9) Bank BGŻ S.A., 10) Bank BPS, 11) Kasa Krajowa Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych.

Transkrypt

1 RAPORT Z KONSULTACJI PUBLICZNYCH W ZAKRESIE PROJEKTU ROZPORZĄDZENIA MINISTRA FINANSÓW W SPRAWIE TRYBU ZAWIADAMIANIA PRZEZ BANK O ZAJĘCIU WIERZYTELNOŚCI Z RACHUNKU BANKOWEGO Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie trybu zawiadamiania przez bank o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacji. Żadne podmioty nie wyraziły zainteresowania pracami nad projektem. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie trybu zawiadamiania przez bank o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego, wydawanego na podstawie art. 86a 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, z późn. zm.), pismem z dnia 10 kwietnia 2015 r. skierowano do konsultacji z następującymi podmiotami: 1) Związek Banków Polskich, 2) Poczta Polska S.A., 3) Bank PKO BP S.A., 4) Bank Pekao S.A., 5) Bank Zachodni WBK S.A., 6) Bank Millenium S.A., 7) Santander Consumer Bank S.A., 8) ING Bank Śląski S.A., 9) Bank BGŻ S.A., 10) Bank BPS, 11) Kasa Krajowa Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych. Do przedmiotowego uwagi zgłosiły następujące podmioty: 1) Związek Banków Polskich, 2) Bank PKO BP S.A., 3) Bank Pekao S.A., 4) Bank Zachodni WBK S.A., 5) ING Bank Śląski S.A., 6) Bank BPS. 1) Uwagi Związku Banków Polskich: a) Uwaga dotycząca braku uzasadnienia do nałożenia na bank obowiązku dokonywania aktów staranności związanych z zajęciem wierzytelności z rachunku bankowego. W ocenie ZBP brak jest przesłanek do przenoszenia na banki obowiązku dokonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym, gdyż winny one pozostawać wyłącznie w gestii organów prowadzących egzekucję. Zgodnie z art. 80 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego dokonuje organ egzekucyjny. W art. 19 tej ustawy określone zostały organy egzekucyjne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji uprawnione do stosowania określonych środków egzekucyjnych,

2 w tym zajęć wierzytelności z rachunku bankowego. Są nimi m.in. naczelnik urzędu skarbowego, właściwy organ gminy o statusie miasta, wymienionej w odrębnych przepisach oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego, dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dyrektor izby celnej. To art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie zaś przepisy projektowanego rozporządzenia, nakłada na bank, do którego wpłynęło zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego, obowiązek wstrzymania wszelkich wypłat z zajętego rachunku bankowego i obowiązek zawiadomienia o zajęciu innych jeżeli są uprawnione do dokonywania wypłat z zajętego rachunku. Z ww. przepisów jednoznacznie wynika, iż obowiązkiem banku jest wstrzymanie wypłat z zajętego, nie zaś jakiegokolwiek, rachunku bankowego zobowiązanego. Ponadto, obowiązek zawiadomienia innych podmiotów dotyczy jedynie tych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego, a nie z innych rachunków bankowych prowadzonych przez te podmioty dla zobowiązanego. b) Uwaga dotycząca nieprecyzyjnego zakreślenia katalogu podmiotów, które bank ma obowiązek zawiadomić o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego, co powoduje przeniesienie na bank ciężaru prawidłowego wykonania przepisów rozporządzenia. Jak w wskazano w lit a, art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jednoznacznie określa, iż obowiązek zawiadomienia innych podmiotów, dotyczy jedynie tych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego. Zatem kwestia podmiotów, które należy zawiadomić została określona bezpośrednio w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ponadto, należy zauważyć, iż nie organ prowadzący postępowanie egzekucyjne, ale konkretny bank posiada wiedzę, jakie podmioty są uprawnione do dokonywania wypłat z prowadzonego przez ten bank zajętego rachunku bankowego. Należy zauważyć, iż zgodnie z 118 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej. c) Nałożenie na banki obowiązku przekazywania innym podmiotom informacji stanowiących tajemnicę bankową. Zgodnie z art. 31 ust 3 Konstytucji w przepisach ustawowych mogą być ustanawiane ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, jeśli ich ustanowienie jest konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Zatem dopuszczalne jest wprowadzanie przepisami ustawowymi ograniczeń w zakresie konstytucyjnych wolności i praw, jeśli ich wprowadzenie służy ochronie innych konstytucyjnych praw i wolności, bądź realizacji określonych w ustawie zasadniczej obowiązków. Zgodnie z art. 84 Konstytucji każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Obowiązek zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego innych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych

3 i innych podmiotów, jeżeli są uprawnione do dokonywania wypłat z zajętego rachunku, w konsekwencji przekazania informacji objętych tajemnicą bankową, wynika z przepisu art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie zaś z przepisów projektowanego rozporządzenia. Zaś jego wykonanie służyć ma realizacji obowiązku określonego w art. 84 Konstytucji. 2) Bank PKO BP S.A. Uwaga dotycząca dostosowania projektu rozporządzenia, w zakresie danych zawartych w zawiadomieniu o zajęciu, do przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2013 r. w sprawie zawiadamiania placówek banków, placówek operatora publicznego lub innego operatora pocztowego i innych placówek o wstrzymaniu wypłat z zajętego w drodze egzekucji wkładu oszczędnościowego (Dz. U. z 2013 r. poz. 458). Zakres danych objęty zawiadomieniem o zajęciu uregulowany jest w art ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a zatem jest już ściśle określony przepisami ustawowymi. Zgodnie z 118 Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej. 3) Bank Pekao S.A. a) Uwaga dotycząca propozycji nałożenia na organy egzekucyjne nie banki obowiązku zawiadamiania o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego innych które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego. Obowiązek zawiadomienia o zajęciu innych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, jeżeli są uprawnione do dokonywania wypłat z zajętego rachunku nie wynika z przepisów projektowanego rozporządzenia, lecz z art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zatem proponowana zmiana nie jest możliwa bez nowelizacji przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. b) Uwaga dotycząca określenia w projektowanym rozporządzeniu elementów zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Zakres danych objęty zawiadomieniem o zajęciu uregulowany jest w art ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a zatem jest już ściśle określony przepisami ustawowymi. Zgodnie z 118 Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej. c) Uwaga dotycząca określenia w projektowanym rozporządzeniu terminu, w jakim zawiadomienie o zajęciu uważa się za dokonane. Termin, z jakim zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego uważa się za dokonane określony został w art ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Nie ma zatem możliwości odmiennego uregulowania powyższej kwestii w projektowanym rozporządzeniu. Zgodnie z 116 Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie zamieszcza się przepisów niezgodnych z ustawą upoważniającą lub innymi ustawami i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi. d) Uwaga dotycząca uzupełnienia treści 1 ust. 2 projektu rozporządzenia o określenie wymogów bezpieczeństwa informacji przy przekazywaniu zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego.

