Euro-Latin American Parliamentary Assembly Assemblée Parlementaire Euro-Latino Américaine Asamblea Parlamentaria Euro-Latinoamericana Assembleia Parlamentar Euro-Latino-Americana EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE Komisja Spraw Społecznych, Programów Wymian, Środowiska, Edukacji i Kultury 21.11.2012 WERSJA TYMCZASOWA PROJEKT REZOLUCJI Zapobieganie klęskom żywiołowym w Europie i Ameryce Łacińskiej Współsprawozdawczyni PE: Edite Estrela (S&D) Współsprawozdawca AŁK: Héctor Helí Rojas (Parlament Wspólnoty Andyjskiej) RF\922154.doc AP100.840v05-00
Zapobieganie klęskom żywiołowym w Europie i Ameryce Łacińskiej Europejsko-Latynoamerykańskie Zgromadzenie Parlamentarne, uwzględniając oświadczenia z sześciu szczytów szefów państw i rządów Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz Unii Europejskiej, które odbyły się dotąd w Rio de Janeiro (w dniach 28 i 29 czerwca 1999 r.), Madrycie (w dniach 17 i 18 maja 2002 r.), Guadalajarze (w dniach 28 i 29 maja 2004 r.), Wiedniu (w dniach 11 i 13 maja 2006 r.), Limie (w dniach 15 i 17 maja 2008 r.) i Madrycie (w dniu 18 maja 2010 r.), uwzględniając komunikat Komisji w sprawie wspólnotowego podejścia do zapobiegania klęskom żywiołowym oraz katastrofom spowodowanym przez człowieka (2009/2151(INI)), uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 21 września 2010 r. w sprawie komunikatu Komisji w sprawie wspólnotowego podejścia do zapobiegania klęskom żywiołowym oraz katastrofom spowodowanym przez człowieka (2009/2151(INI)), uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany Wzmacnianie europejskiej zdolności reagowania w przypadku klęsk i katastrof: rola ochrony ludności i pomocy humanitarnej (2011/2023(INI)), uwzględniając rezolucję z dnia 27 września 2011 r. w sprawie wzmacniania europejskiej zdolności reagowania w przypadku klęsk i katastrof: rola ochrony ludności i pomocy humanitarnej, z dnia 11 marca 2010 r. w sprawie rozległych klęsk żywiołowych w autonomicznym regionie Madery oraz w sprawie skutków nawałnicy Xynthia w Europie, z dnia 16 września 2009 r. w sprawie pożarów lasów w lecie 2009 r., z dnia 4 września 2007 r. w sprawie klęsk żywiołowych, z dnia 7 września 2006 r. w sprawie pożarów lasów i powodzi, z dnia 18 maja 2006 r. w sprawie klęsk żywiołowych (pożarów, susz i powodzi) aspektów związanych z rolnictwem, aspektów związanych z rozwojem regionalnym oraz aspektów związanych z ochroną środowiska naturalnego, z dnia 5 września 2002 r. w sprawie powodzi w Europie, z dnia 14 kwietnia 2005 r. w sprawie suszy w Portugalii, z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie suszy w Hiszpanii, z dnia 8 września 2005 r. w sprawie katastrof naturalnych (pożarów i powodzi) w Europie, uwzględniając rezolucję ustawodawczą z dnia 18 maja 2006 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Fundusz Solidarności Unii Europejskiej, uwzględniając dokument roboczy Komisji Europejskiej zatytułowany Plan wdrożenia strategii UE na rzecz wspierania ograniczania ryzyka klęsk w krajach rozwijających się w latach 2011 2014 (SEC(2011)0215 final), uwzględniając sprawozdanie z globalnej oceny ograniczania ryzyka klęsk, zatytułowane Wykryć ryzyko, przywrócić wzrost (ISDR/ONZ, 2011 r.), uwzględniając sprawozdanie regionalne z postępów we wdrażaniu planu działania z Hyogo: Perspektywa obu Ameryk (2009 r., OPA i UNISDR), uwzględniając sprawozdanie regionalne z postępów we wdrażaniu planu działania z Hyogo w latach 2009 2011 (OPA i UNISDR), AP100.840v05-00 2/11 RF\922154.doc
