Robocze spotkanie dyrektorów jednostek doradztwa rolniczego w Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Krakowie ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA W REGIONACH Dyskusja na temat przygotowania programów rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa województwa do 2030 Wanda Klepacka Z-ca Dyrektora DSAR MRiRW Warszawa, 24 maja 2017 r.
DOTYCHCZASOWE PRACE wydarzenia, spotkania, ustalenia 27 kwietnia Spotkanie Ministra z udziałem przedstawicieli Wojewodów i ODR w MRiRW 28 kwietnia 4 maja 5 maja 9 maja 19 maja Pismo Ministra RiRW do Wojewodów ws. powołania Zespołów analizujących szanse i zagrożenia oraz potencjalne kierunki rozwoju obszarów wiejskich w województwach. Propozycja, aby Przewodniczącym Zespołu był Dyrektor WODR, a jego zastępcą przedstawiciel Wojewody Wyznaczenie terminu powołania Zespołów na koniec maja 2017r. Korespondencja elektroniczna z ODR ws. pisma do Wojewodów i materiału przesłanego po spotkaniu w dn. 27 kwietnia br. Prośba o wskazanie roboczych adresów e-mail Do MRiRW wpływa dokument "Aktualizacja strategii rozwoju wynikająca z przyjętej przez Radę ministrów w dniu 14 lutego 2017 r. Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) Zmieniony harmonogram aktualizacji strategii (maj 2017 r. - grudzień 2018 r.) Korespondencja elektroniczna z ODR i Wojewodami wydłużenie terminu pierwszych etapów prac Zespołów analizujących szanse i zagrożenia oraz potencjalne kierunki rozwoju obszarów wiejskich w województwach z czerwca na wrzesień 2017r.; Propozycja składu Zespołów i terminu na ich powołanie Korespondencja elektroniczna z ODR i Wojewodami ws. podsumowania propozycji prac Zespołów (propozycja rozwiązań MRiRW) i przesłanie adresów baz danych
PODSTAWY PRAWNE dokumentu USTAWA z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2016r. poz. 383 j.t.) Politykę rozwoju prowadzą (Art. 3.): 1) Rada Ministrów; 2) samorząd województwa; 2a) związki metropolitalne; 3) samorząd powiatowy i gminny. Trwają prace nad zmianami w ustawie Politykę rozwoju prowadzi się na podstawie (Art. 4. 1.): strategii rozwoju, programów i dokumentów programowych. Strategiami rozwoju są (Art. 9.): 1) długookresowa strategia rozwoju kraju; 2) średniookresowa strategia rozwoju kraju; 3) inne strategie rozwoju.
PODSTAWY PRAWNE dokumentu i umiejscowienia Zespołu USTAWA z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2016r. poz. 383 j.t.) Strategiami rozwoju odnoszącymi się do regionów są w szczególności (Art. 14a. 1.): 1) krajowa strategia rozwoju regionalnego; 2) strategia ponadregionalna; Każde z województw ma obecnie własną strategię 3) strategia rozwoju województwa, o której mowa w art. 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. USTAWA z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2016r., poz. 486 j.t. ):. Samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa Samorząd województwa, przy formułowaniu strategii rozwoju województwa i realizacji polityki jego rozwoju, współpracuje w szczególności z (Art. 12. 1.) administracją rządową, szczególnie z wojewodą; Umiejscowienie Zespołu
PODSTAWY PRAWNE powołania i prac Zespołu USTAWA z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r. poz. 525) Organ powołujący Zespół (Art. 17.): Wojewoda, w celu realizacji powierzonych mu zadań, wydaje zarządzenia. Zadania Wojewody (Art. 22): Zarządzenie i Przewodniczący Zespołu Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w szczególności: 1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań;( ) 5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa; 6) wykonuje inne zadania określone w odrębnych ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i Prezesa Rady Ministrów.
