BUDOWA JEDNOSTEK PŁYWAJĄCYCH

Transkrypt

1 Płetwonurek Wrakowo-Morski KDP/CMAS (PWM) BUDOWA JEDNOSTEK PŁYWAJĄCYCH Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

2 Agenda Elementy kadłuba Szkielet kadłuba Elementy poprzeczne kadłuba Elementy podłużne kadłuba Poszycie Pokład Nadbudówka Napęd jednostek pływających Ster Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

3 Do budowy kadłubów statków wykorzystuje się: stal wykorzystywana jest tzw. stal okrętowa (od 1909r.), drewno pierwszy materiał do budowy statków laminaty połączenie włókna szklanego, bądź karonizowanego z żywicami poliestrowymi, epoksydowymi lub winylowymi siatkobeton od 1850r. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

4 Elementy kadłuba 1 dziób 2 gruszka dziobowa, przedłużenie kilu przed dziobnicę 3 kluza kotwiczna 4 burta 5 śruba napędowa i płetwa steru (nie będące częścią kadłuba) 6 rufa 7 komin 8 nadbudówka 9 pokład Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

5 Trzy strefy pracy kadłuba Ze względu na warunki eksploatacji kadłuba, można go podzielić na następujące części: część podwodna (podwodzie) nazywana czasami kadłubem żywym pas zmiennego zanurzenia cześć kadłuba, która ze względu na zmieniające się środowisko pracy (woda morska powietrze) jest najbardziej narażona na korozję część nadwodna Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

6 Szkielet kadłuba to zestaw elementów trwale ze sobą połączonych oraz nadających mu kształt oraz wytrzymałość. Stanowi ramę, do której mocowane są następnie poszycie oraz pokład Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

7 Główny zespół konstrukcyjny stanowi tzw. zestaw trzonowy. W jego skład wchodzą: stępka (nazywana również kilem) przebiegająca wzdłuż diametralnej kadłuba stewa przednia (inaczej stewa dziobowa lub dziobnica) stewa tylna (stewa rufowa bądź tylnica). Dwa ostatnie elementy determinują kształt dziobu oraz rufy Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

8 Elementy poprzeczne Wręgi Do zestawu trzonowego montowane są elementy poprzeczne nazywane wręgami. Stanowią one ożebrowanie kadłuba i nadają mu ostateczny kształt. Do nich mocowane jest poszycie Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

9 Elementy poprzeczne Wręgi Istnieje kilka rodzajów wręgów: wręgi gięte wręgi sztywne wręgi łamane Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

10 Elementy poprzeczne Denniki Wręgi ze stępką łączone są przy pomocy denników. W dennikach wierci się otwory nazywane szpigatami zapewniające swobodny przepływ wody wzdłuż kadłuba Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

11 Elementy poprzeczne Grodzie Do elementów poprzecznych szkieletu zalicza się również grodzie wodoszczelne oraz półgrodzie. W przypadku małych jachtów grodzie służą głównie do zwiększenia sztywności konstrukcji Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

12 Elementy poprzeczne Pokładniki Wręgi od góry zamykane są poprzecznymi elementami nazywanymi pokładnikami. Ich nazwa pochodzi od mocowanego do nich pokładu. Pokładniki spoczywają na wzdłużnikach. W miejscach, gdzie wymagana jest zwiększona wytrzymałość montuje się tzw. pokładniki wzmocnione o większym przekroju Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

13 Elementy podłużne szkieletu Ramy wręgowe oraz zestaw trzonowy łączone są elementami podłużnymi szkieletu, przebiegającymi wzdłuż burt. Noszą one nazwę wzdłużników. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

14 Elementy podłużne szkieletu Istnieje kilka rodzajów wzdłużników: wzdłużniki pokładnikowe na nich spoczywają pokładniki wzdłużniki pokładowe wzmacniają konstrukcję poprzez podparcie pokładników wzdłużniki obłowe mocowane są wewnątrz wręgów wzdłużniki denne przebiegają po dennej części kadłuba Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