uwzględniając opracowanie Banku Światowego zatytułowane Disaster Risk Management and Climate Change Adaptation in Europe and Central Asia [ Zarządzanie ryzykiem klęsk oraz przystosowanie się do zmian klimatu w Europie i Azji Środkowej ] (2010 r., Globalny Instrument na rzecz Ograniczania Zakresu Klęsk Żywiołowych i Odbudowy), uwzględniając porozumienia zawarte na konferencji COP17 w Durbanie (RPA) w grudniu 2011 r., w których uznano region Ameryki Środkowej za najbardziej podatny na zagrożenia w skali świata, uwzględniając art. 16 swojego Regulaminu, A. mając na uwadze, że w ostatnich dziesięcioleciach około 200 milionów osób, w tym wiele z naszych regionów, ucierpiało w wyniku klęsk żywiołowych; B. mając na uwadze, że ryzyko śmierci w wyniku klęsk żywiołowych spada w niektórych krajach świata, jednak nie w Ameryce Środkowej, podczas gdy liczba zagrożonej ludności i straty ekonomiczne rosną wykładniczo i dotyczą głównie niesprawnie zarządzanych krajów i regionów o niskich i średnich dochodach; C. mając na uwadze, że zmiany klimatu zwiększają częstotliwość i siłę klęsk żywiołowych, które często przekraczają granice państw i przynoszą poważne szkody dla gospodarki, środowiska i społeczeństwa, a przy tym oddziałują na regiony europejskie na różne sposoby, z różnym nasileniem i w różnym czasie; D. mając na uwadze, że zmniejszenie ryzyka klęsk żywiołowych wymaga zwalczania zmian klimatu, obejmującego wiążące cele dotyczące obniżenia emisji gazów cieplarnianych; E. mając na uwadze, że zagrożenia wynikające z klęsk żywiołowych wzrastają proporcjonalnie do podatności na te zjawiska, która z kolei jest nierozerwalnie związana z funkcjonowaniem mechanizmów instytucjonalnych, zwłaszcza systemu informowania i uświadamiania tych zagrożeń, z traktowaniem strategii zarządzania ryzykiem klęsk w sposób priorytetowy w polityce i budżetach krajowych oraz z planowaniem urbanistycznym i zarządzaniem naturalnymi ekosystemami; F. mając na uwadze, że rozmiary potencjalnych przyszłych strat, szacowane na podstawie szkód powodowanych przez klęski oraz skutków klęsk i zagrożenia nimi, mogą być kluczowym wskaźnikiem przy podejmowaniu decyzji o inwestycjach publicznych w tej dziedzinie oraz że w związku z tym bardziej opłacalne dla rządów byłoby zmniejszanie zagrożenia dzięki łączeniu działań zapobiegawczych i naprawczych niż ponoszenie kosztów potencjalnych strat w skali roku; G. mając na uwadze, że klęski żywiołowe niosą ze sobą poważne konsekwencje długoterminowe w postaci tysięcy ofiar śmiertelnych i braku bezpieczeństwa żywnościowego, a także w dziedzinie edukacji i zdrowia oraz w formie ubóstwa strukturalnego i przesiedleń; mając na uwadze, że szczególnie narażone na skutki klęsk żywiołowych są dzieci, gdyż stwierdzono wyraźny związek między klęskami a spadkiem liczby dzieci uczęszczających do szkół; odnotowano również, że w okresach następujących po klęskach występują znaczne różnice pod względem kończenia nauki szkolnej przez dzieci obu płci; RF\922154.doc 3/11 AP100.840v05-00
H. mając na uwadze wzrost liczby nowych zagrożeń związanych z coraz ściślejszym wzajemnym powiązaniem systemów technologicznych w takich dziedzinach jak telekomunikacja, usługi finansowe, transport, energia i woda; I. mając na uwadze, że zmniejszanie ryzyka i łagodzenia skutków klęsk żywiołowych wymaga lepszej współpracy regionalnej i międzynarodowej w takich dziedzinach jak transfer technologii, wymiana dobrych praktyk, gromadzenie informacji o zagrożeniach, wspieranie lepszego zarządzania i tworzenia potencjału oraz pomoc finansowa i podejście polegające na przeciwdziałaniu wielu zagrożeniom jednocześnie, co