MINISTERSTWO ŚRODOWISKA

MINISTERSTWO ŚRODOWISKA OlIKA ITULIĆ I I ODZY«KAMIA nicaoolcoloaci Departament Prawny DP-WL.0230.57.2018.WB Warszawa, dnia ot Pani Agnieszka Juszczyk Dyrektor Departamentu Prawa Rodziny, Pracy i Infrastruktury Rządowe Centrum Legislacji W odpowiedzi na pismo z dnia 13 grudnia 2018 r., znak: RCL.DPPRI.555.222/2018, uprzejmie informuję, że uwagi Rządowego Centrum Legislacji do projektu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szacowania szkód łowieckich w uprawach i płodach rolnych nr 1-5 oraz uwagi dodatkowe nr 2 i 4 zostały uwzględnione. Odnosząc się do uwagi dodatkowej nr 1 dotyczącej potencjalnego naruszenia zasady dokonywania ograniczeń prawa własności wyłącznie w drodze ustawy (art. 64 ust. 3 Konstytucji RP) przez projektowany 4 (obecnie 5) w pierwszej kolejności należy zauważyć, że odszkodowanie za szkody łowieckie ma rekompensować poniesiony uszczerbek w sferze majątkowej. Z tego względu od wysokości odszkodowania odejmuje się nieponiesione przez poszkodowanego koszty zbioru, transportu i przechowywania. Są to bowiem koszty, które poszkodowany i tak musiałby ponieść, nawet gdyby uprawa nie została uszkodzona przez zwierzynę. Innymi słowy, nawet gdyby do szkód w uprawach wymagających zaorania zastosować reguły ogólne, to i tak poszkodowany nie otrzymałby pełnej wartości uszkodzonej uprawy, gdyż takie odszkodowanie przewyższałoby rzeczywiście poniesiony uszczerbek. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że projektowany 5 różnicuje współczynnik, o jaki zostanie zmniejszone odszkodowanie (tzw. współczynnik redukcji), w zależności od terminu, kiedy powstały szkody w uprawach wymagających zaorania (zgodnie z zasadą, że im wcześniej powstała ta szkoda, tym większy jest współczynnik redukcji). Wynika to z faktu, że do 25 maja poszkodowany rolnik ma możliwość posiana lub posadzenia roślin następczych, z których także może uzyskać dochód, albo może skorzystać z opcji uprawy na zaoranym terenie roślin poplonowych, których uprawa także jest traktowana w ujęciu dochodu w postaci uzyskania materii organicznej, co skutkuje niższymi kosztami nawożenia upraw zakładanych na danym gruncie w kolejnych sezonach wegetacyjnych. Inaczej mówiąc, powstanie szkód w uprawach wymagających zaorania przed 25 maja nie wyklucza, że poszkodowany będzie mógł jeszcze uzyskać dochód z innej uprawy na tym gruncie, co oznacza, że rzeczywiście poniesiony uszczerbek będzie niższy niż odszkodowanie ustalone wg zasad ogólnych. Jednocześnie im wcześniej szkoda zostanie wyrządzona, tym większe możliwości w zakresie upraw następczych posiada poszkodowany. Warto podkreślić, że uprawy założone w miejscu wcześniejszych upraw wymagających zaorania są także objęte odpowiedzialnością za szkody łowieckie. Przyjęcie odmiennego rozwiązania stawiałoby w nierównej sytuacji podmioty zobowiązane do wypłacenia odszkodowania. Z powyższych względów należy uznać, że proponowane rozwiązanie nie narusza przepisów Konstytucji. Podkreślenia wymaga również nie tylko, że treść projektowanego 5 została uzgodniona z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, lecz także, że analogiczne rozwiązanie zawiera 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 litego 2018 r. w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową (Dz. U. poz. 645). Kwestia zgodności z Konstytucją tego przepisu nie była podnoszona przez Rządowe Centrum Legislacji na etapie prac nad tym rozporządzeniem. ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa; (+48 22) 36 92 486, faks: (+48 22) 36 92 288, www.mos.gov.pl Ministerstwo Środowiska wdrożyło system EMAS - zarządzając instytucją dbamy o środowisko

Odnosząc się do uwagi dodatkowej nr 3 należy zauważyć, że w przypadku wysiewu nasion siewnikiem obsada roślin na całej uprawie jest regularna. Również w przypadku sadzenia niektórych roślin (np. ziemniaków) ich obsada będzie wynikała z szerokości redlin oraz gęstości sadzenia, a zatem na całej uprawie również będzie taka sama. Założeniem wyjściowym jest więc taka sama obsada roślin na całej uprawie przed jej uszkodzeniem. W przypadku uszkodzenia uprawy przez zwierzynę do wyliczenia procentu uszkodzenia stosuje się faktyczną istniejącą obsadę roślin z obszaru nieobjętego uszkodzeniami jako wzorcowego w odniesieniu do części, która została uszkodzona. Może się też zdarzyć, że z uwagi na wielkość wyrządzonych szkód oszacowanie pierwotnej obsady roślin na danym terenie może być niewykonalne. Ma to miejsce przy szkodach, gdy poszczególne gniazda zniszczone są znacznie i na poszczególnych gniazdach pozostały nieliczne rośliny, których rozmieszczenie nie gwarantuje poprawnego ustalenia obsady, co tym samym prowadziłoby to do niemożności jakichkolwiek ustaleń i przeprowadzenia procedury szacowania. Projektowany 3 ust. 10 należy uznać za rozwiązanie, które w sposób optymalny gwarantuje należyte oszacowanie szkody. Jednocześnie w załączeniu przekazuję poprawiony projekt wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji oraz ponownie zwracam się z uprzejmą prośbą o pilne skierowanie przedmiotowego projektu do rozpatrzenia przez komisję prawniczą. Opinia MSZ oraz raport z konsultacji i opiniowania, przekazane przy piśmie wnioskującym o rozpatrzenie przez komisję prawniczą (sygnatura DP-WL.0230.57.2018.WB z 7 grudnia 2018 r.) pozostają aktualne. Z uwagi na fakt, że dotychczasowe przepisy wykonawcze regulujące kwestie szacowania szkód łowieckich utraciły moc z dniem 1 października 2018 r., zwracam się z uprzejmą prośbą o potraktowanie sprawy jako pilnej. Zastępca Dyo Departamentu^ ego Anna K/itffa-frkar Do wiadomości: - Pan Mariusz Gorzowski, Dyrektor Departamentu Prawno-Legislacyjnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Załączniki: i.w. 2

