Badania ichtiofauny w latach 2010-2012 dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód wraz z udziałem w europejskim ćwiczeniu interkalibracyjnym - jeziora

INSTYTUT RYBACTWA ŚRÓDLĄDOWEGO IM. STANISŁAWA SAKOWICZA W OLSZTYNIE Badania ichtiofauny w latach 2010-2012 dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód wraz z udziałem w europejskim ćwiczeniu interkalibracyjnym - jeziora Załącznik nr 3 Etap IV. Zadanie 4.3 Opracowanie systemu monitoringu ichtiofauny jezior oraz metody oceny jezior na podstawie badań ichtiofauny Łucjan Chybowski, Witold Białokoz, Arkadiusz Wołos, Bogusław Zdanowski Wykonano w ramach umowy nr 7/2011/F z dnia 20 kwietnia 2011 na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska Opracowanie sfinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Umowa-dotacji nr 439/2010/Wn-07/MN-BD/D z dnia 01.09.2010 r. Giżycko/Olsztyn, listopad 2012

Zespół autorski: Dr hab. Łucjan Chybowski, prof. IRS Dr hab. Witold Białokoz, prof. IRS - kierownik projektu Prof. dr hab. Arkadiusz Wołos Prof. dr hab. Bogusław Zdanowski 2

Spis treści: A.1. Wstęp... 4 A.2. Uzyskane informacje (produkty)... 4 A.2.1. System monitoringu ichtiofauny jezior w Polsce...... 4 A.2.1.1. Procedury poboru prób zgodnie z normą EN 14757..... 5 A.2.1.1.1. Prace przygotowawcze.. 5 A.2.1.1.2. Zbieranie materiałów 6 A.2.1.1.3. Uwagi do prac przygotowawczych... 6 A.2.1.1.4. Opis procedur laboratoryjnych.... 7 A.2.1.2. Procedury poboru prób dla jezior, dla których dostępne są dane o wieloletnich odłowach komercyjnych. 8 A.2.1.2.1. Opis procedur badań terenowych. 8 A.2.1.2.1.1. Prace przygotowawcze 8 A.2.1.2.1.2. Zbieranie materiałów badawczych 8 A.2.1.2.2. Opis procedur badań laboratoryjnych. 9 A.2.1.3. Ocena stanu ekologicznego... 9 A.2.2. Proponowany system monitoringu ichtiofauny jezior 10 A.2.3. Opis jezior do monitoringu diagnostycznego w latach 2013-2015. 12 A.2.3.1. Dobór jezior do monitoringu diagnostycznego w latach 2013-2015... 23 3

A.1. Wstęp Niniejsze opracowanie przedstawia wyniki realizacji zadania 4.3. pn.: Opracowanie systemu monitoringu ichtiofauny jezior oraz metody oceny jezior na podstawie badań ichtiofauny. A.2. Uzyskane informacje (produkty) Produktem zadania nr 4.1. jest sprawozdanie z realizacji zadania (patrz pkt B.1.3.1. Sprawozdania cząstkowego) oraz niniejszy załącznik nr 3, zawierający założenia systemu monitoringu ichtiofauny jezior oraz metody oceny jezior na podstawie badań ichtiofauny. A.2.1. System monitoringu ichtiofauny jezior w Polsce Ramowa Dyrektywa Wodna nakazuje wprowadzenie monitoringowej oceny stanu ekologicznego jezior na podstawie elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Jednym z obligatoryjnych elementów jest ocena dokonana na podstawie badań ichtiofauny. Monitoring ichtiofauny jezior w Polsce nie był dotychczas prowadzony ze względu na brak metod oceny. Obecnie, dzięki pracom w projekcie GIOŚ pt. Badania ichtiofauny w latach 2010-2012 dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód wraz z udziałem w europejskim ćwiczeniu interkalibracyjnym jeziora, monitoring ichtiofauny może być prowadzony wraz z monitoringiem innych elementów biologicznych. Powszechnie przyjmuje się, że skład i struktura ichtiofauny jezior, są wyraźnym wyznacznikiem stanu środowiska. W oparciu o rozpoznany skład i strukturę ichtiofauny bytującej w poszczególnych jeziorach można dokonać oceny stanu ekologicznego jezior. Źródłem informacji o ichtiofaunie mogą być wyniki wieloletnich, systematycznych połowów ryb lub wyniki połowów doświadczalnych, przeprowadzonych na przykład, przy pomocy zestawów wontonów nordyckich, zalecanych w Unii Europejskiej. W zależności od rodzaju zebranych danych rybackich, ocenę stanu ekologicznego jezior w ramach monitoringu można prowadzić dwoma metodami: 1. zmodyfikowaną metodą LFI (LFI+), dla jezior, dla których dostępne są dane o wieloletnich odłowach komercyjnych, 4

2. metodą LFI-CEN, dla jezior, na których przeprowadzono połowy ryb przy użyciu zestawów sieci nordyckich, zgodnie z normą EN 14757. Wymienione metody oceny, poza sposobem zbierania danych ichtiofaunistycznych, różnią się pracochłonnością. Połowy ryb przy użyciu specjalistycznych zestawów sieci nordyckich, zgodnie z normą EN 14757, są znacznie bardziej czaso- i pracochłonne niż zbieranie danych do metody LFI+. Poniżej przedstawiono zakres prac niezbędnych do zebrania prób dla obu metod. A.2.1.1. Procedury poboru prób zgodnie z normą EN 14757 A.2.1.1.1. Prace przygotowawcze Przed przystąpieniem do badań terenowych należy: wytypować jeziora do badań z sieci Państwowego Monitoringu Środowiska, uwzględniając kryteria logistyczne, minimalizujące czas i koszty transportu, zgromadzić specjalistyczny sprzęt połowowy, nawigacyjny, transportowy, badawczy i biwakowy, uzyskać pozwolenia na połów ryb od użytkownika rybackiego, uzyskać pozwolenia na połów ryb niewymiarowych i w okresach ochronnych od odpowiedniego marszałka województwa, uzyskać pozwolenia na używanie łodzi z silnikiem w strefach ciszy, w przypadku połowów w parkach narodowych i rezerwatach przyrody uzyskać pozwolenie na połów ryb od ministra środowiska i dyrektora Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, w przypadkach konieczności przejazdu lub założenia bazy badawczej na terenach leśnych, uzyskać pisemne zgody nadleśniczych na wjazd samochodów i pobyt ekipy badawczej, skompletować ekipę obeznaną z techniką połowów sprzętem stawnym i pomiarami ryb, zebrać i przeanalizować dostępne dane o jeziorze, w tym dane hydrobiologiczne, dotychczasowe oceny stanu ekologicznego a także historyczne dane rybackie, przygotować skalibrowany plan batymetryczny jeziora z planowanymi punktami rozmieszczenia sieci nordyckich, w ilości i w miejscach zgodnych z normą EN 14757, znaleźć przy pomocy map i wywiadów odpowiednie miejsca na brzegu jeziora, z przestronnym placem i dogodnym dojściem do wody oraz uzyskać zgodę właściciela terenu ma rozlokowanie ekipy badawczej, 5

