Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )

Transkrypt

1 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )

2 Polityka rozwoju obszarów wiejskich w Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej lata Jeden program rozwoju obszarów wiejskich (dawny II filar WPR oraz część polityki strukturalnej dla obszarów wiejskich i rolnictwa) Płatności bezpośrednie Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (dawna Orientacja + Gwarancja) Płatności rynkowe Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej (dawna Gwarancja)

3 Rozwój obszarów wiejskich SPO Restrukturyzacja Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

4 Schemat powiązań pomiędzy EFS, EFRR oraz EFRROW Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich ( ) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Poprawa Konkurencyjności Poprawa stanu środowiska i krajobrazu Poprawa jakości życia i dywersyfikacja ekonomiczna OW Zatrudnienie Kapitał ludzki, szkolenia Inwestycje Środowisko ONW Zalesienia Różnicowanie gospodarki Infrastruktura Podstawowe usługi Powiązania miasto/wieś Podejście LEADER OBSZARY WIEJSKIE

5 Środki UE dla Polski w ramach Polityki Spójności, WPR (rozwój obszarów wiejskich) oraz Wspólnej Polityki Rybackiej (w mld euro) ,284 polityka spójności w tym ok. 5 mld euro na obszary wiejskie 13,230 Ws pólna Polityka Rolna 0,734 Ws pólna Polityka Rybacka

6 Organy odpowiedzialne wyznaczone przez kraj członkowski instytucja zarządzająca (IZ) MRiRW delegowane funkcje IZ do podmiotów wdrażających agencja płatnicza (AP) ARiMR jednostka certyfikująca (JC) MF

7 OSIE PROW oś 1 (gospodarcza): poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego oś 2 (środowiskowa): poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich oś 3 (społeczna): jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej oś 4: Leader

8 Oś 1 (gospodarcza): poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie (FAPA) Ułatwienie startu młodym rolnikom Renty strukturalne Modernizacja gospodarstw rolnych Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa (SW) Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Działania informacyjne i promocyjne (ARR) Grupy producentów rolnych Korzystanie z usług i posiadaczy lasów doradczych przez rolników

9 Oś 2 (środowiskowa): poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Program rolnośrodowiskowy (Płatności rolnośrodowiskowe) Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych

10 Oś 3 (społeczna): jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (SW) Odnowa i rozwój wsi (SW) Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

11 Oś 4 LEADER (SW) 1. Lokalne Strategie Rozwoju - poprawa jakości życia oraz różnicowanie działalności na obszarach wiejskich - osiąganie celów osi 3 3. Współpraca międzyregionalna i międzynarodowa 5. Nabywanie umiejętności, aktywizacja i koszty bieżące lokalnych grup działania

12 Budżet PROW Razem w tym: EFRROW euro euro

13 Założenia do wdrażania PROW PROW będzie wdrażany sekwencyjnie od 2007 r. o w pierwszym etapie działania stanowiące kontynuację działań istniejących w ramach PROW o następnie - równolegle działania, stanowiące kontynuację obecnego SPO , które wymagają akredytacji, o jako ostatnie będą uruchamiane działania nowe, wymagające stworzenia nowych procedur, aktów prawnych i dostosowania systemu IT i przygotowania ARiMR do ich wdrażania oraz beneficjentów

14 Zasięg geograficzny wybranych działań obszary wiejskie a) gmina wiejska lub c) gmina miejsko-wiejska, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. (20 tys.) mieszkańców, lub e) gmina miejska, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys.

15 Nabór i ocena wniosków o przyznanie pomocy Kolejność złożenia wniosków o pomoc Ułatwienie startu młodym rolnikom Renty strukturalne Modernizacja gospodarstw rolnych Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa (scalenia) Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Ranking w oparciu o kryteria selekcji projektów Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej Odnowa i rozwój wsi Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa (woda) Wybór Lokalnych Grup Działania (LGD) i Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR) Lokalne Strategie Rozwoju - poprawa jakości życia oraz różnicowanie działalności na obszarach wiejskich - osiąganie celów osi 3

16 DZIAŁANIA OSI 4 LEADER W RAMACH PROW

17 Historia podejścia Leader LEADER I Budowanie lokalnych powiązań LEADER + Strategie pilotażowe LEADER II Innowacja i współpraca OŚ 4 LEADER W PROW

18 Główne założenia podejścia Leader jest oddolnym partnerskim podejściem do rozwoju obszarów wiejskich jest realizowany poprzez Lokalne Grupy Działania (LGD) lokalna społeczność wiejska opracowuje Lokalną Strategię Rozwoju (LSR) oraz realizuje wynikające z niej innowacyjne projekty łączące zasoby ludzkie, naturalne, kulturowe, historyczne, itp., wiedzę i umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego Lokalna Grupa Działania wybiera projekty, których realizacja przyczynia się do osiągnięcia celów wspólnie opracowanej strategii