Projekt z dnia 25 lutego 2019 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1* z dnia w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych Na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2018 r. poz. 2033 oraz z 2019 r. poz. 125) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: 1) sposób i terminy zgłaszania szkód łowieckich, o których mowa w art. 46 ust. 1 oraz w art. 50 ust. 1 i lb ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, zwanych dalej szkodami łowieckimi ; 2) sposób powiadamiania o terminach dokonania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich; 3) szczegółowy sposób dokonywania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich; 4) szczegółowy sposób ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody łowieckie; 5) wzory protokołów oględzin i szacowania ostatecznego. 2. 1. Właściciel albo posiadacz gruntu, na którym powstała szkoda łowiecka, zwany dalej poszkodowanym, dokonuje jej zgłoszenia przez złożenie wniosku o szacowanie szkód łowieckich, w postaci papierowej albo elektronicznej: 1) w terminie 3 dni od dnia jej stwierdzenia; 2) w przypadku szkody wyrządzonej w sadach - w terminie 14 dni od dnia jej powstania; 3) w przypadku szkody wyrządzonej przez dziki na łąkach i pastwiskach: a) poza okresem wegetacyjnym - w terminie umożliwiającym szacowanie szkody przed doprowadzeniem uszkodzonego obszaru do stanu pierwotnego przed rozpoczęciem wegetacji; b) w okresie wegetacyjnym - w terminie 3 dni od dnia jej stwierdzenia. Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej środowisko, na podstawie I ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2018 r. r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. poz. 96).

2. Dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia poszkodowanego oraz przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego o terminie oględzin albo szacowania ostatecznego pisemnie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez krótkie wiadomości tekstowe (SMS). 3. Zarząd województwa albo Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe zawiadamia poszkodowanego o terminie oględzin albo szacowania ostatecznego pisemnie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez SMS. 4. W przypadku złożenia odwołania, o którym mowa w art. 46d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie, o terminie oględzin albo szacowania ostatecznego nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe albo dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zawiadamia: 1) poszkodowanego, 2) przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego, 3) przedstawiciela dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego, 4) przedstawiciela izby rolniczej, jeżeli został złożony wniosek o jego udział w oględzinach lub szacowaniu ostatecznym - pisemnie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez SMS. 3. 1. Gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę łowiecką, ustala się w oparciu o charakterystyczne ślady żerowania oraz pozostawione tropy i odchody. 2. Rodzaj uprawy lub płodu rolnego ustala się przez weryfikację informacji zawartych we wniosku ze stanem faktycznym na gruncie. 3. Stan uprawy ustala się w 5 stopniowej skali, rosnąco od 1 do 5, gdzie 1 to stan bardzo zły, 2 to stan zły, 3 to stan średni, 4 to stan dobry, a 5 to stan bardzo dobry, uzasadniając ocenę wykonanymi zabiegami agrotechnicznymi oraz anomaliami rozwojowymi spowodowanymi przez czynniki niezależne od poszkodowanego, w szczególności warunki atmosferyczne. 4. Jakość uprawy ustala się w 5 stopniowej skali, rosnąco od 1 do 5, gdzie 1 to jakość bardzo zła, 2 to jakość zła, 3 to jakość średnia, 4 to jakość dobra, a 5 to jakość bardzo dobra, uzasadniając ocenę potencjalnymi możliwościami plonowania, w oparciu o daną fazę rozwoju roślin oraz przy istniejących w danym sezonie wegetacyjnym warunkach środowiskowych i klimatycznych.

5. Jakość płodu rolnego ustala się w 5 stopniowej skali, rosnąco od 1 do 5, gdzie 1 to jakość bardzo zła, 2 to jakość zła, 3 to jakość średnia, 4 to jakość dobra, a 5 to jakość bardzo dobra, w oparciu o cechy zewnętrzne, w szczególności wielkość, barwę, kształt i zapach oraz stan sanitarny, w tym występowanie śladów żerowania szkodników owadzich. 6. Obszar całej uprawy ustala się: 1) przez jej pomiar taśmą mierniczą, kołem pomiarowym, dalmierzem nitkowym lub dalmierzem laserowym; 2) na podstawie danych dotyczących pola powierzchni działki ewidencyjnej zawartej w ewidencji gruntów i budynków; 3) przy użyciu odbiorników Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej (GNSS); 4) przy wykorzystaniu danych zawartych w systemach informacji przestrzennej (GIS); 5) na podstawie zdjęć wykonanych z bezzałogowych statków powietrznych (dronów). 7. Szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona, ustala się orientacyjnie na podstawie wizji lokalnej. 8. Obszar uprawy, która została uszkodzona, ustala się przez pomiar uszkodzonych części uprawy i następnie wyliczenie sumy ich pól powierzchni. Do wykonania pomiarów i szkiców, o których mowa w art. 46a ust. 4 pkt 4 i art. 46c ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, wykorzystuje się metody, o których mowa w ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5. 9. Szacunkowy procent zniszczenia na uszkodzonym obszarze ustala się orientacyjnie na podstawie wizji lokalnej. 10. Procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze stanowi uśredniony ze wszystkich uszkodzonych rejonów uprawy iloraz liczby roślin uszkodzonych do faktycznej obsady roślin ustalonej na podstawie wartości średniej z prób przeprowadzonych w nieuszkodzonej części uprawy. W przypadku upraw roślin o rzadkiej obsadzie można zastosować metodę prób rzędowych. 11. Szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego ustala się mnożąc zmierzoną objętość sterty, stogu lub kopca, w których te płody zostały złożone, przez wynik próbnego pomiaru masy płodu rolnego z 0,2 nrt pobranego z trzech różnych części sterty, stogu lub kopca, gdzie nie występują uszkodzenia od zwierzyny. 12. Szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego ustala się mnożąc zmierzoną objętość ubytku w stercie, stogu lub kopcu, w których te płody zostały złożone, przez wynik próbnego pomiaru masy płodu rolnego, o którym mowa w ust. 11.

