27 kwietnia 2007/XTB. Masz x możliwości. Pszenica - od kwietnia w XTB. Słowo o pszenicy Pszenica jest jednym z najczęściej uprawianym na świecie zbóż. Historia upraw tej rośliny, należącej do rodziny wiechlinowatych sięga przynajmniej 6000 lat. Ziarna pszenicy mają szerokie zastosowanie w żywieniu - są jednym z podstawowych źródeł skrobi, białka oraz wielu związków chemicznych, mineralnych oraz witamin niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dlatego też pszenica w przeważającej mierze jest wykorzystywana w szeroko pojętym przemyśle spożywczym, w mniejszym stopniu do produkcji etanolu oraz pasz. Rozróżnia się ponad 20 gatunków pszenicy, jednak najbardziej cenione z punktu widzenia przemysłu spożywczego są tzw. odmiany twarde. W krajach anglosaskich najczęściej używana jednostką miary pszenicy jest buszel (skrót bsh lub bu). Jeden buszel amerykański jest miarą objętości odpowiadającą 35,238 litra. Roczna produkcja pszenicy w 2006 r. szacowana jest na prawie 22 miliardów buszli i praktycznie od początku lat dziewięćdziesiątych utrzymuje się na stabilnym poziomie. Wśród największych producentów pozycje lidera zajmują Chiny a następnie Indie. Stany Zjednoczone plasują się na czwartym miejscu zaraz po krajach EU-25. Udział krajów w globalnej produkcji pszenicy w 2006 r dane szacunkowe USA 9.22% Rosja 7.69% Francja 5.96% Indie 11.62% Chiny 15.55% Pozostałe 49.95% Pomimo trwającego od dłuższego czasu spadku produkcji Stany Zjednoczone wciąż posiadają mocną pozycję w handlu międzynarodowym pszenicą. Eksport stanowi niemal połowę rocznej produkcji i około ¼ globalnego eksportu pszenicy. Od początku lat osiemdziesiątych notuje się jednak ciągły spadek udziału eksportu oraz produkcji USA w produkcji globalnej oraz handlu. W latach siedemdziesiątych Stany Zjednoczone odpowiedzialne były za ponad 15% X-Trade Brokers DM, www.xtb.pl, 22 520 22 86, 87, sales@xtb.pl
globalnej produkcji i połowę światowego eksportu. Sytuacja zmieniła się głównie wskutek szybkiego rozwoju rolnictwa w najbardziej ludnych krajach (Chiny, Indie) przy spadku znaczenia produkcji pszenicy dla gospodarki USA. Produkcja, Eksport i Zapasy pszenicy w USA 3 000.000 2 500.000 2 000.000 mln bsh 1 500.000 1 000.000 500.000.000 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Produkcja Eksport Zapasy Zmniejszający się areał przy utrzymujących się na dość stabilnym poziomie plonach przyniosły w ostatnich latach spadek produkcji, co przełożyło się na wzrost średnich cen płaconych za ziarno pszenicy. Według szacunków USDA przeciętne ceny pszenicy w sezonie 2006-2007 (czerwiec-maj) powinny zawierać się w granicach 4.15-4.25 USD za buszel. Areał i produkcja pszenicy w USA 90.000 3000 80.000 2500 70.000 60.000 2000 mln akrów 50.000 40.000 1500 mln bsh 30.000 1000 20.000 10.000 0.000 1986/87 1987/88 1988/89 1989/90 1990/91 1991/92 1992/93 1993/94 Areał plantacyjny 1994/95 1995/96 1996/97 1997/98 1998/99 1999/00 2000/01 2001/02 Produkcja 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 500 0 X-Trade Brokers DM, www.xtb.pl, 22 520 22 86, 87, sales@xtb.pl, 2
Plon i przeciętne ceny pszenicy w USA bsh/akr 50.00 45.00 40.00 35.00 30.00 25.00 20.00 15.00 5.3928 4.494 3.5952 2.6964 1.7976 USD/bsh 10.00 5.00 0.00 1986/87 1987/88 1988/89 1989/90 1990/91 1991/92 1992/93 1993/94 1994/95 1995/96 1996/97 Plon 1997/98 1998/99 1999/00 2000/01 W ciągu ostatnich tygodni na rynku pszenicy wciąż utrzymują się stosunkowo wysokie ceny. Jest to przede wszystkim efektem słabego sezonu plantacyjnego w Kanadzie gdzie oczekuje się spadku produkcji w tym roku o 10%. Na notowaniach odbiły się także anomalia pogodowe z początku kwietnia jaki nawiedziły centralne rejony Stanów Zjednoczonych, gdzie koncentruje się uprawa pszenicy. Krótkotrwałe jednak silne przymrozki spowodowały spore straty w produkcji oraz niekorzystnie odbiły się na jakości surowca. Sytuacja na pozostałych rynkach również sprzyja utrzymywaniu się wysokich cen pszenicy, głównie ze względu na bardzo niski stan światowych zapasów oraz prognozowany spadek globalnej produkcji. Wykres notowań kontraktów na pszenicę dane dzienne Przeciętna cena 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 0.8988 0 X-Trade Brokers DM, www.xtb.pl, 22 520 22 86, 87, sales@xtb.pl, 3
Kontrakty na pszenicę w X-Trade Brokers Przedmiotem handlu są kontrakty na wybrane gatunki pszenicy, a cenami odniesienia są ceny transakcyjne w kontraktach 2 lub trzymiesięcznych uzyskiwane na Chicago Board of Trade (CBOT). Mimo rosnących obrotów w międzynarodowym handlu produktami rolnymi różnice cen pszenicy między poszczególnymi krajami bądź regionami świata mogą być dość znaczne. Wynikają one przede wszystkim z różnicy kosztów produkcji, uprawy różnych odmian w poszczególnych regionach, różnic jakościowych uprawianej pszenicy i niedoskonałej substytucji odmian a także z odmiennych uwarunkowań administracyjnych i regulacji prawnych dotyczących rynków rolnych. Odmiany będące przedmiotem handlu to: Soft Red Winter, Hard Red Winter, Dark Northern Spring, Northern Spring (wszystkie Grade No. 1 lub No. 2). Kontrakty na pszenicę w XTB w odróżnieniu do giełd amerykańskich kwotowane są w dolarach amerykańskich zamiast centach. Kwotowanie w systemie X-Trader odnosi się do ceny 100 buszli pszenicy. Mnożnik w kontrakcie wynosi 400 USD, co oznacza, iż wartość nominalna jednego kontraktu na pszenicę opiewa na 40.000 buszli. Poniżej kilka prostych ale bardzo przydatnych kalkulacji: a/ wartość jednego buszla - w USD - kwotowanie z systemu X-Trader (bid bądź ask) /100; - w PLN powyższy wynik należy pomnożyć przez bieżący kurs średni USDPLN <(bid+ask)/2>. b/ wartość nominalna kontraktu - w USD - kwotowanie z systemu X-Trader x 400 [USD] x wolumen (1 lot =1) - w PLN - wartość kontraktu w złotych otrzymamy mnożąc powyższy wynik przez bieżący kurs średni USDPLN < (bid+ask)/2>. c/ wartość jednego punktu w kontrakcie (najmniejszy krok cenowy) - kontrakt na pszenicę kwotowany jest z dokładnością do jednego centa, co oznacza, iż zmiana ceny dla jednego kontraktu o minimalną wartość (1 pip) wpłynie na zmianę jego wartości o 4 USD. Aby uzyskać wartość w złotych należy przemnożyć ją przez bieżący kurs średni USDPLN <(bid+ask)/2>. Dla transakcji o wolumenie różnym od jednego lotu należy wynik przemnożyć przez wolumen (np. 0.1 czy 2 w przypadku dwóch kontraktów). d/ wymagany depozyt zabezpieczający - depozyt zabezpieczający stanowi 3% wartości nominalnej kontraktu. Można zatem wyznaczyć go łatwo wyznaczyć korzystając z formuły b/, mnożąc otrzymany wynik przez 0.03 a następnie wolumen transakcji (np. 0.5 dla ½ lota). e/ minimalny wolumen transakcyjny minimalny wolumen transakcyjny wynosi 0.05 kontraktu. X-Trade Brokers DM, www.xtb.pl, 22 520 22 86, 87, sales@xtb.pl, 4
Godziny handlu Handel kontraktami na pszenicę odbywa się w godzinach 1:35 do 13:00 a następnie 16:35 20.15 naszego czasu. Piguła informacyjna Inwestowanie na rynkach zbożowych nie różni się zasadniczo od inwestowania na innych rynkach towarowych. Zasadniczym problemem jest dostęp do rzetelnych informacji, które pozwalają na ocenę i prognozy odnośnie wielkości produkcji, plonów, jakości ziarna czy sytuacji meteorologicznej w regionach produkcji. Niezwykle cennym źródłem informacji o rynkach towarów rolnych jest serwis Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (US Departament of Agriculture), zawierający okresowe raporty, prognozy dotyczące produkcji rolnej, dane statystyczne jak również informacje o sytuacji meteorologicznej. Szczegółowe dane statystyczne umieszczone są w Serwisie Badań Ekonomicznych. Adresy serwisów: www.usda.gov www.ers.usda.gov Pozostałe źródła: National Association of Wheat Growers www.wheatworld.org U.S. Wheat Associates www.uswheat.org Ważniejsze rynki pszenicy w Stanach Zjednoczonych Chicago Board of Trade www.cbot.com Kansas City Board of Trade www.kcbt.com Minneapolis Grain Exchange www.mgex.com Tomasz Wronka Dom Maklerski X-Trade Brokers X-Trade Brokers DM, www.xtb.pl, 22 520 22 86, 87, sales@xtb.pl, 5