19 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader - RÓŻNICE Działanie 2.7. SPO : PROW : Krótszy okres programowania: , Pilotażowy charakter programu LEADER+ - przygotowanie do wdrażania Inicjatywy LEADER w latach , 2 schematy wdrażania programu, Zintegrowana Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich (ZSROW), Instytucja wdrażająca FAPA Wdrażanie centralne Inicjatywa Leader na poziomie Wspólnoty przekształca się w Oś 4 Podejście Leader, Nowe znaczenie podejścia Leader, LEADER podejściem przekrojowym, umożliwiającym realizowanie i osiągnięcie celów co najmniej jednej osi EFRROW, Lokalna Strategia Rozwoju (LSR), Instytucja wdrażająca SW Wdrażanie zregionalizowane

20 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader - FORMA PRAWNA Pilotażowy Program Leader +: Fundacje Stowarzyszenia Związki stowarzyszeń Oś 4 PROW : Fundacje Stowarzyszenia Związki stowarzyszeń Stowarzyszenia specjalne art. 15 ustawy

21 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader- DZIAŁANIA PPL+ skupiony wokół dwóch zadań: - wsparcie zintegrowanych strategii rozwoju terytorialnego obszarów wiejskich, - powiązanie w sieć wszystkich terenów wiejskich (Krajowa Sieć LEADER+) Oś 4 PROW : Wdrażanie LSR - działanie 4.1. Wdrażanie projektów współpracy - działanie 4.2. Funkcjonowanie lokalnej grupy działania - działanie 4.3.

22 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader - BENEFICJENCI Schemat I: Gminy wiejskie i miejsko wiejskie związki międzygminne, osoby prawne: fundacje, stowarzyszenia, związki stowarzyszeń lub inne organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną Schemat II: Lokalne Grupy Działania Działanie Wdrażanie LSR: - beneficjenci działań osi 3 objętych osią 4, - beneficjenci tzw. Małych projektów : osoby fizyczne zameldowane na obszarze działania LGD osoby fizyczne prowadzących działalność gospodarczą, posiadające siedzibę na obszarze działania LGD osoby prawne: organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz pozostałe osoby prawne posiadające siedzibę lub działające na obszarze LGD Działania Wdrażanie projektów współpracy: - LGD Działania Funkcjonowanie LGD: - LGD

23 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader - liczba BENEFICJENTÓW Schemat I: 167 beneficjentów (zrealizowanych projektów) Schemat II: 149 LGD Oś 4 Leader Planuje się 200 LGD (maksymalnie 2 nabory)

24 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader - WYBÓR LGD Pilotażowy Program Leader +: Oś 4 PROW : Ocena potencjału administracyjnego LGD oraz ZSROW dokonywa przez Grupę Roboczą Komitetu Sterującego (na poziomie centralnym) Ocena LGD oraz LSR dokonywana przez samorządy województw na podstawie jednolitych w całym kraju kryteriów wyboru (na poziomie regionalnym)

25 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader WSPÓŁPRACA I WYMIANA DOŚWIADCZEŃ Pilotażowy Program Leader +: Oś 4 PROW : Ograniczony zakres działalności LGD w odniesieniu do współpracy i wymiany doświadczeń między LGD na poziomie krajowym i międzynarodowym (koszty kwalifikowalne, ograniczony budżet) Działanie 4.2. Wdrażanie projektów współpracy (szeroki zakres kosztów kwalifikowalnych, 15 mln euro na działanie)

26 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader - BUDŻET 1/2 Pilotażowy Program Leader +: Oś 4 PROW : Schemat I: ,00 Schemat II: ,00 Razem ,00 (po realokacji luty 2007) , , ,00 Razem ,00

27 Pilotażowy Program Leader + oraz Oś Leader - BUDŻET 2/2 Pilotażowy Program Leader +: Schemat I: 150 tys. na jednego beneficjenta Oś 4 PROW : liczba mieszkańców zameldowanych na pobyt stały na obszarze objętym LSR (dane GUS w dniu 31 grudnia 2006r) 4.1 x 116 PLN Schemat II: 750 tys. na jedną LGD 4.2 x 3 PLN 4.3 x 29 PLN Budżet LGD z mieszkańcami = PLN

28 Podsumowanie PPL+ Pilotażowy program Leader+ miał na celu: Wsparcie przygotowania ZSROW Wsparcie procesu tworzenia LGD Wsparcie realizacji ZSROW Mobilizację ludności do aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich

29 Kontynuacja przyjętego w ramach PPL+ podejścia LGD mają wystarczającą operacyjność nowe zadania (obsługa wnioskodawców + wybór operacji do realizacji w ramach LSR LGD realizowały działania miękkie (promocja, aktywizacja, informacja) dodatkowo działania inwestycyjne Dobrze wydatkowana zaliczka w wysokości 20% niewystarczające by zapewnić sprawne funkcjonowanie LGD dodatkowo 80% jako pożyczka BGK