CEL PRAC ZESPOŁÓW założenia (nie zgłaszano tu uwag) Celem prac jest określenie rdzennych potencjałów oraz identyfikacja potrzeb rozwojowych obszarów wiejskich i sektora rolno-spożywczego w poszczególnych województwach. Dokument będący wynikiem ww. prac będzie: Doprecyzowanie na dalszym etapie prac przekazany jako wkład do opracowywania nowych lub aktualizacji obecnych Strategii rozwoju danego województwa. w zależności od tempa prac może być wykorzystany w opisie wymiaru terytorialnego Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2030, Paktu dla obszarów wiejskich oraz programów współfinansowanych ze środków UE na następny okres programowania (2021-2027). prace nad nim pozwolą w większym stopniu włączyć społeczności lokalne i regionalne w dyskusję o przyszłości i oczekiwaniach Polaków odnośnie realizacji polityki krajowej, regionalnej i unijnej (w tym po 2020r.)
TREŚĆ I UKŁAD DOKUMENTU część diagnostyczna (częściowo doprecyzowana) Opis sytuacji społeczno-gospodarczej obszarów wiejskich województwa z analizą sytuacji pod kątem mocnych i słabych stron. Oparta m.in. na analizie danych statystycznych oraz obowiązujących lub tworzonych dokumentów strategicznych i programowych (np. strategii wojewódzkich). Analizy SWOT, określenie potrzeb i potencjałów rozwojowych obszarów wiejskich i rolnictwa ze szczególnym uwzględnieniem trendów dotyczących strategicznych sektorów określonych w SOR; Opisanie obszarów wiejskich w ujęciu geograficznym (pod kątem głównych funkcji gospodarczych np. obszary rolnicze; pod kątem stopnia urbanizacji np. obszary osadnictwa wiejskiego, obszary osadnictwa podmiejskiego wokół małych i średnich miast, obszary osadnictwa metropolitalnego wchodzące w skład metropolii, aglomeracji miejskich; opisanie obszarów wchodzących w powiązany warunkami lub funkcjami z terenami z sąsiednich obszarów/ województw; wskazanie spójności między obszarami i wzajemnych powiązań społeczno-środowiskowo-gospodarczych). Prognoza trendów rozwojowych do 2030r.
TREŚĆ I UKŁAD DOKUMENTU część planistyczna (nie przedstawiano uwag) Kierunki interwencji, działania, priorytety rozwoju obszarów wiejskich województwa, w tym rolnictwa. Lista priorytetowych projektów koniecznych do podjęcia na obszarach wiejskich województwa wraz z oszacowaniem: wymiaru ilościowego, geograficznego, finansowego (z wyszczególnieniem ile powinien wynosić wkład własny % jeśli projekt ma być objęty pomocą w ramach środków publicznych) oraz horyzontu czasowego. w zależności od rodzaju beneficjenta wsparcia publicznego W przypadku zidentyfikowania barier dla projektów przedstawienie niezbędnych zmian systemowych/organizacyjnych/ prawnych.