13. Plon z 1 ha ustala się na podstawie polowych prób wydajności przeprowadzanych w nieuszkodzonych częściach uprawy. W przypadku braku możliwości określenia plonowania na podstawie polowych prób wydajności plon z 1 ha ustala się na podstawie średniej wartości plonowania z regionu powstania szkody w oparciu o dane uzyskane w wojewódzkim ośrodku doradztwa rolniczego lub odpowiedniej jednostce naukowej prowadzącej badania w tym zakresie, z uwzględnieniem stanu i jakości uprawy. 14. Wysokość odszkodowania za szkody w uprawach rolnych ustala się mnożąc obszar uprawy, która została uszkodzona, przez procent jej zniszczenia (powierzchnia zredukowana). Ustaloną powierzchnię zredukowaną mnoży się przez plon z 1 ha (rozmiar szkody). Tak ustalony rozmiar szkody mnoży się przez wartość danego płodu rolnego wyrażoną przez jego cenę skupu w regionie powstania szkody, a jeżeli skup nie jest prowadzony, przez wartość wyrażoną przez jego cenę rynkową z dnia ostatecznego szacowania szkody w regionie jej powstania. 15. Wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach i pastwiskach ustala się na podstawie wartości rynkowej utraconego plonu, odpowiednio siana lub masy zielonej, w danym sezonie wegetacyjnym. Odszkodowanie obejmuje także koszty doprowadzenia uszkodzonego obszaru do stanu pierwotnego; koszty te wylicza się na podstawie aktualnych cen prac agrotechnicznych oraz wartości rynkowej nasion niezbędnych do wysiania. 16. Wysokość odszkodowania za szkody w płodach rolnych ustala się mnożąc szacunkową masę uszkodzonego płodu przez jego cenę skupu w regionie powstania szkody, a jeżeli skup nie jest prowadzony, przez wartość wyrażoną przez jego cenę rynkową z dnia ostatecznego szacowania szkody w regionie jej powstania, z uwzględnieniem stanu i jakości płodu rolnego. 17. W przypadku plonu z użytków zielonych, które nie występują w obrocie rynkowym w regionie powstania szkody, ich wartość określa się w oparciu o współczynniki do przeliczania plonu na jednostki zbożowe, które określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 18. W przypadku płodów rolnych, które nie występują w obrocie rynkowym w regionie powstania szkody, ich wartość określa się na podstawie wartości odtworzeniowej, którą ustala się na podstawie aktualnych cen prac agrotechnicznych oraz wartości rynkowej nasion lub sadzonek niezbędnych do wysiania lub posadzenia. 19. Wysokość odszkodowania ustalonego zgodnie z ust. 14 oraz wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach pomniejsza się odpowiednio o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania, które ustala się indywidualnie

dla każdej uprawy, uwzględniając niezbędne nakłady, jakie poszkodowany musiałby ponieść na zebranie, transport i przechowywanie plonu objętego odszkodowaniem. 4. Zespół, o którym mowa w art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, może przybrać osobę trzecią do pomocy przy wykonywaniu czynności związanych z szacowaniem szkody, w szczególności takich jak wykonywanie pomiarów. 5. Przy szacowaniu ostatecznym szkody w uprawach wymagających zaorania, odszkodowanie ustala się, jeżeli szkoda powstała: 1) w okresie do 30 kwietnia - w wysokości 30%, 2) w okresie od 1 maja do 25 maja - w wysokości 50% 3) w okresie po 26 maja - w wysokości 85% kwoty obliczonej w sposób określony w 3 ust. 14, z zastrzeżeniem, że za plon z lha przyjmuje się średni plon obliczony dla danego województwa na podstawie danych zawartych w trzech ostatnio opublikowanych na stronie podmiotowej Głównego Urzędu Statystycznego rocznikach statystycznych Wyniki produkcji roślinnej. 6. Ustala się wzory: 1) protokołu oględzin szkody łowieckiej w uprawach rolnych, 2) protokołu oględzin szkody łowieckiej w uprawach rolnych, za które odpowiada Skarb Państwa, 3) protokołu oględzin szkody łowieckiej w uprawach rolnych w wyniku wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 46d ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, 4) protokołu szacowania ostatecznego szkody łowieckiej w uprawach lub płodach rolnych, 5) protokołu szacowania ostatecznego szkody łowieckiej w uprawach lub płodach rolnych, za które odpowiada Skarb Państwa, 6) protokołu szacowania ostatecznego szkody łowieckiej w uprawach lub płodach rolnych w wyniku wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 46d ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, - stanowiące załącznik nr 2 do rozporządzenia. 7. Wypłaty odszkodowania dokonuje się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez poszkodowanego albo w gotówce za pokwitowaniem. 8. W sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy nowe, przy czym czynności wykonane przed tym dniem zachowują ważność.

9. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.2) MINISTER ŚRODOWISKA W porozumieniu MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI fi 0^' jljcr,z ćdgożny te. DeParta dr i) [yrektor lentu Leśnictwa et *gati mmntät POD WZGLĘDEM PRAWNYM, LEGISLACYJNYM i REDAKCYJNYM Zastęp^ Dyrektora Dep Prawnego Ann&Korińska-Żywar 2)_Niniejsze rozporządzenie poprzedzone było rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U. poz. 272), które utraciło moc z dniem 1 października 2018 r., zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 651).

Załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia... (Dz. U. poz, ) Załącznik nr 1 WSPÓŁCZYNNIKI DO PRZELICZANIA PLONU NA JEDNOSTKI ZBOŻOWE Roślina lub grupa roślin Jednostka plonu Odpowiada jednostkom zbożowym Zboża, gryka 100 kg ziarna 1,00 Rzepak 100 kg nasion 2,00 Strączkowe 100 kg nasion 1,20 Ziemniak, burak cukrowy 100 kg bulw, korzeni 0,25 Kukurydza na silos 100 kg zielona masa 0,12 Lucerna, koniczyna, mieszanki 100 kg zielona masa 0,14 Trawy w polu, pastwisko 100 kg zielona masa 0,13 Łąki trwałe 100 kg siano 0,40

Załącznik nr 2 WZÓR Protokół nr z dnia oględzin szkody łowieckiej w uprawach rolnych Dane lokalizacyjne: Województwo:... Powiat:... Obwód łowiecki nr.. Gmina:... - dzierżawca/zarządca obwodu łowieckiego*:...miejscowość:... Miejsce wystąpienia szkody (nr działki ewidencyjnej): Poszkodowany: Imię i nazwisko/nazwa*:... Miejsce zamieszkania/siedziba*: Data zgłoszenia szkody: Oględziny uszkodzonej uprawy: Dnia: zespół składający się z :... 1) przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego (przedstawiciela wodr): 2) przedstawiciela dzierżawcy/zarządcy* obwodu łowieckiego: 3) poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego*: przeprowadził oględziny uszkodzonej uprawy i stwierdził, co następuje: 1) gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę**: 2) rodzaj, stan i jakość uprawy:

3) obszar całej uprawy (ha): 4) szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona (ha): 5) szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze (%) Zastrzeżenia do protokołu: (podpis poszkodowanego/ przedstawiciela poszkodowanego*) (podpis przedstawiciela wodr) (podpis dzierżawcy/zarządcy obwodu łowieckiego*) Załączniki: - szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy; * niewłaściwe skreślić **pominąć gdy szkoda powstała przy wykonywaniu polowania

WZÓR Protokół nr z dnia oględzin szkody łowieckiej w uprawach rolnych, za które odpowiada Skarb Państwa Dane lokalizacyjne: Województwo:... Powiat:... Obwód łowiecki leśny nr./ obwód łowiecki polny nr.../ poza obwodem łowieckim*: Gmina:...... Miejscowość:... Miejsce wystąpienia szkody (nr działki ewidencyjnej): Poszkodowany: Imię i nazwisko/nazwa*:... Miejsce zamieszkania/siedziba*: Data zgłoszenia szkody: Oględziny uszkodzonej uprawy: Dnia:... przedstawiciele zarządu województwa/nadleśnictwa*:... przy udziale poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego/bez udziału poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego*:... przeprowadzili oględziny uszkodzonej uprawy i stwierdzili, co następuje: 1) gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę: 2) rodzaj, stan i jakość uprawy: 3) obszar całej uprawy (ha): 4) szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona (ha):

5) szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze (%): Zastrzeżenia do protokołu: (podpis poszkodowanego/ przedstawiciela poszkodowanego*) (podpis przedstawicieli zarządu woj ewództwa/nad leśnictwa*) Załączniki: - szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy; * niewłaściwe skreślić

WZÓR Protokół nr z dnia oględzin szkody łowieckiej w uprawach rolnych przeprowadzanych w wyniku wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 46d ustawy z dnia 13 października - Prawo łowieckie Dane lokalizacyjne: Województwo:... Powiat:... Obwód łowiecki nr.. - dzierżawca/zarządca obwodu łowieckiego*: Gmina:...... Miejscowość:... Miejsce wystąpienia szkody (nr działki ewidencyjnej): Poszkodowany: Imię i nazwisko/nazwa*:... Miejsce zamieszkania/siedziba*: Data dokonania oględzin: Data złożenia odwołania: Oględziny uszkodzonej uprawy: Dnia... nadleśniczy/przedstawiciel nadleśniczego/przedstawiciel dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych* (szacujący): przy udziale*: - poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego*: - przedstawiciela dzierżawcy/zarządcy obwodu łowieckiego*: - przedstawiciela izby rolniczej:... z - przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego (przedstawiciel wodr): przeprowadził oględziny uszkodzonej uprawy i stwierdził, co następuje: 1) gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę**:

2) rodzaj, stan i jakość uprawy: 3) obszar całej uprawy (ha): 4) szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona (ha): 5) szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze: (%): Zastrzeżenia do protokołu: (podpis poszkodowanego/ przedstawiciela poszkodowanego*) (podpis szacującego) (podpis dzierżawcy/zarządcy* obwodu łowieckiego) (podpis przedstawiciela izby rolniczej) (podpis przedstawiciela wodr) Załączniki: - szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy; * niewłaściwe skreślić ** pominąć gdy szkoda powstała przy wykonywaniu polowania

WZÓR Protokół nr z dnia szacowania ostatecznego szkody łowieckiej w uprawach lub płodach rolnych* Dane lokalizacyjne: Województwo:... Powiat:... Obwód łowiecki nr.. - dzierżawca/zarządca obwodu łowieckiego*: Gmina:......Miejscowość:... Miejsce wystąpienia szkody (nr działki ewidencyjnej): Poszkodowany: Imię i nazwisko/nazwa*:... Miejsce zamieszkania/siedziba*: Data zgłoszenia szkody: Szacowanie ostateczne uszkodzonej uprawy: Dnia:... Zespół składający się z : 1) przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego (przedstawiciela wodr): 2) przedstawiciela dzierżawcy/zarządcy* obwodu łowieckiego: 3) poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego*: przeprowadził szacowanie ostateczne uszkodzonej uprawy/płodu rolnego* i stwierdził, co następuje: 1) data zgłoszenia terminu zbioru plonu... 2) szkoda wyrządzona została przez (gatunek zwierzyny): * * * 3) rodzaj uprawy/płodu rolnego*:... na dzień: 4) stan i jakość uprawy/jakość płodu rolnego*:... 5) obszar całej uprawy (ha)/szacunkowa masa zgromadzonego płodu rolnego (w dt)*:... 6) obszar uprawy, która została uszkodzona (haj/szacunkowa masa uszkodzonego piodu rolnego (w dt)*:... 7) procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze (%):

8) powierzchnia zredukowana (poz. 6x7) (ha): 9) przewidywany plon (dt) z 1 ha: 10) rozmiar szkody (poz. 8 x 9): 11) cena rynkowa/cena skupu/cena przeliczona w oparciu o przeliczniki jednostek zbożowych* za 1 dt plon:... 12) nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowania (zł):... 13) wysokość odszkodowania do wypłaty: a) za szkody w uprawach rolnych (poz. 10x11-12):... b) za szkody w płodach rolnych (poz. 6x11):... 14) sposób doprowadzenia uszkodzonego obszaru łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego**: 15) koszt doprowadzenia uszkodzonego 1 ha łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego**: 16) koszt doprowadzenie uszkodzonego obszaru łąki/pastwiska do stanu pierwotnego (poz. 6 x 15)**: 17) wysokość odszkodowania do wypłaty za szkody wyrządzone przez dziki na:** a) łące (poz. 10x11-12 + 16) b) pastwisku (poz. 10 x 11+ 16) Zastrzeżenia do protokołu: (podpis poszkodowanego/ przedstawiciela poszkodowanego*) (podpis przedstawiciela wodr) (podpis dzierżawcy/zarządcy* obwodu łowieckiego)