uzgodnić z użytkownikiem rybackim jeziora szczegółowy termin połowów oraz sposób zagospodarowania złowionych i przebadanych ryb, powiadomić lokalną straż rybacką o szczegółowym terminie i sposobie połowów, dokonać przeglądu technicznego sprzętu połowowego, nawigacyjnego, transportowego, badawczego i biwakowego, przygotować arkusze kalkulacyjne do pomiaru ryb i sprawdzić sprzęt komputerowy, dokonać zakupu materiałów zapasowych, paliwa i żywności, zadbać o wystawienie poleceń wyjazdu służbowego dla całej ekipy badawczej. A.2.1.1.2. Zbieranie materiałów Materiały zbierane są w czasie połowów prowadzonych na wytypowanych jeziorach. Połowy należy przeprowadzić w lecie i na początku jesieni. Wontony denne trzeba ustawiać losowo, na dnie jeziora, w ilościach i zakresach głębokości określonych normą EN 14757. Ilość użytych wontonów dennych, przewidzianych normą EN 14757, przedstawiono w tabeli (Tabela A.2.1.1.2.1.). Tabela A.2.1.1.2.1. Rekomendowana przez normę EN 14757 ilość sieci dennych Głębokość (m) Powierzchnia jeziora <20 21-50 51-100 101-250 250-1000 1000-5000 0-5,9 8 8 16 16 24 24 6-11,9 8 16 24 24 32 32 12-19,9 16 16 24 32 40 40 20-34,9 16 24 32 40 48 56 35-49,9 16 32 32 40 48 56 50-74,9 40 40 56 64 >75 56 64 Ilość sieci pelagicznych zależy od głębokości jeziora. Wontony ustawiać należy schodkowo, w toni wodnej, nad najgłębszymi partiami jeziora od powierzchni do dna. A.2.1.1.3. Uwagi do prac przygotowawczych Wymagany, specjalistyczny, kalibrowany sprzęt połowowy typu nordyckiego składa się z dwóch rodzajów wontonów: dennych i pelagicznych. Wymiary i konstrukcja wontonów 6

powinna być zgodna z normą EN 14757. Wontony denne mają wymiary 1,5 x 30 m i rozmiar oczek od 5,0 do 55,0 mm. Wontony pelagiczne mają wymiary 6,0 x 27,5 m i rozmiar oczek od 6,25 do 55,0 mm. Z powodu skomplikowanej konstrukcji, wontony te są trudno dostępne. Należy więc, z odpowiednim wyprzedzeniem, zamówić ich wykonanie w specjalistycznej firmie. Z powodu delikatnej konstrukcji, wontony te często ulegają uszkodzeniu. Zdarzają się również kradzieże sprzętu. Z tych powodów należy zaopatrzyć się w wontony zapasowe. Przed przeprowadzeniem połowów należy uzyskać liczne pozwolenia. Wnioski o te pozwolenia, z powodu długotrwałych procedur administracyjnych, należy złożyć ze znacznym wyprzedzeniem. Wskazane jest posiadanie listów intencyjnych Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, skierowanych do adresatów wydających pozwolenia i przedstawiających cel i zakres prac. Wontony powinny być rozstawione w jeziorze przez około 12 godzin, od późnego popołudnia do rana. Po tym okresie, wontony należy podnieść i wybierać z nich wszystkie, złowione ryby. Ryby te należy zmierzyć z dokładnością do 1 mm i zważyć z dokładnością do 0,1 g (małe ryby) lub 1 g (ryby duże). Wyniki pomiarów należy zapisać w odpowiednich rubrykach arkusza kalkulacyjnego. Rubryki powinny pozwalać na jednoznaczny wpis gatunku ryby, jej długości całkowitej (lt) i długości ciała (lc), masy osobniczej oraz głębokości połowu. Pożądane jest pobranie materiałów łuskowych w celu określenia tempa wzrostu ryb i oceny ciągłości rozrodu w grupach wiekowych. A.2.1.1.4. Opis procedur laboratoryjnych Surowe dane zapisane w terenie w arkuszach kalkulacyjnych należy przenieść na stanowisko obliczeniowe. W dalszej kolejności należy: dokonać szczegółowej weryfikacji zapisów, mając na uwadze możliwość pomyłek przy pracy na masowym materiale w warunkach polowych, sporządzić tabele liczby złowionych ryb i masy złowionych ryb z podziałem na gatunki, wyliczyć udziały procentowe liczebności poszczególnych gatunków ryb i ich grup funkcjonalnych, wyliczyć udziały procentowe masy poszczególnych gatunków ryb i ich grup funkcjonalnych, wyliczyć efektywność połowów liczebności poszczególnych gatunków ryb i ich grup funkcjonalnych oraz efektywność łączną (NPUE na 100 m 2 sieci), 7

wyliczyć efektywność połowów masy poszczególnych gatunków ryb i ich grup funkcjonalnych oraz efektywność łączną (WPUE na 100 m 2 sieci), podstawić wyliczone wartości do formuły wyliczającej znormalizowane oceny cząstkowe dla poszczególnych zmiennych i wyliczyć średnią z ocen cząstkowych. Średnia ta jest oceną LFI-CEN. A.2.1.2. Procedury poboru prób dla jezior, dla których dostępne są dane o wieloletnich odłowach komercyjnych A.2.1.2.1. Opis procedur badań terenowych A.2.1.2.1.1. Prace przygotowawcze Przed przystąpieniem do badań terenowych należy: wytypować jeziora do badań z sieci Państwowego Monitoringu Środowiska, zebrać i przeanalizować dostępne dane o jeziorach, w tym dane hydrobiologiczne, dotychczasowe oceny stanu ekologicznego a także historyczne dane rybackie, nawiązać kontakty z użytkownikami rybackimi jezior i uzyskać ich zgodę na zebranie danych rybackich, przeprowadzić wywiady z użytkownikami rybackimi na temat zakresu dostępnych informacji o wieloletnich połowach gospodarczych dla poszczególnych jezior, w tym częstotliwości połowów i rodzaju stosowanych narzędzi rybackich, w oparciu o kryteria logistyczne, minimalizujące czas i koszty transportu, wytypować użytkowników rybackich i grupy jezior przez nich użytkowanych do zebrania danych w czasie kolejnych wyjazdów, przygotować arkusze kalkulacyjne do zapisu danych i sprawdzić sprzęt komputerowy. Wskazane jest posiadanie listów intencyjnych Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, skierowanych do użytkowników rybackich, przedstawiających cel i zakres prac. A.2.1.2.1.2. Zbieranie materiałów badawczych Materiały badawcze zbierać należy w czasie kolejnych wyjazdów do siedzib użytkowników rybackich. Należy uzyskać dostęp do ksiąg gospodarczych poszczególnych 8

