RAPORT ROCZNY za 2018 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

Podobne dokumenty
WYKAZ LOTNISK/LĄDOWISK ORAZ LOTNISK DLA ŚMIGŁOWCÓW INDEX TO AERODROMES/AIRFIELDS AND HELIPORTS

WYKAZ LOTNISK/LĄDOWISK ORAZ LOTNISK DLA ŚMIGŁOWCÓW INDEX TO AERODROMES/AIRFIELDS AND HELIPORTS

WYKAZ DOSTĘPNYCH MAP LOTNICZYCH LIST OF AERONAUTICAL CHARTS AVAILABLE

WYKAZ LOTNISK/LĄDOWISK ORAZ LOTNISK DLA ŚMIGŁOWCÓW INDEX TO AERODROMES/AIRFIELDS AND HELIPORTS

Wykaz częstotliwości lotniczych

WYKAZ DOSTĘPNYCH MAP LOTNICZYCH LIST OF AERONAUTICAL CHARTS AVAILABLE

RAPORT ROCZNY za 2014 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2013 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2011 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2017 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2015 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2016 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2007 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2008 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

RAPORT ROCZNY za 2010 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

WSKAŹNIKI LOKALIZACJI LOCATION INDICATORS

RAPORT ROCZNY za 2012 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

FIR. FIR Warszawa

PRZESTRZEŃ POWIETRZNA FIR EPWW

RAPORT ROCZNY za 2009 Ruch lotniczy w FIR Warszawa

WSKAŹNIKI LOKALIZACJI LOCATION INDICATORS

Informacje o ruchu lotniczym oraz PAŻP na tle innych ANSP. Lublin, r.

MIL ENR STREFY RUCHU LOTNISKOWEGO (ATZ) AERODROME TRAFFIC ZONES (ATZ)

WSKAŹNIKI LOKALIZACJI LOCATION INDICATORS

Komunikacja Regionalna

Rozwój Lotnisk w Małopolsce stymulatorem dalszego rozwoju Małopolski korzyści i utrudnienia

KWESTIONARIUSZ DOTYCZĄCY ELEMENTÓW PRZESTRZENI POWIETRZNEJ ORAZ PROCEDUR RUCHU LOTNICZEGO

VFR ENR 2.2 STREFY RUCHU LOTNISKOWEGO (ATZ) AERODROME TRAFFIC ZONES (ATZ)

Bezpieczeństwo żeglugi powietrznej Warszawa, r.

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej Polish Air Navigation Services Agency LOTNISKO 2012

Podstawy Inżynierii Ruchu Wykład 2

VFR ENR 2.2 STREFY RUCHU LOTNISKOWEGO (ATZ) AERODROME TRAFFIC ZONES (ATZ)

Jakie kwestie powinny być wzięte pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyszłości LOT-u i Eurolotu?

PAŻP / PANSA. Wizja i Misja PAŻP

ZAŁĄCZNIK 2 WYKAZ LOTNISK O NAWIERZCHNIACH UTWARDZONYCH I TRAWIASTYCH

Koordynacja lotów bezzałogowych statków powietrznych z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej

Polityka państwa w odniesieniu do lotnisk użytku publicznego

1. TERMINY DATES do to CZAS (UTC) TIME (UTC)

LOTNISKO Rozwój infrastruktury PAŻP na tle ruchu lotniczego w 2010 i perspektywy na kolejne lata

Plan poprawy skuteczności działania oraz projekty realizowane w ramach SESAR jako narzędzia wdrażania pakietu SES II

Podział Przestrzeni Powietrznej

Rysunek 1 : Planowane granice strefy TRA 27.

VFR SUP 04/12 (VFR AD 4 EPKM) Obowiązuje od / Effective from 03 MAY 2012 Obowiązuje do / Effective to 02 MAY 2013 EST

PAŻP wobec wyzwań EURO 2012 na tle ruchu lotniczego w latach 2007/2008/2009

Przyszłość transportu lotniczego

Nawigacyjne zabezpieczenie lotnisk cywilnych, rozwiązania konwencjonalne i satelitarne

SŁUŻBY RUCHU LOTNICZEGO AIR TRAFFIC SERVICES

1. TERMINY 1. DATES do to

KONSULTACJE SPOŁECZNE Reorganizacja przestrzeni powietrznej wokół lotnisk wojskowych w FIR EPWW etap II (zmiana MATZ w MCTR / MTMA)

Walne zgromadzenie Polish Aerobatic Club

Nowe strefy RMZ. instr. pilot Wiesław Kapitan

z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia zmian struktury przestrzeni powietrznej

AIP POLSKA AIP POLAND AIRAC effective date

Załącznik Opis projektu stan obecny i zakres proponowanych zmian.

Implementacja procedur podejścia z wykorzystaniem GNSS na małych lotniskach. Reforma regulacyjna lotnisk lokalnych szansą dla regionów

STRATEGIA INWESTYCYJNA PAśP W ROZWÓJ SYSTEMÓW NAWIGACYJNYCH W PORTACH REGIONALNYCH

AIP POLSKA AIP POLAND AIRAC effective date

1. TERMINY 1. DATES do to

MIL SUP 21/15 (ENR 5) Obowiązuje od / Effective from 08 JUN 2015 Obowiązuje do / Effective to 19 JUN 2015

Polski rynek w 2013 roku - rozwój, stagnacja czy kryzys?

2. ZAKRES PROPONOWANYCH ZMIAN:

PAŻP - Warszawa 19 grudnia 2011 r. Okres , liczba obsłużonych operacji, ruch GA oraz możliwości operacyjne lotnisk regionalnych.

SUP 60/12 (AD 2 EPRZ)

Sterowanie i zarządzanie w transporcie

PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH

Podsumowanie przygotowań Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej do Mistrzostw Europy w piłce nożnej EURO 2012

Szczegółowy opis zmian dla każdego z przedmiotowych lotnisk wojskowych zestawiony jest poniżej.

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej Polish Air Navigation Services Agency ZMIANA KONFIGURACJI PRZESTRZENI POWIETRZNEJ

Podsumowanie przepustowości lotnisk w czasie EURO 2012 TM oraz wypracowanie jednolitej metodologii określania przepustowości lotnisk w Polsce

MIL SUP 60/16 (MIL ENR 5) Obowiązuje od / Effective from 11 AUG 2016 Obowiązuje do / Effective to 15 AUG 2016

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ANALIZA RYNKU TRANSPORTU LOTNICZEGO w 2012 roku w POLSCE

ANALIZA RYNKU TRANSPORTU LOTNICZEGO w POLSCE w 2011 roku

VHF i UHF Lotnicze. Lotnicze pasmo VHF używane przez lotnictwo cywilne i aerokluby w Polsce (108MHz - 137MHz AM A3E)

KONSULTACJE SPOŁECZNE PROJEKT REORGANIZACJI STRUKTUR PRZESTRZENI POWIETRZNEJ W REJONIE LOTNISKA LUBLIN

ĆWICZENIE WOJSKOWE - RAMSTEIN GUARD 2016 MILITARY EXERCISE - RAMSTEIN GUARD TERMINY DATES do to

URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO. Warszawa, dnia 31 sierpnia 2006 r. Nr 7

( po uwzględnienie uwag/opinii w ramach konsultacji społecznych)

1) ZAWARTOŚĆ ZMIANY: 1) AMENDMENT CONTENTS:

AIP POLSKA AIP POLAND AIRAC effective date

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION.

WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH

Przygotowania Polskich Portów Lotniczych do UEFA EURO 2012 TM. Tytuł prezentacji Tomasz SZYMCZAK Krajowy Koordynator ds. lotnisk

WOJSKOWE TRASY LOTÓW (MRT) NA MAŁYCH WYSOKOŚCIACH LOW FLYING MILITARY TRAINING ROUTES (MRT)

AIP VFR POLAND AIRAC effective date GRANICE PIONOWE I KLASA PRZESTRZENI VERTICAL LIMITS AND AIRSPACE CLASSIFICATION.

WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH

Likwidacja strefy ruchu lotniskowego Świdnik ATZ EPSW 1. Wprowadzenie strefy kontrolowanej lotniska Lublin CTR EPLB.

Podsumowanie wyników na rynku lotniczym w pierwszym kwartale 2017 roku

KONSULTACJE SPOŁECZNE PROJEKT REORGANIZACJI PRZESTRZENI W REJONIE LOTNISKA EPMB

KWESTIONARIUSZ DOTYCZĄCY ELEMENTÓW PRZESTRZENI POWIETRZNEJ ORAZ PROCEDUR RUCHU LOTNICZEGO

MIL SUP 07/15 (ENR 5) Obowiązuje od / Effective from 03 APR 2015 Obowiązuje do / Effective to 01 JUL 2015

1.CEL I UZASADNIENIE:

PAŻP wobec wyzwań UEFA EURO 2012

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 11 czerwca 2010 r. w sprawie zakazów lub ograniczeń lotów na czas dłuższy niż 3 miesiące

TABLES LIST OF FIS SECTORS TRANSCEIVERS POSITIONS AND FREQUENCIES LIST OF FIS SECTORS BOUNDARY POINTS FIS SECTORS

płk rez. pil. mgr inż. Wojciech STEPIEŃ Dział Operacyjnych Spraw Wojskowych, PAŻP

Urząd Lotnictwa Cywilnego Działalność polskich portów lotniczych w 2005 r.

DELEGACJA SŁUŻB ATS DELEGATION OF ATS

PODEJŚCIA DO LĄDOWANIA APV SBAS NA LOTNISKACH W FIR WARSZAWA

Transkrypt:

RAPORT ROCZNY za 218 Ruch lotniczy w FIR Warszawa [STAT/ASM/18] Dział Planowania Strategicznego ASM (OSZ) Oznaczenie klasyfikacyjne : STAT/ASM/PL Wersja dokumentu : 1. Data wydania : 219-3-3 Status dokumentu : RAPORT OŚRODEK PLANOWANIA STRATEGICZNEGO ASM1

STRONA IDENTYFIKACJI DOKUMENTU Dział Planowania Strategicznego ASM 1 ii

TYTUŁ Raport roczny za 218 ruch lotniczy w FIR Warszawa OZNACZENIE REFERENCYJNE: WYDANIE: 219 STAT/ASM/PL DATA WYDANIA: 219-3-3 Abstrakt Raport roczny przedstawia statystyki dotyczące ruchu lotniczego w FIR Warszawa w roku 218. Opisuje wielkość i natężenie ruchu tranzytowego, krajowego, lotów międzynarodowych, a także liczbę operacji na poszczególnych lotniskach kontrolowanych. W Raporcie przedstawiono również statystykę ilości operacji lotniczych w przestrzeni odpowiedzialności FIS. Oddzielną część poświęcono analizie wykorzystania struktur przestrzeni powietrznej (TRA, TSA, EPD itp.). Słowa kluczowe PANSA Statystyki FUA ATS DMEAN KONTAKT Arkadiusz Spaltabaka tel:574 57 54 Jedn. Org.: O - OS - OSZ STATUS I RODZAJ DOKUMENTU STATUS KLASYFIKACJA DOSTĘPNOŚĆ Projekt Publiczny Intranet Projekt do akceptacji www.pansa.pl Internet EATMP Propozycja wydania Zastrzeżony Wersja papierowa Zaakceptowany Wewnętrzny PAŻP SYSTEM PODSTAWOWY KOPIA ELEKTRONICZNA MEDIA OPROGRAMOWANIE Microsoft Windows XP Typ: Dysk twardy MS Word 23 PL Dział Planowania Strategicznego ASM 1 iii

STRONA PUSTA Dział Planowania Strategicznego ASM 1 iv

POLSKA AGENCJA ŻEGLUGI POWIETRZNEJ DZIAŁ PLANOWANIA STRATEGICZNEGO ASM 1 UL.WIEŻOWA 8 2-147 WARSZAWA POLSKA LOKALIZACJA: CZRL WARSZAWA DZIAŁ PLANOWANIA STRATEGICZNEGO ASM 1 TELEFON: +48 22 574 57 55-56 FAKS: +48 22 574 57 29 STRONA WWW: http://www.pansa.pl GODZINY PRACY: PON.-PT. 7:-15: (z wyłączeniem świąt państwowych) Dział Planowania Strategicznego ASM 1 v

STRONA PUSTA Dział Planowania Strategicznego ASM 1 vi

Definicje i skróty AAGR ACC AIP ANSP Average Annual Growth Rate Area Control Centre or Area Control Aeronautical Information Publication Air Navigation Service Provider Średnioroczny współczynnik wzrostu Ośrodek kontroli obszaru lub kontrola obszaru Zbiór Informacji Lotniczych Dostawca usług żeglugi powietrznej ATM Air Traffic Management Zarządzanie ruchem lotniczym ATS Air Traffic Services Służby ruchu lotniczego ATZ Aerodrome Traffic Zone Strefa ruchu lotniskowego AUP Airspace Use Plan Plan użytkowania przestrzeni powietrznej AWY Airway Droga lotnicza CDR Conditional Routes Drogi warunkowe CNS Communication, Navigation and Surveillance Łączność, nawigacja i dozorowanie CTR Control Zone Strefa kontrolowana lotniska DMEAN ECAC Dynamic Airspace Management European Civil Aviation Conference Dynamiczne zarządzanie przestrzenią powietrzną Europejska Konferencja Lotnictwa Cywilnego ECIP European Convergence and Implementation Plan Europejski plan ujednolicenia standardów i harmonizacji ENR En-Route Trasowe (po trasie) ESRA EUROCONTROL Statistical Reference Area Rejon objęty statystykami EUROCONTROL EUROCONTROL European Organisation Europejska Organizacja for the Safety of Air Navigatioglugi ds. Bezpieczeństwa Że- Powietrznej FAB Functional Airspace Blocks Funkcjonalne bloki przestrzeni powietrznej FIR Flight Information Region Rejon informacji powietrznej FL Flight Level Poziom lotu ft feet stopy (miara odległości) Dział Planowania Strategicznego ASM 1 vii

