RAPORT Z KONSULTACJI PUBLICZNYCH PROJEKTU USTAWY O DZIAŁALNOŚCI UBEZPIECZENIOWEJ I REASEKURACYJNEJ

Warszawa, 01 kwietnia 2015 r. RAPORT Z KONSULTACJI PUBLICZNYCH PROJEKTU USTAWY O DZIAŁALNOŚCI UBEZPIECZENIOWEJ I REASEKURACYJNEJ Projekt ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej został opracowany na podstawie szczegółowych założeń przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 7 stycznia 2015r. Ponadto projekt założeń trzykrotnie był przedmiotem uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych w 2011 i 2012 r. W 2011 i 2012 r. odbyły się również konferencje uzgodnieniowe. Dodatkowo w 2014 r. projekt założeń był przedmiotem ponownych uzgodnień i konsultacji. Projekt ustawy nie zawiera istotnych zmian w stosunku do przyjętych założeń. W dniu 18 lutego 2015 r. projekt ustawy sporządzony na podstawie założeń został poddany konsultacjom publicznym z następującymi podmiotami: 1) Komisją Nadzoru Finansowego; 2) Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów; 3) Narodowym Bankiem Polskim; 4) Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych; 5) Rzecznikiem Ubezpieczonych; 6) Polską Izbą Ubezpieczeń; 7) Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym; 8) Polskim Biurem Ubezpieczycieli Komunikacyjnych; 9) Stowarzyszeniem Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych; 10) Polskim Stowarzyszeniem Aktuariuszy; 11) Krajową Radą Biegłych Rewidentów; 12) Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce; 13) Izbą Gospodarczą Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka; 14) Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych; 15) Polską Izby Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych; 16) Izbą Gospodarczą Towarzystw Emerytalnych. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz zgodnie z 11a ust. 1 uchwały Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.), projekt został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny. Do projektu wpłynęły uwagi zgłoszone przez 15 podmiotów: 1) Komisję Nadzoru Finansowego; 2) Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów; 3) Narodowy Bank Polski; 4) Rzecznika Ubezpieczonych; 5) Polską Izbę Ubezpieczeń; 6) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny; 7) Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych; 8) Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy; 1

9) Izbę Gospodarczą Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka; 10) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych; 11) Polską Izbę Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych; 12) Izbę Gospodarczą Towarzystw Emerytalnych; 13) Konfederację Lewiatan; 14) Izbę Zarządzających Funduszami i Aktywami; 15) Bank Gospodarstwa Krajowego. Termin zgłaszania uwag do projektu był określony na dzień 4 marca 2015 r. Nie było istotnych rozbieżności w zakresie propozycji zawartych w projekcie dotyczących implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 200W138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej. Komisja Nadzoru Finansowego zgłosiła głównie uwagi o charakterze doprecyzowującym i redakcyjnym. W znakomitej większości uwagi te zostały uwzględnione, w pozostałym zakresie wyjaśnione. Jednocześnie doprecyzowano (art. 343) zakres podmiotowy osób, które mogą uczestniczyć w kontroli zakładu ubezpieczeń lub reasekuracji o przedstawicieli organów nadzorczych państw członkowskich oraz inne osoby upoważnione przez organ nadzoru. Uwagi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczyły doprecyzowania przepisów wzmacniających uprawnienia konsumentów usług ubezpieczeniowych i w większości zostały uwzględnione, w pozostałym zakresie wyjaśnione. Mimo wątpliwości wyrażonych przez uczestników konferencji, w tekście projektu uwzględniono propozycję UOKiK do art. 17 ust. 2 i 3 w zakresie ujednolicenia obowiązków informacyjnych w zakresie działu I i II. Uwagi o charakterze doprecyzowującym zgłoszone przez środowisko ubezpieczeniowe zostały