jezior i przenieść wyniki rocznych odłowów rybackich wszystkich gatunków i sortymentów ryb (przynajmniej z ostatnich dziesięciu lat) do arkusza kalkulacyjnego. Pożądane jest dokonanie oględzin jezior, jego strefy litoralowej, roślinności, dopływów, odpływu, ewentualnych źródeł zanieczyszczeń, zabudowy brzegów, a także przeprowadzenie wywiadów z użytkownikiem rybackim oraz wędkarzami i sporządzenie stosownych notatek. A.2.1.2.2. Opis procedur badań laboratoryjnych Surowe dane zapisane w terenie w arkuszach kalkulacyjnych należy przenieść na stanowisko obliczeniowe. W dalszej kolejności należy: dokonać szczegółowej weryfikacji zapisów, mając na uwadze możliwość pomyłek przy pracy na masowym materiale w siedzibie użytkownika rybackiego, sporządzić tabele masy złowionych ryb z podziałem na gatunki i sortymenty ryb, wyliczyć udziały procentowe masy poszczególnych gatunków ryb, ich sortymentów i grup funkcjonalnych w odłowach ogólnych, do grupy Gatunki wrażliwe należy zaliczyć łączne udziały: szczupaka, lina i okonia, do grupy Karpiowate małe należy zaliczyć łączne udziały: sortymentu leszcza S i M, płoci M oraz krąpia, Udział leszcza D w odłowach leszcza należy wyliczyć jako udział sortymentu D w ogólnych odłowach leszcza, Udział płoci S w odłowach płoci należy wyliczyć jako udział sortymentu S w ogólnych odłowach płoci, wyliczyć średnie dla danych z ostatnich dziesięciu lat, podstawić wyliczone wartości średnie do formuł zmodyfikowanego Jeziorowego Indeksu Rybnego LFI+: A.2.1.3. Ocena stanu ekologicznego Ocenę stanu ekologicznego jezior w oparciu o ichtiofaunę metodą LFI+, dokonuje się oddzielnie dla trzech, utworzonych na potrzeby monitoringu typów ichtiofaunistycznych jezior: stratyfikowanych głębokich, stratyfikowanych płytkich i niestratyfikowanych, natomiast w przypadku metody LFI-CEN oddzielnie dla dwóch typów ichtiofaunistycznych: stratyfikowanych i niestratyfikowanych. 9

Ocenę, zarówno w metodzie LFI+, jak i w LFI-CEN, należy dokonać według poniższej tabeli: Tabela A.2.1.3.1. Zakresy Jeziorowych Indeksów Rybnych LFI+ i LFI-CEN i odpowiadające im stany ekologiczne jezior Zakres LFI+ Stan ekologiczny >0,71 bardzo dobry 0,46-0,70 dobry 0,26-0,45 umiarkowany 0,11-025 słaby <0,11 zły A.2.2. Proponowany system monitoringu ichtiofauny jezior Monitoring ichtiofauny prowadzony będzie w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Monitoringowi podlegają jeziora o powierzchni powyżej 50 ha. W Polsce, takich jezior, jest ponad 1000 (Tabela A.2.2.1.). Tabela A.2.2.1. Liczba jezior powyżej 50 ha w poszczególnych województwach Województwo Liczba jezior (szt.) Kujawsko-pomorskie 120 Lubelskie 16 Lubuskie 60 Mazowieckie 6 Podlaskie 61 Pomorskie 153 Warmińsko-mazurskie 312 Wielkopolskie 128 Zachodniopomorskie 178 Razem 1034 10

Ramowa Dyrektywa Wodna zaleca badanie ichtiofauny jezior raz na 3 lata, na ilości jezior wystarczającej do oceny dorzeczy. Taka częstotliwość monitoringu ichtiofauny, możliwa jest tylko na wybranej grupie jezior, dla których dostępne są dane o wieloletnich odłowach komercyjnych (Tabela A.2.2.2.). Tabela A.2.2.2. Liczba jezior ogółem i liczba jezior w bazie IRS, dla których dostępne są dane o komercyjnych połowach rybackich z lat 2001-2010 Województwo Liczba jezior Liczba jezior, w bazie IRS, z danymi rybackimi (szt.) (szt.) Kujawsko-pomorskie 120 23 Lubelskie 16 0 Lubuskie 60 7 Mazowieckie 6 0 Podlaskie 61 32 Pomorskie 153 15 Warmińsko-mazurskie 312 203 Wielkopolskie 128 26 Zachodniopomorskie 178 21 Razem 1034 327 Dostępność danych rybackich z połowów komercyjnych w poszczególnych województwach jest bardzo zróżnicowana (Tabela A.2.2.2.). Najwięcej jezior z danymi rybackimi znajduje się w województwie warmińsko-mazurskim (203). W województwach: mazowieckim i lubelskim, żadne jezioro nie posiada danych rybackich. W pozostałych województwach, dane rybackie posiada od 7 do 32 jezior. Liczba jezior z danymi o komercyjnych odłowach rybackich będzie ciągle się zmniejszać, bowiem w wyniku przekształceń dokonywanych w jeziorowej gospodarce rybackiej radykalnie maleje ilość jezior eksploatowanych systematycznie przy użyciu profesjonalnych narzędzi rybackich. Jeziora często odławiane są wyłącznie przez wędkarzy, a połowy sieciowe wykonywane są okazjonalnie, zwykle jako połowy kontrolne lub regulacyjne. W takich przypadkach dane o ichtiofaunie jezior mogą okazać się niewystarczające do oceny stanu ekologicznego wielu jezior, mimo iż uprzednio stan ten mógł być oceniany. W przypadku jezior, dla których nie ma danych o komercyjnych odłowach rybackich, częstotliwość monitorowania ichtiofauny uzależniona będzie, przede wszystkim, od możliwości finansowych zleceniodawcy oraz możliwości technicznych przyszłych 11

wykonawców, pamiętając, że połowy ryb przy użyciu zestawów sieci nordyckich, zgodnie z normą EN 14757, są bardzo pracochłonne. Przed rozpoczęciem monitoringu ichtiofauny należy w pierwszej kolejności ustalić wykonawcę monitoringu, posiadającego specjalistyczną kadrę oraz dysponującego stosownym sprzętem i warsztatem badawczym, niezbędnym do opracowania wyników. Następnie należy wytypować reprezentatywną próbę jezior w poszczególnych dorzeczach, w powiązaniu z monitoringiem innych elementów biologicznych oraz ustalić harmonogram zbierania i opracowywania materiałów. Wytypowana próba jezior, musi obejmować przede wszystkim jeziora, dla których dostępne są dane o wieloletnich odłowach komercyjnych oraz około 30 jezior, na których należy przeprowadzić połowy zestawem nordyckim. Próby ichtiofauny z 30 jezior, przewidzianych do połowów zestawem nordyckim, możliwe są do zebrania, w ciągu trzech lat, przez jedną ekipę badawczą. A.2.3. Opis jezior do monitoringu diagnostycznego w latach 2013-2015 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska przedstawił listę 248 jezior polskich, przewidzianych do monitoringu diagnostycznego w latach 2013-2015 (Tabela A.2.3.1). 12

