NOWE TECHNOLOGIE Wtorki7:3-9: Sala Duża Doświadczalna IBM Nowe technologie Jacek.Szczytko@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szczytko/nt Google: Jacek Szczytko Login: student Hasło: ****** Nowe technologie http://www.fuw.edu.pl/~szczytko/nt Zadania Studenckie Do zaliczenia wykładu wymagana będzie obecność na co najmniej zajęciach oraz KRÓTKIE sprawozdanie: Tematy sprawozdań zegarek, komputer, komórka, TV, Hi-Fi, samochód, dom za -2-3 lat co by było fajnie mieć (wehikuł czasu? tanie źródło energii? antygrawitację? działko na komary?...) co by warto zmniejszyć (powiększyć) i dlaczego? interface człowiek-maszyna za kilkanaście lat. pilot do TV przyszłości rozrywka w następnych dekadach problemy świadomych maszyn i ich relacje z ludźmi kuchnia przyszłości usługi sieciowe wyzwania technologii krzemowej (litografii, processingu, testow itp) synergie (czyli łączenie produktow/modeli): procesor+pamięć+video+..., komorka+komputer+palm+... drukarka+kopiarka+fax+..., TV+DVD+konsola+... nośniki danych łączność i lokalizacja id karty - uniwersalny dowód osobisty/prawo jazdy/karta płatnicza/i co jeszcze? zagrożenia prywatności zagrożenia: piractwo kontra copyright nowe usługi i modele biznesowe co można zmieścić w zegarku? disruptive technologies dzisiaj Najlepsze sprawozdania studenci będą mogli zaprezentować na ostatnim wykładzie! Studenci mog sami zaproponowa temat, który ich interesuje!? http://www.polskatimes.pl/? kierunkach -Żeby mieć technicznych, pracę - Żeby być bogatym?
? kierunkach - Dla przyjemności technicznych, kierunkach - Dla rozwoju technicznych, osobistego? -Żeby mieć znajomych? - Bo tak chcieli rodzice?? kierunkach -Żeby nie technicznych, pracować - Żeby nie pracować? 2
? - Żeby po kilku latach na ciekawych studiach w kraju i za granicą mieć pracę pozwalającą na dalszy rozwój osobisty, dzięki której będę bogaty, zaimponuję znajomym i nawet rodzice będą ze mnie dumni! kierunkach - Poznać technicznych, trochę świata?? Czego/kogo brakuje w Polsce http://www.lsv.ens-cachan.fr/~bouyer/tinicolas/nico.htm Konsument Sklep Dostawcy Producenci Zasoby 3
Opel w Gliwicach R&D Sklep Konsument Dostawcy Producenci Zasoby LG Philips LCD w Kobierzycach TATE Interactive W następnym tygodniu: Koniec technologii krzemowej? Prawo Moora i jego konsekwencje. a. b. Jak to działa i. Trochę logiki ii. Od bramki do bramki iii. Jak działa tranzystor c. Prawo Moora i. Nanotechnologia ii. Domieszki koncentracja i statystyka iii. Tunelowanie iv. Chłodzenie. Początek XIX w. ok.. 8 Francuz Joseph Jacquard i jego krosna (sprzeciw w Lyonie) Amara's law is a maxim stating: We tend to overestimate the effect of a technology in the short run and underestimate the effect in the long run. Źródło: http://en.wikipedia.org/wiki/jacquard_loom 4