może zapewnić większą odporność na różne rodzaje klęsk; J. mając na uwadze, że w 2008 r. strony Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) uznały zapisany w planie działania z Bali związek między zmniejszaniem ryzyka klęsk a zmianami klimatu; K. mając na uwadze, że kluczem do rozwoju jest dostosowanie możliwości zapobiegania klęskom i dostosowania się do skutków zmian klimatu do rosnącej ekspozycji ludności i dóbr gospodarczych na te zjawiska; mając na uwadze, że osiągnięto pewne porozumienie w sprawie konieczności systematycznego uwzględniania kwestii zmniejszania ryzyka w planowaniu, formułowaniu i wdrażaniu polityki rozwoju; L. mając na uwadze konieczność opracowywania działań zapobiegawczych w czasie rzeczywistym na wszystkich etapach operacyjnych: na etapie monitorowania, w tym dzięki wykorzystaniu informacji satelitarnych, na etapie wczesnego ostrzegania, alarmowania, a następnie reagowania i udzielania pomocy zagrożonej ludności; M. mając na uwadze, że w dążeniu do zapobiegania klęskom żywiołowym organy parlamentarne odgrywają kluczową rolę, tworząc właściwe przepisy w tej dziedzinie; N. mając na uwadze, że uznano potrzebę bardziej aktywnego podejścia w zakresie informowania, motywowania i angażowania obywateli w strategie zmniejszania ryzyka na szczeblu lokalnym oraz że wykazano, iż udział społeczeństwa obywatelskiego ma pozytywny wpływ na wdrażanie nowych modeli planowania i rozwoju urbanistycznego; O. mając na uwadze, że jakość zarządzania i poziom odpowiedzialności na szczeblu krajowym i lokalnym, a także wraz z wymaganiami społecznymi i rozliczaniem z działań mają bezpośredni wpływ na śmiertelność i wielkość strat ekonomicznych; P. mając na uwadze, że decyzje dotyczące zagospodarowania gruntów i innych zasobów naturalnych oraz decyzje urbanistyczne mogą mieć decydujący wpływ na ryzyko, zwłaszcza w dużych miastach obejmujących nieformalne osiedla; Q. mając na uwadze, że zrównoważone ekosystemy pełnią funkcję naturalnych barier przeciwko wielu ekstremalnym zjawiskom pogodowym, stanowiąc bardzo dobre rozwiązanie pod względem stosunku kosztów do korzyści; R. mając na uwadze, że poszukiwanie i eksploatacja zasobów naturalnych powinny być bezsprzecznie wynikiem suwerennej decyzji, a zatem prowadzenie ich na obszarach spornych jest niezgodne z prawem, jeśli może stwarzać konkretne zagrożenie dla środowiska na dziewiczych obszarach globu; AP100.840v05-00 4/11 RF\922154.doc
S. mając na uwadze niedocenianie na szczeblu globalnym modeli i tendencji dotyczących ryzyka wystąpienia suszy, co najwyraźniej odbija się na rolnictwie i dostępności wody pitnej, w związku z czym na szczeblu lokalnym negatywne oddziaływanie i przyszłe konsekwencje spadają w niewspółmiernym stopniu na uboższe wiejskie gospodarstwa domowe uzależnione od produkcji rolnej; T. mając na uwadze znaczenie lasów w przeciwdziałaniu suszom, pożarom i pustynnieniu; U. mając na uwadze, że instrumenty ochrony socjalnej, takie jak świadczenia ekonomiczne lub programy pracy tymczasowej, chociaż nie mogą zmniejszyć zagrożenia jako takiego, mogą jednak przyczynić się do zwiększenia odporności na klęski żywiołowe, zmniejszenia ubóstwa i wspierania rozwoju kapitału ludzkiego przy niskich kosztach dodatkowych; V. mając na uwadze, że zarówno Ameryka Łacińska, jak i Europa (choć w mniejszym stopniu) coraz dotkliwiej częściej odczuwa ekstremalne klimatyczne i geologiczne zjawiska naturalne, takie jak huragany, trzęsienia ziemi, tsunami, powodzie, susze, burze i wybuchy wulkanów, a zjawiska te powodują zwłaszcza w regionie Ameryki Łacińskiej i