PRACE ZESPOŁU założenia organizacyjne po uzgodnieniach jeśli Wojewoda posiada powołany przez siebie Zespół, który mógłby realizować zadania stawiane przed Zespołem analizującym szanse i zagrożenia oraz potencjalne kierunki rozwoju obszarów wiejskich w województwach, to nie ma konieczności powoływania kolejnego Zespołu. Należy jednak zapewnić aby zgodnie z przyjętym założeniem w Zespole był reprezentowany Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego kierujący pracami merytorycznymi Zespołu (oraz jak zaproponowano w jednej z opinii: miał bezpośredni i realny udział w przeprowadzeniu merytorycznej analizy szans, zagrożeń oraz oceny potencjalnych kierunków rozwoju obszarów wiejskich); jeśli przedstawiona lista kandydatów do zespołu jest zbyt obszerna (niektórzy zgłaszali wątpliwość co do potrzeby włączenia do grona członków Zespołu przedstawicieli wyznaczonych przez Radę Działalności Pożytku Publicznego) lub niepełna (proponowano dodanie m.in. przedstawiciela Forum rolniczego, czy też związków branżowych, regionalnych oddziałów KRUS, WFOŚIGW, Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego) można ją dostosować do własnych oczekiwań i oceny efektywności pracy Zespołu; termin powołania Zespołów zostaje przesunięty do 12 czerwca br.;
PRACE ZESPOŁU założenia organizacyjne po uzgodnieniach nie ma przeciwskazań aby, jeśli uznają Państwo za uzasadnione z punktu widzenia lepszej organizacji prac i oczekiwanych efektów, rozdzielić prace między dwa podmioty: Zespół, który miałby zawężony skład i formalnie pisałby dokument oraz dodatkowe szersze grono, które miałoby jedynie charakter opiniujący. Przy czym należy w takim przypadku rozważyć na ile takie rozwiązanie nie rodzi ryzyka, o jakim była mowa w jednej z opinii, że możliwość zapraszania do Zespołu przedstawicieli różnych podmiotów, w tym także przedstawicieli instytucji związanych ściśle z rolnictwem w charakterze zaproszonych gości stwarza poważne zagrożenie, że wypracowane opinie, oceny i prognozy będą posiadały tylko pobieżny charakter, sprzeczny z oczekiwaniami MRIRW, gdyż okresowo zapraszani uczestnicy nie będą utożsamiali się z powołanym Zespołem; kwestia powołania konkretnych podmiotów do Zespołu powinna być przedmiotem uzgodnienia między Wojewodą, a Dyrektorem ODR. Istnieje również możliwość aby Dyrektorzy ODR decyzję o gronie zaproszonych pozostałych członków Zespołu pozostawili wyłącznie w gestii Wojewodów (jeśli tak uzgodnią obie strony); Przewodniczącym Zespołu powinien być przedstawiciel Wojewody (V-ce Wojewoda), aby Zespół miał stosowną rangę. Takie rozwiązanie nie wyklucza możliwości ustanowienia funkcji współprzewodniczącego z ODR.
PRACE ZESPOŁU założenia organizacyjne po uzgodnieniach MRiRW nie przeznaczy Wojewodom ani ODR-om dodatkowych środków na realizację zadania. Koszt udziału poszczególnych członków Zespołów w pracach pokrywa jednostka delegująca ich do prac w Zespole. Wojewodowie zapewniają pokrycie kosztów prowadzenia sekretariatu, zapewniają miejsca spotkania Zespołu itp. Spotkania mogą się odbywać również w siedzibach pozostałych członków Zespołu jeśli taka będzie Państwa decyzja i okoliczności. Ze środków MRiRW będących w dyspozycji DSAR istnieje możliwość sfinansowania ekspertyzy (uwzględniającej zróżnicowanie wybranego zagadnienia wg województw), jeśli zajdzie taka potrzeba. Prace Zespołu powinny zakończyć się opracowaniem dokumentu. W zależności od przyjętych rozwiązań informacje o tym kto go fizycznie sporządza (proponowano ODR) i w jakim trybie ma być on przyjęty (np. po przez głosowanie większościowe na posiedzeniu Zespołu) mogą Państwo określić np. w Regulaminie prac Zespołu. Wyznaczenie sekretarza jest decyzją Wojewody lub osoby przez Wojewodę upoważnionej (można np. zapisać w zarządzeniu o powołaniu zespołu o ile takie będzie wydawane, że dyrektor komórki organizacyjnej wskazanej do obsługi Zespołu wyznacza za zgodą Wojewody sekretarza zespołu);