15 Elementy podłużne szkieletu wzdłużniki odcinkowe stanowią krótkie wzdłużniki występujące w miejscach o podwyższonym obciążeniu i wzmacniają wzdłużniki pokładowe bądź obłowe, wzdłużniki pośrednie występują, podobnie jak wzdłużniki odcinkowe, w miejscach mocno obciążonych Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

16 Schemat szkieletu kadłuba 1. stewa dziobowa, 2. wzdłużnik burtowy, 3.stępka (kil), 4. kolano poziome, 5. wzdłużnik obłowy, 6. wręg, 7. pawęż, 8. dennik, 9.pokładnik Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

17 Schemat ramy wręgowej kadłuba 1. pokładnik, 2. wręg (bocznik żebra), 3. stępka (kil), 4. dennik, 5. kolano pionowe. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

18 Poszycie Do szkieletu konstrukcyjnego mocuje się poszycie, nadające ostateczny kształt kadłuba i zapewniające mu szczelność. Poszycie tworzy odpowiednio burty, obło oraz dno jednostki. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

19 Pokład Pokład statku trwałe, wodoszczelne pokrycie zamykające od góry kadłub statku. Może być stalowe, drewniane lub wykonane z kompozytów. W nomenklaturze żeglarskiej nazywane jest dekiem lub pokładówką. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

20 Pokład Na statku może być kilka pokładów. Rozróżnia się: pokład dziobowy (fordek) część pokładu górnego znajdująca się na dziobie lub osobny pokład rozciągający się od dziobu na niecałą długość statku. Najbardziej wysunięta, skrajna część pokładu dziobowego to bak, Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

21 Pokład pokład rufowy (achterdek) część pokładu górnego znajdująca się na rufie lub osobny pokład na rufie, pokład górny najwyższy, nieprzerwany pokład, rozciągający się na całej długości statku. pokład grodziowy do którego dochodzą poprzeczne grodzie wodoszczelne, Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

22 Pokład pokład nadbudówki lub pokładówki (spardek) nakrywający nadbudówkę lub pokładówkę, pokład wolnej burty do którego mierzona jest wolna burta. Jest to zwykle pokład górny. pokład wytrzymałościowy stanowiący górny element konstrukcji statku, Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

23 Pokład pokład dolny znajdujący się poniżej pokładu górnego. pokład pojazdowy - na promach i samochodowcach, na którym przewożone są pojazdy, szkafut występujący na żaglowcach i dużych jednostkach żaglowych, pokład znajdujący się na śródokręciu. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

24 Pokład Dookoła pokładu często znajduje się nadburcie (falszburta) z relingami mające zapobiec wypadnięciu za burtę. Do schodzenia pod pokład służą zejściówki oraz luki. W pokładzie montuje się również otwory wentylacyjne oraz okna i świetliki zapewniające oświetlenie w kabinach. W pokładzie może znajdować się kokpit. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

25 Nadbudówka Nadbudówka konstrukcja znajdująca się na pokładzie jednostki pływającej. Jej zadaniem jest zwiększenie pojemności pomieszczeń pod pokładem (poprzez zwiększenie ich wysokości ponad krawędź burty), nadanie jednostce odpowiedniego aerodynamicznego opływu, estetycznego kształtu oraz częściowo wzmocnienie jej konstrukcji. Dodatkowo nadbudówki stanowią obudowę otworów komunikacyjnych takich jak zejściówki. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

26 Nadbudówka Na dużych jednostkach pływających, wielopokładowych (wielopiętrowych), pojęciem nadbudówki określa się pomieszczenia wybudowane powyżej linii najwyższego pokładu, o ile ich boczne ściany sięgają burt, lub też pomiędzy nimi a burtami znajdują się tylko wąskie przejścia. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

27 Nadbudówka Nadbudówka okrętu podwodnego nazywana jest kioskiem, na niej instaluje się wszelkie maszty (np. radiowy, peryskop). Nadbudówki na dziobie i rufie jednostki określane są odpowiednio dziobówka i rufówka Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