4 Należy zauważyć, iż kwestie dotyczące bezpieczeństwa informacji uregulowane są przepisach odrębnych m.in.: ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1182, z późn. zm.), ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.), ustawie 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.). Biorąc pod uwagę powyższe nie ma potrzebny wprowadzania odrębnych regulacji w zakresie zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. 4) Bank Zachodni WBK S.A. Propozycja zawężenia obowiązku zawiadamiana przez bank o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego, jedynie do banków, które umożliwiają swoim klientom korzystanie z zastępczej obsługi kasowej w innych bankach, czy placówkach pocztowych. Należy zauważyć, iż celem przekazania zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego jest zgodnie z art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wstrzymanie wypłat z zajętego rachunku. Należy zwrócić uwagę, że zapisy projektu rozporządzenia nie rozstrzygają formy takiego zawiadomienia, przewidując jedynie, iż powinno być dokonane niezwłocznie. Zatem w przypadku zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego, w banku, którego system informatyczny wystarczająco zabezpiecza przed możliwością dokonania wypłaty środków z zajętego rachunku, nie będzie istniała konieczność dokonywania zawiadomienia o zajęciu w inny sposób, poza ww. systemem informatycznym banku. 5) ING Bank Śląski S.A.: a) Uwaga dotycząca propozycji sprecyzowania w projekcie rozporządzenia podmiotów, które należy zawiadamiać o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Art. 86 a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jednoznacznie określa, iż obowiązek zawiadomienia innych podmiotów, dotyczy jedynie tych które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego. Zatem kwestia podmiotów, które należy zawiadomić została określona bezpośrednio w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ponadto, należy zauważyć, iż nie organ prowadzący postępowanie egzekucyjne, ale konkretny bank posiada wiedzę, jakie podmioty są uprawnione do dokonywania wypłat z prowadzonego przez ten bank, zajętego rachunku bankowego. Ponadto, zgodnie z 118 Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej. b) Uwaga dotycząca propozycji uregulowania w rozporządzeniu obowiązku przekazywania zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego do banku nie zaś do oddziału banku Kwestia podmiotu, do którego należy skierować zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego uregulowana jest w art. 80 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, który stanowi, iż zawiadomienie przesyła się do banku, a jeżeli bank posiada oddziały do właściwego oddziału. Należy zauważyć, iż rozporządzenie jest aktem wykonawczym do ustawy.

5 Zgodnie 116 Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie zamieszcza się przepisów niezgodnych z ustawą upoważniającą lub innymi ustawami i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi. c) Uwaga dotycząca niespójności pomiędzy przepisami projektu rozporządzenia a treścią uzasadnienia, w odniesieniu do sposobu określenia środków komunikacji, którymi można dokonać zawiadomienia o zajęciu. Uwaga uwzględniona Projekt rozporządzenia został uzupełniony. W przepisie 1 ust. 2 po wyrazach środków komunikacji został dodany wyraz elektronicznej. d) Uwaga dotycząca przerzucenia przepisami projektowanego rozporządzenia obowiązków związanych z zawiadamianiem o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego, z organów egzekucyjnych na banki. Należy zauważyć, iż projekt ustawy nie nakłada na banki żadnych nowych obowiązków. Obowiązek zawiadamiania innych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego został nałożony art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie zaś przepisami projektowanego rozporządzenia. 6) Bank BPS: a) Uwaga dotycząca przeniesienia projektowanym rozporządzeniem ciężaru dokonywania czynności z zakresu egzekucji na banki. Zgodnie z art. 80 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego dokonuje organ egzekucyjny. W art. 19 tej ustawy określone zostały organy egzekucyjne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji uprawnione do stosowania określonych środków egzekucyjnych, w tym zajęć wierzytelności z rachunku bankowego. Są nimi m.in. naczelnik urzędu skarbowego, właściwy organ gminy o statusie miasta, wymienionej w odrębnych przepisach oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego, dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dyrektor izby celnej. To art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie zaś przepisy projektowanego rozporządzenia, nakłada na bank, do którego wpłynęło zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego, obowiązek wstrzymania wszelkich wypłat z zajętego rachunku bankowego i obowiązek zawiadomienia o zajęciu innych jeżeli są uprawnione do dokonywania wypłat z zajętego rachunku. Z ww. przepisów jednoznacznie wynika, iż obowiązkiem banku jest wstrzymanie wypłat z zajętego, nie zaś jakiegokolwiek, rachunku bankowego zobowiązanego. Ponadto, obowiązek zawiadomienia innych podmiotów, dotyczy jedynie tych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego, a nie z innych rachunków bankowych prowadzonych przez te podmioty dla zobowiązanego. b) Uwaga dotycząca naruszenia przez projektowane rozporządzenie art. 47 Konstytucji zapewniającego ochronę prywatności. Zgodnie z art. 31 ust 3 ustawy zasadniczej w przepisach ustawowych mogą być ustanawiane ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, jeśli ich ustanowienie jest konieczne w demokratycznym państwie dla jego

6 bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Zatem dopuszczalne jest wprowadzanie przepisami ustawowymi ograniczeń w zakresie konstytucyjnych wolności i praw, jeśli ich wprowadzenie służy ochronie innych konstytucyjnych praw i wolności, bądź realizacji określonych w ustawie zasadniczej obowiązków. Zgodnie z art. 84 Konstytucji każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Obowiązek zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego innych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, jeżeli są uprawnione do dokonywania wypłat z zajętego rachunku określony wynika z przepisu art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie zaś z przepisów projektowanego rozporządzenia. Zaś jego wykonanie służyć ma realizacji obowiązku określonego w art. 84 Konstytucji. c) Uwaga dotycząca propozycji określenia w projektowanym rozporządzeniu katalogu podmiotów, które należy zawiadomić o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Jak w wskazano w pkt 1 lit b, art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jednoznacznie określa, iż obowiązek zawiadomienia innych podmiotów, dotyczy jedynie tych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego. Zatem kwestia podmiotów, które należy zawiadomić została określona bezpośrednio w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ponadto, należy zauważyć, iż nie organ prowadzący postępowanie egzekucyjne, ale konkretny bank posiada wiedzę, jakie podmioty są uprawnione do dokonywania wypłat z prowadzonego przez ten bank, zajętego rachunku bankowego. Ponadto zgodnie z 118 Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej. d) Uwaga dotycząca wskazania w rozporządzeniu celu, jakiemu ma służyć zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Należy zauważyć, iż celem zawiadamiania o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego innych oddziałów banku, innych banków, placówek pocztowych i innych podmiotów, które mogą dokonywać wypłat z zajętego rachunku bankowego jest, zgodnie z art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zapewnienie wstrzymania wypłat z zajętego rachunku bankowego. Należy zauważyć, iż zgodnie z 118 Zasad techniki prawodawczej w rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej. e) Uwaga dotycząca braku wskazania w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia przepisów Unii Europejskiej, z którymi zapisy projektu są zgodne. Należy zauważyć, iż nie jest możliwe wskazanie w uzasadnieniu wszystkich aktów prawa UE, z którymi projekt jest zgodny. Podkreślenia wymaga, iż informacja o zgodności z prawem UE ma na celu określenie, iż nie zostały ustanowione i nie obowiązują żadne przepisy UE, z którymi zapisy projektu byłyby niezgodne. f) Uwaga dotycząca wskazania w projektowanym rozporządzeniu środków komunikacji, za pomocą których ma być przekazywane zawiadomienie o zajęciu. Uwaga uwzględniona.

7 Projekt rozporządzenia został uzupełniony. W przepisie 1 ust. 2 po wyrazach środków komunikacji został dodany wyraz elektronicznej. g) Uwaga dotycząca nakładania na banki, przepisami projektowanego rozporządzenia, obowiązku poszukiwania majątku zobowiązanego. Zgodnie z art. 86a 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji bank ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego podmioty uprawnione do dokonywania wypłat z prowadzonego przez ten bank, zajętego prowadzonego przez ten bank rachunku. Zarówno przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jak i projektowanego rozporządzenia w żaden sposób nie nakładają na banki obowiązku ustalania, czy zobowiązany posiada rachunki bankowe w innych bankach. Potwierdzam zgodność kopii z dokumentem elektronicznym: Identyfikator dokumentu Nazwa dokumentu Raport z konsultacji.pdf Tytuł dokumentu Raport z konsultacji.docx Skrót dokumentu E C2CB5B10BD BE2CFBDD759E76 Wersja dokumentu 1.1 Data podpisu :20:36 Podpisane przez Grzegorz Bogdan Mróz zastępca dyrektora EZD Data wydruku: :38:55 Autor wydruku: Kamieniecka Ewa