GAT General Air Traffic Ogólny ruch lotniczy IFR Instrument Flight Rules Przepisy wykonywania lotów według wskazań przyrządów ICAO INOP International Civil Aviation Organisation Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego Instrukcja operacyjna LCC Low Cost Carriers Tanie linie lotnicze LCIP Local Convergence and Implementation Plan Krajowy plan ujednolicenia standardów i harmonizacji MRT Military Route Stała trasa lotnictwa wojskowego PAŻP (PANSA) Polish Air Navigation Services Agency Polska Agencja Żeglugi Powietrznej PKB Produkt krajowy brutto RNAV Area Navigation Nawigacja obszarowa SID Standard Instrument Departure Standardowy odlot według wskazań przyrządów STAR Standard Instrument Arrival Standardowy dolot według wskazań przyrządów TFR TSA Feeding Routes Korytarze dolotowe do stref czasowo wydzielonych (TSA) TMA Terminal Control Area Rejon kontrolowany lotniska lub węzła lotnisk TRA Temporary Reserved Airspace Czasowo zarezerwowana przestrzeń powietrzna TSA Temporary Segregated Area Strefa czasowo wydzielona UAV Unmanned Aerial Vehicle Bezzałogowy statek powietrzny ULC Civil Aviation Office Urząd Lotnictwa Cywilnego UTC Co-ordinated Universal Time Uniwersalny czas skoordynowany VFR Visual Flight Rules Przepisy wykonywania lotów z widocznością Dział Planowania Strategicznego ASM 1 viii

Wskaźniki lokalizacji ICAO dla poszczególnych lotnisk WSKAŹNIK LOKALIZACJ MIEJSCOWOŚĆ WSKAŹNIK LOKALIZACJI EPBA ALEKSANDROWICE k/bielska Białej EPML MIELEC MIEJSCOWOŚĆ EPBB BABIĘTA EPMM MIŃSK MAZOWIECKI EPBC WARSZAWA BABICE EPND NOWA DĘBA EPBK BIAŁYSTOK KRYWLANY EPMO WARSZAWA/Modlin EPBO BORSK EPMR MIROSŁAWICE EPBY BYDGOSZCZ/Szwederowo EPNL ŁOSOSINA DOLNA k/nowego Sącza EPCE CEWICE EPNM NOWE MIASTO EPDA DARŁOWO EPNT NOWY TARG EPDE DĘBLIN EPOD DAJTKI k/olsztyna EPDR DRAWSKO POMORSKIE EPOK OKSYWIE EPEL ELBLĄG EPOM MICHAŁKÓW k/ostrowa Wlkp. EPGD GDAŃSK im. Lecha Wałęsy EPOP POLSKA NOWA WIEŚ k/opola EPGI LISIE KĄTY k/grudziądza EPPB POZNAŃ - Bednary EPGL GLIWICE EPPK KOBYLNICA k/poznania EPGM GIŻYCKO-MAZURY RESIDENCE EPPL PŁOCK EPGO GÓRASZKA EPPO POZNAŃ/Ławica EPGR GRYŹLINY EPPR PRUSZCZ GDAŃSKI EPGY GRĄDY EPPT PIOTRKÓW TRYBUNALSKI EPIN INOWROCŁAW (lotnisko cywilne) EPPW POWIDZ EPIR INOWROCŁAW (lotnisko wojskowe) EPPZ PRZASNYSZ EPIW IWONICZ EPRA RADOM EPJA JASTARNIA EPRG GOTARTOWICE k/rybnika EPJG JELENIA GÓRA EPRJ RZESZÓW EPKA MASŁÓW k/kielc EPRP PIASTÓW k/radomia EPKB KAZIMIERZ BISKUPI EPRU RUDNIKI EPKC KRAKÓW/Czyżyny EPRZ RZESZÓW/Jasionka EPKE KĘTRZYN EPSC SZCZECIN/Goleniów EPKI KIKITY EPSD SZCZECIN DĄBIE EPKK KRAKÓW/Balice EPSJ SOBIENIE EPKM KATOWICE Muchowiec EPSK SŁUPSK/Rędzikowo EPKN OPOLE/Kamień Śląski EPSN ŚWIDWIN EPKO KORNE EPSR KRĘPA k/słupska EPKP POBIEDNIK k/krakowa EPST TURBIA k/stalowej Woli EPKR KROSNO n/wisłokiem EPSU SUWAŁKI EPKS POZNAŃ/Krzesiny EPSW ŚWIDNIK k/lublina EPKT KATOWICE/Pyrzowice EPSY SZCZYTNO SZYMANY EPKW KANIÓW EPTM TOMASZÓW MAZOWIECKI EPLB LUBLIN EPTO TORUŃ EPLE LEGNICA EPWA Chopina w Warszawie EPLK ŁASK EPWI WICKO MORSKIE EPLL ŁÓDŹ/Lublinek EPWK KRUSZYN k/włocławka EPLR RADAWIEC k/lublina EPWR WROCŁAW/Strachowice EPLS STRZYŻEWICE k/leszna EPWS SZYMANÓW EPLU LUBIN EPWT WATOROWO EPLY ŁĘCZYCA EPZA ZAMOŚĆ EPMB MALBORK EPZB ZBOROWO EPMG MRĄGOWO EPZG ZIELONA GÓRA/Babimost EPMI MIROSŁAWIEC EPZN ŻAGAŃ EPMI MIROSŁAWIEC EPZR ŻAR k/żywca Dział Planowania Strategicznego ASM 1 ix

STRONA PUSTA Dział Planowania Strategicznego ASM 1 x

Spis treści Definicje i skróty... vii 2. Informacje ogólne... 12 2.1 Definicja ruchu lotniczego trasowego... 12 2.2 Źródło danych... 12 2.3 Zakres analizy danych statystycznych... 12 3. Statystyki ruchu lotniczego... 14 3.1 Ruch lotniczy krajowy (D)... 14 3.2 Ruch lotniczy między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa (Arr/Dep). 15 3.3 Ruch lotniczy tranzytowy (OF)... 17 3.4 Ruch lotniczy trasowy (D + Arr/Dep + OF)... 19 3.5 Operacje na lotniskach kontrolowanych... 2 3.6 Opóźnienia w ruchu trasowym... 29 3.7 Opłaty trasowe... 33 3.8 Główni przewoźnicy... 33 3.9 Tanie linie Lotnicze... 34 4. Statystyki ruchu lotniczego FIS... 36 5. Statystyki dotyczące wykorzystania elastycznych elementów przestrzeni powietrznej 38 5.1 Analiza wykorzystania TSA (Temporary Segregated Area)... 39 5.2 Analiza wykorzystania EPD wydzielonych w formie stref niebezpiecznych.. 47 5.3 Analiza wykorzystania TRA (Temporary Reserved Airspace)... 48 5.4 Korytarze dolotowe do stref TFR (Temporary Feeding Routes)... 5 5.5 Wojskowe trasy lotów MRT( Military Training Routes)... 51 5.6 Strefy ruchu lotniskowego ATZ (Aerodrome Traffic Zone)... 53 5.7 Rejon ograniczeń lotów, strefa pokazów lotniczych, strefa lotów akrobacyjnych (EA) 54 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 11

