Bydgoszcz, dnia 14 grudnia 2017 r. KUJAWSKO-POMORSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ W BYDGOSZCZY BŻ.8361.168.2017 Decyzja nr BŻ - 115/2017 o karach pieniężnych I. Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2212) w zw. z art. 40a ust. 4 tej ustawy, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy wymierza przedsiębiorcy Stowarzyszenie Delta prowadzącemu działalność gospodarczą w punkcie gastronomicznym na terenie parku rozrywki Jurapark, ul. Sportowa 1, 86-050 Solec Kujawski, karę pieniężną w kwocie 1000 zł (słownie: jeden tysiąc złotych), z tytułu wprowadzenia do obrotu zafałszowanego napoju oferowanego pod nazwą herbata, oznakowanego z naruszeniem art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE. L 304 z 22 listopada 2011 r., s.18) oraz 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 29) oraz 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 29). II. Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2212) w zw. z art. 40a ust. 4 tej ustawy, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy wymierza przedsiębiorcy Stowarzyszenie Delta prowadzącemu działalność gospodarczą w punkcie gastronomicznym na terenie parku rozrywki Jurapark, ul. Sportowa 1, 86-050 Solec Kujawski, karę pieniężną w kwocie 500 zł (słownie: pięćset złotych), z tytułu wprowadzenia do obrotu 14 partii artykułów rolno spożywczych, oferowanych konsumentom pod nazwami: 1. Hamburger, 2. Hot dog 3. Sos musztarda, 4. Sos arabski łagodny, 5. Sos meksykański, 6. Sos chrzanowy, 7. Sos czosnkowy, 8. Hot dog francuski 9. Zapiekanka 10. Sałatka z kurczakiem 11. Szyszki ziemniaczane 12. Warzywa na parze 13. Karkówka pieczona w sosie 14. Udko z kurczaka (faszerowane) nieodpowiadających w zakresie oznakowania jakości handlowej określonej w 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 29). ul. Jagiellońska 10, 85-020 Bydgoszcz tel.: +48 52 323 16 10 fax: +48 52 322 58 13 e-mail: bydgoszcz@wiih.com.pl www.wiih.com.pl
Uzasadnienie W toku kontroli przeprowadzonej w dniach 23 i 25-27 września 2017 r. przez inspektorów reprezentujących Kujawsko - Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy, zwanego dalej Wojewódzkim Inspektorem, w należącym do przedsiębiorcy Stowarzyszenie Delta, ul. Sandomierska 4, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski, zwanego dalej stroną, punkcie gastronomicznym (grill mix, potrawy za 100 g) zlokalizowanym na terenie parku rozrywki Jurapark, ul. Sportowa 1 w Solcu Kujawskim (86-050), stwierdzono w sprzedaży ww. partie artykułów rolno spożywczych (nr akt kontroli BŻ.8361.168.2017). Inspektorzy ocenili oznakowanie artykułu rolno spożywczego, o którym mowa w pkt I sentencji niniejszej decyzji, w miejscu sprzedaży i stwierdzili, że nie odpowiadało ono jakości handlowej, bowiem podano nazwę napoju niezgodnie z prawdą, tj. herbata zamiast Napój herbaciany instant o smaku cytrynowym, co narusza art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 ( Dz. Urz. L. 304 z 22 listopada 2011 r., s. 18), zwanego dalej rozporządzeniem (UE) nr 1169/2011. Ponadto nie podano wykazu składników ww. napoju, co narusza 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r. poz. 29), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania. W toku kontroli inspektorzy ocenili również oznakowanie deklarowanych w cenniku potraw stwierdzając, że nie odpowiadało ono jakości handlowej, bowiem w przypadku 14 potraw wymienionych w pkt II sentencji niniejszej decyzji, nie podano wykazu składników, w tym (z wyjątkiem sałatki z kurczakiem i warzyw na parze) informacji o użytych przy ich wytworzeniu substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, co narusza 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie znakowania. Przebieg i ustalenia poczynione w toku kontroli zostały opisane w protokole kontroli przyjętym bez zastrzeżeń przez osobę upoważnioną do reprezentowania strony 27 września 2017 r. W oparciu o zebrany w toku kontroli materiał dowodowy Wojewódzki Inspektor uznał za zasadne wszczęcie z urzędu postępowań administracyjnych w sprawie wymierzenia stronie kar pieniężnych z art. 40a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2212), zwanej dalej ustawą o jakości handlowej, za wprowadzenie do obrotu wymienionych w sentencji niniejszej decyzji artykułów rolno - spożywczych. W związku z powyższym, pismem z 16 października 2017 r., doręczonym 19 października 2017r., Wojewódzki Inspektor zawiadomił stronę o wszczęciu powyższych postępowań administracyjnych. Jednocześnie poinformował, że przed wydaniem rozstrzygnięć kończących postępowania w sprawie na podstawie art. 10 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1257), zwanej