Odszkodowanie w kwocie (słownie złotych:... 1) otrzymałem dnia* ): 2) przelać na konto* (podpis poszkodowanego) Załączniki: - szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy, * niewłaściwe skreślić **wypełnić w przypadku szkód na łąkach lub pastwiskach; w pozycji 13 wpisać nie dotyczy pominąć gdy szkoda powstała przy wykonywaniu polowania

WZÓR Protokół nr z dnia szacowania ostatecznego szkody łowieckiej w uprawach lub płodach rolnych*, za które odpowiada Skarb Państwa Dane lokalizacyjne: Województwo:... Powiat:... Obwód łowiecki leśny nr./ obwód łowiecki polny nr.../ poza obwodem łowieckim* Gmina:...... Miejscowość:... Miejsce wystąpienia szkody (nr ewidencyjny działki): Poszkodowany: Imię i nazwisko/nazwa*:... Miejsce zamieszkania/siedziba*: Data zgłoszenia szkody:... Szacowanie ostateczne szkody łowieckiej: Dnia... przedstawiciele zarządu województwa/nadleśnictwa* przy udziale poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego/bez udziału poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego*... przeprowadził szacowanie ostateczne uszkodzonej uprawy/płodu rolnego* i stwierdził, co następuje: 1) data zgłoszenia terminu zbioru plonu... na dzień 2) szkoda wyrządzona została przez (gatunek zwierzyny): 3) rodzaj uprawy/płodu rolnego*:... 4) stan i jakość uprawy/jakość płodu rolnego*:... 5) obszar całej uprawy (ha)/szacunkowa masa zgromadzonego płodu rolnego (w dt)*:... 6) obszar uprawy, która została uszkodzona (ha)/szacunkowa masa uszkodzonego płodu rolnego (w dt)*:... 7) procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze (%):... 8) powierzchnia zredukowana (poz. 6x7) (ha):... 9) przewidywany plon (dt) z 1 ha:...

10) rozmiar szkody (poz. 8 x 9):... 11) cena rynkowa/cena skupu/cena przeliczona w oparciu o przeliczniki jednostek zbożowych* za 1 dt plon:... 12) nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowania (zł):... 13) wysokość odszkodowania do wypłaty: a) za szkody w uprawach rolnych (poz. 10x11-12)*... b) za szkody w płodach rolnych (poz. 6x11)*... 14) sposób doprowadzenia uszkodzonego obszaru łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego**: 15) koszt doprowadzenia uszkodzonego 1 ha łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego**: 16) koszt doprowadzenie uszkodzonego obszaru łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego (poz. 6 x 15)**:... 17) wysokość odszkodowania do wypłaty za szkody wyrządzone przez dziki na:** a) łące (poz. (10x11-12+16) b) pastwisku (poz. 10x11 + 16) Zastrzeżenia do protokołu: (podpis poszkodowanego/ przedstawiciela poszkodowanego*) (podpis szacującego) Odszkodowanie w kwocie (słownie złotych:... 1) otrzymałem dnia* ):

2) przelać na konto* (podpis poszkodowanego/ przedstawiciela poszkodowanego*) Załączniki: - szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy, * niewłaściwe skreślić ** wypełnić w przypadku szkód na łąkach lub pastwiskach; w pozycji 13 wpisać nie dotyczy

WZÓR Protokół nr z dnia szacowania ostatecznego szkody łowieckiej w uprawach lub płodach rolnych* w wyniku wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 46d ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie Dane lokalizacyjne: Województwo:... Powiat:... Obwód łowiecki nr.. - dzierżawca/zarządca obwodu łowieckiego*: Gmina:...... Miejscowość:... Miejsce wystąpienia szkody (nr ewidencyjny działki): Poszkodowany: Imię i nazwisko/nazwa*:... Miejsce zamieszkania/siedziba*: Data dokonania oględzin przez zespól szacujący*: Data dokonania szacowania ostatecznego przez zespól szacujący*: Data złożenia odwołania: Szacowanie ostateczne:... Dnia nadleśniczy/przedstawiciel nadleśniczego/przedstawiciel dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych* (szacujący):... przy udziale*: - poszkodowanego/przedstawiciela poszkodowanego* - przedstawiciela dzierżawcy/zarządcy obwodu łowieckiego*:... - przedstawiciela izby rolniczej:... z - przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego: przeprowadził szacowanie ostateczne uszkodzonej uprawy/płodu rolnego* i stwierdził, co następuje: 1) data zgłoszenia terminu zbioru plonu... na dzień 2) szkoda wyrządzona została przez (gatunek zwierzyny): 3) rodzaj uprawy/płodu rolnego*:...

4) stan i jakość uprawy/jakość płodu rolnego*:... 5) obszar całej uprawy (ha)/szacunkowa masa zgromadzonego płodu rolnego (w dt)*:... 6) obszar uprawy, która została uszkodzona/lub szacunkowa masa uszkodzonego płodu rolnego (w dt)*:... 7) procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze (%):... 8) powierzchnia zredukowana (poz. 6x7) (ha):... 9) przewidywany plon (dt) z 1 ha:... 10) rozmiar szkody (poz. 8 x 9):... 11) cena rynkowa/cena skupu/cena przeliczona w oparciu o przeliczniki jednostek zbożowych* za 1 dt plon:... 12) nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowania (zł):... 13) wysokość odszkodowania do wypłaty: a) za szkody w uprawach rolnych (poz. 10x11-12)*... b) za szkody w płodach rolnych (poz. 6x11)*... 14) sposób doprowadzenia uszkodzonego obszaru łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego**: 15) koszt doprowadzenia uszkodzonego 1 ha łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego**: 16) koszt doprowadzenie uszkodzonego obszaru łąki/pastwiska* do stanu pierwotnego (poz. 6 x 15)**:... 17) wysokość odszkodowania do wypłaty za szkody wyrządzone przez dziki na:** a) łące (poz. (10x11-12+16) b) pastwisku (poz. 10x11 + 16) Zastrzeżenia do protokołu:

(podpis poszkodowanego/ przedstawiciela poszkodowanego*) (podpis szacującego) (podpis dzierżawcy/zarządcy* obwodu łowieckiego) (podpis przedstawiciela izby rolniczej) (podpis przedstawiciela wodr) Załączniki: - szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy; * niewłaściwe skreślić ** wypełnić w przypadku szkód na łąkach lub pastwiskach w pozycji 13 wpisać nie dotyczy *** pominąć gdy szkoda powstała przy wykonywaniu polowania dr ter Leśnictwu Sc*gan