Tabela A.2.3.1. Lista jezior przewidzianych przez GIOŚ do monitoringu diagnostycznego na lata 2013-2015. Kolorem wyróżniono jeziora z dostępnymi danymi rybackimi dla lat 2001-2010. Kod JCW Nazwa jeziora Województwo Dorzecze Powierzchnia Głębokość maksymalna Typ abiotyczny Metoda oceny stanu ekologicznego Rok monitoringu PLLW10433 Pakoskie Południowe kujawsko-pomorskie Odra 464,7 14,8 3a LFI+ 2013 PLLW10436 Pakoskie Północne kujawsko-pomorskie Odra 285,3 14,1 3a LFI+ 2013 PLLW10461 Skarbieńskie kujawsko-pomorskie Odra 64,0 9,6 3a LFI+ 2013 PLLW20022 Orłowskie kujawsko-pomorskie Wisła 89,7 32,2 2a LFI-CEN 2013 PLLW20542 Stelchno kujawsko-pomorskie Wisła 154,5 10,3 2a LFI-CEN 2013 PLLW20451 Chełmżyńskie kujawsko-pomorskie Wisła 271,1 27,1 3a LFI-CEN 2013 PLLW20049 Lubieńskie kujawsko-pomorskie Wisła 89,0 12,8 3a LFI-CEN 2013 PLLW20197 Niskie Brodno kujawsko-pomorskie Wisła 87,2 18,2 3a LFI-CEN 2013 PLLW20439 Świekatowskie kujawsko-pomorskie Wisła 56,2 11,5 3a LFI-CEN 2013 PLLW20047 Borzymowskie kujawsko-pomorskie Wisła 175,0 10,5 3b LFI-CEN 2013 PLLW20611 Łasińskie kujawsko-pomorskie Wisła 155,2 5,2 3b LFI-CEN 2013 PLLW20631 Łąkosz kujawsko-pomorskie Wisła 79,4 3,5 3b LFI-CEN 2013 PLLW20538 Ostrowite kujawsko-pomorskie Wisła 59,3 8,4 3b LFI-CEN 2013 PLLW20588 Płowęż kujawsko-pomorskie Wisła 174,2 6,3 3b LFI-CEN 2013 PLLW20059 Rakutowskie Wielkie kujawsko-pomorskie Wisła 300,5 2,8 3b LFI-CEN 2013 PLLW20169 Samińskie kujawsko-pomorskie Wisła 55,6 5,0 3b LFI-CEN 2013 PLLW20231 Sumin kujawsko-pomorskie Wisła 129,5 8,5 3b LFI-CEN 2013 PLLW20410 Bysławskie kujawsko-pomorskie Wisła 69,0 28,5 3a LFI+ 2014 PLLW20610 Mełno kujawsko-pomorskie Wisła 155,2 10,5 3a LFI+ 2014 PLLW20187 Ciche kujawsko-pomorskie Wisła 110,8 13,4 2a LFI-CEN 2014 PLLW20238 Wielgie kujawsko-pomorskie Wisła 70,9 47,0 2a LFI-CEN 2014 PLLW20420 Strzyżyny kujawsko-pomorskie Wisła 54,5 28,7 2b LFI-CEN 2014 PLLW20397 Gwiazda kujawsko-pomorskie Wisła 53,0 20,2 3a LFI-CEN 2014 13

PLLW20042 Kromszewickie kujawsko-pomorskie Wisła 89,2 16,7 3a LFI-CEN 2014 PLLW20063 Łąkie kujawsko-pomorskie Wisła 110,2 16,3 3a LFI-CEN 2014 PLLW20622 Nogat kujawsko-pomorskie Wisła 117,7 23,0 3a LFI-CEN 2014 PLLW20562 Rudnickie Wielkie kujawsko-pomorskie Wisła 160,9 11,9 3a LFI-CEN 2014 PLLW20235 Steklińskie kujawsko-pomorskie Wisła 112,9 18,5 3a LFI-CEN 2014 PLLW10468 Wąsoskie kujawsko-pomorskie Odra 58,0 25,3 3a LFI-CEN 2014 PLLW20425 Wierzchucińskie Małe kujawsko-pomorskie Wisła 52,3 12,7 3a LFI-CEN 2014 PLLW20400 Zamarte kujawsko-pomorskie Wisła 53,3 10,4 3a LFI-CEN 2014 PLLW20203 Zamkowe kujawsko-pomorskie Wisła 69,6 18,0 3a LFI-CEN 2014 PLLW10469 Żędowskie kujawsko-pomorskie Odra 64,8 29,5 3a LFI-CEN 2014 PLLW20437 Suskie Wielkie kujawsko-pomorskie Wisła 50,0 3,3 3b LFI-CEN 2014 PLLW20030 Wikaryjskie kujawsko-pomorskie Wisła 50,1 10,5 3b LFI-CEN 2014 PLLW20549 Branickie Duże kujawsko-pomorskie Wisła 79,3 8,4 3a LFI-CEN 2015 PLLW20201 Długie kujawsko-pomorskie Wisła 108,6 18,0 3a LFI-CEN 2015 PLLW10464 Dobrylewskie kujawsko-pomorskie Odra 53,9 7,8 3a LFI-CEN 2015 PLLW20035 Głuszyńskie kujawsko-pomorskie Wisła 608,5 36,5 3a LFI-CEN 2015 PLLW20208 Ostrowickie kujawsko-pomorskie Wisła 50,1 12,4 3a LFI-CEN 2015 PLLW20371 Spierewnik kujawsko-pomorskie Wisła 138,9 14,0 3a LFI-CEN 2015 PLLW20383 Białe kujawsko-pomorskie Wisła 53,7 9,8 3b LFI-CEN 2015 PLLW10504 Czarmuńskie kujawsko-pomorskie Odra 61,6 6,0 3b LFI-CEN 2015 PLLW10480 Juchacz kujawsko-pomorskie Odra 68,7 2,6 3b LFI-CEN 2015 PLLW20012 Skrwilno kujawsko-pomorskie Wisła 70,8 1,4 3b LFI-CEN 2015 PLLW10475 Wiele kujawsko-pomorskie Odra 52,9 1,1 3b LFI-CEN 2015 PLLW20388 Żalińskie kujawsko-pomorskie Wisła 50,0 5,5 3b LFI-CEN 2015 PLLW30694 Uścimowskie lubelskie Wisła 66,7 4,4 7b LFI-CEN 2013 PLLW30700 Kleszczów lubelskie Wisła 53,9 3,0 7b LFI-CEN 2013 PLLW30725 Spilno lubelskie Wisła 65,3 2,3 7b LFI-CEN 2013 PLLW30689 Rogóźno lubelskie Wisła 56,8 25,4 7a LFI-CEN 2014 PLLW30692 Piaseczno lubelskie Wisła 84,7 38,8 7a LFI-CEN 2014 PLLW30718 Sumin lubelskie Wisła 91,5 6,5 7b LFI-CEN 2014 PLLW30703 Bikcze lubelskie Wisła 85,0 3,3 7b LFI-CEN 2015 14

