Efektywna gospodarka częstotliwościowa szansą dla rozwoju mobilnego szerokopasmowego dostępu do Internetu Warszawa, 28 października 2011
O czym dziś Ryzyko wyczerpania się zasobów częstotliwości operatorów komórkowych w perspektywie 2-3 lat Niedobór zasobów konieczna maksymalna efektywność Wpływ alokacji pasma na dynamikę konkurencyjną Brak konkurencji hamuje wzrost skuteczniej niż brak zasobów Stanowisko P4 w zakresie niezbędnych działań w celu: o zachowania konkurencji na rynku telefonii komórkowej o zapewnienia warunków umożliwiających kontynuację szybkiego rozwoju usług mobilnej transmisji danych w Polsce 2
Podsumowanie Problem ograniczenia wzrostu jest realny i pilny Niektóre zasoby pasma alokowane operatorom w Polsce wyczerpią się w ciągu 2-3 lat Różnice w pozycjach konkurencyjnych są znaczące Efektywność wykorzystania pasma przez P4 należy do najwyższych w Europie Brak wiążących deklaracji co do czasu i formuły alokacji nowych zasobów pasma nadzieja ukryta w decyzji UOKiK 3
Rosnące użycie i popyt na usługi mobilne Rosnące użycie i popyt na usługi mobilnej transmisji danych Rozwój usług mobilnego dostępu do Internetu jako ważny obszar konkurencji w stosunku do tradycyjnych usług bezprzewodowych Smartfony stanowią już 70% nowych aparatów telefonicznych sprzedawanych przez P4 w ostatnich kwartałach Wielkości ruchu transmisji danych w polskich sieciach komórkowych rosła o ponad 100% z roku na rok w ciągu ostatnich trzech lat 4
Rosnące użycie i popyt na usługi mobilne Wszystkie prognozy potwierdzają kontynuację tego wzrostu Informa Telecoms & Media globalne roczne wolumeny mobilnej transmisji danych wzrosną od 1 ExB (2009) do 18 ExB (2014) - CAGR 62% AT&T przewidują,że ruch będzie wzrastał o ok. 60% y/y pomiędzy 2011-2015. CISCO przewiduje wzrost CAGR w Europie Wschodniej na poziomie 94% y/y (2011-2015) Liczba mobilnych użytkowników Internetu w Polsce w roku 2010-3,5 miliona (UKE). Audytel przewiduje, że liczba ta wzrośnie dwukrotnie w okresie następnych 5 lat. Źródło: Audytel 5
6 Rosnące użycie i popyt na usługi mobilne a nasze założenia wzrostu są raczej konserwatywne
Rosnące użycie i popyt na usługi mobilne Dlatego inni oceniają problem jeszcze bardziej pesymistycznie T-Mobile ma 58% więcej zasobów częstotliwości i niższy ruch transmisji danych niż P4 7
Podsumowanie Problem ograniczenia wzrostu jest realny i pilny Niektóre zasoby pasma alokowane operatorom w Polsce wyczerpią się w ciągu 2-3 lat Różnice w pozycjach konkurencyjnych są znaczące Efektywność wykorzystania pasma przez P4 należy do najwyższych w Europie Brak wiążących deklaracji co do czasu i formuły alokacji nowych zasobów pasma nadzieja ukryta w decyzji UOKiK 8
Częstotliwości a konkurencja Komisja Europejska uznała połączenie T-Mobile Orange w Wielkiej Brytanii za zgodne z konkurencją tylko po spełnieniu szczegółowych warunków Kraj Wielka Brytania Polska MNO Udziałw dostępnym paśmie na dzień transakcji T-Mobile 24% (po transakcji razem 48%) Orange 24% (po transakcji razem 48%) 3rd MNO 23% 4th MNO 20% 5th MNO 9% Grupa Spartan 29% (po Transakcji razem 49%) Polkomtel 20% (po Transakcji razem 49%) PTK Centertel 20% PTC 19% Praktyka europejska organów regulacyjnych w zakresie przeciwdziałania antykonkurencyjnej koncentracji zasobów częstotliwości obejmuje decyzję wydaną w podobnym stanie faktycznym jak w Polsce (z punktu widzenia ilości pasma częstotliwości w posiadaniu uczestników koncentracji) przez Komisję Europejską z dnia 1 marca 2010 roku, w sprawie T-Mobile/Orange (COMP/M.5660), która na podstawie art. 6(1)(b) Rozporządzenia w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorców uznała planowaną koncentrację za zgodną ze wspólnym rynkiem jedynie i dopiero po spełnieniu szczegółowych warunków. Warunki obejmowały zbycie przez przedsiębiorców części praw do posiadanych zasobów częstotliwości radiowych. P4 12% 9
