Uczestnikiem informatycznej bazy danych, o

Transkrypt

1 Propozycje Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego Ustawa z dnia 22 maja 200 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Lp. Przepis Treść przepisu przed zmianą Treść przepisu po zmianie Uzasadnienie Uwagi 1. Art. 97 ust. 1a 2. Art. 97 ust. 2a. Art. 102 ust. 2 pkt Art. 102 ust. 2 pkt Członkiem Funduszu, z zastrzeżeniem ust. 1, może stać się zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I lub II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Zakład ubezpieczeń staje się członkiem Funduszu z dniem złożenia deklaracji członkowskiej. Zakład ubezpieczeń, o którym mowa w zdaniu pierwszym, przestaje być członkiem Funduszu z dniem złożenia oświadczenia o wystąpieniu z Funduszu. Z zastrzeżeniem ust. 1b zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I lub II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej może stać się uczestnikiem informatycznej bazy danych, o której mowa w art. 102a, z dniem złożenia deklaracji o przystąpieniu. Zakład ubezpieczeń, o którym mowa w zdaniu pierwszym, przestaje być uczestnikiem informatycznej bazy danych z dniem złożenia oświadczenia o wystąpieniu z tej bazy. Uczestnikiem informatycznej bazy danych, o której mowa w art. 102a, może stać się również zagraniczny zakład ubezpieczeń, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z przepisami prawa polskiego, i wykonujący działalność w zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I lub II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. zawierającego: ( ) 10) wyników statystycznej analizy danych służących ocenie ryzyka ubezpieczeniowego ubezpieczającego lub posiadacza pojazdu mechanicznego. Zmiany w zakresie proponowanych przepisów mają na celu wprowadzenie jasnego i przejrzystego rozgraniczenia na członkostwo w Funduszu, powstające z mocy prawa i będące obowiązkową formą członkostwa w UFG, które powstaje z chwilą zawarcia pierwszej umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2. Przystąpienie do BDU jest natomiast przystąpieniem do Funduszu w zgoła odmiennym zakresie niż ma to miejsce w zakresie OI. Ponadto, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami przystąpienie do BDU jest dobrowolne, co tym bardziej uzasadnia odpowiednie rozróżnienie członkostwa w Funduszu od przystąpienia do informatycznej bazy danych. Pobocznie należy jednak zauważyć, że przy Kancelarii Prezydenta RP, które mogą dodatkowo doprecyzować i rozwinąć niniejszą kwestię. Wprowadzenie oceny scoringowej na wzór oceny zdolności kredytowej w BIK. UFG w oparciu o posiadane dane, szersze niż udostępniane zakładom ubezpieczeń mógłby dokonywać w oparciu o przyjęte algorytmy oceny scoringowej posiadaczy pojazdów mechanicznych, wskazującej na występujące w jego zakresie ryzyko ubezpieczeniowe i tym samym służące taryfikacji. 1

2 5. Art. 102 ust. 2 pkt 9 lit. e zawierającego: ( ) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer REGON ubezpieczonego, a w przypadku posiadaczy pojazdów będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu ubezpieczonego zawierającego: ( ) 9) dane dotyczące pojazdu mechanicznego i jego posiadacza: ( ) e) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer REGON posiadacza pojazdu mechanicznego, a w przypadku posiadaczy pojazdów będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu ubezpieczonego. zawierającego: ( ) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, lub nazwę, adres siedziby i numer REGON ubezpieczonego, a w przypadku posiadaczy pojazdów będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu tożsamości lub nazwę i adres siedziby ubezpieczonego zawierającego: ( ) 9) dane dotyczące pojazdu mechanicznego i jego posiadacza: ( ) e) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, lub nazwę, adres siedziby i numer REGON posiadacza pojazdu mechanicznego, a w przypadku posiadaczy pojazdów będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu ubezpieczonego. Gromadzenie danych w tym zakresie jest konieczne również do realizacji obowiązków Funduszu dotyczących przekazywania danych o zawartych umowach obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych do centralnej ewidencji pojazdów. Zgodnie z art. 80b ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, w CEP gromadzi się m.in. numer PESEL ubezpieczonego, a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument. Dane te, na podstawie art. 80ba ust. 4 ww. ustawy, są przekazywane do ewidencji przez zakłady ubezpieczeń za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. 6. Art. 102 imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer 2