PLLW30704 Uściwierz lubelskie Wisła 284,1 6,6 7b LFI-CEN 2015 PLLW30706 Łukie lubelskie Wisła 150,1 6,5 7b LFI-CEN 2015 PLLW90036 Tomasznie lubelskie Wisła 81,7 3,1 7b LFI-CEN 2015 PLLW10380 Buszno lubuskie Odra 51,4 36,0 2a LFI-CEN 2013 PLLW10332 Lubikowskie lubuskie Odra 314,7 35,5 2a LFI-CEN 2013 PLLW10851 Łubiewo lubuskie Odra 101,9 15,4 2a LFI-CEN 2013 PLLW10876 Solecko lubuskie Odra 96,5 6,8 2a LFI-CEN 2013 PLLW10327 Szarcz lubuskie Odra 169,8 14,5 2a LFI-CEN 2013 PLLW10058 Bleszno lubuskie Odra 52,1 6,1 2b LFI-CEN 2013 PLLW10059 Borak lubuskie Odra 62,0 8,4 3a LFI-CEN 2013 PLLW10360 Chłop lubuskie Odra 227,8 23,0 3a LFI-CEN 2013 PLLW10875 Lubiatówko lubuskie Odra 68,7 9,2 3a LFI-CEN 2013 PLLW10333 Rokitno lubuskie Odra 61,5 10,2 3a LFI-CEN 2013 PLLW10805 Słowa lubuskie Odra 62,1 31,7 3a LFI-CEN 2013 PLLW10060 Brodzkie lubuskie Odra 56,0 1,4 3b LFI-CEN 2013 PLLW10051 Bytnickie lubuskie Odra 53,4 2,4 3b LFI-CEN 2013 PLLW10052 Głebokie lubuskie Odra 74,3 2,6 3b LFI-CEN 2013 PLLW10062 Jańsko lubuskie Odra 153,3 2,9 3b LFI-CEN 2013 PLLW10038 Niesłysz lubuskie Odra 486,2 34,7 2a LFI+ 2014 PLLW10039 Wilkowskie lubuskie Odra 130,5 23,7 2a LFI+ 2014 PLLW10804 Lipie lubuskie Odra 174,0 42,0 2a LFI-CEN 2014 PLLW10802 Osiek lubuskie Odra 532,9 35,3 2a LFI-CEN 2014 PLLW10808 Ostrowica lubuskie Odra 63,3 13,0 2a LFI-CEN 2014 PLLW10908 Wielkie lubuskie Odra 52,3 29,3 2a LFI-CEN 2014 PLLW10835 Wołogoszcz Duża lubuskie Odra 92,5 28,3 2a LFI-CEN 2014 PLLW10892 Lubie lubuskie Odra 79,4 8,9 3a LFI-CEN 2014 PLLW10867 Lubowo lubuskie Odra 100,1 8,0 3a LFI-CEN 2014 PLLW10374 Paklicko Wielkie lubuskie Odra 196,0 22,5 3a LFI-CEN 2014 PLLW10769 Radęcino lubuskie Odra 174,4 15,0 3a LFI-CEN 2014 PLLW10831 Wielgie lubuskie Odra 136,9 6,8 3a LFI-CEN 2014 PLLW10070 Wielkie lubuskie Odra 103,2 3,5 3b LFI-CEN 2014 15

PLLW10035 Wojnowskie Zachodnie lubuskie Odra 147,3 9,7 3a LFI+ 2015 PLLW10033 Lubinieckie lubuskie Odra 79,0 5,9 3b LFI+ 2015 PLLW10034 Wojnowskie Wschodnie lubuskie Odra 81,6 3,2 3b LFI+ 2015 PLLW10007 Tarnowskie Duże lubuskie Odra 91,6 7,5 3b LFI-CEN 2015 PLLW10329 Białe lubuskie Odra 55,6 11,5 3a LFI-CEN 2015 PLLW10896 Chłop lubuskie Odra 64,3 16,0 3a LFI-CEN 2015 PLLW10025 Lgińsko lubuskie Odra 68,6 16,9 3a LFI-CEN 2015 PLLW10787 Ostrowite lubuskie Odra 387,6 28,5 3a LFI-CEN 2015 PLLW10362 Wędromierz lubuskie Odra 73,8 11,8 3a LFI-CEN 2015 PLLW10377 Bukowieckie lubuskie Odra 103,3 3,6 3b LFI-CEN 2015 PLLW10002 Sławskie lubuskie Odra 817,3 12,3 3b LFI-CEN 2015 PLLW10353 Wielkie lubuskie Odra 188,8 3,7 3b LFI-CEN 2015 PLLW30019 Jemieliste podlaskie Niemen 58,8 32,2 5a LFI+ 2013 PLLW30588 Boczne podlaskie Pregoła 58,3 33,5 5a LFI+ 2013 PLLW30585 Krzywe Filipowskie podlaskie Pregoła 51,3 21,3 6a LFI+ 2013 PLLW30579 Wiżajny podlaskie Pregoła 293,1 5,3 6b LFI-CEN 2013 PLLW30052 Rajgrodzkie podlaskie Wisła 1503,2 52,0 6a LFI+ 2014 PLLW30619 Długie Wigierskie podlaskie Niemen 80,0 14,8 5a LFI-CEN 2014 PLLW30060 Dręstwo podlaskie Wisła 504,2 25,0 6a LFI-CEN 2014 PLLW30634 Gremzdel podlaskie Niemen 59,3 10,0 6b LFI-CEN 2014 PLLW30646 Białe podlaskie Niemen 78,2 15,1 5a LFI+ 2015 PLLW30031 Necko podlaskie Wisła 400,0 25,0 6a LFI+ 2015 PLLW30037 Sajno podlaskie Wisła 522,5 27,0 6a LFI+ 2015 PLLW30034 Białe podlaskie Wisła 476,6 30,0 5a LFI-CEN 2015 PLLW30685 Zelwa podlaskie Niemen 103,7 12,3 5a LFI-CEN 2015 PLLW30670 Pomorze podlaskie Niemen 295,4 23,5 6a LFI-CEN 2015 PLLW30038 Kolno podlaskie Wisła 265,6 2,0 6b LFI-CEN 2015 PLLW20970 Glinno pomorskie Wisła 60,0 24,0 1a LFI-CEN 2013 PLLW20313 Borzyszkowskie pomorskie Wisła 101,2 31,0 2a LFI-CEN 2013 PLLW20346 Studzienickie pomorskie Wisła 215,5 17,1 2a LFI-CEN 2013 PLLW20772 Zajezierskie pomorskie Wisła 50,1 24,6 2a LFI-CEN 2013 16