28 Zejściówka Zejściówka zejście prowadzące do pomieszczeń znajdujących się pod pokładem na jachcie, statku lub innej jednostce pływającej. Zejściówka zazwyczaj znajduje się w tylnej ścianie pokładówki, rzadziej nadbudówki. Może prowadzić bezpośrednio z kokpitu. Z zejściówki pod pokład prowadzą schodki (schodnia, trapik) lub drabinka. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

29 Zejściówka Na dużych statkach morskich wszystkie schody i klatki schodowe nazywane są zejściówkami. Dla odróżnienia od schodów, proste zejścia z pokładu, zakończone klapą i prowadzące bezpośrednio do pomieszczeń określa się słowem kapa. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

30 Zejściówka Na dużych statkach morskich wszystkie schody i klatki schodowe nazywane są zejściówkami. Dla odróżnienia od schodów, proste zejścia z pokładu, zakończone klapą i prowadzące bezpośrednio do pomieszczeń określa się słowem kapa. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

31 Zejściówka na statku Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

32 Zejściówka Otwór zejściówki na mniejszych jednostkach chroniony jest sztorcklapą i suwklapą, natomiast na większych odpowiednimi drzwiami strugoszczelnymi jedno lub dwuskrzydłowymi, drzwiami obrotowymi lub zrębnicą zakończoną strugoszczelną klapą. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

33 Zejściówka Otwór zejściówki może być osłonięty szpryckapą nazywaną inaczej dog house. Drzwi i klapy posiadają zabezpieczenia unieruchamiające je w pozycji otwartej, tak aby samoczynnie nie zamykały się podczas ruchu jednostki na fali. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

34 Zejściówka Zrębnica - pionowa ochrona, przed zalewaniem przez fale wchodzące na pokład, wokół luku lub włazu na pokładzie statku. Ma postać sztywnego i szczelnego fartucha z blachy zakończonego pokrywą luku lub włazu. Wraz z zamknieciem (pokrywa luku) tworzy zamknięcie strugoszczelne w pokładach. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

35 Zrębnica zakończona pokrywą luku ładowni Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

36 Napęd jednostek pływających Podział jednostek pływających ze względu na napęd: statki żaglowe o napędzie śrubowym o napędzie strugowodnym Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

37 Napęd jednostek pływających Śruba okrętowa, śruba napędowa, śruba statku rodzaj pędnika o napędzie mechanicznym, służący do napędzania statku wodnego. Przetwarza ruch obrotowy wału śrubowego na siłę naporu poruszającą statek. Śruba napędowa zastąpiła koła łopatkowe. Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

38 Napęd jednostek pływających Spotykane są śruby wyposażone w dwie do siedmiu łopat (najczęściej cztery) Ponadto rozróżnia się śruby: stałe nastawne składane Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

39 Ster Płetwa sterowa ruchome urządzenie będące częścią jednostki pływającej służące zarówno do utrzymywania jak i do zmiany kierunku ruchu. Działanie steru zmienia kątową orientację jednostki w przestrzeni Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

40 Śruba napędowa z płetwą sterową Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

41 Podsumowanie elementy wraku mogą być trudne do rozpoznania ze względu na stan zniszczenia położenie elementów wraku może powodować dezorientację płetwonurka znajomość charakterystycznych elementów budowy ułatwia naturalną nawigację na wraku elementy metalowe mogą zaburzać pracę kompasu Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

42 Autorzy Tekst i opracowanie o Marcin Kasprzak praca dyplomowa na stopień M3 KDP/CMAS*** o Promotor - Marcin Dąbrowski Zdjęcia o Marian Araszewski o Marcin Dąbrowski o Bartosz Kusz o Robert Goszczyński o Zbiory OCSP PTTK o Źródło własne Prawa autorskie do niniejszej prezentacji przysługują OCSP KDP PTTK. Powielanie prezentacji w całości lub w części, jej modyfikowanie i publiczne odtwarzanie bez zgody OCSP KDP PTTK jest zabronione. Aktualizacja Marcin Wajdyk Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS

43 Pytania? Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS