12281 Łódź, dnia WOJEWODA ŁÓDZKI GN-II.431.7.2012 Prezydent Miasta Łodzi - wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206) oraz art. 6 ust. 4 pkt 3 w związku z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej przeprowadzona została w Urzędzie Miasta Łodzi, ul. Piotrkowska 104, 90-926 Łódź przez pracowników Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Geodezji Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, tj. Pawła Sobczaka kierownika oddziału gospodarki gruntami oraz Katarzynę Zielonka starszego inspektora wojewódzkiego w oddziale gospodarki gruntami w dniach 14 i 17 grudnia 2012 r., w trybie zwykłym kontrola planowa, w zakresie prawidłowości gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa oraz wykonywania obowiązku związanego z ujawnieniem w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości przez Prezydenta Miasta Łodzi, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej. W czasie czynności kontrolnych, których dokonano w dniu 14 grudnia 2012 r. zbadano: 1
22282 - zasady i sposób ewidencji nieruchomości stanowiących zasób nieruchomości Skarbu Państwa, - udostępnianie i zbywanie nieruchomości z zasobu i gospodarowanie zasobem Skarbu Państwa, - sposób gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa, - realizację celów przez jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty, zgodnie z umowami darowizn nieruchomości pochodzących z zasobu Skarbu Państwa, - planowanie sposobu wykorzystania zasobu, - realizację ujawniania w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa. Czynności kontrolnych, dokonano w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), ustawy Kodeks Cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (tekst jedn. Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o ujawnianiu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1356). Ustalono, że Prezydent Miasta Łodzi, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, według stanu na dzień 14 grudnia 2012 r. prowadzi ewidencję nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste oraz nieruchomości stanowiących zasób Skarbu Państwa w sposób zgodny z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Prowadzona ewidencja nieruchomości spełnia wymogi określone w art. 23 ust. 1c ustawy o gospodarce nieruchomościami. Z załączonych do akt kontroli dokumentów wynika, że ogólna powierzchnia nieruchomości stanowiących zasób nieruchomości Skarbu Państwa wynosi 146,3525 ha, w tym oddanych: - w najem 40 lokali Skarbu Państwa, w tym 30 mieszkalnych o łącznej powierzchni użytkowej 1827,63 m 2 oraz 10 użytkowych o łącznej pow. 738,90 m 2. Łączna powierzchnia lokali Skarbu Państwa na dzień 14 grudnia 2012 r. - 2566,53 m 2. - w dzierżawę 11,6496 ha, - w użyczenie 0,2233 ha, - w trwały zarząd 99,99 ha, - w użytkowanie 4,1496 ha 2
32283 W zakresie dotyczącym udostępniania i zbywania nieruchomości Skarbu Państwa dokonano kontroli w odniesieniu do niżej wymienionych nieruchomości: a) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Karolewskiej 41, w obrębie P-18, oznaczona jako działka nr 18 o pow. 0,0207 ha oddana w trwały zarząd Izbie Celnej w Łodzi, ostatnia aktualizacja opłaty w 2011 r. b) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Przybyszewskiego 10, w obrębie G-03, oznaczona jako działka nr 35/5 o pow. 0,3088 ha - oddana w trwały zarząd Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Łodzi, ostatnia aktualizacja opłaty w 2012 r. c) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Pojezierskiej 92, w obrębie B-31, oznaczona jako działka nr 65 o pow. 1,0153 ha - oddana w trwały zarząd Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi, ostatnia aktualizacja opłaty w 2009 r. d) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Brzezińskiej 26, w obrębie W-06, oznaczona jako działka nr 263 o pow. 0,2703 ha oddana w dzierżawę na rzecz osoby prawnej, e) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Drewnowskiej 96-100, w obrębie B-46, oznaczona jako działka nr 314/19 o pow. 0,0876 ha oddana w dzierżawę na rzecz osoby prawnej, f) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Więckowskiego 33, w obrębie P-9, oznaczona jako działka nr 386 o pow. 0,1943 ha lokale użytkowe oddane w najem 13 podmiotom, g) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Rokicińskiej 156, w obrębie W-34, oznaczona jako działki nr 30 o pow. 1,0273 ha i 31 o pow. 0,4541 ha, zawarta umowa sprzedaży na rzecz osoby prawnej w drodze przetargu ustnego nieograniczonego, h) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Kwietniowej 2/4, w obrębie G-27, oznaczona jako działki nr 45 i 46 o łącznej pow. 0,2107 ha zawarta umowa użyczenia na rzecz Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta, i) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Lutomierskiej 118, w obrębie B-45, oznaczona jako działka nr 143/313 o pow. 0,0125 ha zawarta umowa użyczenia na rzecz Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi. W wyniku czynności kontrolnych oraz na podstawie dokumentów udostępnionych w trakcie kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie zawierania umów najmu, których przedmiotem była nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Więckowskiego33, w obrębie P-9, oznaczona jako działka nr 386 o pow. 0,1943 ha. Nieprawidłowości te dotyczą braku uzyskania zgody wojewody na zwarcie kolejnych umów najmu z tymi samymi najemcami. 3