PLLW20349 Kielsk pomorskie Wisła 143,2 23,3 3a LFI-CEN 2013 PLLW20734 Klasztorne Duże pomorskie Wisła 57,5 8,5 3a LFI-CEN 2013 PLLW10555 Urzędowe pomorskie Odra 72,8 16,9 3a LFI-CEN 2013 PLLW20469 Schodno pomorskie Wisła 50,2 5,2 3b LFI-CEN 2013 PLLW20647 Wierzysko pomorskie Wisła 57,5 7,6 3b LFI-CEN 2013 PLLW21045 Łebsko pomorskie Wisła 7140,0 6,3 4 LFI+ 2014 PLLW21047 Sarbsko pomorskie Wisła 651,7 3,2 4 LFI-CEN 2014 PLLW20987 Boruja Duża pomorskie Wisła 65,1 10,3 1a LFI-CEN 2014 PLLW20967 Mausz pomorskie Wisła 386,4 45,0 2a LFI-CEN 2014 PLLW20299 Ostrowite pomorskie Wisła 280,7 43,0 2a LFI-CEN 2014 PLLW20527 Ocypel Wielki pomorskie Wisła 114,0 40,0 3a LFI-CEN 2014 PLLW21034 Sianowskie pomorskie Wisła 71,0 15,6 3a LFI-CEN 2014 PLLW20510 Skąpe pomorskie Wisła 132,2 20,1 3a LFI-CEN 2014 PLLW21000 Skotawsko Wielkie pomorskie Wisła 80,0 8,4 3a LFI-CEN 2014 PLLW20962 Węgorzyno pomorskie Wisła 124,2 14,0 3a LFI-CEN 2014 PLLW20290 Charzykowskie pomorskie Wisła 1363,8 30,5 3a LFI+ 2015 PLLW20500 Wdzydze Północne pomorskie Wisła 536,8 18,8 3a LFI+ 2015 PLLW20926 Skąpe pomorskie Wisła 64,1 28,2 1a LFI-CEN 2015 PLLW21008 Jasień Południowy pomorskie Wisła 336,7 22,6 2a LFI-CEN 2015 PLLW21043 Kozie pomorskie Wisła 103,0 16,9 2a LFI-CEN 2015 PLLW20715 Raduńskie Dolne pomorskie Wisła 737,2 35,4 2a LFI-CEN 2015 PLLW20257 Głebokie pomorskie Wisła 138,9 21,9 3a LFI-CEN 2015 PLLW20711 Godziszewskie pomorskie Wisła 169,4 17,2 3a LFI-CEN 2015 PLLW21009 Jasień Północny pomorskie Wisła 241,6 32,2 3a LFI-CEN 2015 PLLW20522 Kałębie pomorskie Wisła 466,3 6,4 3b LFI-CEN 2015 PLLW90084 Modła pomorskie Odra 61,9 1,1 3b LFI-CEN 2015 PLLW20134 Dąbrowa Wielka warmińsko-mazurskie Wisła 615,1 34,7 2a LFI+ 2013 PLLW30557 Krzywa Kuta warmińsko-mazurskie Pregoła 131,2 26,5 5a LFI+ 2013 PLLW30179 Nidzkie warmińsko-mazurskie Wisła 1818,0 23,7 5a LFI+ 2013 PLLW30390 Pluszne warmińsko-mazurskie Pregoła 903,3 52,0 5a LFI+ 2013 PLLW30314 Świętajno warmińsko-mazurskie Wisła 213,2 29,5 5a LFI+ 2013 17

PLLW30185 Bełdany warmińsko-mazurskie Wisła 940,6 46,0 6a LFI+ 2013 PLLW30146 Buwełno warmińsko-mazurskie Wisła 360,3 49,1 6a LFI+ 2013 PLLW30487 Czos warmińsko-mazurskie Pregoła 279,1 42,6 6a LFI+ 2013 PLLW30338 Isąg warmińsko-mazurskie Wisła 395,7 54,5 6a LFI+ 2013 PLLW30545 Święcajty warmińsko-mazurskie Pregoła 869,4 28,0 6a LFI+ 2013 PLLW30324 Wałpusz warmińsko-mazurskie Wisła 436,9 10,3 6b LFI+ 2013 PLLW20174 Skarlińskie warmińsko-mazurskie Wisła 293,8 15,1 3a LFI-CEN 2013 PLLW20779 Drużno warmińsko-mazurskie Wisła 1446,0 3,0 3b LFI-CEN 2013 PLLW20151 Hartowieckie warmińsko-mazurskie Wisła 69,6 5,2 3b LFI-CEN 2013 PLLW30272 Dybowskie warmińsko-mazurskie Wisła 141,7 17,3 6a LFI-CEN 2013 PLLW30472 Blanki warmińsko-mazurskie Pregoła 440,1 8,4 6b LFI-CEN 2013 PLLW30452 Kiermas warmińsko-mazurskie Pregoła 69,2 9,3 6b LFI-CEN 2013 PLLW20116 Jeziorak Duży warmińsko-mazurskie Wisła 3219,4 12,0 3a LFI+ 2014 PLLW30205 Babięty Wielkie warmińsko-mazurskie Wisła 250,4 65,0 5a LFI+ 2014 PLLW30552 Gołdopiwo warmińsko-mazurskie Pregoła 862,5 26,9 5a LFI+ 2014 PLLW30551 Kruklin warmińsko-mazurskie Pregoła 356,4 25,1 6a LFI+ 2014 PLLW30168 Majcz Wielki warmińsko-mazurskie Wisła 163,5 16,4 6a LFI+ 2014 PLLW30219 Mokre warmińsko-mazurskie Wisła 841,0 51,0 6a LFI+ 2014 PLLW30046 Oleckie Małe warmińsko-mazurskie Wisła 220,8 38,3 6a LFI+ 2014 PLLW30224 Kołowin warmińsko-mazurskie Wisła 78,2 7,2 6b LFI+ 2014 PLLW30560 Pozezdrze warmińsko-mazurskie Pregoła 122,5 4,0 6b LFI+ 2014 PLLW20575 Karaś warmińsko-mazurskie Wisła 423,3 2,8 3b LFI-CEN 2014 PLLW30329 Kownatki warmińsko-mazurskie Wisła 215,5 31,0 5a LFI-CEN 2014 PLLW30447 Skanda warmińsko-mazurskie Pregoła 51,1 12,0 5a LFI-CEN 2014 PLLW30104 Rekąty warmińsko-mazurskie Wisła 53,4 5,5 6b LFI-CEN 2014 PLLW30110 Przytulskie warmińsko-mazurskie Wisła 193,9 19,0 5a LFI+ 2015 PLLW30446 Purdy warmińsko-mazurskie Pregoła 86,6 31,6 5a LFI+ 2015 PLLW30441 Kośno warmińsko-mazurskie Pregoła 551,9 44,5 6a LFI+ 2015 PLLW30548 Sołtmany warmińsko-mazurskie Pregoła 180,0 12,5 6a LFI+ 2015 PLLW30402 Ukiel warmińsko-mazurskie Pregoła 412,0 43,0 6a LFI+ 2015 PLLW30576 Gołdap warmińsko-mazurskie Pregoła 149,0 10,9 6b LFI+ 2015 18