2. Połowa XIX w. Anglik Charles Babbage i jego maszyna analityczna. Skonstruowana w 985 99 r. w Science Museum w Londynie. Urządzenie składa się z 4 części i waży ponad 3 tony. Podobnie jak i drukarka.. George Boole (85-865) komputer drukarka Źródło: http://www.cbi.umn.edu/exhibits/cb.html, http://www.sciencemuseum.org.uk/galleryguide/e252.asp http://news.bbc.co.uk//hi/sci/tech/795.stm Prof.. Ryszard Tanas http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas/ 3. Koniec XIX w. Herman Hollerith wynalazł maszynę liczącą, którą można było programować przy pomocy kart. Wykorzystano ją w 89 r w spisie powszechnym w USA. 945 ENIAC lampowa maszyna licząca, zawierała 8 lamp próżniowych, 7 oporników oraz 5 milionów połączeń. Zużywała 6 kilowatów energii. Zaprojektowana przez Jouna Prospera Eckerta (99-995) i Johna Mauchly ego (97-98). Ważyła 27 ton, zajmowała 46 m3, i mogła dodać 5, numerów/s. W 9 r. Hollerith's Tabulating Machine Company łączy się z dwoma innymi Computing Scale Company of America oraz International Time Recording Company. Powstaje Computing-Tabulating-Recording Company (C-T-R). W 924 r. zmienia nazwę na International Business Machines Corporation IBM. Źródło: http://www.columbia.edu/acis/history/census-tabulator.html, IBM Eniac - max. 6h 5. 6. 7. 7. 8. 9. W połowie lat 4-tych John von Neuman wymyślił projekt maszyny EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer) z pamięcią do przechowywania danych i programów oraz z centralną jednostką procesorową 948 William Schockley, John Bardeen oraz Walter Brattain z Bell Labs wymyślają tranzystor (Nobel 956) Rok 955 2 października komputer ENIAC zostaje ostatecznie wyłączony i zdemontowany. Firma Semiconductor Laboratory, założona przez Williama Shockley'a, jest pierwszą założoną w Dolinie Krzemowej. Lata 5 XX w. superkomputer IBM 36 Lata 6 XX w. minikomputer Digital Equipment Corporation W 969 r. Intel Corporation dostaje zamówienie na układ do japońskiego kalkulatora... Źródło: http://ei.cs.vt.edu/~history/eniac.richey.html Jak to działa? Trochę logiki OR AND NOT WEJŚCIE J. Von Neuman, źródło Wikipedia WYJŚCIE Sumator: 842 == - - - == - - - +=2= - - ++=3= - - +++=4= - 2 5
Jak to działa? Trochę logiki Jak to działa? Trochę logiki NOT OR AND NOT OR AND WEJŚCIE WYJŚCIE 2 XOR NOR NAND XNOR Jak to działa? Trochę logiki Od bramki do bramki. NAND AND OR AND OR Od bramki do bramki. Lampa próżniowa jako przełącznik 948 William Schockley, John Bardeen oraz Walter Brattain z Bell Labs wymyślają tranzystor (Nobel 956) - + + - + Potrzeba było przełączników: szybkich i niezawodnych. Na początku (r)ewolucji koszty, rozmiar, pobór mocy, łatwość obsługi, uniwersalność, skalowalność, kompatybilność nie miały dużego znaczenia... Eniac - max. 6h Źródło: http://www.facsnet.org/tools/sci_tech/tech/applications/chipsys.php3 http://www.lucent.com/minds/transistor/history.html, http://www.pbs.org/transistor/science/events/pointctrans.html 6
Jak działa tranzystor? Jak działa tranzystor? 8.4.88, (Lemberg)- 8.8.963, (Charlotte Amalie, U.S.A.) Prof. Juliusz Edgar Lilienfeld U.S. Patent,745,75 (MESFET) U.S. Patent,9,8 (MOSFET) Prof. Juliusz Edgar Lilienfeld 925 tranzystor polowy Cu 2S (Lipsk) Prof. Juliusz Edgar Lilienfeld 925 tranzystor polowy Cu 2S (Lipsk) http://www.pbs.org/transistor/science/events/pointctrans.html http://www.computerhistory.org/semiconductor/timeline/926-field.html Jak działa tranzystor? 