Karaibów wymuszone przesiedlanie ludności, co wymaga skutecznej ochrony praw człowieka; W. mając na uwadze potrzebę dokładniejszego przeanalizowania związku między liberalizacją stosunków handlowych i zmianami metod produkcji a ich wypływem na zmiany klimatu będące przyczyną klęsk żywiołowych; X. mając na uwadze, że według danych Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) w Ameryce Łacińskiej poczyniono znaczne postępy w zakresie gotowości, reagowania i pomocy; mając na uwadze, że wprawdzie postępy te można dalej przyspieszać i rozszerzać dzięki konkretnej współpracy międzyregionalnej, jednak postępy w zmniejszaniu podatności na zagrożenia oraz w obniżaniu poziomu ryzyka związanego z procesami rozwoju był niewielki, zwłaszcza w Ameryce Środkowej; Y. mając na uwadze, że w regionie Ameryki Łacińskiej podregiony mogą wpływać na politykę krajową za pośrednictwem różnych instytucji utworzonych przez organizacje regionalne, takich jak Andyjska Komisja Pomocy i Zapobiegania Klęskom Żywiołowym, Regionalne Centrum Informacji na temat Klęsk Żywiołowych w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach, Ośrodek Koordynacji Zapobiegania Klęskom Żywiołowym w Ameryce Środkowej oraz Karaibska Agencja Reagowania na Klęski Żywiołowe; Z. mając na uwadze znaczenie nowej klauzuli solidarności, zawartej w art. 222 TFUE, dla zagwarantowania działań pomocowych z użyciem wszelkich środków oraz dla skutecznej koordynacji działań państw członkowskich w razie klęski żywiołowej lub katastrofy spowodowanej przez człowieka; 1. podkreśla, że klęski żywiołowe mogą mieć niezwykle negatywny, krótko-, średnio- i długoterminowy wpływ na jedność społeczeństw oraz rozwój gospodarczy i społeczny krajów; w związku z tym podkreśla, że głównym celem strategii zapobiegania zagrożeniom, ich ograniczania i naprawy ich skutków, a także niezbędnego dostosowywania się do skutków zmian klimatu jest minimalizowanie strat ludzkich, szkód w zasobach gospodarczych, infrastrukturze, mieszkalnictwie i komunikacji oraz RF\922154.doc 5/11 AP100.840v05-00
ochrona środowiska naturalnego i gwarantowanie praw człowieka i praw podstawowych przynależnych mieszkańcom; 2. uważa, że strefy przybrzeżne i wyspy powinny korzystać z priorytetowych środków dostosowawczych, gdyż są szczególnie narażone na skutki zmian klimatu, a przy tym są gęsto zaludnione i występuje w nich znaczne ryzyko gospodarcze; 3. apeluje, by walka ze zmianami klimatu i globalnym ociepleniem potraktować priorytetowo w programie działań politycznych UE oraz krajów Ameryki Łacińskiej i Karaibów, a także zaleca uzgodnienie stanowisk poszczególnych forów dialogu zajmujących się środowiskiem naturalnym i zmianami klimatu; 4. ze względu na transgraniczny charakter klęsk żywiołowych i zmian klimatu zaleca pełną współpracę w dziedzinie zapobiegania klęskom żywiołowym, łagodzenia ich skutków i niezbędnego dostosowywania się do skutków zmian klimatu, zwłaszcza w formie wymiany dobrych praktyk i informacji na temat zagrożeń, sporządzania i upowszechniania kompleksowych opracowań na temat potencjalnych zagrożeń, opracowania programów mających na celu zapobieganie, niezbędne dostosowanie się, i budowę potencjału, transferu bardziej odpowiednich technologii, pomocy finansowej, poprawy zarządzania, zwłaszcza pod względem organizacyjnym, prawym i politycznym, a także doskonalenia systemów wczesnego ostrzegania; 5. jest zdania, że należy w trybie pilnym ocenić ryzyko klęsk zarówno w UE, jak i w Ameryce Łacińskiej, co umożliwi poszczególnym krajom lepszą ocenę zagrożeń, na jakie są narażone w razie