PLLW20150 Kiełpińskie warmińsko-mazurskie Wisła 60,8 11,0 3a LFI-CEN 2015 PLLW20175 Wielkie Partęczyny warmińsko-mazurskie Wisła 323,9 28,5 3a LFI-CEN 2015 PLLW20566 Gardzień warmińsko-mazurskie Wisła 85,5 2,1 3b LFI-CEN 2015 PLLW30465 Luterskie warmińsko-mazurskie Pregoła 691,1 20,7 5a LFI-CEN 2015 PLLW30408 Jełmuń warmińsko-mazurskie Pregoła 131,4 7,5 5b LFI-CEN 2015 PLLW30467 Ławki warmińsko-mazurskie Pregoła 100,8 8,6 6b LFI-CEN 2015 PLLW30235 Łuknajno warmińsko-mazurskie Wisła 680,0 3,0 6b LFI-CEN 2015 PLLW30412 Stryjewskie warmińsko-mazurskie Pregoła 67,5 6,2 6b LFI-CEN 2015 PLLW30362 Tauty warmińsko-mazurskie Wisła 83,8 4,7 6b LFI-CEN 2015 PLLW10391 Lubotyń wielkopolskie Odra 105,5 12,7 2a LFI+ 2013 PLLW10113 Łoniewskie wielkopolskie Odra 102,0 5,4 3b LFI+ 2013 PLLW10090 Pątnowskie wielkopolskie Odra 282,6 5,5 3b LFI+ 2013 PLLW10141 Góreckie wielkopolskie Odra 104,2 17,3 2a LFI-CEN 2013 PLLW10124 Cichowo wielkopolskie Odra 108,2 18,2 3a LFI-CEN 2013 PLLW10858 Białe wielkopolskie Odra 108,8 2,7 3b LFI-CEN 2013 PLLW10857 Kruteckie wielkopolskie Odra 71,2 2,0 3b LFI-CEN 2013 PLLW10133 Strykowskie wielkopolskie Odra 305,3 7,7 3b LFI-CEN 2013 PLLW10232 Kłeckie wielkopolskie Odra 178,9 12,5 3a LFI+ 2014 PLLW10394 Skulska Wieś wielkopolskie Odra 124,3 17,3 3a LFI+ 2014 PLLW10274 Białokoskie wielkopolskie Odra 145,9 31,4 2a LFI-CEN 2014 PLLW10227 Kaliszańskie wielkopolskie Odra 297,2 26,9 2a LFI-CEN 2014 PLLW10276 Wielkie wielkopolskie Odra 260,8 30,1 2a LFI-CEN 2014 PLLW10317 Tuczno wielkopolskie Odra 51,9 37,8 3a LFI-CEN 2014 PLLW10390 Brdowskie wielkopolskie Odra 198,2 5,0 3b LFI-CEN 2014 PLLW10215 Czeszewskie wielkopolskie Odra 148,3 8,3 3b LFI-CEN 2014 PLLW10286 Kubek wielkopolskie Odra 69,0 3,8 3b LFI-CEN 2014 PLLW10285 Lutomskie wielkopolskie Odra 172,7 15,0 3a LFI+ 2015 PLLW10089 Mikorzyńskie wielkopolskie Odra 251,8 36,5 3a LFI+ 2015 PLLW10346 Kuźnickie wielkopolskie Odra 75,7 13,2 2a LFI-CEN 2015 PLLW10102 Powidzkie wielkopolskie Odra 1035,9 45,4 2a LFI-CEN 2015 PLLW10653 Borówno wielkopolskie Odra 207,7 18,5 3a LFI-CEN 2015 19

PLLW10662 Wapieńskie (Wapińskie) wielkopolskie Odra 85,4 8,3 3a LFI-CEN 2015 PLLW10258 Bytyńskie wielkopolskie Odra 308,8 7,0 3b LFI-CEN 2015 PLLW10259 Pamiątkowskie wielkopolskie Odra 76,1 4,9 3b LFI-CEN 2015 PLLW10101 Powidzkie Małe wielkopolskie Odra 51,0 7,5 3b LFI-CEN 2015 PLLW10579 Komorze zachodniopomorskie Odra 416,7 34,7 2a LFI+ 2013 PLLW10846 Szczuczarz zachodniopomorskie Odra 138,2 17,4 2a LFI+ 2013 PLLW10774 Tuczno zachodniopomorskie Odra 128,9 20,2 3a LFI+ 2013 PLLW20950 Kopań zachodniopomorskie Odra 789,7 3,9 4 LFI-CEN 2013 PLLW20902 Nicemino zachodniopomorskie Odra 103,4 7,9 1b LFI-CEN 2013 PLLW11051 Ińsko zachodniopomorskie Odra 486,6 41,7 2a LFI-CEN 2013 PLLW10934 Lipiańskie Północne zachodniopomorskie Odra 154,5 15,9 2a LFI-CEN 2013 PLLW10518 Studnica zachodniopomorskie Odra 101,7 24,9 3a LFI-CEN 2013 PLLW20790 Lechickie zachodniopomorskie Odra 71,7 3,2 3b LFI-CEN 2013 PLLW10999 Ostrów zachodniopomorskie Odra 80,2 10,1 3b LFI-CEN 2013 PLLW20793 Przybiernowskie zachodniopomorskie Odra 88,9 5,3 3b LFI-CEN 2013 PLLW10983 Morzycko zachodniopomorskie Odra 342,7 60,0 2a LFI-CEN 2014 PLLW10527 Spore zachodniopomorskie Odra 90,0 7,4 2b LFI-CEN 2014 PLLW10936 Będzin zachodniopomorskie Odra 139,6 15,4 3a LFI-CEN 2014 PLLW10738 Giżno zachodniopomorskie Odra 63,3 26,3 3a LFI-CEN 2014 PLLW10946 Myśliborskie zachodniopomorskie Odra 617,7 22,3 3a LFI-CEN 2014 PLLW11072 Sierakowo zachodniopomorskie Odra 64,8 11,7 3a LFI-CEN 2014 PLLW10750 Szerokie zachodniopomorskie Odra 75,1 14,8 3a LFI-CEN 2014 PLLW11041 Będgoszcz zachodniopomorskie Odra 264,3 13,0 3b LFI-CEN 2014 PLLW10627 Drzewoszewskie zachodniopomorskie Odra 61,2 8,6 3b LFI-CEN 2014 PLLW20832 Klępnicko zachodniopomorskie Odra 59,8 4,5 3b LFI-CEN 2014 PLLW10528 Wielimie zachodniopomorskie Odra 1754,6 5,5 3b LFI-CEN 2014 PLLW10726 Wielkie Dąbie zachodniopomorskie Odra 93,6 10,5 3b LFI-CEN 2014 PLLW10684 Drawsko zachodniopomorskie Odra 1781,5 79,7 2a LFI+ 2015 PLLW20845 Bucierz zachodniopomorskie Odra 150,2 29,1 3a LFI+ 2015 PLLW10828 Piaseczno zachodniopomorskie Odra 77,7 15,7 1a LFI-CEN 2015 PLLW10594 Śmiadowo zachodniopomorskie Odra 129,9 15,0 1a LFI-CEN 2015 20

