją wywołuje WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 17
Co jak dopadnie? Przy pierwszych objawach choroby morskiej, należy w miarę możliwości unikać schodzenia pod pokład Głębokie, miarowe oddychanie z dłuższym przytrzymaniem wdechu pozwala złagodzić objawy choroby w jej wczesnej fazie WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 18
Co jak dopadnie? Nie wolno dopuścić do odwodnienia organizmu. Pijmy i jedzmy niewielkie ilości (suchary, owoce, woda) choćby za chwilę miały powrócić Gdy chorujemy ciężko i organizm jest bardzo osłabiony, absolutnie kluczowe znaczenie ma właściwe zabezpieczenie się przed wypadnięciem za burtę WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 19
Co jak dopadnie? Dla zmęczonego organizmu najlepszy jest sen. Ale nie wolno przesadzić, bo długotrwałe leżenie w koi potęguje ogólne osłabienie Zawsze można zdecydować się na środki farmakologiczne. Ich wybór na rynku jest duży NIE NALEŻY STOSOWAĆ LEKÓW POWODUJĄCYCH OTĘPIENIE PSYCHO-FIZYCZNE WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 20
Podsumowanie Choć choroba morska przez wielu jest uważana jako przypadłość wstydliwa, nie należy zbytnio się przejmować gdy przytrafi się właśnie nam każdy żeglarz czy uczestnik rejsu na statkach, wcześniej czy później padnie jej ofiarą Tylko od nas zależy jak będziemy na nią przygotowani WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 21
Autorzy Tekst i opracowanie o Marcin Kasprzak praca dyplomowa na stopień M3 KDP/CMAS*** o Promotor - Marcin Dąbrowski Zdjęcia o Marian Araszewski o Marcin Dąbrowski o Bartosz Kusz o Robert Goszczyński o Zbiory OCSP PTTK o Źródło własne Prawa autorskie do niniejszej prezentacji przysługują OCSP KDP PTTK. Powielanie prezentacji w całości lub w części, jej modyfikowanie i publiczne odtwarzanie bez zgody OCSP KDP PTTK jest zabronione. Aktualizacja 2017 - Marcin Wajdyk WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 22
Pytania? WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 23