Częstotliwości a konkurencja Długoterminowy udział operatora w rynku komórkowym jest ograniczony przez jego udział w zasobach mobilnego pasma radiowego Ofcom: Granica pojemności sieci dostawcy hurtowego działającego na obszarze całego kraju mogłaby ograniczyć liczbę klientów, których może on obsłużyć w ramach danej ilości pasma. Z uwagi na znaczne stałe koszty związane z uzyskaniem dostępu do sieci (nawet jeżeli są one współdzielone) może okazać się konieczne posiadanie wystarczająco dużej ilości pasma, przekładającego się na odpowiednio dużą pojemność, w celu zapewnienia sobie wystarczająco dużej bazy klientów umożliwiającej prowadzenie rentownej działalności. W obliczu coraz większego zainteresowania usługami mobilnymi konsumenci będę zwracać nie tylko uwagę na zasięg, ale również jakoś usług oferowanych przez operatora. W wyniku rosnącego zapotrzebowania na usługi transmisji danych prędkość transmisji, jaką operator może zapewnić statystycznemu użytkownikowi, stanowi jeden z kluczowych kryteriów oceny operatora, a więc i czynnikiem różnicującym rynek. W ramach ograniczeń wynikających z maksymalnej pojemności sieci operator może szukać kompromisu pomiędzy oferowaną przez siebie jakością usług a swoim docelowym potencjalnym udziałem w rynku. Jak przedstawia rysunek 2 dodatkowe zasoby dostępnego pasma pozwalają operatorowi: - Zaoferować wyższy poziom jakości usług tej samej liczbie klientów - Skierować swoją ofertę do większej liczby użytkowników na rynku przy zachowaniu danego poziomu jakości usług. 10
Częstotliwości a konkurencja Organy regulacyjne na świecie stosują efektywne i bezpośrednie narzędzia z zakresu polityki pasma radiowego do ochrony konkurencji W USA FCC stosuje: Wyliczenie wskaźnika Herfindahl-Hirschman (HHI) przesiew pasma przy badaniu przejęć i połączeń - Oblicza się udział zasobu pasma dostępnego dla potrzeb świadczenia usług mobilnych w posiadaniu każdego istniejącego/planowanego podmiotu. - Jeżeli udział planowanego podmiotu w zasobach pasma okaże się być powyżej ok. 33%, FCC zwykle żąda zbycia części tego zasobu. - Można się spodziewać, że podobne podejście zostanie zastosowane w przypadku oceny połączenia AT&T oraz T-Mobile. W odniesieniu do zbliżających się w Wielkiej Brytanii aukcji na częstotliwości z zakresu 800MHz/2,6GHz, Ofcom proponuje: Zastosowanie ogólnego górnego limitu w wysokości 210Mhz na zasób pasma posiadany przez każdego operatora we wszystkich głównych pasmach. Stanowi to 35% całości mobilnego pasma, jakie będzie dostępne po aukcji. Zastosowanie górnej granicy ilości pasma 2x27,5Mhz w odniesieniu do zasobów częstotliwości poniżej 1GHz. 11
Efektywne wykorzystanie pasma radiowego metoda szacunkowa (1) Bardzo wysoka efektywność wykorzystania pasma radiowego W Polsce P4 obsługuje największy udział rynkowy w liczbie użytkowników Internetu mobilnego przypadający na MHz posiadanego pasma Ten wskaźnik efektywności wykorzystania pasma wskazuje jednoznacznie, że P4 jest najbardziej efektywnym użytkownikiem. MHz posiadanego przez P4 pasma obsługuje ok. 0,93% udziału w rynku użytkowników mobilnego Internetu. - Jest to o 127% wyższy udział niż najbliższy konkurent i 2,5 razy więcej niż średnia rynkowa. Główni konkurenci P4 maja podobne udziały przypadające na MHz ze względu na porównywalną liczbę użytkowników mobilnego Internetu oraz posiadane pasmo. Wskaźnik jednoznacznie podkreśla nieefektywne użycie pasma przez Grupę Spartan. Zebranie wiarygodnych oraz porównywalnych danych odnośnie ruchu przypadającego na jednego użytkownika jest trudne, jednakże oczekujemy, że użytkownicy sieci P4 generują najwięcej ruchu na jednego użytkownika. Ten czynnik powiększyłby dodatkowo różnicę w efektywności użycia pasma pomiędzy operatorami. * Pasma włączone w analizę: 850MHz, 900MHz, 1800MHz, 2.1GHz (tylko FDD) 12