8.4.88, (Lemberg)- 8.8.963, (Charlotte Amalie, U.S.A.) Półprzewodniki dziury elektrony Nośniki: + - Domieszki: Akceptory (typ p) Donory (typ n) Prof. Juliusz Edgar Lilienfeld http://jas.eng.buffalo.edu/education/solid/unitcell/home.html http://jas.eng.buffalo.edu/education/mos/mosfet/mosfet.html http://chem.ch.huji.ac.il/history/lilienfeld.htm 955 Shockley Semiconductor pierwsza firma w Palo Alto (krzemowej dolinie) Rok 956 IBM tworzy pierwszy dysk twardy - RAMAC 35. Jego pojemność to 5MB,natomiast cena - milion dolarów. W laboratoriach MIT ukończony zostaje pierwszy komputer tranzystorowy. A. Newell, D. Shaw i F. Simon wynajdują IPL (Information Processing Language - język przetwarzania informacji). 957 Fairchild Semiconductor na skutek nieporozumień z Shockleyem odchodzą z firmy: Julius Blank, Victor Grinich, Gordon E. Moore, Robert W. Noyce, Jean Hoerni, Gene Kleiner, Jay Last, Sheldon Roberts ( zdradziecka 8-ka ). Ken Olsen i Harlan Anderson zakładają firmę DEC (Digital Equipment Corporation). 958 96 Oficjalnie opublikowany zostaje język FORTRAN-, stworzony przez Johna Backusa i jego współpracowników z IBM. FORTRAN używa zapisu podobnego do tego z algebry. Dlatego też język ten stanie się popularny, szczególnie wśród naukowców i techników. 958 Pierwszy układ scalony (IC Integrated Circuit) wykonany przez Jack Kilby na germanie w Texas Instruments (2 Nagroda Nobla z fizyki). Niezależnie Robert Noyce (Fairchild) zbudował IC na krzemie. Prawo Moore a "The complexity for minimum component costs has increased at a rate of roughly a factor of two per year. Certainly over the short term this rate can be expected to continue, if not to increase. Over the longer term, the rate of increase is a bit more uncertain, although there is no reason to believe it will remain nearly constant for at least years." (Moore, Electronics 965) Ilość układów 2 959 96 96 962 963 964 965 Rok 32 64 Źródło: http://www.facsnet.org/tools/sci_tech/tech/applications/chipsys.php3 http://www.lucent.com/minds/transistor/history.html Źródło: Wikipedia, Intel, http://www.pldos.pl/bogus/hardware/procesory/intel/i44/i44.htm 7
8 lipca 968 Gordon E. Moore i Robert W. Noyce założyli w kalifornijskim Mountain View w hrabstwie Santa Clara (zaledwie kilka mil od Palo Alto), firmę N M Electronics, wkrótce przemianowaną na Intel (Intel = Integrated Electronics). 975 Altair (i jego klony) 969 r. Intel Corporation dostaje zamówienie na układ do japońskiego kalkulatora... procesor Intel 88 Bill Gates i Paul Allen piszą wersję BASICa na Altair i44 Data wprowadzenia:5 listopada 97 Ilość tranzystorów:2 25-2 3 Technologia: µm, PMOS Wielkość płytki krzemu:2 mm2 Szybkość pracy Taktowanie rdzenia proc.:8 khz (.6 MIPS) Taktowanie magistrali sys.:jak rdzeń procesora Szerokość magistrali danych (wewn./zewn.):4 bity (adresów 2 bitów) i88 Data wprowadzenia:kwiecień 972 Ilość tranzystorów:3 5 Technologia: µm, PMOS Wielkość płytki krzemu:9 mm2 Szybkość pracy Taktowanie rdzenia proc.:2 khz (.6 MIPS), magistrali sys.:2 khz A gdzie jest ekran i klawiatura? Szerokość magistrali danych (wewn./zewn.):8 bitów Szerokość magistrali adresowej:4 bitów Źródło: Wikipedia, Intel, http://www.pldos.pl/bogus/hardware/procesory/intel/i44/i44.htm