2. Informacje ogólne 2.1 Definicja ruchu lotniczego trasowego Dla celów niniejszego opracowania przyjęto, że ruch lotniczy trasowy ( R ) jest sumą ruchu lotniczego tranzytowego ( OF ), ruchu lotniczego wykonywanego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa ( Arr/Dep ) i ruchu lotniczego kraj o- wego ( D ). W raporcie stosowany jest czas UTC. 2.2 Źródło danych źródeł: W niniejszym opracowaniu wykorzystano dane pochodzące z następujących CFMU Interactive Reporting (CIR), EUROCONTROL Network Manager; Digest - Annual 218 PAŻP dane systemu ARMS,( Pegasus_21, Zintegrowany system przetwarzania danych radarowych i danych planów lotów oraz ich prezent acji na stanowiskach operacyjnych) PAŻP dane CAT (Common Air Tool), Dokumenty CODA (Central Office for Delay Analysis), 2.3 Zakres analizy danych statystycznych Przeprowadzono analizę : a) wielkości ruchu lotniczego trasowego w latach 214-218, a w szczególności: 1) rozkładu ruchu w ciągu 1 roku, w celu określenia miesiąca o największym natężeniu ruchu lotniczego, 2) dynamiki ruchu lotniczego trasowego 214-218, 3) wzrostu ruchu lotniczego trasowego od 214 r. b) wielkości ruchu lotniczego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa w latach 214-218, a w szczególności: 1) rozkładu ruchu w ciągu 1 roku, w celu określenia miesiąca o największym natężeniu ruchu lotniczego, 2) dynamiki ruchu lotniczego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa 214-218, 3) wzrostu ruchu lotniczego między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa od 214 r. c) wielkości ruchu lotniczego krajowego w latach 214-218, a w szczególności: 1) rozkładu ruchu w ciągu 1 roku, w celu określenia miesiąca o największym natężeniu ruchu lotniczego, 2) dynamiki ruchu lotniczego krajowego 214-218, 3) wzrostu ruchu lotniczego krajowego od 214 r. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 12

d) wielkości ruchu generowanego przez tanich przewoźników i ich wpływu na ruch trasowy w Polsce w latach 214-218 e) liczby operacji lotniczych w głównych portach lotniczych w FIR Warszawa f) wielkości ruchu lotniczego FIS g) wykorzystania poszczególnych struktur przestrzeni powietrznej, z uwzględnieniem liczby oraz czasu zrealizowanych i niezrealizowanych rezerwacji (TSA, TRA, TFR, EA, EP D, MRT, ATZ) Dział Planowania Strategicznego ASM 1 13

Ilośc wykonanych operacji lotniczych Dynamika wzrostu Liczba operacji 3. Statystyki ruchu lotniczego 3.1 Ruch lotniczy krajowy (D) W roku 218 wykonanych zostało 13 893 operacji krajowych, o 1,9% więcej niż w roku 217. Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesi ą- cach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentują poniższa tabela oraz wykresy. Ruch krajowy (214-Grudzień 218) 2 16 12 8 6 362 6 931 8 127 12 48 13 552 13 725 14 259 15 618 14 761 11 89 8 247 5 454 4 214 215 216 217 218 14 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych w ruchu krajowym w FIR Warszawa, w latach 1995-218 1,% 12 79,5% 8,% 1 6,% 8 6 4 2 19,4% 5,9% 21,6% 22,7% 15,1% 16,7% 2,1% 12,% -3,7% -7,8% 13,% 1,4% 3,3% -3,4% -4,% -1,7% 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 219 22 221 222 223 17,5% -12,8% 6,7% 1,9% 11,1% 1,9% 4,% 2,%,% -2,% Ilość wykonanych operacji lotniczych w FIR Warszawa Dynamika Liniowy (Ilość wykonanych operacji lotniczych w FIR Warszawa) Dział Planowania Strategicznego ASM 1 14

Ilość wykonanych operacji lotniczych Dynamika wzrostu [%] Liczba Operacji 3.2 Ruch lotniczy między lotniskami RP i granicami FIR Warszawa (Arr/Dep) Liczba operacji lotniczych typu Arr/Dep w 218 r. wyniosła 356 913. W porównaniu do roku 217 odnotowano wzrost o 14,7%. Największą liczbę operacji zarejestrowano w sierpniu i wyniosła ona 36 168. Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesiącach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentują poniższa tabela oraz w ykresy. Doloty/Odloty (214 - Grudzień 218) 45 4 35 3 25 24 532 22 69 26 134 28 272 31 46 34 546 36 7 36 168 34 64 3 82 26 17 25 699 2 15 1 5 214 215 216 217 218 4 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych w ruchu miedzynarodowym w FIR Warszawa, w latach 1995-218 25,% 35 22,4% 19,1% 2,% 3 17,3% 16,5% 14,9% 17,% 13,3% 14,7% 15,% 25 2 1,1% 1,1% 11,3% 7,2% 7,2% 9,6% 9,2% 7,% 1,% 15 3,8% 2,6% 3,8% 2,3% 3,3% 5,% 1,% 5-5,% -7,9% -8,% 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 219 22 221 222 223-1,% Ilość wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach Dynamika Liniowy (Ilość wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach) Dział Planowania Strategicznego ASM 1 15

Poniższa mapka prezentuje największe potoki ruchu w kategorii Arr/Dep w roku 218. Są to głównie trasy europejskie (w pierwszej dziesiątce nie znalazł się ani jeden kierunek spoza Europy). W dalszym ciągu listę najpopularniejszych kierunków otwierają Niemcy z liczbą 56 991 operacji, na drugim miejscu znalazła się Wielka Brytania z 48 551 lotami. W porównaniu do 217 r. największe natężenie ruchu lotniczego odnotowano w potokach ruchu między Polską i Turcją (98,9%), Ukrainą (44,6%), Grecją (33,2%), Norwegią (2,8%). 14 989 +2,8% 9 711 +1,6% 12 941 +15,3% 48 551 +,8% 12 258 +13,8% 59 991 +6,7% 12 62 +4,1% 6 939 +9,6% 13 934 +44,6% 12 328 +13,% 18 248 +11,2% 13 48 +33,2% 7 12 +98,9% Dział Planowania Strategicznego ASM 1 16

Ilość wykonanych operacji lotniczych Dynamika wzrostu Liczba Operacji 3.3 Ruch lotniczy tranzytowy (OF) Liczba operacji lotniczych tranzytowych w 218 r. wyniosła 454 39. W porównaniu do roku 217 stanowi to wzrost o 8,%. Największą liczbę operacji zarejestrowano w lipcu i wyniosła ona 5 213 (w roku 217 miesiącem o największym natężeniu ruchu był również lipiec z 45 914 operacjami). Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesiącach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentują poniższa tabela oraz wykresy. Ruch tranzytow y (214 - Grudzień 218) 6 5 4 3 3 4 26 864 31 959 34 184 39 985 45 372 5 213 47 185 44 15 39 566 31 847 32 665 2 1 214 215 216 217 218 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych (TRANZYTY) w FIR Warszawa, w latach 1995-218 6 3,% 5 22,7% 25,% 19,3% 2,% 4 13,1% 15,6% 15,2% 14,% 14,5% 15,% 3 2 2,8% -,4% 1,8% 1,1% 3,% 7,8% 6,6% 8,4% 3,6% 3,2% 1,3% 6,9% 1,3% 8,% 1,% 5,%,% 1-3,8% -5,% 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 219 22 221 222 223-7,2% -1,% Ilośc wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach Dynamika Liniowy (Ilośc wykonanych operacji lotniczych w poszczególnych latach) Dział Planowania Strategicznego ASM 1 17