Uzasadnienie Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych wykonuje upoważnienie ustawowe zawarte w art. 49 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2018 r. poz.2033, z późn. zm.). Rozporządzenie ma na celu określenie: 1) sposobu i terminów zgłaszania szkód łowieckich; 2) sposobu powiadamiania o terminach dokonania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich; 3) szczegółowego sposobu dokonywania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich; 4) szczegółowego sposobu ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody łowieckie; 5) wzorów protokołów oględzin i szacowania ostatecznego. Rozpoczęcie procedury szacowania szkody dokonuje się na złożony przez poszkodowanego pisemny wniosek. Może on mieć postać pisemną lub elektroniczną. Umożliwienie zgłoszenia za pośrednictwem poczty elektronicznej ułatwi i przyspieszy zgłaszającym szkodę łowiecką kontakt z podmiotem upoważnionym do szacowania szkód. Potrzeba wprowadzenia takiego rozwiązania sygnalizowana była także przez środowiska rolnicze. Rozporządzenie określa, że czas na zgłoszenie szkody wynosi maksymalnie 3 dni od dnia jej stwierdzenia, a w przypadku sadów 14 dni od dnia jej powstania. Szkody wyrządzone przez dziki na łąkach i pastwiskach w czasie trwania okresu wegetacyjnego będą zgłaszane w terminie 3 dni od dnia ich stwierdzenia, natomiast szkody wyrządzone poza okresem wegetacyjnym przed rozpoczęciem okresu wegetacji. W związku z tym, że tropy ulegają po jakimś czasie zniekształceniu, szczególnie gdy wystąpią opady deszczu, odróżnienie tropów jelenia od tropów łosia lub żubra może przysporzyć wiele problemów nawet specjalistom z zakresu szacowania szkód łowieckich. Za szkody wyrządzone przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny na terenach wchodzących w skład obwodów łowieckich oraz podczas wykonywania polowania odpowiadają dzierżawcy bądź zarządcy obwodów łowieckich. Z kolei za szkody wyrządzone w uprawach rolnych przez łosie (obecnie objęte całoroczną ochroną) odpowiada Skarb Państwa i to on wynagradza te szkody. Wobec powyższego należy dokładnie określić gatunek zwierzęcia, które wyrządziło szkody, gdyż nieprecyzyjne określenie gatunku może narazić podmioty rekompensujące szkody na straty finansowe.

Jednocześnie terminy na zgłaszanie szkód określone w projekcie są zasadniczo tożsame z terminami określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne (Dz. U. z 2010 r. Nr 45, poz. 272), które wcześniej regulowało kwestie szacowania szkód. W rozporządzeniu określono również sposób zawiadamiania poszkodowanego o terminie oględzin lub ostatecznego szacowania szkody. Zawiadomienie 0 terminie oględzin lub szacowania ostatecznego ma formę pisemną i może być przekazane za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez krótkie wiadomości tekstowe (SMS). Taki sposób zawiadamiania ułatwi i przyspieszy kontakt pomiędzy zainteresowanymi stronami biorącymi udział w szacowaniu szkód. Określono również, że w taki sam sposób nadleśniczy albo dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe powinien zawiadomić zainteresowane strony o oględzinach albo szacowaniu ostatecznym w ramach postępowania odwoławczego. Dookreślenie procedury szacowania szkód spowodowanych przez zwierzęta łowne w uprawach i płodach rolnych lub podczas wykonywania polowania, określenie rodzaju uprawy, jej stanu, jakości, obszaru, rozmiaru szkód, plonu z 1 ha umożliwią dokładne wyliczenie odszkodowania. Z uwagi na fakt, że ustawa - Prawo łowieckie określa wprost, że podczas oględzin oraz szacowania ostatecznego ustala się m.in. stan i jakość uprawy, odpowiednie regulacje odnoszące się dookreślenia sposobu ustalania ww. kryteriów znalazły się również w projekcie rozporządzenia. Jednocześnie przyjęty w rozporządzeniu sposób określenia stanu i jakości uprawy znajduje swoje przełożenie w protokołach szacowania szkód, których wzory określa załącznik do projektu rozporządzenia. Określenie stanu i jakości uprawy zawarte w protokole szacowania szkód stanowi dodatkowe uzupełnienie informacji o uprawie w odniesieniu do metodyki wyliczenia plonu z uprawy. W przypadku gdy z określenia stanu i jakości uprawy lub płodu rolnego wynika, że jest np. zła, określony na podstawie prób polowych plon z uprawy zwykle jest niższy, co wpływa też na wysokość wyliczonego odszkodowania. W przypadku gdy stan i jakość uprawy są bardzo dobre, plon ustalony na podstawie prób polowych jest również wyższy. Natomiast w przypadkach, gdy nie ma możliwości określenia plonowania na podstawie prób polowych, plon z 1 ha ustala się na podstawie średniej wartości plonowania z regionu powstania szkody w oparciu o dane uzyskane w wojewódzkim ośrodku doradztwa rolniczego lub odpowiedniej jednostce naukowej. W takim przypadku stan 1 jakość uprawy będzie miał przełożenie na wysokość wypłaty odszkodowania, ponieważ