klęski, a także posłuży za użyteczne wytyczne przy podejmowaniu działań politycznych i rządowych mających na celu ograniczanie strat w ludziach i szkód infrastrukturalnych, a także strat finansowych i gospodarczych, jakie przynoszą trzęsienia ziemi, powodzie i inne zjawiska przyrodnicze; 6. podkreśla znaczenie opracowania nowego paradygmatu, w którym zapobieganie ryzyku klęsk będzie elementem procesu opracowywania polityki rozwojowej, by obniżyć koszty klęsk żywiołowych, przy uwzględnieniu wartości środków już zainwestowanych i nowych inwestycji; 7. podkreśla, że celem fundacja UE AŁK jest doskonalenie procesu partnerstwa między UE a państwami Ameryki Łacińskiej i Karaibów w poszczególnych obszarach, między innymi w dziedzinie współpracy naukowej, środowiska, zmniejszania ryzyka klęsk oraz energetyki; 8. wzywa do większej presji na rzecz ograniczania ryzyka klęsk w planach i celach rozwojowych zastępujących milenijne cele rozwoju na okres po 2015 r., a także w konkluzjach z Konferencji ONZ w sprawie Zrównoważonego Rozwoju (Rio+20); 9. wzywa rządy, by w procesie podejmowania decyzji o inwestycjach rozwojowych uwzględniały politykę zarządzania ryzykiem klęsk żywiołowych i walki ze zmianami klimatu z myślą o zapewnieniu spójności poszczególnych dziedzin polityki publicznej dotyczących rozwoju danych sektorów oraz o włączeniu zarządzania ryzykiem w krajowe strategie rozwoju; 10. wzywa rządy do podejmowania wszelkich starań o stopniowe eliminowanie dopłat do paliw kopalnych, by zredukować emisję gazów cieplarnianych i zachęcić do AP100.840v05-00 6/11 RF\922154.doc
inwestowania w odnawialne źródła energii z myślą o lepszej efektywności energetycznej; 11. wzywa rządy, by uwzględniały zmniejszanie ryzyka klęsk w planowaniu inwestycji publicznych, rozwoju miast, przy wyborze najlepszej lokalizacji infrastruktury drogowej oraz w planowaniu środowiskowym i zarządzaniu środowiskiem, a także by przeznaczyły na ten cel odpowiednie środki ze swoich budżetów; 12. zaleca zbadanie i oszacowanie zagrożeń wynikających z klęsk żywiołowych, aby umożliwić wspólne korzystanie z baz danych dotyczących tych wydarzeń, a także prowadzenie kampanii informacyjnych i edukacyjnych w celu minimalizowania skutków; 13. jest głęboko przekonany o konieczności zachowania i umocnienia zarówno przez Unię Europejską, jak i przez Amerykę Łacińską roli lidera w międzynarodowej walce z globalnym ociepleniem i uważa, że wszelkie opóźnienia w działaniach zwiększają ryzyko wystąpienia negatywnych skutków ekologicznych, gospodarczych i społecznych, a także podniosą koszty; 14. podkreśla, że strategiczne partnerstwo międzyregionalne między UE a Ameryką Łacińską oferuje możliwości zacieśniania koordynacji i współpracy, co umożliwi wspieranie prawdziwego multilateralizmu, ochronę środowiska i zasobów naturalnych oraz walkę ze zmianami klimatu; 15. podkreśla szczególne znaczenie uwzględnienia ryzyka klęsk w budownictwie, zwłaszcza mieszkalnym, co wymaga stosowania odpowiednich materiałów i konstrukcji; 16. zaleca utworzenie międzyregionalnego ośrodka zapobiegania klęskom mającego za zadanie opracowywanie wspólnych strategii, a także systemu informowania i ostrzegania w sytuacjach wyjątkowych w celu zmniejszenia w obu regionach podatności na klęski żywiołowe wynikające ze zmian klimatu lub z rozwoju technologicznego oraz na trzęsienia ziemi i inne zjawiska; 17. podkreśla znaczenie usług wykorzystujących satelity, szczególnie do akcji ratunkowych w czasie klęsk żywiołowych; wzywa wszystkie zainteresowane strony do działań na rzecz jak najszybszej pełnej