Poniższa mapka przedstawia dwanaście głównych potoków w ruchu tranzytowym w FIR Warszawa w roku 218. Potoki te stanowią ponad 3% wszystkich zarejestrowanych operacji tranzytowych. Są to głównie loty między Rosją, a zachodnimi krajami Europy, takimi jak Niemcy, Francja, Hiszpania, Szwajcaria, Włochy, Czechy i Austria. Uzupełniają je loty między Finlandią i Niemcami, Ukrainą i Niemcami oraz Turcją i Niemcami. W porównaniu do 217 roku największy wzrost liczby lotów w ruchu tranzytowym wystąpił pomiędzy: Niemcami i Ukrainą (31,7%) oraz Rosją i Włochami (28,%). Spadek w liczbie lotów tranzytowych nastąpił m.in. między Niemcami i Finlandią (1,3%) oraz Rosją i Szwajcarią (2,7%). 13 78 +5,1% 13 532 +1,7% 9 835-1,3% 3 215 - +6,8% 6 66-2,7% 7 744 +9,3% 11 37 +31,7% 6 843 +3,9% 22 417 +28,% 8 185 +9,8% 7 849 - +4,2% 7 478 +17,7% Dział Planowania Strategicznego ASM 1 18

Ilość wykonanych operacji lotniczych Dynamika wzrostu [%] Liczba operacji Opóźnienie (min/lot) 3.4 Ruch lotniczy trasowy (D + Arr/Dep + OF) Całkowita liczba operacji lotniczych w FIR Warszawa w 218 r. wyniosła 942 196. W porównaniu do roku 217 odnotowano wzrost o 1,9%. Największą liczbę operacji zarejestrowano w lipcu i wyniosła ona 1 542. Łącznie z operacjami typu: low pass, touch and go, over flight (tzw. wielokrotne podejścia) stanowiło to 1 29 operacji lotniczych. Szczegółowe informacje o liczbie operacji w poszczególnych miesiącach lat ubiegłych oraz o tendencji w rozwoju ruchu prezentuje poniższa tabela oraz wykresy. Liczba operacji (214 - Grudzień 218) 12 3, 1 8 6 61 294 56 44 66 22 74 54 84 943 93 643 1 542 98 971 93 551 82 195 66 111 63 818 2, 4 2,1,1,1,3,3,6,7,4,5,4,3,1 1,, Opóźnienie 214 215 216 217 218 12 Graficzna prezentacja ilości wykonanych operacji lotniczych w FIR Warszawa, w latach 1995-218 5,% 1 3,% 8 6 4 12,9% 6,7% 1,1% 8,8% 5,8% 6,2%,2% 18,5% 15,% 16,7% 8,2% 13,3% 9,8% -7,3% 5,8% 9,8% 4,7% 1,5% 7,7% 1,1% 1,9% 8,2% 5,5% 1,% -1,% 2 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 219 22 221 222 223-3,% Liczba operacji lotniczych Dynamika wzrostu Liniowy (Liczba operacji lotniczych) Dział Planowania Strategicznego ASM 1 19

W roku 218 r. struktura operacji lotniczych kształtowała się na następującym poziomie: operacje typu tranzyt stanowiły prawie połowę lotów (48,2 %), operacje arr/dep oraz operacje krajowe, stanowiły odpowiednio: 37,9 % oraz 13,9 %. Przyglądając się udziałowi poszczególnych kategorii ruchu w całkowitej liczbie opera cji, można zauważyć iż w ciągu ostatnich lat zwiększa się procent ruchu typu arr/dep przy malejącym udziale ruchu tranzytowego. Operacje krajowe pozostają na stałym poziomie. Struktura operacji lotniczych 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 8,5% 7,3% 12,2% 12,9% 13,2% 13,9% 13,9% 34,2% 34,4% 33,% 34,9% 35,3% 36,6% 37,9% 57,3% 58,3% 54,8% 52,2% 51,6% 49,5% 48,2% 212 213 214 215 216 217 218 OF Arr/Dep D 3.5 Operacje na lotniskach kontrolowanych W 218 roku na piętnastu lotniskach kontrolowanych wykonano 511 959 operacji lotniczych. W porównaniu z rokiem ubiegłym stanowi to wzrost liczby operacji o 11,8%. Łącznie z operacjami non-standard (tzw. wielokrotne podejścia) było to 598 762 operacje lotnicze. Na port lotniczy Warszawa F. Chopina przypadało 36,9 % wszystkich operacji lotniczych. Drugie miejsce w kolejności ilości obsłużonych operacji zajął Kraków Balice - 11,6 % operacji lotniczych. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 2

2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Liczba operacji lotniczych na lotniskach kontrolowanych 188 868 36,4% 218 31,% 217 28,1% zmiana 11,1% 17,9% 16,% 16,3% 12,8% 1,1% 9,2% 7,1% 4,2% 8,5%,% 59 393 46 487 38 37 34 374 33 941 28 554 25 214 2 9 13 951 8 996-24,8% 7 762 3 28 2 295 969 EPWA EPKK EPGD EPKT EPPO EPWR EPMO EPRZ EPLL EPBY EPSC EPLB EPRA EPSY EPZG 4,% 3,% 2,% 1,%,% -1,% -2,% -3,% Udział Portów lotniczych w liczbie operacji terminalowych w 218 r. EPBY EPSC EPLL 2,7% 1,8% EPLB EPRA 1,5%,6% 3,9% EPRZ 4,9% EPSY,4% EPZG,2% EPMO 5,6% EPWR 6,6% EPWA 36,9% EPPO 6,7% EPKT 7,4% EPGD 9,1% EPKK 11,6% W dalszej części raportu przedstawiono szczegółowe, miesięczne statystyki ruchu lotniczego dla 15 głównych portów oraz dynamikę wzrostu operacji lotniczych w latach 214-218. Statystyka została opracowana na podstawie danych z systemu @rms. Nie uwzględniono w niej operacji lotniczych wielokrotnego podejścia (operacje typu: low pass, touch and go, over flights. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 21

Gdańsk Rębiechowo EPGD 214 - Grudzień 218 6 5 4 3 259 2 981 3 439 3 913 4 322 4 57 4 597 4 766 4 338 3 943 3 234 3 125 3 2 1 214 215 216 217 218 Kraków Balice EPKK 214 - Grudzień 218 8 7 6 5 4 4 174 3 922 4 683 5 446 5 48 5 446 5 278 5 17 5 313 5 34 4 66 4 517 3 2 1 214 215 216 217 218 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 22

Katowice Pyrzowice EPKT 214 - Grudzień 218 6 5 4 3 2 2 126 1 982 2 32 2 648 3 244 4 33 4 694 4 671 4 378 3 212 2 227 2 25 1 214 215 216 217 218 Poznań Ławica EPPO 214 - Grudzień 218 4 5 4 3 5 3 2 5 2 2 177 2 252 2 451 3 51 3 5 3 681 3 721 3 746 3 577 2 712 2 148 1 88 1 5 1 5 214 215 216 217 218 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 23

Rzeszów Jasionka EPRZ 214 - Grudzień 218 4 3 5 3 2 5 2 773 3 15 2 116 3 13 3 731 3 176 2 381 2 1 5 1 73 645 1 135 1 499 82 5 214 215 216 217 218 Szczecin Goleniów EPSC 214 - Grudzień 218 1 2 1 8 6 529 541 615 736 843 879 997 918 853 846 79 53 4 2 214 215 216 217 218 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 24

Chopina w Warszawie EPWA 214 - Grudzień 218 25 2 15 13 77 12 768 14 475 14 76 16 18 17 127 17 967 18 243 17 73 16 811 14 657 14 452 1 5 214 215 216 217 218 Wrocław Strachowice EPWR 214 - Grudzień 218 4 3 5 3 2 5 2 389 2 2 2 521 2 758 2 963 3 315 3 422 3 296 3 341 2 868 2 468 2 4 2 1 5 1 5 214 215 216 217 218 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 25