wartości używane do określenia odszkodowania stanowią średnią. W przypadku płodu rolnego wysokość wyliczonego do wypłaty odszkodowania również zależna będzie od stanu i jakości płodu. Ponadto stworzenie ram prawnych do używania odbiorników Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej (GNSS) oraz bezzałogowych statków powietrznych (dronów) podczas pomiarów uszkodzonych powierzchni przyśpieszy wykonywanie prac przez zespół szacujący daną szkodę. W przypadku plonów z użytków zielonych, które nie występują w obrocie rynkowym w regionie powstania szkody, czyli brak jest skupu o charakterze powszechnym, jego wartościowania dokonuje się w oparciu o współczynniki przeliczeniowe plonu na jednostki zbożowe. Powszechnie stosowaną jednostką przeliczeniową jest jednostka zbożowa. Pozwala ona ustalić wartość danego produktu rolnego w oparciu o cenę rynkową 4 podstawowych zbóż. Przeliczniki oparte na jednostce zbożowej pozwalają zatem na uzyskanie ceny rynkowej produktu, którego brak w obrocie handlowym, z okresu szacowania szkody. Przeliczniki jednostek zbożowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. Powiela on wartości zawarte w Kodeksie Dobrej Praktyki Rolniczej wydanej wspólnie przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Środowiska. W przypadku płodów rolnych, które nie występują w obrocie rynkowym w regionie powstania szkody, ich wartość określa się na podstawie wartości odtworzeniowej, którą ustala się na podstawie aktualnych cen prac agrotechnicznych oraz wartości rynkowej nasion lub sadzonek niezbędnych do wysiania lub posadzenia, Wysokość odszkodowania pomniejsza się o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania, które ustala się indywidualnie dla każdej uprawy. W związku z tym, że poszkodowany rolnik nie ponosi powyższych kosztów, należy odliczyć je od odszkodowania za stracony plon objęty odszkodowaniem. Wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach i pastwiskach ustala się na podstawie wartości rynkowej utraconego plonu w danym roku, przez co rozumie się te pokosy (w przypadku łąk), które byłyby możliwe do zebrania, gdyby szkoda nie wystąpiła. Wyliczanie plonu zgodnie z metodyką przewidzianą dla upraw np. zbożowych byłoby nieuzasadnione z uwagi na charakter tych szkód. Jednocześnie dookreślono również przepis wskazujący, że wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach pomniejsza się odpowiednio o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania.

W projekcie rozporządzenia wprowadzono ponadto możliwość przybrania przez Zespół o którym mowa w art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie osoby trzeciej do pomocy przy wykonywaniu czynności związanych z szacowaniem szkody w szczególności pomiarów uszkodzonej powierzchni. Osoba ta nie wchodzi w skład zespołu ds. szacowania szkód oraz nie ma żadnego wpływu na proces szacowania szkód. Jednak nieodzownym jest umożliwienie Zespołowi ds. szacowania szkód możliwości korzystania z pomocy osoby trzeciej w przypadku gdy np. przedstawiciel ośrodka doradztwa rolniczego nie weźmie udziału w szacowaniu szkód, a poszkodowany rolnik nie będzie chciał wziąć udziału w czynnościach pomocniczych zmierzających do określenia wysokości odszkodowania - np. zmierzenia powierzchni uszkodzonej uprawy, czy pobierania prób polowych. Dokonywanie tych czynności jedynie przez jednego przedstawiciela dzierżawcy czy zarządcy obwodu łowieckiego jest niemożliwe do wykonania w praktyce. Szkody w uprawach wieloletnich np. wierzby, miskantu i innych szacowane będą zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi dla pozostałych upraw i płodów rolnych. Szacowanie ostateczne szkody i określenie wysokości odszkodowania będzie się odbywać jak w przypadku upraw rolnych przed terminem zbioru uprawy, jednak w przypadku upraw wieloletnich będzie funkcjonował wydłużony cykl plonowania. Rozwiązanie takie jest korzystne dla poszkodowanych rolników. W przypadku szkód wymagających zaorania, w sytuacji gdy nie ma możliwości określenia wysokości plonu z 1 ha uszkodzonej uprawy, przyjęto, że plon z 1 ha zostanie ustalony jako średni plon na podstawie danych zawartych w trzech ostatnio opublikowanych na stronie podmiotowej Głównego Urzędu Statystycznego (http://stat.gov.pl) rocznikach statystycznych Wyniki produkcji roślinnej. Art. 12 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 651) utrzymał w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 49 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie do 1 października 2018 r. Projektowane rozporządzenie powinno zatem wejść jak najszybciej w życie, gdyż obecnie brak jest przepisów dotyczących metodyki szacowania szkód łowieckich i ustalania wysokości odszkodowania. Skutkować to może dowolnością szacowania szkód, co w przypadku niezadowolenia poszkodowanych rolników prowadzić może do wzrostu spraw z zakresu odszkodowania kierowanych na drogę postępowania sądowego. Krótkie vacatio legis nie będzie miało negatywnych skutków dla adresatów norm,

gdyż w dużej mierze projekt powiela poprzednie rozwiązania lub je uszczegóławia i doprecyzowuje. Projekt rozporządzenia nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039, z późn. zm.) i nie podlega notyfikacji Komisji Europejskiej. Projekt rozporządzenia został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. poz. 1414, z późn. zm.), w celu udostępnienia go wszystkim zainteresowanym podmiotom. Projekt rozporządzenia nie wpłynie na działalność mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Projekt rozporządzenia jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Projekt rozporządzenia nie wymaga zasięgnięcia opinii, dokonania konsultacji oraz dokonania uzgodnienia z właściwymi organami Unii Europejskiej, w tym Europejskim Bankiem Centralnym.! lepanaj ictwa D) rbktdf Departam«mtu I eśnictwa dr in/.hacek i )im gan

UV 'UTM /( i \;y yji-, \ i:y/r*irp-.>.l nuu/cu; <,(: i \..wtiż.. * '. j: ł T '"! U ii j'iflu i V iu

Nazwa projektu Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Środowiska - ministerstwo wiodące Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - ministerstwo współpracujące Data sporządzenia 25 lutego 2019 r. Źródło: Upoważnienie ustawowe zawarte w art. 49 z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2018 r. poz. 2033, z późn. zm.) Nr w wykazie prac 443 Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Małgorzata Golińska - Sekretarz Stanu Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu Jacek Sagan - Dyrektor Departamentu Leśnictwa, tel. 22 369-25-50 OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Jaki problem jest rozwiązywany? Konieczność wydania nowego rozporządzenia Ministra Środowiska ustalającego szczegółowy sposób i terminy zgłaszania szkód łowieckich, sposób powiadamiania o terminach dokonania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich, sposób dokonywania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich, sposób ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody łowieckie, wzory protokołów oględzin i szacowania ostatecznego wynika z potrzeby realizacji nowego upoważnienia do wydania tego rozporządzenia zawartego w ustawie z 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U z 2018 r. poz. 2033, z późn. zm.) W związku z wejściem w życie ustawy z 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 651) dotychczasowe przepisy wykonawcze, tj. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U. nr 45 poz. 272), zachowały moc nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej. Z tego względu 1 października 2018 r. ww. rozporządzenie utraciło moc. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt Celem usunięcia możliwych rozbieżności w prowadzeniu postępowań w sprawie wypłaty odszkodowań, należy wprowadzić regulacje dotyczące procesu wyliczenia wysokości odszkodowania w drodze rozporządzenia, o którym mowa w art. 49 ustawy z 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie. Niewydanie przepisów regulujących postępowania w sprawach odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzynę, spowoduje brak realizacji upoważnienia ustawowego. 3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? Modele łowiectwa występujące w krajach członkowskich różnią się istotnie od modelu polskiego. Dania: Ani państwo ani dzierżawca nie mają obowiązku wypłaty odszkodowania za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne. Finlandia: Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne mogą zostać zrekompensowane w ramach limitów określonych w budżecie państwa. Warunkiem otrzymania odszkodowania przez poszkodowanego jest zastosowanie przezeń wszelkich niezbędnych środków w celu zapobieżenia powstaniu szkody. Odszkodowanie zostanie zmniejszone lub nie będzie wypłacone, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania szkody lub jej powiększenia albo bez uzasadnienia odmówił zastosowania środków, które mogłyby zapobiec jej powstaniu.