uwzględnione lub wyjaśnione. Uwagi o merytorycznym charakterze dotyczyły głównie problematyki związanej z unormowaniami w zakresie ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych. Polska Izba Ubezpieczeń, Polska Izba Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych, Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Finansowych, Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy, Konfederacja Lewiatan, Izba Gospodarcza Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka przeciwne są zapisowi art. 23 ust. 5 projektu, zgodnie z którym w umowie ubezpieczenia na życie, jeżeli jest związana z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, zakład ubezpieczeń w zakresie wynagrodzenia pośrednika ubezpieczeniowego powinien kierować się zasadą równomiernego rozłożenia w czasie wydatków z tytułu prowizji pośrednika ubezpieczeniowego, uwzględniając okres na jaki zawarto umowę ubezpieczenia", oraz regulacji zawartej w art. 23 ust. 5 i art. 24 ust. 3 projektu, na podstawie której w umowie ubezpieczenia na życie, jeżeli jest związana z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (oraz w umowie ubezpieczenia na życie, w której wysokość świadczenia jest ustalana w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe), zakład ubezpieczeń w zakresie wynagrodzenia pośrednika ubezpieczeniowego powinien kierować się zasadą równomiernego rozłożenia w czasie wydatków z tytułu prowizji pośrednika ubezpieczeniowego, uwzględniając okres na jaki zawarto umowę ubezpieczenia. Zdaniem zgłaszających uwagi wprowadzenie przedmiotowego postanowienia do przepisów projektu ustawy nie wynika z potrzeb implementacji dyrektywy 2009/138/WE ( Wypłacalność II"), ani też z innych aktów prawnych Unii Europejskiej. W szczególności podobnych przepisów 2

nie zawiera dyrektywa 2002/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego ani też projekt dyrektywy IMD II. Przepis ten wydaje się także niezgodny z przepisami art. 20 i 22 Konstytucji RP, ponieważ ograniczy w znacznym stopniu swobodę gospodarczą pośredników pośredniczących w zawieraniu umów ubezpieczenia na życie z ufk w stosunku do pośredników oferujących inne rodzaje umów ubezpieczenia. Zdaniem zgłaszających uwagi należy pamiętać, iż zgodnie z konstytucyjną zasadą wolności gospodarczej, wolność ta może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Dlatego też rozłożenie w czasie wynagrodzenia z tytułu umów ubezpieczenia na życie z ufk może być uznane za ograniczenie konstytucyjnej swobody działalności gospodarczej. Polska Izba Ubezpieczeń i Konfederacja Lewiatan proponują wprowadzenie następującej regulacji: W umowie ubezpieczenia na życie, jeżeli jest związana z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a także w umowie ubezpieczenia na życie, w której wysokość świadczenia jest ustalana w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe, obciążenie klienta opłatami dystrybucyjnymi nie może przekraczać wartości liczonej jako iloczyn 2,5% pierwszorocznej składki urocznionej, odnoszącej się do składki inwestycyjnej, czyli części składki przekazywanej na nabycie jednostek ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych lub nabycie instrumentów finansowych, w ubezpieczeniach w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe, oraz okresu na jaki zawarto umowę, przy czym maksymalny okres użyty do wyliczenia może wynieść odpowiednio 10 lat w przypadku składki regularnej oraz 3 lata w przypadku składki jednorazowej, przy zachowaniu możliwości poniesienia wydatków związanych z tymi opłatami w pierwszym roku ubezpieczenia. Uzasadniając, organizacje te wskazują, że tylko ustawowe ograniczenie możliwości obciążenia klienta kosztami akwizycji może realnie poprawić wartość umowy ubezpieczenia dla klienta. Biorąc pod uwagę zróżnicowaną ofertę produktów klasyfikowanych do grupy 3 działu I. Zawiera ona w obecnej postaci szereg różnorodnych produktów o zróżnicowanej konstrukcji oraz funkcji - od produktów charakterze czysto inwestycyjnych - do inwestycyjnooszczędnościowych, zawierających istotny element ochronny. Zastosowanie proponowanego rozwiązania usatysfakcjonuje klientów zakładów ubezpieczeń przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości funkcjonowania instytucji ubezpieczeniowych. Polska Izba Ubezpieczeń sprzeciwia się również regulacji zawartej w art. 26. ust 1. Wprowadza ona nową instytucję odstąpienia lub wystąpienia z umowy ubezpieczenia, o której mowa w dziale I grupa 3 załącznika do ustawy oraz umowy ubezpieczenia na życie lub dożycie, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik. Późniejsze zapisy określają maksymalny poziom opłaty jaką może pobrać zakład ubezpieczeń od wartości jednostek ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych. Uprawnienie to przysługiwać ma klientom w terminie 60 dni od dnia otrzymania pierwszej informacji, o której mowa w art. 20 ust. 3 projektu. Zdaniem zgłaszających: wprowadzenie i ustawowe usankcjonowanie niebezpiecznego mechanizmu pokusy nadużycia" (ang. moral hazard). Dla przykładu: klient posiadający w ramach umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi jednostki funduszu akcyjnego mógłby otrzymać ekwiwalent ich 96% wartości po 60 dniach (a nawet dłuższym okresie - dodając czas na doręczenie informacji), gdy tymczasem wartość akcji (np. indeksu WIG) w tym okresie może spaść np. o 20% (sytuacja z sierpnia 2011 r.), klient miałby więc możliwość arbitrażowego sterowania datą odstąpienia w taki sposób aby zmaksymalizować korzyści nie 3

zakładane przez stosunek ubezpieczenia i sprzeczne z fundamentalną zasadą ponoszenia ryzyka inwestycyjnego oraz praktyką działania rynków. Koszty takich nieuzasadnionych korzyści uzyskiwanych tylko przez część klientów ponoszone byłyby przez pozostałych klientów danego zakładu ubezpieczeń, którzy nie zrezygnują z umowy. pozbawienie części klientów korzyści wynikających z wzrostu wartości jednostek jaki może nastąpić po doręczeniu im informacji, a przed złożeniem przez nich odstąpienia, konieczność uwzględnienia przez ubezpieczyciela w wycenie produktu i zabezpieczeniu kapitałowym, nie zakładanego przez ideę umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi przeniesienia ryzyka inwestycyjnego na zakład ubezpieczeń, w okresie pomiędzy dniem określonym w informacji, a dniem skorzystania przez ubezpieczającego z prawa odstąpienia. Rzecznik Ubezpieczonych zgłosił uwagi o charakterze doprecyzowującym, które zostały uwzględnione lub wyjaśnione. Propozycja Rzecznika Ubezpieczonych w zakresie doprecyzowania art. 334 ust. 2 o obligatoryjne uwzględnianie w sprawozdaniu zakładu ubezpieczeń informacji dotyczących skarg oraz uzupełnienie o informacje o sporach sądowych, mimo wyrażonych na konferencji uzgodnieniowej zastrzeżeń przez samorząd ubezpieczeniowy, została uwzględniona w projekcie. Ponadto, zdaniem Rzecznika Ubezpieczonych odnosząc się do propozycji brzmienia art. 24 ust. 3 projektu ustawy istotne wydaje się, by przy okazji wprowadzenia regulacji mających na celu usunięcie nieprawidłowości istniejących na rynku ubezpieczeń na życie z elementem inwestycyjnym nie spowodować nadmiernych utrudnień w segmencie tradycyjnych produktów ubezpieczeniowych o charakterze ochronno-inwestycyjnym, w przypadku których funkcja ochronna przeważa wyraźnie nad funkcją inwestycyjną. Można w związku z tym rozważyć zróżnicowanie obostrzeń związanych z zasadami wypłaty prowizji dla pośredników w zależności od tego, czy dany produkt ma charakter typowo inwestycyjny, czy raczej ochronny z dodatkowym elementem inwestycyjnym. Opcją do przedyskutowania jest przy tym ustalenie maksymalnego dopuszczalnego poziomu prowizji w korelacji do wysokości składki i wspomnianego rodzaju produktu. Zdaniem Rzecznika rozważyć również warto, czy w odniesieniu do art. 26 projektu ustawy i prawa odstąpienia od umowy ubezpieczenia (wystąpienia z umowy), które przysługiwać będzie w terminie 60 dni od doręczenia po raz pierwszy informacji o wartości jednostki uczestnictwa, wysokość należnego świadczenia należy opierać o wartość z dnia informacji, czy też może jednak z dnia odstąpienia. Obecnie proponowane brzmienie może bowiem skłaniać ubezpieczających lub ubezpieczonych do rozwiązywania umów w przypadkach, gdy po otrzymaniu informacji wartość jednostki będzie spadać, a równocześnie byłoby ono niekorzystne dla klientów, jeśli wartość ta wzrośnie w okresie pomiędzy informacją a odstąpieniem. Izba Gospodarcza Ubezpieczeń i Obsługi ryzyka wniosła konieczność usunięcia rozdziału XVI projektu ustawy, tym samym zniesienia obowiązkowej przynależności do Polskiej Izby Ubezpieczeń i regulacji w zakresie tejże Izby w ustawie. Zdaniem wnoszących nie można odnosić terminu samorząd w ubezpieczeniach, jedynie do formuły organizacyjnej samorządu, który z istoty gospodarki rynkowej winien nosić cechy przynależności dobrowolnej. Nie ma ani materialnych, ani konstytucyjnych przesłanek do trwania nadal tej formuły przymusu organizacyjnego dla stowarzyszenia o charakterze prywatno-prawnym. Projektowane zapisy Rozdziału XVI, naruszają normy art. 22 oraz art. 58 ust.1 Konstytucji RP, a przywoływanie tu art. 17 ust. 2, jest sprzeczne z istotą regulacyjną zakresu konstytucyjnych praw władzy ustawodawczej. W warunkach spełnienia funkcji usług ubezpieczeniowych, o cywilno-prawnym 4

charakterze, na konkurencyjnym z istoty ustrojowej rynku ubezpieczeniowym oraz wtłoczenia wszystkich zakładów w reżim obowiązkowej przynależności do PIU, narusza ustrojową i konstytucyjną zasadę swobody zrzeszania się podmiotów prawa cywilnego. Nadanie charakteru ustrojowej regulacji dla jednej organizacji, stawia inne prawnie działające na rynku organizacje (izby, stowarzyszenia itp.) w nierównoprawnej pozycji. Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych zgłosiła propozycję dotyczącą możliwości akwizycji przez zakłady ubezpieczeń dobrowolnych funduszy emerytalnych, czyli dodanie w art. 4 ust. 11 projektu ustawy możliwości akwizycji przez zakłady ubezpieczeń na rzecz dobrowolnych funduszy emerytalnych:,,3.wykonywoć działalność akwizycyjną no rzecz dobrowolnych funduszy emerytalnych, o kt6rych mowo w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 989, z późn. zm,)." Propozycja nie została uwzględniona w projekcie ustawy, jako wykraczająca poza założenia. Izba Zarządzająca Funduszami i Aktywami zgłosiła propozycję zmiany ustawy o pracowniczych programach emerytalnych w kontekście dostrzeżonego problemu wycieku oszczędności z systemu ubezpieczeń społecznych. Sygnalizowany problem dotyczy niepokojącego zjawiska celowego wykorzystywania instytucji umownego wyłączenia wspólności ustawowej małżeńskiej do obchodzenia systemu emerytalnego i korzystania z istniejących w związku z nim ulg podatkowych - dokonywaniem wypłat środków przez współmałżonka osoby ubezpieczonej w PPE - w przypadku ustania małżeńskiej wspólności ustawowej. Również niejednolita praktyka orzecznicza sądów powszechnych powoduje dodatkowe problemy praktyczne związane z postępowaniem w takich sytuacjach. Skala tego problemu narasta z miesiąca na miesiąc i jest coraz bardziej widoczna. Propozycja nie została uwzględniona w projekcie ustawy, jako wykraczająca poza założenia. Minister Finansów, w ramach konsultacji publicznych, w dniach 9 i 13 marca 2015 r. zorganizował spotkanie konsultacyjne, na które zaprosił wszystkie podmioty, do których w ramach konsultacji publicznych projekt ustawy został przekazany. Spotkanie to poświęcone było omówieniu i dyskusji nad zgłoszonymi uwagami. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele wszystkich podmiotów zgłaszających uwagi, z wyjątkiem przedstawicieli Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. W dniu 7 stycznia br. Rada Ministrów przyjmując założenia do projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej zdecydowała, że kwestia obowiązkowej przynależności zakładów ubezpieczeń do Polskiej Izby Ubezpieczeń zostanie rozstrzygnięta podczas prac nad projektem ustawy pomiędzy Ministrem Finansów, Ministrem Gospodarki i Ministrem Zdrowia. Podczas procedowania projektu ustawy na Komitecie do Spraw Europejskich w dniu 1 kwietnia 2015 r., Minister Spraw Zagranicznych zgłosił uwagę dotyczącą zniesienia obowiązkowej przynależności zakładów ubezpieczeń w Polskiej Izbie Ubezpieczeń, w szczególności odnośnie zakładów ubezpieczeń państw członkowskich UE/EOG. W ocenie Ministra Spraw Zagranicznych kształt przepisów dotyczących obowiązkowej przynależności zagranicznych zakładów ubezpieczeń z innego państwa członkowskiego UE/EOG stanowi ograniczenie swobody przedsiębiorczości. Wątpliwości dotyczące obowiązkowej przynależności zakładów ubezpieczeń do Polskiej Izby Ubezpieczeń zostały również zgłoszone przez Rzecznika Praw Obywatelskich w grudniu 2013 r oraz w maju 2014 r. Mając na uwadze stanowisko Ministra Spraw Zagranicznych oraz stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich o wątpliwościach natury 5

konstytucyjnej w zakresie obowiązkowej przynależności do Polskiej Izby Ubezpieczeń, Minister Finansów zaproponował wprowadzenie zasady dobrowolnej przynależności wszystkich zakładów ubezpieczeń do organizacji samorządu ubezpieczeniowego. Komitet do Spraw Europejskich przyjął powyższą uwagę Ministra Spraw zagranicznych, zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów. Szczegółowe zestawienie zgłoszonych uwag, podmiotów zgłaszających uwagi i stanowiska do tych uwag zawarte jest w załączonej tabeli pt. Raport z konsultacji projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. 6

RAPORT Z KONSULTACJI projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej L p. 1. Omówienie wyników konsultacji publicznych/opiniowania Jednostka redakcyjna/ część projektu ustawy Podmiot, który przedstawił opinię Opinia podmiotu 1 uwaga ogólna UFG Pragniemy zwrócić uwagę, że przedstawiony projekt z całą pewnością wymaga dokładnego sprawdzenia pod względem poprawności językowej. 2 uwaga ogólna UKNF Projekt w wielu miejscach wskazuje, że organ nadzoru powinien podjąć określone działania w określonym trybie np. pisemnie, w drodze zalecenia, w drodze decyzji, w drodze natychmiast wykonalnej decyzji. Jednakże nie we wszystkich miejscach zostało to wyraźnie wskazane, w jakiej formie i w jakim trybie organ nadzoru ma podjąć określone działanie. Proponuje się doprecyzowanie formy i trybu podejmowania działań nadzorczych co najmniej w następujących sytuacjach (a także ponowny całościowy przegląd projektu pod tym kątem): wskazanie aktuariusza (art. 67), zakazanie wypłat z zysku (art. 309, art. 310 ust.3 i art. 311 ust. 3), ograniczenie swobodnego rozporządzania aktywami (art. 309 i art. 311 ust. 3 i ust.4), zakaz dokonywania swobodnego rozporządzania aktywami (art. 311 ust. 4), przedłużania terminu, o którym mowa w ust. 4 art. 310 (art. 310 ust. 5), cofnięcie zgody na przedłużenie terminu, o której mowa w art. 310 ust. 6 (art. 310 ust. 11), zatwierdzanie realistycznego planu naprawczego (art. 310 ust. 2), zatwierdzanie krótkoterminowego realistycznego planu finansowego (art. 311 ust.2), zobowiązanie zakładu do zlecenia biegłym rewidentom badania prawidłowości i rzetelności wszystkich sprawozdań finansowych (art. 332), zakazanie planowanego outsourcingu funkcji należących do systemu zarzadzania (art. 361 ust. 1), nakazanie rozwiązania umowy outsourcingu (art. 361 ust. 2). 3 uwaga ogólna UKNF Aktualna pozostaje uwaga ogólna, zgłaszana w czerwcu 2014 r., iż konieczne może okazać się jeszcze uregulowanie w projektowanej ustawie na dalszym etapie prac dodatkowych kwestii, które są niezbędne do spójnego sprawowania nadzoru nad podmiotami krajowego sektora ubezpieczeniowego lub do wykonywania w praktyce obowiązków KNF nałożonych przez projektowaną ustawę, zależnie od ostatecznego kształtu projektowanych wciąż regulacji unijnych, w szczególności wykonawczych standardów technicznych. Obecnie zidentyfikowano i zgłasza się jedną taką kwestię w zakresie art. 333 ust. 3. Stanowisko MF Uwaga uwzględniona Uwaga uwzględniona Uwaga uwzględniona 7

4 uwaga ogólna UKNF Warto rozważyć umieszczenie w ustawie informacji o zakresie rozwiązań, które są przedmiotem regulacji unijnych aktów delegowanych i wykonawczych do dyrektywy Wypłacalność II, gdyż może to mieć istotne znaczenie dla sprawnego prowadzenia nadzoru, a także wykonywania obowiązków przez podmioty nadzorowane. Bez takich informacji, niektóre przepisy ustawy mogą wydawać się niepełne. Zob. np. uwaga szczegółowa do art. 403 ust. 4 dot. uznawania oddziałów zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji za znaczące. Co więcej, bez takich informacji mogą zaistnieć wątpliwości, zwłaszcza w przypadku rozbieżności terminologicznych, czy dany przepis unijnego rozporządzenia delegowanego albo wykonawczego dotyczy danego przepisu projektowanej ustawy. Zob. np. uwaga szczegółowa do art. 63 ust. 8. 5 uwaga ogólna UKNF Proponuje się ujednolicenie odwołań do sytemu zarządzania funkcjonującego w zakładzie ubezpieczań. Projektodawca posługuje się bowiem w tym kontekście pojęciami takimi jak system zarządzania zakładu, system zarządzania zakładem (por. np. art. 337 ust. 5 pkt 8 projektowanej 6 art. 2 ust. 1 pkt 1 7 2 ust. 1 pkt 2 lit. b 8 2 ust. 1 pkt 2 lit. c 9 2 ust. 1 pkt 2 10 2 ust. 1 pkt 3 PIU ustawy). pojęciem pojazdu drogowego nie posługuje się ani ustawa Prawo o ruchu drogowym (która używa pojęć: pojazd, pojazd silnikowy, pojazd samochodowy, pojazd wolnobieżny, pojazd członowy, pojazd nienormatywny, pojazd specjalny, pojazd używany do celów specjalnych, pojazd uprzywilejowany, pojazd zabytkowy, pojazd kompletny, pojazd marki SAM, pojazd produkowany w małych seriach, pojazd niekompletny, pojazd skompletowany, pojazd z końcowej partii produkcji ), ani ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych (która posługuje się pojęciem pojazd mechaniczny ). W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych przy stosowaniu ustawy postulujemy zmianę na pojazd mechaniczny w rozumieniu ustawy z dnia 23 maja 2003 o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U z 2013r., poz. 392 z późn. zm. lub wprowadzenie definicji pojazdu drogowego ; Uwaga uwzględniona Uwaga uwzględniona Uwaga uwzględniona UKNF Błąd redakcyjny. Jest: [ ] oraz ewentualne przewiezienie kierowcy [ ]; powinno być: [ ] oraz Uwaga uwzględniona ewentualnego przewiezienia kierowcy [ ]. UKNF Błąd redakcyjny. Jest: transport pojazdu [ ]; powinno być: transportowania pojazdu [ ]. Uwaga uwzględniona UKNF zbędne "oraz" po średniku na końcu ppkt. c uwaga redakcyjna. Uwaga uwzględniona UKNF W odniesieniu do wyłączenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 punkt 3 projektowanej ustawy, proponuje się odwołanie się do przepisów tejże ustawy (w miejsce odwołania do przepisów dyrektywy implementowanej projektowaną ustawą) uwaga redakcyjna 11 2 ust. 3 UKNF W art. 2 ust. 3 przewidziano wyłączenie stosowania przepisów ustawy, mające odzwierciedlać wyłączenie stosowania przepisów dyrektywy Wypłacalność II do towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, wypełniających wskazane tam przesłanki. Wyłączenie stosowania jakichkolwiek Uwaga uwzględniona Uwaga nieuwzględniona niezgodna z art. 7 dyrektywy i z 8

przepisów ustawy w tym zakresie należy uznać za niewłaściwe. Przepisy projektowanej ustawy obejmują bowiem w szczególności przepisy o charakterze ustrojowym dla omawianej kategorii podmiotów (towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych) i wyłączenie ich stosowania prowadzić będzie do sytuacji, w której w praktyce nie będzie możliwe utworzenie tego rodzaju podmiotu ze względu na brak przepisów regulujących jego tworzenie i funkcjonowanie. Proponuje się zatem rozważyć zastosowanie do tych podmiotów rozwiązań przewidzianych dla tzw. małych zakładów ubezpieczeń. 12 3 SPBUiR W projekcie ustawy pojawia się w różnym kontekście odniesienie do pośredników ubezpieczeniowych, z tym, że w niektórych przepisach jest to uczynione wraz z odniesieniem do ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym (np. w art. 4 ust. 7), a w innych bez takiego odniesienia (art. 23 ust. 5). Sugerowane byłoby zatem wprowadzenie definicji pośrednika ubezpieczeniowego w art. 2. 13 art. 3 ust. 1 UKNF powołano numer publikatora wraz ze zmianą sprzed dnia opublikowania wskazanego tam tekstu pkt 1 14 art. 3 ust. 1 pkt 2 15 art. 3 ust. 1 pkt 5 16 3 ust. 1 pkt 10 17 3 ust. 1 pkt 12 18 3 ust. 1 pkt 12 PIU UKNF PIU UKNF UKNF jednolitego uwaga redakcyjna. definicja bliskich powiązań niedookreślone pozostały kwestie zależności pomiędzy podmiotami, które mieszczą się w zakresie bliskich powiązań, ponadto definicja została zbudowana w sposób kaskadowy, przez co nie jest jednoznaczna; powołanie się na przepisy ustawy o nadzorze uzupełniającym pozostaje zbędne z uwagi na definicję zawartą w punkcie art. 3 ust. 1 punkt 4 uwaga redakcyjna definicja funkcji należącej do systemu zarządzania jest niezrozumiała. Proponujemy zastąpić określenie osoby wykonujące funkcje należące do tych funkcji określeniem osoby wykonujące czynności należące do tych funkcji. Proponujemy również wprowadzenie definicji funkcji kluczowej, której nie ma w projekcie. Funkcjami kluczowymi powinny być tylko funkcje wskazane w ustawie jako kluczowe. Funkcja kluczowa powinna odnosić się do definicji osoby pełniące kluczowe funkcje oraz do definicji systemu zarządzania. W rozdziale 3 System zrządzania w poszczególnych artykułach opisane zostały funkcje takie, jak: funkcja zrządzania ryzykiem (art. 60), funkcja zgodności (art. 64), funkcja audytu wewnętrznego (art. 65) i funkcja aktuarialna (art. 66) bez wskazywania, że są to funkcje kluczowe. Ich enumeratywne wskazanie ma duże znaczenie, gdyż w całej ustawie są wymienione konkretne wymagania związane z tymi funkcjami; nie jest jasne do jakiego elementu definicji grupy zawartej w art. 212 ust. 1 pkt c) (i) dyrektywy odnosi się zwrot: a także podmioty powiązane. brakuje implementacji art. 212 ust. 2 dyrektywy Wypłacalność II, zgodnie z którym organom nadzoru pozostawia się uznaniowość odnośnie do rozpoznawania podmiotów jako jednostek dominujących albo jednostek zależnych, ze względu na to, iż w opinii organów nadzoru ma miejsce wywieranie w sposób rzeczywisty dominującego wpływu. Obecna treść przepisu zawęża możliwość uznawania przez założeniami do projektu ustawy Uwaga nieuwzględniona działalność pośrednictwa regulowana jest odrębnymi przepisami Uwaga uwzględniona Uwaga nieuwzględniona niezgodna z założeniami do projektu ustawy Uwaga uwzględniona Uwaga nieuwzględniona niezgodna z założeniami do projektu ustawy Uwaga uwzględniona. Poprawiono definicję grupy. Uwaga uwzględniona 9

19 3 ust. 1 pkt 14, pkt 15 i pkt 32 20 3 ust. 1 pkt 22) d) 21 art. 3 ust. 1 punkt 23 lit. b) 22 art. 3 ust. 1 pkt 26 23 art. 3 ust. 1 pkt 26 24 art. 3 ust. 1 pkt 27 25 3 ust. 1 pkt 27 UKNF UKNF UKNF organ nadzoru podmiotu za jednostkę dominującą (albo zależną) do przypadków wskazanych w ustawie o rachunkowości. Definicje powinny zostać skorelowane z definicjami zawartymi w ustawie o rachunkowości, tak jak jest to wskazane w art. 13 ust. 15, 16 i 18 Dyrektywy. Ponadto, należy zauważyć, iż z uwagi na fakt, iż Dyrektywa 83/349 została uchylona Dyrektywą z 2013r., która w chwili obecnej jest transponowana do ustawy o rachunkowości, niezbędne będzie odpowiednie uwzględnienie zmian w zakresie powyższych pojęć. Druga część zdania "jeżeli przynajmniej jedną z jego jednostek..." odnosić się powinna do jednostki dominującej, która nie jest podmiotem wymienionym w punktach a) do d), nie zaś być częścią punktu d) uwaga redakcyjna. projektodawca posługuje się błędną formą gramatyczną (jest każda forma, powinno być każdą formę ) uwaga redakcyjna. Uwaga nieuwzględniona niezgodna z założeniami do projektu ustawy, wymaga zmian w ustawie o rachunkowości Uwaga uwzględniona Uwaga uwzględniona UKNF proponujemy zastąpić wyrażenie w tym co najmniej wyrażeniem w szczególności. Obecne brzmienie przepisu może sugerować objęcie przedmiotową definicją wyłącznie podmiotów łączących funkcje wymienione po wyrażeniu w tym co najmniej uwaga redakcyjna. Uwaga uwzględniona PIU niezrozumiała definicja, konieczne doprecyzowanie; Uwaga nieuwzględniona niezgodna z założeniami do projektu ustawy PIU definicja outsourcingu brak sprecyzowania czym jest użyte w definicji pojęcie procesu; Uwaga nieuwzględniona sprzeczna z założeniami do projektu ustawy SPBUiR W naszej ocenie konieczne jest także wyodrębnienie wyraźne czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego od outsourcingu, w odniesieniu do którego ustawa wprowadza szereg obowiązków i uprawnień nadzorczych ze strony organu nadzoru. Powinno być zatem wyraźnie stwierdzone, że regulacje dotyczące outsourcingu nie dotyczą pośredników ubezpieczeniowych, nawet jeżeli przedmiotowo, zakres usług byłby tożsamy. Na taką konieczność wskazuje szeroka definicja outsourcingu (art. 3 pkt 27), która w zależności od interpretacji może obejmować także usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. W dokumentach opracowywanych na zlecenie Komisji Europejskiej w ramach prac nad dyrektywą IMD II oraz dystrybucją produktów PRIPs potwierdzone zostało stanowisko, zgodnie z którym nie ma potrzeby nakładania na pośredników ubezpieczeniowych środków nadzorczych dotyczących usług outsourcingu i rozważane są w tej mierze tylko nieliczne wyjątki. Fakt prowadzenia analiz w tym względzie wskazuje, że precyzyjne uregulowanie kwestii outsourcingu i wyraźne wyłączenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego spod wymogów dotyczących outsourcingu jest konieczne. Uwaga nieuwzględniona pośrednictwo ubezpieczeniowe regulowane jest odrębnymi przepisami 26 3 ust. 1 UKNF literówka posiadający udział kapitałowy w innym podmiocie; uwaga redakcyjna. Uwaga uwzględniona 10

pkt 29 27 3 ust. 1 pkt 29 28 W art. 3 ust. 1 pkt 40 29 art. 3 ust. 1 pkt 47 30 art. 3 ust. 1 pkt 49 PIU UKNF UKNF UKNF definicja podmiotu posiadającego udziały kapitałowe w innym podmiocie definicja jest niejasna stworzona na zasadzie ignotum per ignotum na jej podstawie nie będzie możliwe jednoznaczne zweryfikowanie, który podmiot ma status podmiotu posiadającego udziały kapitałowe w innym podmiocie; proponujemy unikanie sformułowań o charakterze potocznym lub slangowym ( zrealizowanie lokat i innych aktywów ) uwaga redakcyjna. zamiast bez względu na to czy transakcja ma charakter umowny czy odpłatny proponujemy bez względu na to, czy transakcja ma charakter umowny oraz bez względu na to, czy transakcja ma charakter odpłatny. Odpłatność transakcji nie stanowi bowiem przeciwieństwa jej umownego charakteru uwaga redakcyjna. zamiast wskazania na posiadanie określonego tam ułamka kapitału przedsiębiorstwa proponuje się wskazanie na posiadanie udziału w tym kapitale. Dodatkowo, należy rozważyć, czy właściwym jest powołanie się w treści ustawy na kapitał przedsiębiorstwa. W szczególności, proponuje się rozważyć odwołanie się w tym zakresie do kapitału zakładowego uwaga redakcyjna. Uwaga nieuwzględniona sprzeczna z założeniami do projektu ustawy Uwaga nie uwzględniona. Przepis stanowi implementację art. 13 ust. 34 dyrektywy Wypłacalność II. Uwaga uwzględniona Uwaga częściowo uwzględniona. Wprowadzono odwołanie do kapitału zakładowego innego podmiotu. 31 art. 3 ust. 1 PIU definicja zdarzenia losowego po słowie ubezpieczającego należy dodać lub ubezpieczonego Uwaga uwzględniona pkt 54 32 Nowy pkt PIU proponujemy dodać definicję rezerw techniczno-ubezpieczeniowych tworzonych dla celów wypłacalności Uwaga nieuwzględniona. Dyrektywa Wypłacalność II nie definiuje rezerw technicznoubezpieczeniowych tworzonych dla celów wypłacalności. Podstawowe zasady ustalania wartości ww. rezerw określono w proponowanej ustawie. Szczegółowe zasady ustalania wartości ww. rezerw określono w rozporządzeniu 11