3 ust. pkt 2 7. Art. 102 ust. pkt 8. Art. 102 ust. pkt 6 mechanicznych obejmujące: ( ) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer REGON posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu, a w przypadku posiadaczy pojazdów będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu; mechanicznych obejmujące: ( ) imię i nazwisko oraz numer PESEL kierującego pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu, a w przypadku kierujących będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz nazwę i numer dokumentu tożsamości kierującego pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu; mechanicznych obejmujące: ( ) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer REGON osoby poszkodowanej lub uprawnionej, a w przypadku osób będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i adres siedziby osoby poszkodowanej lub PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, lub nazwę, adres siedziby i numer REGON posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu, a w przypadku posiadaczy pojazdów będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i adres siedziby posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu; imię i nazwisko oraz numer PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, kierującego pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu, a w przypadku kierujących będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz nazwę i numer dokumentu tożsamości kierującego pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu; mechanicznych obejmujące: ( ) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, lub nazwę, adres siedziby i numer REGON osoby poszkodowanej lub uprawnionej, a w przypadku osób będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i

4 9. Art. 102 ust. pkt 5a 10. Art. 102 ust. pkt Art. 102 ust. 4 pkt 12. Art. 102 ust. 7 uprawnionej do odszkodowania lub świadczenia; mechanicznych obejmujące: ( ) datę i wysokość wypłaty odszkodowania lub świadczenia albo datę odmowy wypłaty odszkodowania lub świadczenia. Fundusz gromadzi dane zawierające: ( ) datę i wysokość wypłaty odszkodowania lub datę odmowy wypłaty odszkodowania. Fundusz jest uprawniony do przetwarzania danych, o których mowa w art. 102 ust. 2-4 oraz w art. 10, w celu kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego oraz w celu identyfikacji i weryfikacji zjawisk związanych z przestępczością ubezpieczeniową albo dla innych celów, po modyfikacji, która nie pozwoli adres siedziby osoby poszkodowanej lub uprawnionej do odszkodowania lub świadczenia; Informację o pojeździe sprawcy, w związku z ruchem którego wystąpiła szkoda całkowita lub szkoda częściowa, w tym szkoda istotna w pojeździe poszkodowanego. Datę, wysokość wypłaty odszkodowania lub świadczenia, rodzaj świadczenia, a w razie wypłaty przelewem bankowym numer rachunku bankowego, na które zostało przekazane odszkodowanie lub świadczenie, albo datę i przyczynę odmowy wypłaty odszkodowania lub świadczenia. datę, wysokość wypłaty odszkodowania lub świadczenia, a w razie wypłaty przelewem bankowym numer konta bankowego, na które zostało przekazane odszkodowanie albo datę i przyczynę odmowy wypłaty odszkodowania. Fundusz przetwarza dane, o których mowa w art. 102 ust. 2-4, art. 102a, art. 10, danych pochodzących od podmiotów sektora bankowego, w tym informacji statystycznych, niebędących danymi osobowymi w celu kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego oraz w celu identyfikacji i weryfikacji zjawisk związanych z Proponowana zmiana wprowadza pewną równość w obciążaniu szkodami istotnymi zarówno sprawców takich zdarzeń, jak i poszkodowanych w zdarzeniach powodujących szkody istotne. Rozszerzenie zakresu danych gromadzonych w OI UFG, zgodnie ze wskazaniem w propozycji przepisu pozwoli zintensyfikować działania UFG w zakresie przeciwdziałania zjawiskom związanym z przestępczością ubezpieczeniową, tj. realizacji zadania ustawowego, o którym mowa w art. 102 ust. 7. Gromadzenie wskazanych danych pozwoli na skuteczniejsze tworzenie sieci powiązań, a co za tym idzie większą wykrywalność anomalii występujących na rynku. Podobne rozwiązanie stosowane będzie również w zakresie informatycznej bazy danych, tworzonej na podstawie art. 102a UUO (w zakresie ubezpieczeń na życie i ubezpieczeń majątkowych), gdzie UFG będzie gromadził dane o rachunkach bankowych i przetwarzał w celu przeciwdziałania naruszeniu interesów uczestników rynku ubezpieczeniowego. Dla większej skuteczności wykrywania anomalii na rynku ubezpieczeniowym, uzasadnione jest aby analogiczne rozwiązanie było również zastosowane w zakresie art. 102 (ubezpieczenia komunikacyjne) i przeciwdziałania zjawiskom przestępczości ubezpieczeniowej, o której mowa w art. 102 ust. 7 UUO. Wymiana międzysektorowa oraz zwiększenie zakresu przetwarzania danych w celu zwalczania zjawisk przestępczości ubezpieczeniowej wpłynie na zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przestępczości gospodarczej, która niejednokrotnie ma charakter międzysektorowy. Regulacje dot. szkód istotnych wejdą w życie od 4 czerwca 2018 roku. 4

5 1. Art. 102 ust. 7b 14. Art. 102 ust. 7c 15. Art. 102 ust. 4 pkt 1 lit. d-f na ustalenie tożsamości osoby, której dane dotyczą. Fundusz gromadzi dane zawierające: informacje dotyczące zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, określonego w grupie działu II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, obejmujące: ( ) d) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer przestępczością ubezpieczeniową albo dla innych celów, po modyfikacji, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osoby, której dane dotyczą. Przetwarzania danych na cele wskazane w zdaniu poprzednim nie narusza przepisów o tajemnicy ubezpieczeniowej, o której mowa w art. 5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, ani tajemnicy bankowej, o której mowa w art. 104 ustawy Prawo bankowe. Fundusz przetwarza gromadzone dane po modyfikacji, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osoby, której dane dotyczą, w celu opracowania i publikowania analiz statystycznych. Jeżeli opracowania jest przygotowywane na zlecenie podmiotu zewnętrznego, Fundusz może obciążyć uzasadnionymi kosztami przygotowania opracowania zlecającego. Fundusz przetwarza dane pochodzące od zewnętrznych podmiotów lub instytucji, w zakresie niezbędnym do realizacji zadań ustawowych Funduszu. Fundusz gromadzi dane zawierające: informacje dotyczące zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, określonego w grupie działu II załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, obejmujące: ( ) d) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer Z uwagi na zakres danych gromadzonych przez UFG, UFG może prowadzić miarodajne i istotne dla rynku lub instytucji publicznych statystyki i analizy, oczywiście po wcześniejszej anonimizacji danych, tak aby badania były prowadzone z poszanowaniem zasady ochrony danych osobowych. Podmioty uprawnione do otrzymania takich analiz powinny natomiast pokryć koszty ich przygotowania, ponieważ analizy stanowią dla niego indywidualną korzyść dającą przewagę nad podmiotami nieposiadającymi analizy. Z kolei dla UFG wiążą się z dodatkową alokacją zasobów analityków. Współpraca z podmiotami zewnętrznymi takimi jak np. Eurotax będzie miała istotny wpływ na poprawę jakości danych w OI UFG oraz podejmowanie działań związanych z eliminacją zjawisk przestępczości ubezpieczeniowej z polskiego rynku. Do ewentualnego doprecyzowania poprzez wskazanie zakresu danych, lub precyzyjnego określenia celu. Obecna propozycja jest dość ogólna. 5

6 16. Art. 102a ust. 17. Art. 102a ust Art. 104 ust. 1 pkt 1b 19. Art. 104 ust. 1b pkt 1a PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer REGON posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu (kradzieży), e) imię i nazwisko oraz numer PESEL kierującego pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu, f) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer REGON osoby poszkodowanej, a w przypadku osób będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu tożsamości lub nazwę i adres siedziby osoby poszkodowanej; Zakład ubezpieczeń będący członkiem Funduszu przekazuje do Funduszu dane, o których mowa w ust. 1, drogą elektroniczną. Fundusz udostępnia swoim członkom informacje i dane zgromadzone w bazie danych, o której mowa w ust. 1. PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, lub nazwę, adres siedziby i numer REGON posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu (kradzieży), e) imię i nazwisko oraz numer PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, kierującego pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu, f) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku braku nazwę i numer dokumentu tożsamości, lub nazwę, adres siedziby i numer REGON osoby poszkodowanej, a w przypadku osób będących nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i adres siedziby osoby poszkodowanej; Zakład ubezpieczeń będący uczestnikiem informatycznej bazy danych przekazuje do Funduszu dane, o których mowa w ust. 1, drogą elektroniczną. Fundusz udostępnia uczestnikom informatycznej bazy danych informacje i dane zgromadzone w bazie danych, o której mowa w ust. 1. Ubezpieczonemu, posiadaczowi pojazdu mechanicznego lub innemu podmiotowi informacje o wynikach statystycznej analizy danych służącej ocenie ryzyka ubezpieczeniowego, dotyczących tej osoby. Zakładom ubezpieczeń Fundusz udostępnia zgromadzone dane, o których mowa w art. 102 ust. 2-4 oraz w art. 10, o ile jest to niezbędne: 1) do oceny ryzyka ubezpieczeniowego i weryfikacji danych podanych przez ubezpieczającego, ubezpieczonego lub osobę, na rzecz której ma być zawarta umowa ubezpieczenia, w tym do stosowania taryfy w zależności od długości okresu bezszkodowego; Zakładom ubezpieczeń Fundusz udostępnia zgromadzone dane, o których mowa w art. 102 ust. 2-4 oraz w art. 10, o ile jest to niezbędne: 1) do oceny ryzyka ubezpieczeniowego i weryfikacji danych podanych przez ubezpieczającego, ubezpieczonego lub osobę, na rzecz której ma być zawarta umowa ubezpieczenia, w tym do stosowania taryfy w zależności od długości okresu bezszkodowego; Wskazane w niniejszych punktach zmiany, są konsekwencją rozróżnienia członkostwa w Funduszu i partycypacji w informatycznej bazie danych, o której mowa w art. 102a. Zmiana wynika z propozycji modyfikacji przepisów, wskazanej w l.p. 1. Proponowana regulacja ma na celu zapewnienie obywatelom dostępu do dotyczącej ich oceny scoringowej. Wprowadzenie oceny scoringowej na wzór oceny zdolności kredytowej w BIK. UFG w oparciu o posiadane dane, szersze niż udostępniane zakładom ubezpieczeń mógłby dokonywać w oparciu o przyjęte algorytmy oceny scoringowej posiadaczy pojazdów mechanicznych, wskazującej na występujące w jego zakresie ryzyko ubezpieczeniowe i tym samym służące taryfikacji. 6