Zielona Góra Babimost EPZG 214 - Grudzień 218 18 16 14 12 1 8 6 79 69 8 91 71 11 84 89 8 68 8 68 4 2 214 215 216 217 218 Bydgoszcz Szwederowo EPBY 214 - Grudzień 218 2 5 2 1 843 2 19 2 195 2 179 1 5 918 1 294 1 5 447 582 63 83 564 45 214 215 216 217 218 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 26

Łódź Lublinek EPLL 214 - Grudzień 218 3 5 3 2 5 2 1 5 1 761 919 1 23 1 767 2 477 2 236 2 436 2 53 2 189 1 768 1 17 5 634 214 215 216 217 218 Warszawa Modlin EPMO 214 - Grudzień 218 4 3 5 3 2 5 2 2 225 1 776 2 215 2 516 2 557 2 58 2 579 2 895 2 672 2 58 2 12 1 929 1 5 1 5 214 215 216 217 218 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 27

Lublin Świdnik EPLB 214 - Grudzień 218 1 4 1 2 1 8 6 444 56 474 991 839 762 688 978 677 679 414 4 2 31 214 215 216 217 218 Radom Sadków 1 EPRA Maj 214 - Grudzień 218 9 8 7 6 5 4 3 111 171 282 278 317 37 335 436 411 235 122 2 1 23 214 215 216 217 218 Dział Planowania Strategicznego ASM 1 28

Olsztyn Mazury EPSY 216 - Grudzień 218 5 45 4 35 374 288 243 243 3 25 2 15 1 75 97 145 194 21 19 121 115 5 216 217 218 3.6 Opóźnienia w ruchu trasowym Rok 218 przyniósł wzrost ilości wykonanych operacji lotniczych w FIR Warszawa do poziomu 942 196. Według EUROCONTROL Network Manager - średnie opóźnienie ATFM na operację lotniczą w 218 roku wyniosło,34 minuty na lot, w tym enroute,26 min/lot. Wielkość ruchu w ubiegłych latach i towarzyszące mu opóźnienia prezentuje poniższy wykres. Wielkość ruchu i opóźnienia w latach 22-218 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 543 641 597 22 585 928 553 564 479 735 2,2 2,1 411 215 357 579 31 781 1,5 278 921,2,2,7,8 1,7 1,2 643 14 673 381 683 756,7 744 369 85 53 736 446,5,5,8,2,5 942 196 849 855,2,3 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 Wielkość ruchu Średnie opóźnienie ATFM na operację Dział Planowania Strategicznego ASM 1 29

ATFM Delays (min.) Proportion of ATFM Delays Opóźnienia En-route podobnie jak w poprzednich latach stanowiły przeważającą część wszystkich zmierzonych opóźnień ATFM w FIR Warszawa w 218 roku. Poniższe wykresy prezentują zmianę w strukturze opóźnień ATFM w latach 215 218 oraz sumę opóźnień w minutach w podziale na En-route i Airport dla FIR Warszawa. 1,% Airport En-route 8,% 6,% 4,% 2,%,% 24,6% 24,% 5,6% 12,2% 215 216 217 218 35 3 292 47 Airport En-route 25 2 15 1 5 216 513 127 978 87 644 68 457 4 657 28 57 7 583 215 216 217 218 W ujęciu całościowym Polska odpowiadała za 1,3% wszystkich zmierzonych w 218 r. przez NM opóźnień. Francja wygenerowała 27,8% opóźnień, Niemcy 24,7%, Hiszpania 9,%, Wielka Brytania 8,%. Polska podobnie jak w ubiegłym roku uplasowała się w tym rankingu na czternastym miejscu. W przypadku analizy opóźnień Enroute, Polska odpowiadała za 1,3%, co dało jej czternaste miejsce za Francją, Niemcami, Hiszpanią, Wielką Brytanią, Grecją, Cyprem, Austrią, Szwajcarią, Holandią, Chorwacją, Turcją, Czechami oraz Węgrami. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 3

% Udział ANSP w ilości opóźnień TTL ATFM w 218 r. Czech Republic 1,9% Croatia 1,7% Turkey 2,7% Cy prus 2,1% Hungary 1,6% Poland 1,3% Pozostałe 4,2% Netherlands 2,9% Switzerland 3,4% France 27,8% Austria 3,9% Greece 4,8% United Kingdom 8,% Germany 24,7% Spain 9,% * - TTL ATFM Delay = Enroute ATFM delay + Airport ATFM delay % Udział ANSP w ilości opóźnień Enroute ATFM w 218 r. Czech Republic 2,5% Cy prus 2,6% Greece 2,6% United Kingdom 4,3% Hungary 2,1% Switzerland 2,4% Croatia 2,3% Poland 1,3% Belgium,7% Slov akia,7% Pozostałe 2,1% France 35,% Austria 4,8% Spain 6,6% Germany 3,1% Dział Planowania Strategicznego ASM 1 31

Przyczyny opóźnień ATFM En-route ATFM Delay (minuty) Airport ATFM Delay (minuty) C - ATC Capacity 122 99 A - Accident/Incident 371 M - Airspace Management 2 47 C - ATC Capacity 15 58 R - ATC Routeing 193 E - Aerodrome Services 133 S - ATC Staffing 75 44 G - Aerodrome Capacity 13 28 T - Equipment (ATC) 1 14 M - Airspace Management 92 W - Weather 14 829 O - Other 11 SUMA 216 513 P - Special Event 92 S - ATC Staffing 8 47 T - Equipment (ATC) 754 W - Weather 29 431 SUMA 68 457 Przyczyny opóźnień EnRoute ATFM w 218 r. T - Equipment (ATC),5% W - Weather 6,8% S - ATC Staffing 34,8% C - ATC Capacity 56,8% M - Airspace Management,9% R - ATC Routeing,1% Przyczyny opóźnień Airport ATFM w 218 r. A - Accident/Incident,5% W - Weather 43,% C - ATC Capacity 22,% G - Aerodrome Capacity 19,4% E - Aerodrome Services,2% T - Equipment (ATC) 1,1% S - ATC Staffing 12,3% P - Special Event 1,3% M - Airspace Management,1% O - Other,% Dział Planowania Strategicznego ASM 1 32

3.7 Opłaty trasowe Poniższa tabela przedstawia zestawienie wielkości opłat trasowych w 218 roku. W przypadku krajów, których opłata trasowa jest zmienna i uzależniona od kursów walutowych, obliczono średnią roczną. Polska w 218 roku uplasowała się jak w ubiegłym roku na 21 miejscu ze średnią opłatą trasową w wysokości 42,88 EURO. Źródło: Opracowanie własne na podstawie EUROCONTROL/CRCO 3.8 Główni przewoźnicy Nieprzerwanie od wielu lat czołową pozycję na rynku operacji lotniczych w Polsce zajmuje nasz krajowy przewoźnik PLL LOT, który w 218 roku obsłużył 12,5 % operacji lotniczych, dla porównania w 217 roku było to 1,3%. Głównymi przewoźnikami tanich linii lotniczych pozostają RYANAIR oraz WIZZ AIR odpowiednio - 8,9 % i 7,9 % obsłużonego ruchu. W 218 roku loty LUFHANSY oraz AEROFLOT stanowiły dokładnie 6,7 % oraz 7, % wszystkich operacji z/do polskich portów. % Udział przew oźników w ogólnej liczbie operacji lotniczych w FIR Warszawa w 218 r. LOT 12,5% RYR 8,9% Pozostali 49,2% WZZ 7,9% AFL 7,% THY 1,5% DLH 6,7% SAS 2,2% BTI 1,6% FIN 2,5% Źródło: Opracowanie własne na podstawie @rms. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 33