PLLW10797 Chłopowo zachodniopomorskie Odra 72,5 27,9 2a LFI-CEN 2015 PLLW11089 Gardzko zachodniopomorskie Odra 70,5 14,8 2a LFI-CEN 2015 PLLW11034 Miedwie zachodniopomorskie Odra 3527,0 43,8 2a LFI-CEN 2015 PLLW20854 Woświn (Woswin) zachodniopomorskie Odra 809,7 28,1 2a LFI-CEN 2015 PLLW20943 Łętowskie zachodniopomorskie Odra 402,0 18,7 3a LFI-CEN 2015 PLLW10954 Sitno Wielkie zachodniopomorskie Odra 186,0 9,2 3a LFI-CEN 2015 PLLW20909 Lubiatowo Północne zachodniopomorskie Odra 176,0 2,4 3b LFI-CEN 2015 PLLW20817 Oparzno zachodniopomorskie Odra 55,0 3,3 3b LFI-CEN 2015 21

Najwięcej przewidzianych do monitoringu jezior znajduje się w województwach o największej liczbie jezior: w kujawsko-pomorskim (47), warmińsko-mazurskim (45), lubuskim (40) i zachodniopomorskim (35). Niewielką liczbę jezior przewidziano do monitoringu w województwie lubelskim (10), a w województwie mazowieckim nie planuje się prowadzenia monitoringu jezior w ogóle. Spośród 248 jezior przedstawionych przez GIOŚ, tylko 58 jezior posiada w bazie IRS dane o komercyjnych odłowach ryb z lat 2001-2010, które, po ich uzupełnieniu o dane z kolejnych lat, pozwolą na ocenę stanu ekologicznego przy użyciu LFI+ (Tabela A.2.3.2.). Ponadto, metodą LFI-CEN, będzie można ocenić dziewięć jezior reperowych (Morzycko, Jasień Południowy, Jasień Północny, Tarnowskie Duże, Borzymowskie, Chełmżyńskie, Stelchno, Długie Wigierskie, Gremzdel). Na tych dziewięciu jeziorach zebrano już, w latach 2011-2012, próby ichtiofauny prowadząc połowy ryb przy użyciu zestawów sieci nordyckich, zgodnie z normą EN 14757. Tabela A.2.3.2. Liczba jezior ogółem przewidzianych przez GIOŚ do monitoringu diagnostycznego i liczba jezior w bazie IRS, dla których dostępne są dane o komercyjnych połowach rybackich z lat 2001-2010 Województwo Liczba jezior przewidzianych do monitoringu Liczba jezior z danymi o komercyjnych odłowach rybackich (szt.) (szt.) Kujawsko-pomorskie 47 5 Lubelskie 10 0 Lubuskie 40 5 Mazowieckie 0 0 Podlaskie 15 7 Pomorskie 30 3 Warmińsko-mazurskie 45 26 Wielkopolskie 26 7 Zachodniopomorskie 35 5 Razem 248 58 Liczba jezior z danymi o komercyjnych odłowach ryb, w poszczególnych województwach jest bardzo zróżnicowana (Tabela A.2.3.2.). Najwięcej przewidzianych do 22

monitoringu jezior z danymi rybackimi znajduje się w województwie warmińsko-mazurskim (26). W województwie lubelskim, żadne jezioro nie posiada danych rybackich. W innych województwach, dane rybackie posiada 3-7 jezior. Na 181 jeziorach, dla których nie ma żadnych danych rybackich, należałoby przeprowadzić połowy ryb przy użyciu zestawów sieci nordyckich, zgodnie z normą EN 14757, jednak, ze względu na bardzo dużą pracochłonność tej metody jest to niemożliwe. Spośród 181 jezior nieposiadających danych rybackich, 107 jezior to jeziora stratyfikowane, a 74 niestratyfikowane. Odłowienie jednego jeziora stratyfikowanego zajmuje przeciętnie 5 dni połowowych (Tabela A.2.3.3.), a odłowienie 107 jezior zajęłoby 535 dni. Odłowienie jednego jeziora niestratyfikowanego zajmuje 2 dni połowowe (Tabela A.2.3.3.), a odłowienie 74 jezior -.148 dni połowowych. Przeprowadzenie połowów na wszystkich jeziorach zajęłoby jednej ekipie 683 dni. Tabela A.2.3.3. Pracochłonność * zbierania prób ichtiofauny, zgodnie normą EN 14757 Typ jeziora przyjęty na potrzeby monitoringu Średnia powierzchnia jeziora (ha) Średnia maksymalna głębokość jeziora (m) Liczba wontonów dennych na jedno jezioro (szt.) Liczba wontonów pelagicznych na jedno jezioro (szt.) Wydajność jednej ekipy połowowej (wontonów/dobę) Ilość dni połowów jednej ekipy połowowej na jedno jezioro Stratyfikowany 205 22 40 4 10 5 Niestratyfikowany 192 6 16 1 10 2 * - pracochłonność wyliczono dla jednej ekipy połowowej, liczącej 7 osób. Podane liczby uwzględniają jedynie samo prowadzenie połowów przy użyciu wontonów, według zaleceń normy EN14757, i nie uwzględniają żadnych prac dodatkowych, takich jak opracowywanie zebranego materiału i wykonanie oceny stanu ekologicznego. A.2.3.1. Dobór jezior do monitoringu diagnostycznego w latach 2013-2015 Ramowa Dyrektywa Wodna zaleca badanie ichtiofauny jezior raz na 3 lata, na wystarczającej do oceny dorzeczy ilości jezior. Należy więc wybrać taką ilość jezior, która 23

będzie możliwa do zbadania i jednocześnie będzie reprezentatywna dla poszczególnych dorzeczy. W tabeli A.2.3.1.1. przedstawiono liczbę jezior przewidzianych do monitoringu, posiadających dane rybackie, z podziałem na dorzecza. Tabela A.2.3.1.1. Liczba jezior ogółem przewidzianych przez GIOŚ do monitoringu diagnostycznego w latach 2013 2015 i liczba jezior w bazie IRS, w poszczególnych dorzeczach, dla których dostępne są dane o komercyjnych połowach rybackich z lat 2001-2010 Dorzecze Liczba jezior przewidzianych do monitoringu Liczba jezior z danymi o komercyjnych odłowach rybackich (szt) (szt) Niemen 6 2 Pregoła 22 14 Wisła 108 22 Odra 112 20 Razem 248 58 Analizując tabelę A.2.3.1.1. można stwierdzić, że dobrą reprezentatywność monitoringu ichtiofauny jezior metodą LFI+ można uzyskać dla jezior z dorzecza Pregoły, nieco słabszą - dla jezior z dorzecza Niemna oraz słabą - dla pozostałych dorzeczy. W dorzeczach ze słabą reprezentatywnością monitoringu niezbędne są połowy ryb przy użyciu zestawów sieci nordyckich, zgodnie z normą EN 14757. Liczba jezior odłowionych i ocenionych uzależniona będzie, przede wszystkim, od możliwości finansowych zleceniodawców oraz możliwości technicznych przyszłych wykonawców. 24