operacyjności systemu globalnego monitoringu środowiska i bezpieczeństwa (GMES); 18. ocenia, że inwestycje mające na celu zapobieganie konkretnym zagrożeniom są niezbędne, by ograniczyć skutki klęsk żywiołowych, a zarazem zwiększyć zdolności przystosowawcze poszczególnych krajów; zaleca rządom, aby przy określaniu kwot inwestycji publicznych w zakresie zarządzania ryzykiem opierały się na ocenie współczynnika strat oraz modelach na probabilistycznych; wzywa do priorytetowego traktowania tych zagrożeń, które można ograniczyć z dużą skutecznością i których zmniejszenie zapewni wyraźne korzyści ekonomiczne, społeczne i środowiskowe; jest zdania, że równocześnie należy rozważyć ściślejszy nadzór nad inwestycjami infrastrukturalnymi prowadzonymi z wykorzystaniem zasobów państwowych, by zapewnić jakość infrastruktury; podkreśla ponadto korzyści gospodarcze, społeczne i finansowe płynące z systemów wczesnego ostrzegania; 19. opowiada się za zarządzaniem ryzykiem w oparciu o zasadę pomocniczości ze stopniową decentralizacją kompetencji; uważa, że rządy centralne powinny zachować główną RF\922154.doc 7/11 AP100.840v05-00
odpowiedzialność za pomoc techniczną i finansową oraz ustanawianie odpowiednich przepisów, a także za wspieranie samorządów lokalnych w przypadku klęsk na dużą skalę, którymi nie można zarządzać lokalnie; 20. podkreśla znaczenie zacieśnienia współpracy między różnymi podmiotami rządowymi i pozarządowymi w wymiarze poziomym (między różnymi podmiotami na tym samym szczeblu hierarchii) oraz pionowym (między podmiotami na różnych szczeblach hierarchii), a także znaczenie zapewnienia odpowiedniego budżetu samorządom lokalnym, by pozwolić im na wdrażanie strategii zarządzania ryzykiem na szczeblu lokalnym; 21. uznaje, że wykorzystanie środków wojskowych (transport, logistyka, środki bezpieczeństwa) do wspierania działań humanitarnych może stanowić istotną pomoc, zwłaszcza w obliczu dużych klęsk żywiołowych; przypomina, że środki wojskowe mogą być stosowane w bardzo ograniczonych przypadkach i tylko w ostateczności, zgodnie z zaleceniami ONZ; 22. ocenia, że w realizacji strategii zarządzania ryzykiem działania prewencyjne w dziedzinie minimalizacji ryzyka i zapobiegania mu są równie ważne jak wymiana doświadczeń oraz ocena i przyjmowanie najlepszych praktyk, zwłaszcza na szczeblu lokalnym; 23. zaleca, by mandaty wszelkich misji pokojowych obejmowały specjalną klauzulę dotyczącą udzielania pomocy ludności cywilnej w razie katastrof lub klęsk żywiołowych na podstawie precedensu, jakim była pomoc świadczona przez Misję Stabilizacyjna Narodów Zjednoczonych na Haiti (MINUSTAH) po trzęsieniu ziemi na Haiti; 24. wzywa rządy, by w opracowywanie strategii i polityki zarządzania ryzykiem zaangażowały przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, specjalistów i środowisk akademickich, zwłaszcza w sektorze działań badawczo-rozwojowych, z myślą o lepszym informowaniu, planowaniu i realizacji tych strategii, a także z myślą o ułatwieniu porozumienia; 25. uważa, że w działaniach na rzecz zmniejszania ryzyka klęsk i usuwanie ich skutków należy uwzględnić aspekty płci, a także podjąć działania mające na celu podnoszenie świadomości społecznej na temat zagrożeń, co stanowi kluczowy warunek poprawy realizacji strategii zarządzania ryzykiem; 26. wzywa rządy do wyeliminowania wszelkich przeszkód w dostępie do informacji, w szczególności informacji na temat ryzyka klęsk, by poprawić stopień rozliczalności; podkreśla konieczność opracowania powszechnie dostępnych map regionów zagrożonych, co z kolei przyczyni się