3.9 Tanie linie Lotnicze W ostatnich latach obserwować można stały wzrost znaczenia tanich linii lotniczych w ogólnej liczbie wykonywanych lotów trasowych. Liczba operacji lotniczych w FIR Warszawa wykonywa przez przewoźników tanich linii lotniczych w porównaniu do 217 r. wzrosła o 8,6%. Średni roczny udział LCC w stosunku do ogólnej liczby wykonywanych lotów w 218 roku wyniósł 21,4%. 3 L I C Z B A O P E R A C J I L O T N I C Z Y C H L C C 25 2 15 1 21 93 179 985 185 855 153 653 16 899 14 228 122 247 12 317 19 391 5 21 211 212 213 214 215 216 217 218 219 22 221 222 223 224 LCC Liniowy (LCC) Poniższa tabela prezentuje liczbę przewoźników oraz procentowy udział operacji lotniczych tanich linii w ruchu lotniczym trasowym w latach 216-218 1. 1 Tabela została opracowana na podstawie danych z systemu ARMS, natomiast lista przewoźników powstała m.in. w oparciu o dokument EUROCONTROL/STATFOR/Doc 258. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 34

Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień W 218 roku główny udział w liczbie operacji lotniczych wykonywanych przez tanie linie lotnicze posiadały operacje typu Arr/Dep - 66, %, natomiast 33,% to operacje tranzytowe, ruch krajowy LCC stanowił 1, %. Przedstawione poniżej wykresy prezentują udział operacji lotniczych wykonywanych przez tanie linie lotnicze w ogólnej liczbie operacji lotniczych trasowych oraz w liczbie operacji między polskimi portami lotniczymi, a granicami FIR Warszawa w latach 216 218. Low Cost Cariers and TTL Traffic 12 1 8 6 4 2 216 217 218 TTL Traffic LCC Without LCC Low Cost Cariers and Arr/Dep 45 4 35 3 25 2 15 1 5 216 217 218 ARR/DEP ARR/DEP LCC Without LCC Dział Planowania Strategicznego ASM 1 35

4. Statystyki ruchu lotniczego FIS Służba informacji powietrznej FIS zajmuje się statkami powietrznymi latającymi od poziomu ziemi do FL95 (około 29 m AMSL). Przestrzeń powietrzna odpowiedzialności obszarowej służby informacji powietrznej FIS podzielona jest na pięć sektorów: Warszawa, Kraków, Poznań, Gdańsk oraz Olsztyn. Piloci w przestrzeni FIS nie mają obowiązku nawiązywania łączności radarowej. Poniżej przedstawiono statystykę liczby operacji lotniczych, które zostały wykonane i potwierdzone na łączności ze służbą FIS w poszczególnych sektorach w latach 26-218. 25 Operacje lotnicze FIS w latach 26-218 2 15 1 5 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 217 218 FIS WA FIS KK FIS PO FIS GD FIS OL Dział Planowania Strategicznego ASM 1 36

Operacje lotnicze FIS w latach 26-218 218 217 216 215 214 213 212 211 21 29 28 27 26 5 1 15 2 25 Operacje lotnicze FIS w 218 r. 6 5 4 49 682 54 598 49 479 38 937 44 591 3 2 1 FIS WA FIS KK FIS PO FIS GD FIS OL Sektor Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień WrzesieńPaździernik Listopad Grudzień SUMA Warszawa 1 282 1 579 2 758 5 12 5 675 5 66 5 528 6 798 6 67 5 25 2 428 1 6 49 682 Kraków 1 498 1 235 2 573 6 163 6 741 6 12 5 878 7 555 7 441 5 336 3 78 1 88 54 598 Poznań 1 968 2 26 2 926 4 776 5 713 5 544 5 923 6 184 5 79 4 293 2 79 1 474 49 479 Gdańsk 1 45 1 51 1 868 3 8 4 771 5 137 5 724 5 58 4 416 2 798 1 725 644 38 937 Olsztyn 1 245 1 346 2 45 4 639 5 315 5 418 5 3 6 411 5 571 4 65 1 482 1 61 44 591 SUMA 7 38 7 921 12 575 24 48 28 215 27 771 28 56 32 456 29 744 22 282 11 422 5 327 237 287 źródło: Opracowanie własne na podstawie danych FIS Dział Planowania Strategicznego ASM 1 37

5. Statystyki dotyczące wykorzystania elastycznych elementów przestrzeni powietrznej Ważnym zadaniem na etapie strategicznego zarządzania przestrzenią p o- wietrzną jest monitorowanie wykorzystania elastycznych struktur przestrzeni powietrznej. W części 4 Raportu Rocznego przedstawiono statystyki wykorzystania el a- stycznych struktur przestrzeni powietrznej. Zestawienie zostało opracowane na po d- stawie danych dostępnych w AMC Polska. Główny nacisk położono na określenie stopnia wykorzystania poszczególnych struktur, a w szczególności takich parametrów jak liczby oraz czasu rezerwacji, a w przypadku dróg warunkowych na czas ich dostępn o- ści. W raporcie posłużono się następującymi założeniami: Rezerwacja - zaplanowane użytkowanie elastycznych elementów przestrzeni powietr z- nej, opublikowane w AUP, zgłoszone przez użytkownika na minimum dzień wcześniej. Aktywacja - zgłoszona aktywacja elementu przestrzeni powietrznej opubli kowana w AUP, w dniu zaplanowanych działań lotniczych. Stopień wykorzystania - stosunek liczby aktywowanych struktur przestrzeni p o- wietrznej do wszystkich zgłoszonych w AUP. Tabela 1 przedstawia plan zamówienia zgłoszony w przeddzień do AUP z w ybranych dni dla TSA 8A, natomiast tabela 2 prezentuje realizację tego zamówienia, czyli ilość potwierdzonych i niepotwierdzonych rezerwacji przestrzeni dla wymienionych TSA. Tab.1 Tab. 2 Oznacza to, że w dniu 6 stycznia 21 roku planowano rezerwację TSA 8A 3 razy, natomiast potwierdzono, tj. aktywowano tę strefę 1 raz, stopień wykorzystania tej strefy dla analizowanego dnia wyniósł 33,33%. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 38

5.1 Analiza wykorzystania TSA (Temporary Segregated Area) TSA strefa czasowo wydzielona o określonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewnętrznymi i wodami terytorialnymi Polski do wyłącznego korz y- stania przez określonego użytkownika w określonym przedziale czasu. Wykorzystanie TSA w 218 r. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 39