7 20. Art. 104 ust. 1 pkt 1c Fundusz udostępnia zakładom ubezpieczeń przetworzone dane, stanowiące wyniki statystycznej analizy danych służące ocenie ryzyka ubezpieczeniowego ubezpieczającego lub posiadacza pojazdu mechanicznego; Fundusz udostępnia zgromadzone dane, o których mowa w art. 102 ust. 2-4 oraz w art. 10: ( ) Posiadaczowi pojazdu mechanicznego w zakresie szkód, o których mowa w art. 102 ust. pkt 5 lit. b) i c) i pkt. 5a oraz w art. 102 ust. 4 pkt 1 lit. b) tiret drugi i trzeci oraz informacje o wyniku dodatkowego badania technicznego. Proponowana zmiana przyczyniłaby się do zwiększenia bezpieczeństwa obrotu pojazdami używanymi, co bezpośrednio przekładałoby się również na bezpieczeństwo w ruchu drogowym, ze względu na stopniową eliminację pojazdów o znacznym zakresie wcześniejszych uszkodzeń. (zmiany w zakresie szkód istotnych wejdą w życie 4 czerwca 2018 roku) Zamiast Posiadaczowi pojazdu mechanicznego, proponuję ewentualnie: Osobie zamierzającej nabyć pojazd mechaniczny ( ) pod wyrażenia zgody przez posiadacza pojazdu mechanicznego zamierzającego przenieść prawo własności pojazdu. 21. Art. 104 ust. 1d 22. Uwaga ogólna Sposób i tryb udostępniania danych, o których mowa w art. 102 ust. 2-4 określa umowa pomiędzy członkiem Funduszu a Funduszem. Wskazane uregulowanie ustawowe, obowiązku zawarcia umowy określającej zasady udostępniania danych pozwoli na precyzyjne określenie zasad wymiany danych pomiędzy UFG a zakładem ubezpieczeń. Określenie precyzyjnych zasadach w umowie, pozwoli natomiast zwiększyć bezpieczeństwo danych oraz zintensyfikować kontrolę wykorzystania danych z OI UFG, co nabiera szczególne znaczenia w kontekście wdrożenia regulacji RODO. Do dalszych prac i analizy pozostaje kwestia uwzględnienia dostępów UFG, do poszczególnych rejestrów państwowych, np. KRS, CEIDG, REGON, PESEL itp. Część z tych dostępów posiadamy obecnie (REGON, PESEL), a dostęp ustawowy do np. rejestru PESEL, procedujemy obecnie w związku z uśpionymi polisami. W związku z tym pozostaje do rozważenia czy uzasadnione jest proponowanie odpowiednich zmian w tym zakresie na obecnym etapie prac nad ustawą. Zmian wówczas wymagałyby ustaw szczególne, regulujące zasady funkcjonowania każdego z poszczególnych rejestrów. (zmiany w zakresie szkód istotnych wejdą w życie 4 czerwca 2018 roku) 7