do poprawy efektywności zarządzania; podkreśla znaczenie ponadregionalnych systemów wczesnego ostrzegania, które znacznie przyczyniają się do zarządzania ryzykiem i zapobiegania klęskom; 27. sugeruje podjęcie odpowiednich środków w celu zmniejszenia różnic między poszczególnymi regionami i podregionami w odniesieniu do zdolności do ochrony ludności, zasobów naturalnych, środowiska naturalnego i dóbr gospodarczych, a także w odniesieniu do zdolności do reagowania na klęski żywiołowe oraz naprawy ich skutków; podkreśla, że szczególną uwagę należy zwrócić na regiony i obszary mniej uprzywilejowane lub regiony i obszary o niekorzystnym ukształtowaniu lub rzeźbie AP100.840v05-00 8/11 RF\922154.doc
terenu, a szczególnie wyspy, regiony górskie, najbardziej oddalone, graniczne oraz słabo zaludnione; 28. jest zdania, że rządy powinny przyjąć środki mające na celu przeniesienia określonych rodzajów ryzyka za pośrednictwem systemów ubezpieczeń, aby zapewnić ochronę w przypadku szkód wielkich rozmiarów, których koszty przekraczałyby ich możliwości, a ponadto powinny uprzedzać zagrożenia i przygotowywać się do nich, by złagodzić skutki nowych zagrożeń; przykładem może być ubezpieczenie zwierząt hodowlanych; 29. jest zdania, że rozwój systemów ubezpieczeń i podejście uwzględniające ryzyko może przynieść wyraźne obniżenie kosztów odbudowy i ich konsekwencji budżetowych; 30. uznaje za niezwykle istotne poprawę możliwości technicznych i specjalistycznego przeszkolenia służb ratowniczych, zapewnienie skuteczności systemów informacji i komunikacji w sytuacjach kryzysowych oraz dostępność instrumentów szybkiego reagowania; 31. podkreśla konieczność szkolenia mieszkańców obszarów zagrożonych klęskami żywiołowymi, by w sytuacjach kryzysowych byli w stanie zapanować nad zbiorową paniką i wiedzieli, jak się zachować, co pozwoli na zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych; 32. wzywa do szczególnej opieki nad osobami poszkodowanymi w wyniku klęsk, do zapewnienia im zastępczych rozwiązań mieszkaniowych oraz wsparcia psychologicznego i materialnego; 33. wzywa rządy, by w strategiach zarządzania ryzykiem uwzględniały instrumenty opieki społecznej, takie jak świadczenia socjalne (np. mikrokredyty), aby pomóc złagodzić bezpośrednie konsekwencje klęsk żywiołowych dla grup mieszkańców znajdujących się w trudnej sytuacji i zapobiec przerywaniu nauki czy sprzedaży środków produkcji, co z kolei przyniesie pozytywny wpływ w perspektywie średnio- i długoterminowej; 34. uważa, że należy zwrócić szczególną uwagę na dzieci i ich potrzeby w zakresie edukacji, żywności, żywienia i zdrowia, szczególnie w przypadku małych dzieci, zwłaszcza z obszarów wiejskich i z grup ludności autochtonicznej, które stanowią grupę najbardziej dotkniętą bezpośrednimi skutkami klęsk żywiołowych; 35. wzywa kraje do zwrócenia szczególnej uwagi na wnioski azylowe składane przez osoby przesiedlone w wyniku klęsk żywiołowych lub problemów środowiskowych; apeluje o podjęcie działań mających na celu ułatwienia ponownego osiedlenia tych osób; 36. wzywa rządy do opracowywania aktywnych systemów planowania i zagospodarowania przestrzennego, zapewniających ochronę ekosystemów i zasobów naturalnych, zapobieganie szkodom, przystosowywanie się do zmiany klimatu i wdrażanie przepisów budowlanych dostosowanych do ryzyka klęsk żywiołowych; 37. podkreśla w tym kontekście, że ustawy, rozporządzenia, normy i kryteria budowlane należy starannie i jasno dostosować do sytuacji każdego kraju i lokalnych potrzeb, w związku z czym uznaje za bardzo użyteczne włączenie społeczności lokalnych w proces podejmowania decyzji; zauważa, że udział społeczeństwa obywatelskiego umożliwia RF\922154.doc 9/11 AP100.840v05-00