Dział Planowania Strategicznego ASM 1 4

Dział Planowania Strategicznego ASM 1 41

TSA 1 TSA 2 25 2 15 1 5 175 6,% 21 6,3% 174 15 114 15 56,7% A B C 61,% 6,% 59,% 58,% 57,% 56,% 55,% 54,% 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 945 862 51,6% 52,7% 49,5% 43,6% 643 36,9% 35,3% 31,7% 27,% 28,2% 374 34 3 237 252 326 163 159 82 19 54 55 3 29 68 92,% A B C D E F G H I J 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent TSA 4 TSA 6 7 6 5 4 3 2 1 626 44,2% 47,3% 42,4% 44,6% 5 36,8% 455 444 36,6% 432 423 277 212 215 198 159 155 A B C D E F 5,% 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 6 5 4 3 2 1 3,% 511 26,4% 27,7% 483 24,1% 25,% 23,8% 22,9% 25,% 416 23,5% 2,% 336 15,% 1,% 115 123 11 96 96 93 98 5,% 24 22 23,% A B C D E F G Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent Dział Planowania Strategicznego ASM 1 42

TSA 7 TSA 8 45 4 35 3 25 2 15 1 5 396 46 44 41,% 249 35,4% 264 36,4% 35,5% 144 144 143 36,% 12 95 A B C D E 42,% 41,% 4,% 39,% 38,% 37,% 36,% 35,% 34,% 33,% 32,% 6 5 4 3 2 1 495 474 491 46,3% 453 48,8% 48,8% 363 363 37 41,% 4,7% 41,1% 44,4% 193 23 22 21 142 177 177 A B C D E F G 5,% 48,% 46,% 44,% 42,% 4,% 38,% 36,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent 7 6 5 4 3 2 1 TSA 9 651 583 43,% 533 35,1% 519 41,3% 36,4% 28 241 187 189 A B C D 5,% 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 16 14 12 1 8 6 4 2 152 A 35,5% 54 TSA 1 142 B 29,6% 42 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent Dział Planowania Strategicznego ASM 1 43

25 2 15 1 5 TSA 12 228 5,4% 223 51,1% 161 115 114 26,1% 42 A B C 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 6 5 4 3 2 1 56 TSA 13 48,2% 51 47,1% 27 24 3 43,3% 13 A B C 49,% 48,% 47,% 46,% 45,% 44,% 43,% 42,% 41,% 4,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent TSA 14 TSA 16 25 2 15 1 5 2 42,5% 38,8% 16 27,1% 118 85 62 32 A B C 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 173 172 178 184 142 35,8% 4,7% 132 38,8% 3,3% 33,8% 34,8% 7 62 69 64 48 4 A B C D E F 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent Dział Planowania Strategicznego ASM 1 44

TSA 19 TSA 38 7 6 5 4 3 2 61 6 49,2% 3 28,3% 17 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 14 12 1 8 6 4 119 119 119 119 8 8 8 8 67,2% 67,2% 67,2% 67,2% 119 68,1% 81 68,2% 68,% 67,8% 67,6% 67,4% 67,2% 1 1,% 2 67,% A B,% A B C D E 66,8% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent TSA 4 TSA 41 45 4 35 39 38,5% 45,% 4,% 35,% 45 4 35 39 38,5% 45,% 4,% 35,% 3 3,% 3 3,% 25 25,% 25 25,% 2 15 15 2,% 15,% 2 15 15 2,% 15,% 1 1,% 1 1,% 5 5,% 5 5,%,%,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent Dział Planowania Strategicznego ASM 1 45

TSA 42 TSA 43 45 4 35 3 25 2 15 1 5 4 4,% 16 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 7 6 5 4 3 2 1 63 46,% 29 5,% 45,% 4,% 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent 6 5 4 3 52 TSA 45 51,9% 27 6,% 5,% 4,% 3,% 6 5 4 3 52 TSA 46 51,9% 27 6,% 5,% 4,% 3,% 2 2,% 2 2,% 1 1,% 1 1,%,%,% Rezerwacje Aktywacje Procent Rezerwacje Aktywacje Procent Dział Planowania Strategicznego ASM 1 46

RAPORT ROCZNY ZA 217 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 5.2 Analiza wykorzystania EPD wydzielonych w formie stref niebezpiecznych Wykorzystanie EP D w 218 r. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 47

RAPORT ROCZNY ZA 217 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 5.3 Analiza wykorzystania TRA (Temporary Reserved Airspace) TRA - strefa czasowo zarezerwowana o określonych wymiarach nad obszarami lądowymi, wodami wewnętrznymi i wodami terytorialnymi Polski, przez którą dopuszcza się przelot innego ruchu lotniczego po uzyskaniu zezwolenia i na łączności z właściwym organem służb ruchu lotniczego lub właściwym organem wojskowym. Wykorzystanie TRA w 218 r. Dział Planowania Strategicznego ASM 1 48

RAPORT ROCZNY ZA 217 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Dział Planowania Strategicznego ASM 1 49

RAPORT ROCZNY ZA 215 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 5.4 Korytarze dolotowe do stref TFR (Temporary Feeding Routes) TFR Korytarze dolotowe do stref umożliwiające dolot do TSA lub przelot między TSA, ustanowione w celu segregacji przestrzeni powietrznej w przypadku braku możliwości zapewnienia służb ruchu lotniczego podczas dolotu do TSA lub przelotu między TSA. Wykorzystanie TFR w 218 r. TFR 3 25 258 54,7% 248 6,% 5,% 2 4,% 15 141 27,8% 28,6% 25,% 3,% 1 69 2,% 5 9 7 2 8 2,% EP TFR 1 EP TFR 9 EP TFR 1 EP TFR 11 EP TFR 16 Rezerwacje Aktywacje Procent 1,%,% Dział Planowania Strategicznego ASM 1 5

RAPORT ROCZNY ZA 215 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 5.5 Wojskowe trasy lotów MRT( Military Training Routes) MRT Trasy lotnictwa wojskowego, po których dopuszcza się loty wojskowych statków powietrznych. Konkretne przebiegi tras MRT wyznaczane są według punktów sieci tras MRT określających segmenty korytarzy MRT o szerokości 5 km lub1 km oraz o granicach pionowych w zakresie od GND do 23 ft AMSL. Wykorzystanie MRT w 218 roku Dział Planowania Strategicznego ASM 1 51

RAPORT ROCZNY ZA 215 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Dział Planowania Strategicznego ASM 1 52

RAPORT ROCZNY ZA 215 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 5.6 Strefy ruchu lotniskowego ATZ (Aerodrome Traffic Zone) ATZ Strefa ruchu lotniskowego nad lotniskiem niekontrolowanym i przylegającym terenem niezbędnym do wykonania procedur startów i lądowań oraz zadań szkoleniowych. Wykorzystanie ATZ w 218 roku Dział Planowania Strategicznego ASM 1 53

RAPORT ROCZNY ZA 215 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA 5.7 Rejon ograniczeń lotów, strefa pokazów lotniczych, strefa lotów akrobacyjnych (EA) EA Przestrzeń powietrzna wyznaczana na potrzeby i na wniosek organizatora ćwiczeń, treningów, zawodów, pokazów lotniczych, lotów akrobacyjnych lub określony rejon przestrzeni, w którym pewne rodzaje lotów mogą być zabronione ze względu na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego. Wykorzystanie EA w 218 roku Dział Planowania Strategicznego ASM 1 54

RAPORT ROCZNY ZA 215 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA Dział Planowania Strategicznego ASM 1 55

RAPORT ROCZNY ZA 215 RUCH LOTNICZY W FIR WARSZAWA = KONIEC = Dział Planowania Strategicznego ASM 1 56