dalej Kpa, stronie biorącej udział w postępowaniu przysługuje prawo do zapoznania się z aktami sprawy, a także wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań oraz wyznaczył stronie 10 - dniowy termin do realizacji tego uprawnienia, liczony od dnia doręczenia pisma zawiadamiającego o wszczęciu. Wojewódzki Inspektor zażądał również przekazania informacji o wielkości obrotów oraz przychodu za ostatni zamknięty rok rozliczeniowy. Strona nie udzieliła odpowiedzi na doręczone jej 19 października 2017 r. wezwanie Wojewódzkiego Inspektora do przekazania pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego informacji o wielkości obrotów oraz przychodu za ostatni zamknięty rok rozliczeniowy w terminie 7 dni od otrzymania pisma pod rygorem zastosowania środków przymuszających. Wobec tego Wojewódzki Inspektor pismem z 14 listopada 2017 r. ponownie wezwał stronę do przekazania informacji o wielkości obrotów i wyznaczył termin 7 dni na przekazanie ww. informacji od dnia doręczenia wezwania. Ponadto w związku z nieprzekazaniem informacji o wielkości obrotów Strona 2 z 5
i przychodów, Wojewódzki Inspektor poinformował stronę o przedłużeniu postępowań administracyjnych wskazując, że załatwienie sprawy nastąpi do 16 grudnia 2017 r. 27 listopada 2017 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy wpłynęło pismo strony z 23 listopada 2017 r. stanowiące odpowiedź na ponowne wezwanie Wojewódzkiego Inspektora. Wojewódzki Inspektor ustalił i stwierdził: I. Wprowadzenie do obrotu 1 artykułu rolno - spożywczego, tj. napoju, o którym mowa w pkt I sentencji niniejszej decyzji, Wojewódzki Inspektor ocenił jako wprowadzenie do obrotu artykułu rolno spożywczego zafałszowanego. W myśl art. 3 pkt 10 ustawy o jakości handlowej artykuł rolno-spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli: a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej, b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych albo niezgodną z prawdą, c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. Wymierzając karę Wojewódzki Inspektor miał na uwadze kryteria wskazane w art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości handlowej, uwzględnił zatem stopień szkodliwości czynu, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych i wielkość jego obrotów oraz przychodu, a także wartość kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych. Oceniając stopień szkodliwości czynu Wojewódzki Inspektor zwrócił uwagę, że w oznakowaniu oferowanego konsumentom napoju podano nazwę niezgodną z prawdą. Konsument decydując się na zakup środka spożywczego oferowanego pod nazwą herbata ma prawo oczekiwać, że otrzyma napój z suszonych liści krzewu herbacianego. Tymczasem strona dokonała sprzedaży produktu spożywczego określonego jako instant, tj. będącego w postaci proszku łatwo rozpuszczalnego w wodzie o zadeklarowanym na opakowaniu jednostkowym składzie: cukier, maltodekstryna, regulator kwasowości - kwas cytrynowy, aromat, proszek cytrynowy (0,1 %), ekstrakt herbaciany (0,14 %), barwnik - E-150D, witamina C. Zastępowanie zadeklarowanego środka spożywczego tj. herbaty, jego substytutem, tj. produktem Napój herbaciany instant o smaku cytrynowym, przy braku odpowiedniej informacji o tym fakcie, wyłącza możliwość podjęcia przez konsumentów świadomego, zgodnego z oczekiwaniami wyboru. Działania, których skutkiem jest wprowadzenie konsumentów w błąd uznać należy za naruszające prawo. W myśl art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia (UE) nr 1169/2011, informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd co do właściwości środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru, tożsamości, właściwości, składu, ilości, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. Działanie strony bezpośrednio naruszyło interesy ekonomiczne konsumentów, uniemożliwiając im, w zamian za zapłaconą cenę, uzyskanie wybranej potrawy. Ponadto w przypadku ww. artykułu rolno-spożywczego, strona nie podała wykazu jego składników. Podanie wykazu składników ma niebagatelne znaczenie z punktu widzenia nabywcy. Wykaz zastosowanych składników jest wyróżnikiem jakości produktów oraz pozwala konsumentowi wybrać te, których poszukuje. Niepodanie w miejscu sprzedaży wykazu składników w odpowiedni, normatywnie wskazany sposób stanowi działanie uchybiające 19 ust.1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie znakowania. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku środków spożywczych oferowanych do sprzedaży konsumentowi Strona 3 z 5