42284 Zgodnie bowiem z treścią art. 23 ust. 1 pkt 7a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami starostowie (prezydent miast na prawach powiatu) wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydzierżawiają, wynajmują i użyczają nieruchomości wchodzące w skład zasobu Skarbu Państwa, przy czym umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody. Zgoda wojewody jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość. W świetle powyższego Prezydent Miasta Łodzi zawierając kolejne umowy najmu, których przedmiotem były lokale znajdujące się na gruncie położonym w Łodzi przy ul. Więckowskiego 33, nie zastosował przepisu art. 23 ust. 1 pkt 7a ustawy o gospodarce nieruchomościami, skutkiem czego ich wynajęcie nastąpiło bez wymaganej przepisami prawa zgody. W wyjaśnieniach przedłożonych w tej sprawie przez Prezydenta Miasta Łodzi jako przyczynę braku wystąpienia do Wojewody Łódzkiego o zgodę na zawarcie kolejnych umów najmu, których przedmiotem jest nieruchomość przy ul. Więckowskiego 33 wskazano (...) wobec przejęcia nieruchomości przez Skarb Państwa i zmiany podmiotu wynajmującego zaistniała konieczność zawarcia nowych umów z dotychczasowymi najemcami, którzy występowali z szeregiem interwencji o uregulowanie sytuacji prawnej zajmowanych przez nich lokali i zapewnienie właściwego funkcjonowania nieruchomości (...). W tym stanie rzeczy w dniu 13 grudnia 2011 r. zawartych zostało z dotychczasowymi najemcami 14 umów najmu na czas określony do 3 miesięcy. (...) Przyczyną takiego stanu rzeczy w kontrolowanej nieruchomości, było błędne przyjęcie wykładni przepisu art. 23 ust. 1 pkt 7a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, iż przepis ten pozwala na zawarcie z tym samym najemcą kilku umów krótkoterminowych, których łączny okres nie przekracza 3 lat. Niewątpliwie doszło do naruszenia dyspozycji wyżej powołanego uregulowania ustawowego w zakresie braku zgody Wojewody Łódzkiego, co potwierdziły poczynione już po zawarciu tych umów ustalenia dotyczące interpretacji tego przepisu. W tym zakresie zwrócono pracownikom uwagę na konieczności bezwzględnego przestrzegania przepisów, w tym wymogu uzyskiwania zgody Wojewody przy zawieraniu umów dotyczących nieruchomości pozostających w zasobie nieruchomości Skarbu Państwa, przy jednoczesnym wzmożeniu nadzoru celem zapobieżenia w przyszłości tego rodzaju naruszeń. Niemniej w analizowanej sprawie należy podnieść, iż w przypadku konieczności rozwiązania obowiązujących umów 4
52285 najmu lokali użytkowych w tej nieruchomości z obecnymi ich najemcami, w celu doprowadzenia do zgodności z uregulowaniem zawartym w art. 23 ust. 1 pkt 7 a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami istnieje wysokie prawdopodobieństwo rezygnacji przez te podmioty z najmu lokali. Takie zagrożenie istniało również i było sygnalizowanie przez najemców, w przypadku gdyby nie doszło do zawarcia z nimi niezwłocznie po umowach na 3 miesiące, kolejnych umów od dnia 1.02.2012 r. Rozwiązanie obecnie obowiązujących umów może zatem doprowadzić, do czasu ponownego zagospodarowania tej nieruchomości, do dalszego ponoszenia przez Skarb Państwa znacznych kosztów na jej utrzymanie (tylko w roku 2012 wynosiły 293 tys.), przy braku chociażby częściowego ich pokrycia z opłat uzyskiwanych z obecnie wynajmowanych lokali (za rok 2012 146 tys.). Powyższe wyjaśnienia Prezydenta Miasta Łodzi potwierdzają, że wystąpiły nieprawidłowości w zakresie udostępniania nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. Więckowskiego 33. W wyniku czynności kontrolnych oraz na podstawie dokumentów udostępnionych w trakcie kontroli, w odniesieniu do pozostałych nieruchomości objętych kontrolą nie stwierdzono nieprawidłowości w sposobie ich udostępniania i zbywania. W zakresie dotyczącym sposobu gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa dokonano kontroli w odniesieniu do niżej wymienionych nieruchomości: a) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Suwalskiej 25/27, w obrębie G-3, oznaczona jako działka nr 175/29 o pow. 1,4254 ha, oddana w użytkowanie wieczyste na rzecz osoby prawnej ostatnia aktualizacja w 2011 r., b) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Przedświt 49/61, oznaczona jako działka nr 908/7 o pow. 0,3687 ha, oddana w użytkowanie wieczyste na rzecz osób fizycznych ostatnia aktualizacja w 2010 r. c) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Romana 44, oznaczona jako działka nr 11/10 o pow. 0,3275 ha, oddana w użytkowanie wieczyste na rzecz osób fizycznych ostatnia aktualizacja w 2012 r, d) nieruchomość położona w Łodzi przy ul. Wersalskiej 50/52, oznaczona jako działka nr 4/25 o pow. 0,1679 ha, oddana w użytkowanie wieczyste na rzecz osoby prawnej ostatnia aktualizacja w 2010 r. 5