30 Korekta przyjętego w PPL+ podejścia 1/3 Możliwość łączenia funkcji decyzyjnej i zarządczej liczebne i niedecyzyjne zarządy rozdzielenie funkcji zarządczej od decyzyjnej Mnogość form prawnych problem członkowstwa os. prawnych (np. gmin) specjalne stowarzyszenia

31 Korekta przyjętego w PPL+ podejścia 2/3 Kryteria dot. dochodu i odsetka ludności wiejskiej wykluczenie gmin bogatszych i bardziej miejskich Rezygnacja z tych kryteriów Obszar działania LGD pokrywa się z obszarem ZSROW trudności w promowaniu LGD i obszaru na zewnątrz działanie LGD cały kraj

32 Korekta przyjętego w PPL+ podejścia 3/3 Gęstość zaludnienia 150 os/km2 wykluczenie niektórych obszarów, zaburzenie spójności rezygnacja z tego kryterium Jedynie gminy wiejskie i miejsko wiejskie z miastami do 20 tys. zaburzenie spójności dodatkowo gminy miejskie do 5 tys.

33 LGD w PROW (1/3) LGD nie jest już jedynym podmiotem korzystającym ze wsparcia finansowego w ramach strategii. Wsparcie finansowe na realizację operacji w ramach strategii otrzymują również podmioty z obszaru objętego strategią.

34 LGD w PROW (2/3) Opracowuje lokalną strategię rozwoju konsultując projekt ze społecznością lokalną, informuje ludność z obszaru na którym wdrażana jest LSR: o przedsięwzięciach jakie zamierza wdrażać w ramach LSR, warunkach przyznania pomocy oraz o dodatkowych lokalnych kryteriach wyboru, szkoli potencjalnych beneficjentów jak przygotowywać wnioski o przyznanie pomocy,

35 LGD w PROW (3/3) wnioskuje do SW o ogłoszenie naboru wniosków o przyznanie pomocy, zamieszcza informację o otwarciu naboru na stronie internetowej oraz w siedzibie na tablicy ogłoszeń, przeprowadza nabór wniosków o przyznanie pomocy, ocenia zgodność operacji z LSR, ocenia operacje na podstawie lokalnych kryteriów wyboru, wybiera najlepsze operacje do finansowania (z puli wniosków na operacje zgodne z LSR).

36 Beneficjenci działań osi 4 - Leader Działanie Wdrażanie LSR: - beneficjenci działań osi 3. objętych osią 4, - beneficjenci tzw. Małych projektów : osoby fizyczne zameldowane na obszarze działania LGD osoby fizyczne prowadzących działalność gospodarczą, posiadające siedzibę na obszarze działania LGD; osoby prawne posiadające siedzibę lub działające na obszarze LGD, w tym: organizacje pozarządowe o statusie org. pożytku publicznego, których cele są zbieżne z celami LSR, kościoły i związki wyznaniowe. Działania Wdrażanie projektów współpracy: - LGD Działania Funkcjonowanie LGD: - LGD

37 Wybór Lokalnej Grupy Działania (LGD) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - instytucja zarządzająca Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Agencja Płatnicza informacja o wyborze LGD Samorząd Wojewódzki - podmiot wdrażający LGD Lokalna Grupa Działania LSR Lokalna Strategia Rozwoju weryfikacja wniosku oraz ocena LGD i LSR, lista rankingowa umowa o warunkach i sposobie realizacji LSR wnioski o wybór LGD wraz z załą cznikami m.in.. LSR Lokalna Grupa Działania

38 Finansowanie projektów w ramach osi 3 PROW Samorząd Wojewódzki - podmiot wdrażający informacja o zawarciu umowy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Agencja Płatnicza wnioski o pomoc wybrane do finansowania wnioski o pomoc wybrane do finansowania w zależności od działań Organ decyzyjny LGD wybór wniosków do finansowania w ramach LSR LGD Lokalna Grupa Działania LSR Lokalna Strategia Rozwoju umowa o dofinansowani e projektu LGD weryfikacja wniosku oraz ocena zgodności z LSR, sprawdzenie dostępności środków wniosek o pomoc Wnioskodawca w ramach działań osi 3 umowa o dofinansowanie projektu

39 Finansowanie małych projektów w ramach realizacji LSR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Agencja Płatnicza informacja o zawarciu umowy Samorząd Wojewódzki- podmiot wdrażający wnioski o pomoc wybrane do finansowania Organ decyzyjny LGD wybór wniosków do finansowania w ramach LSR, LGD Lokalna Grupa Działania LSR Lokalna Strategia Rozwoju umowa o dofinansowanie projektu LGD weryfikacja wniosku oraz ocena zgodno ści z kryteriami dostę pu i wyboru; sprawdzenie dostę pno ści ś rodków wniosek o pomoc Wnioskodawca w ramach tzw. małych projektów Małe projekty - projekty przyczyniające się do poprawy jakości życia lub zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarze działania LGD, które nie kwalifikują się do wsparcia w ramach działań osi 3 - Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej;

40 Dziękuję za uwagę!