Apple I (976) Źródło: http://www.pldos.pl/bogus/spis.htm i88 (974) 286 (982) i888 (978) IBM PC Pentium 4 (2) 42 tranzystorów technologia.8 mikrona. Zegar.5 GHz 6 warstw Źródło: Intel Rozmiar procesorów Intel (w skali) 386 (985) Pentium (993) Pentium III (999) Źródło: Intel, http://www.facsnet.org/tools/sci_tech/tech/fundaments/mooreslaw.php3 Nanotechnologia TRENDY: Pierwsze Prawo Moore a Core i7-9xx Extreme Edition (29) AMD Athlon II X2 B24 (29) 8 tranzystorów, 2, 4, 8 rdzeni 45 tranzystorów; 2,3,4 rdzenie technologia 45 nm 32 nm technologia 45 nm. Zegar max 3,33 GHz Zegar max 2,8 3, GHz 9 warstw warstw Moc ok. 65 W Moc 65 W -4 W Źródło: Intel 8
Nanotechnologia Nanotechnologia Rozmiary Wirus Ebola 6 nm Średnica ludzkiego włosa nm Średnica krwinki czerwonej.2 nm SiO 2 Dł. fali światła widzialnego Najnowszy tranzystor Intela 9 35 2 5 nm 5 nm generation transistor (Intel 23) Rhinowirus 3 nm Promień Bohra,5 nm Średnica DNA, nanorurek 2nm Źródło: Intel Ebola http://www.brettrussell.com/personal/ebola.html Źródło: www.usna.edu/ee/ee452/lecturenotes/ 5-Processing_Technology TRENDY: Pierwsze Prawo Moore a Ilość komponentów (tranzystory, połączenia, izolacje itd.) w IC podwaja się co około 8 miesięcy. Rozmiar liniowy komponentów również zmniejsza się wykładniczo w czasie. Trendy prawo Moore a: scalaki Te trendy nie mogą być kontynuowane w nieskończoność. Co zastąpi technologię Si? Z czego będzie wynikała ta zmiana technologii? EKONOMIA Źródło: Intel Nanotechnologia 28 26 99 27 Seagate 6GB.8-inch Hard Drive Hitachi.-inch 6GB Micro Drive Toshiba 6GB.8-inch Hard Drive 9
Technologie Wymiatające 29 RFID RFID Hitachi s new RFID chips (pictured on right, next to a human hair) are 64 times smaller than their mu-chips (left) Scena z filmu Mission impossible CCD CCD /2 Willard S. Boyle and George E. Smith Bell Laboratories, Murray Hill, NJ, USA "for the invention of an imaging semiconductor circuit the CCD sensor" Scena z filmu Mission impossible /2 Willard S. Boyle and George E. Smith Bell Laboratories, Murray Hill, NJ, USA "for the invention of an imaging semiconductor circuit the CCD sensor" Scena z filmu Mission impossible http://www.dpreview.com/news/9/96nobelprize.asp
OmniVision Readies for Wafer Level Camera Cube Production PROBLEM: Drugie Prawo Moore a (Arthur Rock s law) Koszt pojedynczego komponentu maleje wykładniczo o ok. 35% na rok. ALE: Koszt fabryki produkującej chipy rośnie także wykładniczo! W 225 roku fabryka procesorów kosztowałaby bilion USD ( 2 USD) http://www.i-micronews.com/lecturearticle.asp?id=2723 Ten trend w oczywisty sposób również nie może być kontynuowany! Źródło: Intel NO EXPONENTIAL IS FOREVER... BUT WE CAN DELAY FOREVER Gordon Moore, 23 Za tydzień: Koniec technologii krzemowej? Prawo Moora i jego konsekwencje. a. b. Jak to działa i. Trochę logiki ii. Od bramki do bramki iii. Jak działa tranzystor c. Prawo Moora i. Nanotechnologia ii. Domieszki koncentracja i statystyka iii. Tunelowanie iv. Chłodzenie Amara's law is a maxim stating: We tend to overestimate the effect of a technology in the short run and underestimate the effect in the long run.