PRACE ZESPOŁU zmiany w harmonogramie L.p. Zakres prac Termin wykonania 1. Proces powoływania Zespołów maj 2017r. - grudzień 2018r. 1.1. zaproszenie do uczestnictwa w pracach zespołów Do końca maja 2017 r. 1.2. formalne powołanie i zatwierdzenie składu zespołów Do 12 czerwca 2017r. 2. Prace nad projektami częścią diagnostyczną czerwiec 2017r. - marzec 2018r. 2.1. projekt diagnozy, analizy SWOT, określenie potrzeb i potencjałów rozwojowych Do końca września 2017 r. 2.2. Określenie typów obszarów wiejskich w ujęciu geograficznym Do końca października 2017r. 2.3. Opracowanie prognozy trendów rozwojowych Do końca listopada 2017r. 2.4. Ewentualne konsultacje projektu części diagnostycznej i opracowanie jej końcowej wersji Do końca marca 2017r. 3. Prace nad projektami i częścią strategiczną kwiecień - lipiec 2018r. 3.1. Opracowanie celów i kierunków interwencji/ priorytetów/ działań Programu Do połowy maja 2018r. 3.2. Opracowanie listy i opisów priorytetowych projektów Programu Do końca czerwca 2018r. 3.3. Ewentualne konsultacje publiczne i opracowanie końcowej wersji części strategicznej Do końca sierpnia 2018r. 4. Przyjęcie Programów Wrzesień 2018r. Projekt SZRWRiR na KK ds. PR w grudniu 2017r.
PRACE ZESPOŁU powiązanie z harmonogramem prac aktualizacji strategii L.p. Zakres prac Termin wykonania 1. Proces aktualizacji dotychczasowych strategii maj 2017 r. - grudzień 2018 r. 1.1. Powołanie i ustalenie składu zespołów międzyresortowych ds. maj 2017 r. aktualizacji i monitorowania strategii przy KKPR 1.2. Prace nad przygotowaniem wstępnych projektów strategii maj grudzień 2017 r. 1.3. Przygotowanie i prezentacja na KK PR zakresów tematycznych czerwiec 2017 r. poszczególnych strategii (koordynatorzy) 1.4. Przygotowanie wstępnych projektów strategii i prezentacja na grudzień 2017 r. KKPR (koordynatorzy) 1.5. Ewaluacja ex-ante strategii (ewaluacja uczestnicząca) czerwiec 2017 r. - wrzesień 2018 r. przygotowanie dokumentacji, wybór wykonawcy, przeprowadzenie ewaluacji, raport końcowy (MR) 1.6. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko określenie zakresu prognozy oddziaływania na środowisko, przygotowanie dokumentacji, wybór wykonawcy, przygotowanie i konsultacje projektu prognozy (koordynatorzy) grudzień 2017 r. wrzesień 2018 r. 1.7. Konsultacje społeczne projektów strategii czerwiec sierpień 2018 r. 1.8. Przygotowanie projektów strategii po konsultacjach społecznych wrzesień 2018 r. 1.9. Przedłożenie dokumentów na komitety RM oraz Radę Ministrów październik - grudzień 2018 r. (koordynatorzy) 2. Prace nad projektami strategicznymi praca ciągła 3. Przygotowanie w ramach danego obszaru tematycznego przygotowywanej strategii kluczowych zadań dla poszczególnych podmiotów wraz z ramowym harmonogramem ich realizacji i ich prezentacja na KKPR (koordynatorzy) grudzień 2017 r. 4. Monitoring strategii i projektów strategicznych praca ciągła Już z uwzględnieniem wyników prac nad diagnozami regionalnymi
Kontakt: Marcin Zieliński Naczelnik Wydziału Strategii Rozwoju: Tel. 22 623 22 15 E-mail: marcin.zielinski@minrol.gov.pl Wanda Klepacka - Z-ca DSAR: Tel. 22 623 25 89 E-mail: wanda.klepacka@minrol.gov.pl Sekretariat DSAR i zespół pracujący nad aktualizacją strategii: Tel. 22 623 18 44 E-mail: strategia@minrol.gov.pl