ponadto zastosowanie nowych metod, które pomagają zmniejszyć ryzyko, przynosząc większe korzyści, takie jak wspieranie postaw obywatelskich, lepsza organizacja i większa spójność społeczna; 38. wzywa do zwrócenia większej uwagi na rozwój strategii bazujących na planowaniu zarządzania ryzykiem w oparciu o ekosystemy, co stanowi bardzo atrakcyjne rozwiązanie pod względem stosunku kosztów do korzyści, nadające się do wykorzystania w przypadku szeregu klęsk żywiołowych takich jak powodzie, susze, pożary lub inne; 39. by stawić czoła suszom, zaleca, by rządy traktowały zarządzanie ryzykiem tej klęski jako nieodłączny element zarządzania ryzykiem, a zwłaszcza by wskazano i dogłębnie przeanalizowano ryzyko suszy i jego przyczyny, podjęto działania na rzecz poprawy systemów zagospodarowania przestrzennego i zarządzania zasobami wodnymi, włącznie z ochroną źródeł wody z wykorzystaniem lasów oraz z ochroną obszarów zasilania stanu wód, by zapewniono społeczne i techniczne wsparcie dla najuboższych wiejskich rodzin uzależnionych od produkcji rolnej oraz by doskonalono systemy wczesnego ostrzegania i reagowania; 40. wzywa do technicznego i kredytowego wsparcia działalności rolniczej na obszarach wiejskich opuszczonych ze względu na rozwój gałęzi przemysłu i coraz bardziej narażonych na ryzyko klęsk; w związku z tym przypomina, że utrzymanie obszarów wiejskich przyczynia się do zapobiegania pustynnieniu i zubożeniu tych obszarów oraz do ochrony ekosystemów, a zwłaszcza ich zasobów naturalnych; 41. podkreśla, że ze względu na rolę lasów i gleby w zapobieganiu erozji oraz powodziom, w zachowaniu różnorodności biologicznej, zarządzaniu zasobami wód powierzchniowych i podziemnych oraz wychwytywaniu dwutlenku węgla należy przyjąć i wdrożyć środki mające na celu zapobieganie wylesianiu, zanieczyszczaniu i zmniejszaniu zasobów wody, nielegalnemu wyrębowi i pożarom lasów; wzywa do zdecydowanego wspierania zalesiania, najlepiej gatunkami rodzimymi i mieszanymi, w celu zwiększenia odporności na pożary, choroby oraz burze, a zarazem wspierania zachowania i rozwoju fauny; 42. przyjmuje z zadowoleniem dokument końcowy Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zrównoważonego Rozwoju Rio+20, która odbyła się w czerwcu 2012 r., zatytułowany Takiej przyszłości chcemy i wzywający m.in., by przywracając poczucie pilności, podjęto działania na rzecz ograniczania ryzyka klęsk i podnoszenia odporności na nie w kontekście zrównoważonego rozwoju i eliminowania ubóstwa; usilnie wzywa państwa, międzynarodowe instytucje finansowe, organizacje międzynarodowe i społeczeństwo obywatelskie, by przyspieszono wdrażanie Ram działania z Hyogo na lata 2005 2015 wzmocnienie odporności narodów i wspólnot na klęski żywiołowe oraz opracowano podstawy ram działania na okres po 2015 r.; * * * * * 43. zobowiązuje swoich współprzewodniczących do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej, a także parlamentom państw członkowskich Unii Europejskiej i wszystkich krajów Ameryki Łacińskiej i Karaibów, Parlamentowi Latynoamerykańskiemu, Parlamentowi Środkowoamerykańskiemu, Parlamentowi Wspólnoty Andyjskiej, Parlamentowi Mercosuru, Sekretariatowi Generalnemu AP100.840v05-00 10/11 RF\922154.doc
Wspólnoty Andyjskiej, Komitetowi Stałych Przedstawicieli Mercosuru, Stałemu Sekretariatowi Latynoamerykańskiego Systemu Gospodarczego oraz sekretarzom generalnym OPA, UNASUR i ONZ. RF\922154.doc 11/11 AP100.840v05-00