62286 W wyniku czynności kontrolnych oraz na podstawie dokumentów udostępnionych w trakcie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w sposobie gospodarowania wyżej opisanymi nieruchomościami Skarbu Państwa przez Prezydenta Miasta Łodzi. W zakresie realizacji celów przez jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty zgodnie z umowami darowizn nieruchomości pochodzących z zasobu w takcie kontroli przedłożono informację (załączoną do akt kontroli) w sprawie realizowania określonych w umowach celów darowizn nieruchomości Skarbu Państwa. Z przedłożonej informacji wynika, że według stanu na dzień 14 grudnia 2012 r. począwszy od roku 2002 dokonano 20 darowizn nieruchomości Skarbu Państwa. Nieruchomości wykorzystywane są zgodnie z określonymi w umowach celami. W zakresie realizacji planowania sposobu wykorzystania zasobu ustalono, że Prezydent Miasta Łodzi sporządzał plany wykorzystania nieruchomości stanowiących zasób nieruchomości Skarbu Państwa w latach 2009, 2010, 2011, 2012 2014 (załączone do akt kontroli). Prognozy zawarte w planach dotyczą: I. Zestawienie powierzchni nieruchomości zasobu oraz nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste, II. Prognoza dotycząca udostępniania nieruchomości zasobu oraz nabywania nieruchomości do zasobu, III. Prognoza wpływów osiąganych z opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste oraz opłat z tytułu trwałego zarządu nieruchomości Skarbu Państwa, IV. Prognoza dotycząca aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa oraz opłat z tytułu trwałego zarządu nieruchomości Skarbu Państwa, V. Program zagospodarowania nieruchomości zasobu, VI. Prognoza dotycząca poziomu wydatków związanych z udostępnieniem nieruchomości zasobu oraz nabywaniem nieruchomości do zasobu. W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. W zakresie realizacji ujawniania w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa ustalono, że Prezydent Miasta Łodzi, stosownie do uregulowań ustawy o ujawnianiu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, realizuje obowiązek ujawniania w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, co potwierdzają (załączone do akt kontroli) sprawozdania dotyczące złożonych wniosków w sprawie ujawnienia w księgach wieczystych prawa własności Skarbu Państwa. 6
72287 W oparciu o dokonane w trakcie kontroli wyżej opisane ustalenia, działalność Prezydenta Miasta Łodzi, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, w zakresie gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa objętymi kontrolą oraz wykonywania obowiązku związanego z ujawnieniem w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości, należy ocenić jako pozytywną z nieprawidłowościami. Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości informuję o konieczności przestrzegania przepisu art. 23 ust. 1 pkt 7a ustawy o gospodarce nieruchomościami, tj. obowiązku uzyskania zgody Wojewody Łódzkiego, w przypadkach przewidzianych w powołanym przepisie, na wydzierżawienie, wynajęcie i użyczenie nieruchomości Skarbu Państwa. Ponadto w trakcie dokonywania czynności kontrolnych stwierdzono, że w przypadku nieruchomości położonych w Łodzi: - przy ul. Karolewskiej 41, w obrębie P-18, oznaczona jako działka nr 18 o pow. 0,0207 ha, Prezydent Miasta Łodzi decyzją z dnia 16 lutego 2011 r. znak: GKI-X.72244.138.2011 ustalił z dniem 1 stycznia 2012 r. nową opłatę z tytułu trwałego zarządu w kwocie 357 zł (słownie złotych: trzysta pięćdziesiąt siedem). Od tego czasu opłata pobierana jest w niezmienionej wysokości. - przy ul. Pojezierskiej 92, w obrębie B-31, oznaczona jako działka nr 65 o pow. 1,0153 ha - Prezydent Miasta Łodzi decyzją z dnia 17 lutego 2009 r. znak: GKI-X.72244/81/09/TS ustalił z dniem 1 stycznia 2009 r. nową opłatę z tytułu trwałego zarządu w kwocie 5.136,50 zł (słownie złotych: pięć tysięcy sto trzydzieści sześć 50/100). Od tego czasu opłata pobierana jest w niezmienionej wysokości. Zatem zalecam dokonanie aktualizacji opisywanych opłat w stosunku do wyżej opisanych nieruchomości objętych kontrolą, po wcześniejszym ustaleniu potrzeb w tym zakresie. Dodatkowo mając na uwadze wynikający z art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami obowiązek gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki, proszę o dokonanie oceny zasadności bezpłatnej formy udostępnienia nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. Lutomierskiej 118, w przypadku dalszej potrzeby jej wykorzystywania przez Komendę Wojewódzką Policji w Łodzi, po upływie okresu obowiązywania obecnej umowy użyczenia. Nadmieniam, że obowiązujące przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują trwały zarząd jako formę 7
82288 prawną władania nieruchomościami Skarbu Państwa przez jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Jednocześnie proszę o udzielenie w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. Informuję również, iż zgodnie z art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej, od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. 8