finalnemu lub zakładom żywienia zbiorowego bez opakowania lub w przypadku pakowania środków spożywczych w pomieszczeniu sprzedaży na życzenie konsumenta finalnego lub pakowania do bezzwłocznej sprzedaży podaje się wykaz składników - zgodnie z art. 18-20 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011, z uwzględnieniem informacji, o których mowa w art. 21 tego rozporządzenia (o substancjach alergennych lub powodujących reakcje nietolerancji). II. Wprowadzenie do obrotu 14 potraw wymienionych w punkcie II sentencji niniejszej decyzji, Wojewódzki Inspektor ocenił jako wprowadzenie do obrotu artykułów rolno spożywczych o niewłaściwej jakości handlowej. Oceniając stopień szkodliwości czynu Wojewódzki Inspektor uznał, że w przypadku ww. potraw nie podano wykazu składników, w tym (z wyjątkiem sałatki z kurczakiem i warzyw na parze) informacji o użytych przy ich wytworzeniu substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, co narusza 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie znakowania. Zaniechanie w zakresie substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji należy rozpatrywać w kategorii naruszenia interesów zdrowotnych konsumentów poprzez potencjalne narażenie ich na utratę zdrowia. Ważne jest, aby podawać informacje na temat obecności dodatków do żywności, substancji pomocniczych w przetwórstwie i innych substancji lub produktów, w których przypadku naukowo dowiedziono, że mogą powodować alergie lub reakcje nietolerancji, aby umożliwić konsumentom, szczególnie osobom cierpiącym na alergie lub nietolerancje pokarmowe, dokonywanie świadomych, bezpiecznych dla nich wyborów 1. III. Oceniając zakres naruszenia zarówno w przypadku wprowadzenia do obrotu 1 artykułu rolno-spożywczych zafałszowanego, jak i 14 artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających w zakresie oznakowania wymaganej przepisami prawa jakości handlowej, Wojewódzki Inspektor uznał, iż strona uchybiła fundamentalnemu obowiązkowi wprowadzania do obrotu żywności o odpowiedniej jakości handlowej. Zaufanie konsumenta do kontrahenta, a więc subiektywne przekonanie, że przedsiębiorca nie wykorzysta swojej przewagi, by działać na jego niekorzyść jest czynnikiem mającym istotny wpływ na jego decyzje i stanowi ważne kryterium wyboru. W niniejszej sprawie działający w zaufaniu do przedsiębiorcy konsument nabywał produkty niezgodne z oczekiwaniami i został w ten sposób narażony na straty. Rozważając przesłankę dotychczasowej działalności podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych, Wojewódzki Inspektor uznał, że przebieg dotychczasowej działalności strony nie stanowi okoliczności zaostrzającej wymiar kary, gdyż jest to pierwsze stwierdzone naruszenie wymagań w zakresie jakości handlowej. Art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej stanowi, że kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze, nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. W świetle art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości handlowej, kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1000 zł. Wojewódzki Inspektor wziął również pod uwagę wielkość przychodu i obrotów strony, a także wartość kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych (2,50 zł za napój oferowany pod 1 Motyw 24 preambuły rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 ( Dz. Urz. L 304 z 22 listopada 2011 r., s. 18). Strona 4 z 5
nazwą herbata oraz 48,60 zł za 14 partii artykułów rolno-spożywczych, o których mowa w pkt II sentencji niniejszej decyzji). Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Inspektor za czyny opisane w pkt I i II sentencji niniejszej decyzji wymierzył stronie kary w minimalnych, dopuszczalnych prawem wysokościach. W związku z powyższym Wojewódzki Inspektor orzekł jak w sentencji. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 oraz art. 129 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1257) stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy, ul. Jagiellońska 10, 85-020 Bydgoszcz. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2212) karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa strona powinna wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy nr NBP O/O Bydgoszcz 25 1010 1078 0072 6922 3100 0000 w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara nie zapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 1 Ordynacji podatkowej. 3. Zgodnie z art. 40a ust. 8 z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2212) w zakresie nieuregulowanym w ustawie, do kary pieniężnej stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa. Kujawsko Pomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Tomasz Sypniewski Otrzymują: 1. Stowarzyszenie Delta ul. Sandomierska 4 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski NIP: 6611950969 REGON: 290986016 2. a/a Strona 5 z 5