Mocne strony Leader a 1. moŝliwość zdobycia pieniędzy przez małe organizacje; 2. aktywizacja społeczności lokalnej, poprzez włączanie partnerów społecznych i gospodarczych do planowania i wdraŝania lokalnych inicjatyw; 3. przeniesienie decyzji tworzenia kierunków rozwoju regionu na najniŝsze szczeble; zdiagnozowane i zdefiniowane na poziomie lokalnym potrzeby mają większą szansę na realizację; 4. ograniczenie (aczkolwiek nie wystarczające) roli sektora publicznego; 5. regionalność; zabezpieczenie środków dla beneficjentów z danego terenu 7. większe zaangaŝowanie lokalnych instytucji/ organizacji osób fizycznych oddolne podejście oparte o udział lokalnych społeczności wpływa bezpośrednio na wzrost zainteresowania i zaangaŝowania rozwojem regionu; 8. platforma wielosektorowej współpracy
Słabości Leader a 1. szczegółowa weryfikacji racjonalności poszczególnych kosztów; 2. dualizm interpretacyjny IZ, AP; 3. umiejscowienie Leader a - jako część PROW 2007-2013, co skutkuje nieodpowiednimi procedurami i wymogami nieadekwatnymi do specyfiki podejścia 5. zaliczki i konieczność uzyskania gwarancji - szczególnie uciąŝliwe dla małych projektów; dotacja w formie refundacji; 6. częste zmiany przepisów, wytycznych, wzorów dokumentów; 7. ograniczenie działania oddolnego zbyt mała decyzyjność LGD; 8. brak moŝliwości realizacji projektów partnerskich przez beneficjentów; 9. sztywny i ograniczony katalog działań moŝliwych do wsparcia; 10. stosunkowa niska aktywność stowarzyszeń sięganiu po środki finansowe
Rola LGD w nowym okresie programowania Jaka powinna być rola LGD w nowym okresie programowania w kontekście obecnego systemu wdraŝania działania WdraŜanie lokalnych strategii rozwoju a) wybór projektów; 3 b) wybór oraz weryfikacja formalna i merytoryczna; 4 c) wybór, weryfikacja formalna i merytoryczna oraz podpisywanie umów; 4 d) wybór, weryfikacja formalna i merytoryczna, podpisywanie umów oraz funkcje płatnicze; 1 e) inna 2 - przypadku działań: róŝnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw oraz Odnowa i rozwój Wsi-wybór projektów; Małe Projekty - wybór, weryfikacja formalna i merytoryczna oraz podpisanie umów 1 - wybór projektów wraz ze wstępną weryfikacją formalno-merytoryczną z ekspertami np. z Urzędu Marszałkowskiego, aby uniknąć odrzucenia wniosku w kolejnych etapach jego oceny (większa wiarygodność LGD) 1
Funkcje wdroŝeniowe i płatnicze Czy Państwa LGD jest gotowa na przyjęcie funkcji wdroŝeniowych i płatniczych (weryfikacja formalna i merytoryczna wniosków, zawieranie umów, wystawianie zleceń płatności, kontrole, pełna akredytacja, konsekwencje wynikające z niekwalifikowalności poniesionych przez Beneficjentów wydatków np. zwrot wydatku ze środków własnych LGD w przypadku błędu LGD)? Nie: brak wykwalifikowanej kadry 12 ze względu na niewielkie środki własne LGD (składki członkowskie) zwrot wydatku w przypadku błędu LGD jest niemoŝliwe 4 Tak, z zastrzeŝeniami: Potrzebna jest większa ilość szkoleń z tego zakresu 2
Partnerstwo międzysektorowe Czy sektor publiczny jest zbyt silnie reprezentowany i dominuje w działalności Państwa LGD? a) zdecydowanie tak 2 b) raczej tak 5 c) raczej nie 4 d) zdecydowanie nie 2 e) nie wiem 0
Ograniczenia działalności LGD Co ogranicza działalność LGD? a) finanse 6 b) nadmiar obowiązków związanych z prowadzeniem bieŝącej działalności LGD 10 c) prawo krajowe (jakie przepisy?) 4 - trudności w funkcjonowaniu LGD- kwestie finansowe (brak dostępnych zaliczek) - biurokracja w funkcjonowaniu LGD- znaczna ilość dokumentów, aneksów, dokumentów realizowanych zadań itd. - rozporządzenia związane z wdraŝaniem Osi Leader - przepisy związane z wdraŝaniem i realizacją LSR - zbyt duŝa i szczegółowa sprawozdawczość d) prawo UE (jakie przepisy?) 1 e) inne (jakie?) 0
Miejsce Leader a po roku 2013 1. Leader powinien być wyodrębnionym wielofunduszowym podejściem obejmującym zarówno działania inwestycyjne jak i działania miękkie. 2. WdraŜanie Leader a powinno opierać się na zapisach odrębnych aktów prawa unijnego adekwatnych do poziomu ryzyka, specyfiki programu i przy zapewnieniu elastyczności jego wdraŝania w odniesieniu do zróŝnicowanych warunków poszczególnych LGD. 3. Leader otwarty obszar aktywności bez sztywnego podziału na kategorie działań odgórnie wpisanych do zamkniętego katalogu, kształtującego de facto dopuszczalne aktywności z zastrzeŝeniem, Ŝe nie powinien dublować i wyręczać innych instytucji (w tym gmin) w obszarze ich funkcjonowania.
Miejsce Leader a po roku 2013 4. Przyszły program Leader winien opierać się na wartościach a nie na procedurach, na efektach (osiąganych przy zachowaniu racjonalności ekonomicznej) a nie pojedynczych kosztach i piramidzie strachu. 5. Faktyczne zarządzanie programem powinno odbywać się na poziomie co najwyŝej regionalnym, przy zapewnieniu LGD kompetencji do tworzenia własnych reguł realizacji programu pozwalających uwzględnić specyfikę poszczególnych LGD i obszarów. 6. Mechanizmy programu Leader, w szczególności dotyczące finansowania LGD, powinny być skonstruowane w sposób umoŝliwiający uniezaleŝnienie się od sektora publicznego (tj samorządów gminnych).
Obszary aktywności/ rola LGD na obszarze LSR 1. Budowanie autentycznego partnerstwa w ramach LGD jako forum uzgadniania kierunków rozwoju obszaru. 2. Dywersyfikacja dochodów mieszkańców obszarów wiejskich jednym z zadań LGD powinno być wsparcie rozwoju gospodarczego poprzez działania uzupełniające aktywność samorządów lokalnych. 3. LGD liderem przemian na swoim obszarze: inicjowanie poŝądanych procesów społecznych, integrowanie działań ponadgminnych, animacja/ identyfikacja i wdraŝanie innowacyjnych działań i rozwiązań.
Obszary aktywności/ rola LGD na obszarze LSR 4. Budowanie kapitału społecznego: LGD szuka moŝliwości wsparcia realizacji pomysłów mieszkańców obszarów wiejskich (rolników, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, formalnych i nieformalnych grup) silna rola informacyjno doradcza. 5. Aktywizacja społeczności lokalnych na rzecz wykorzystywania lokalnych zasobów i kreowania warunków dla wielofunkcyjnego i zrównowaŝonego rozwoju obszarów wiejskich. 6. Praca na rzecz wzmocnienia sektora organizacji pozarządowych jako obecnie najsłabszego elementu partnerstwa.
Rozwiązania systemowe dla LGD 1. Rezygnacja ze sztywnych obszarów wsparcia katalogu moŝliwych do realizacji projektów. Zakres interwencji winien wynikać z celów lokalnej strategii rozwoju danej LGD i obejmować działania mogące najlepiej przyczynić się do ich osiągnięcia. 2. Weryfikacja zakresu rzeczowego odbywa się na etapie formułowania i zatwierdzania strategii. LGD powinna więc otrzymywać środki na realizację celów LSR a nie jak dotychczas na działania PROW. 3. Konkursy powinny być ogłaszane na przedsięwzięcia a nie na działania PROW.
Rozwiązania systemowe dla LGD 4. LGD powinna skupić się na osiągnięciu faktycznych celów LSR przy zapewnieniu racjonalności i zasadności gospodarowania środkami publicznymi a nie na monitorowaniu wdraŝania pojedynczych operacji 5. Procedury i wymogi w ramach Leader a powinny być przyjazne dla beneficjentów z obszarów wiejskich procedury administracyjne i biurokratyczne powinny być dostosowane swoim zakresem do wartości udzielanego wsparcia. Szczególnie istotne jest znaczne uproszczenie procedur dla niewielkich projektów stanowiących oddolną inicjatywę. 6. Prosty system prawno-interpretacyjny: ewentualne interpretacje szczególnie skomplikowanych/ systemowych problemów tylko 1 wyznaczona instytucja.
Rozwiązania systemowe dla LGD 7. LGD realizuje swoje własne lokalne inicjatywy i projekty zaproponowane i dookreślone co do rozwiązań formalnych w lokalnej strategii rozwoju i programie jej wdraŝania. 8. Aktywność LGD przejawia się w 3 formach: realizacja własnych projektów - przedsięwzięcia realizowane bezpośrednio przez LGD; wdraŝanie przygotowanych przez LGD, specyficznych dla danego obszaru, przedsięwzięć poprzez konkursy na ich realizację; wspieranie poprzez granty oddolnych lokalnych inicjatyw (regranting) grup nieformalnych.
Rozwiązania systemowe dla LGD 9. Kompetencje poszczególnych instytucji (odniesienie do obecnego systemu instytucjonalnego): większe kompetencje LGD, w tym zapewniające faktyczny wybór operacji do realizacji, UM powinien pełnić przede wszystkim funkcje doradczo-konsultacyjne oraz kontrolne, Agencja Restrukturyzacja i Modernizacji Rolnictwa ewentualnie techniczna wypłata środków (nie autor procedur i wzorów dokumentów). 10. Finansowanie: system zaliczkowania zaliczki realne, nie obarczone kosztami i wymogami, które uniemoŝliwiają skorzystanie z tego instrumentu; zaliczkowanie w szczególności funkcjonowania LGD oraz małych inicjatyw oddolnych do 100% wartości; 100% finansowania niewielkich projektów dla ngo
Rozwiązania systemowe dla LGD 11. Wniosek o Płatność proponowana zupełna zmiana podejścia do rozliczania poniesionych kosztów, zwłaszcza w mniejszych projektach. LGD ogłasza konkursy na realizację przedsięwzięć LSR; składane projekty są oceniane pod względem merytorycznym w LGD ocena planowanych rezultatów i zawierają szczegółowy budŝet, który pozwala ocenić racjonalność zaplanowanych w projekcie kosztów; po akceptacji budŝetu projekt jest rozliczany ryczałtem beneficjent jest rozliczany z efektów realizacji projektu a nie z poniesionych kosztów; beneficjent nie musi udowadniać wszystkich poniesionych kosztów cząstkowych, wystawia 1 dokument finansowy za realizację projektu (etapu) wraz ze sprawozdaniem merytorycznym