Niemcy: Za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne zasadniczo odpowiada Jagdgenossenschaf i, jednak w praktyce kwestie odszkodowania są uregulowane w umowie dzierżawy, w ten sposób, że odszkodowanie wypłaca dzierżawca. Właścicielom gruntów wykonującym samodzielnie prawo polowania, odszkodowanie za szkody łowieckie nie przysługuje. 4. Podmioty, na które oddziałuje projekt Grupa Dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich Wielkość 2564 kół łowieckich (4699 obwodów), Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (zarządzanie 206 obwodami przez 141 Nadleśnictw) Polski Związek Łowiecki (zarządzanie 53 obwodami) Inne jednostki - 8 (zarządzanie 12 obwodami) Źródło danych Dane własne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, Polskiego Związku Łowieckiego i Głównego Urzędu Statystycznego Leśnictwo 2017 Oddziaływanie Dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich realizują zadania związane z szacowaniem szkód łowieckich wyrządzonych przez określone gatunki zwierząt łownych oraz wypłatą odszkodowań Właściciele lub posiadacze gruntów rolnych, na których wystąpiła szkoda łowiecka Zarządy województw Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe - 16 Dane trudne do oszacowania. Poziom występowania szkód łowieckich oraz ich intensywność są zmienne w czasie. Dane własne Brak możliwości dokładnego określenia liczby nadleśnictw, które Umożliwienie właścicielom i posiadaczom gruntów, na których wystąpiła szkoda łowiecka, rekompensaty poniesionych strat w uprawach i płodach rolnych w wyniku działania zwierząt łownych Obowiązek realizacji zadań związanych z szacowaniem szkód łowieckich oraz wypłatą odszkodowań na obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich i szkód wyrządzanych przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną na terenie obwodów łowieckich polnych Obowiązek realizacji zadań związanych z szacowaniem szkód

nadleśnictwa szacują szkody od łosia, z uwagi na zmienność szkód w czasie i fakt, że łoś występuje w określonych częściach kraju łowieckich oraz wypłatą odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną na terenie obwodów łowieckich leśnych 5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji W ramach konsultacji publicznych i opiniowania projekt otrzymali: Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, Polskie Towarzystwo Leśne, Krajowa Rada Izb Rolniczych, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, NSZZ Rolników Indywidualnych Solidarność, Polska Federacja Producentów Żywności, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego, marszałkowie województw i wojewodowie. Projekt rozporządzenia nie wymagał zaopiniowania przez Radę Dialogu Społecznego reprezentatywne organizacje związkowe oraz reprezentatywne organizacje pracodawców, gdyż nie reguluje kwestii będących w obszarze ich działania. Projekt rozporządzenia został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. poz. 1414, z późn. zm.), w celu udostępnienia go wszystkim zainteresowanym podmiotom. Projekt z uwagi na jego zakres nie był uzgadniany z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. 6. Wpływ na sektor finansów publicznych (ceny stałe z r.) Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [min zł] Dochody ogółem budżet państwa 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Łącznie (0-10) JST pozostałe jednostki (oddzielnie) Wydatki ogółem budżet państwa JST pozostałe jednostki (oddzielnie) Saldo ogółem budżet państwa JST pozostałe jednostki (oddzielnie) Źródła finansowania

Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Wydanie projektowanego rozporządzenia nie powoduje powstania wydatków dla sektora finansów publicznych. Projekt zawiera przepisy regulujące sposób postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłacie odszkodowań przez podmioty i organy upoważnione do szacowania szkód. 7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Czas w latach od wejścia w życie zmian W ujęciu duże pieniężnym przedsiębiorstwa (w min zł, sektor mikro małych i średnich ceny stałe z przedsiębiorstw r.) rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe osoby niepełnosprawne oraz osoby starsze W ujęciu duże niepieniężnym przedsiębiorstwa sektor mikro małych i średnich przedsiębiorstw rodzina, obywatele, w tym osoby niepełnosprawne oraz osoby starsze, oraz gospodarstwa domowe Niemierzalne (dodąj/usuń) (dodąj/usuń) Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Skutki 0 1 2 3 5 Brak wpływu Brak wpływu Brak wpływu 10 Łącznie (0- W 8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków' informacyjnych) wynikających z projektu 1X1 me dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności). tak nie 1X1 nie dotyczy

3] zmniejszenie liczby dokumentów 3] zmniejszenie liczby procedur i skrócenie czasu na załatwienie sprawy I I inne: Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. I I zwiększenie liczby dokumentów I I zwiększenie liczby procedur I wydłużenie czasu na załatwienie sprawy I I inne: tak H nie 13^1 nie dotyczy Komentarz: 9. Wpływ na rynek pracy Brak wpływu 10. Wpływ na pozostałe obszary 3] środowisko naturalne 31 sytuacja i rozwój regionalny I I inne: I I demografia I I mienie państwowe 31 informatyzacja I I zdrowie Omówienie wpływu 11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Wykonanie przepisów nastąpi w dniu wejścia w życie rozporządzenia czyli od dnia następującego po dniu ogłoszenia aktu prawnego. 12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? Nie przewiduje się ewaluacji efektów projektu. 13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.) \A Dyrektor 'opartamentu Lfeśnictwa n- dr iyiż igan U.03 Zastępca Departan^ rektora x^nictwa z 6ogożnv 07. l0[) v»

vi 'i.';.1 > 10»' I "binr,;>.i.. l-,lr i'i.x. [ "' ni;) 7'> ' i