Efektywne wykorzystanie pasma radiowego metoda szacunkowa (2) P4 należy do najefektywniejszych operatorów w Europie Ze względu na braku danych o ruchu można oprzeć się na szacunku opartym o udział w rynku mobilnego internetu 13
Charakterystyka zakresów częstotliwości Kluczowe dla pojemności są pasma wysokie. Jest ich więcej i są rezerwy Pasmo o niskiej częstotliwości (poniżej 1000 MHz) zapewnia zasięg wewnątrz budynków na terenach miejskich z bardzo dużym zapotrzebowaniem na ruch i pojemność, dzięki ich ponadprzeciętnej penetracji wewnątrzbudynkowej zasięg obszarowy na terenach wiejskich, przy niższej koncentracji ruchu na danej przestrzeni Pasmo o wysokiej częstotliwości (powyżej 1000 MHz) zapewnia odpowiednią pojemność i jakość usług na terenach miejskich przy gęstej sieci i dużych zasobach pasma Nierównomierny rozkład przestrzenny populacji i aktywności ekonomicznej w kraju ma bezpośredni wpływ na wymogi wobec infrastruktury mobilnej co do pojemności. Duże miasta to obszary największego ruchu, gdzie koncentruje się większość tego zapotrzebowania 14
15 Charakterystyka zakresów częstotliwości (2) Kluczowe dla pojemności są pasma wysokie. Jest ich więcej i są rezerwy
Dysproporcje w alokacji częstotliwości Zaburzenie konkurencji na rynku telefonii komórkowej efektem historycznych zasad polityki regulacyjnej DATA DECYZJI MNO TECHNOLOGIA 1997 PTK Centertel 1800 MHz 1999 PTK Centertel 900 MHz 1999 Polkomtel 1800 MHz 1999 PTC 1800 MHz 2000 Polkomtel 1800 MHz 2000 Polkomtel UMTS 2,1 GHz 2000 PTK Centertel UMTS 2,1 GHz Wszystkie przydziały częstotliwości w latach 1996 2005 odbywały się z pominięciem przetargów i bez względu na konkurencję na rynku. Polityka regulacyjna wspierała rozwój już istniejących operatorów i nie uwzględniała wpływu alokacji częstotliwości na zachowanie warunków konkurencji. Oprócz dwóch przetargów w 1995r (2 GSM, 900 MHz dla Polkomtel i PTC) kolejne rezerwacje częstotliwości aż do roku 2005 były dokonywane bezprzetargowo. 2000 PTC UMTS 2,1 GHz 16
Podsumowanie Problem ograniczenia wzrostu jest realny i pilny Niektóre zasoby pasma alokowane operatorom w Polsce wyczerpią się w ciągu 2-3 lat Różnice w pozycjach konkurencyjnych są znaczące Efektywność wykorzystania pasma przez P4 należy do najwyższych w Europie Brak wiążących deklaracji co do czasu i formuły alokacji nowych zasobów pasma nadzieja ukryta w decyzji UOKiK 17
Postulaty P4 w zakresie gospodarki częstotliwościowej Najszybsze możliwe uwolnienie pasma 1800 MHz Rzetelna, obiektywna, bezstronna ocena przez UKE obecnego stanu zapotrzebowania operatorów na pasmo: ocena efektywności wykorzystania pasma przez operatorów identyfikacja zagrożeń wyczerpania się pojemności u poszczególnych operatorów Opracowanie strategii przetargów i aukcji na częstotliwości Wzrost zasięgu geograficznego usług MBB (800 MHz) Wzrost penetracji ( dostępność ekonomiczna ) KONKURENCJA! Zaspokojenie gwałtownie rosnącego popytu na transmisję danych 18
Efektywna gospodarka częstotliwościowa szansą dla rozwoju mobilnego szerokopasmowego dostępu do Internetu