Knteksty 1. Fale elektrmagnetyczne w telekmunikacji. 2.Światł i jeg właściwści. - c t jest fala elektrmagnetyczna - jakie są rdzaje fal - elektrmagnetycznych - jakie jest zastswanie fal elektrmagnetycznych - jak pwstają drgania elektryczne - na czym plegają wysyłanie i dbiór fal elektrmagnetycznych (pjęcia: nadajnik, dbirnik) (B), - c t jest fala nśna - d czeg służy demdulatr (B), - jak działają; radi, telegraf, telefn, telewizja, radar (infrmacyjnie) (B). - jaka jest natura światła - c t jest ftn - na czym plega zjawisk ftelektryczne (B), Wymagania knieczne Uczeń ptrafi: - pdać przykłady naturalnych i wtórnych źródeł światła - wie, że światł rzchdzi się próżni z szybkścią 300000 km/s, a w innych śrdkach przezrczystych z mniejszą szybkścią, - wie, że światł dbija się d pwierzchni wyplerwanych, - wie jak w praktyce wykrzystuje się zjawisk dbicia światła d zwierciadeł - wie jak biegną prmienie równległe d głównej si ptycznej p dbiciu d zwierciadła i przejściu przez sczewkę, - wie, że im krótsza gniskwa, tym większa zdlnść skupiająca sczewki - wie, że brazy rzeczywiste pwstają na ekranach, a pzrne wewnątrz zwierciadeł i sczewek, - wie, że nadmierne palanie jest szkdliwe dla zdrwia. Wymagania pdstawwe Uczeń: - zna praw dbicia, - wie jak jest zbudwany i d czeg służy III, IV I 1
- jakie są przykłady źródła światła - jaka jest zależnść między długścią fali świetlnej λ prędkścią rzchdzenia się światła v, częsttliwścią fali świetlnej f i kresem T (B), - że światł w różnych śrdkach przezrczystych rzchdzi się z różnymi prędkściami - jaka jest wartść prędkści światła rzchdząceg się w próżni - c t jest światł białe - że w widmie światła białeg (słneczneg) występuje także prmieniwanie niewidzialne (pdczerwne i ultrafiletwe) - jak na rganizmy żywe działa prmieniwanie pdczerwne i nadfiletwe (B), - c t są fale spójne - na czym plega zjawisk dyfrakcji fal świetlnych - na czym plega zjawisk interferencji fal świetlnych peryskp, - ptrafi przeprwadzić knstrukcję brazu w zwierciadle wklęsłym i sczewce skupiającej wie, że przy x<f pwstają brazy pzrne, pwiększne, prste, - wie, że zwierciadła wypukłe i sczewki wklęsłe rzpraszają światł - zna niektóre zastswania sczewek - wie, że przy przejściu z jedneg d drugieg śrdka prmienie świetlne ulegają załamaniu - wie, że załamaniu światła białeg (słneczneg, ze zwykłej żarówki) twarzyszy rzszczepienie, - wie, że szkdliwe skutki palania się pwduje prmieniwanie ultrafiletwe, - wie, że częsttliwść światła filetweg jest największa, a czerwneg najmniejsza, - wie, że przedmity białe dbijają energię a czarne pchłaniają ją, - wie na czym plega zjawisk ftelektryczne i zna jeg niektóre zastswania. Knteksty 2
3/4. Pdstawy ptyki gemetrycznej. - jaka jest treść zasady Huygensa (B). Uczeń umie: - rzróżnić rdzaje źródła światła (C), - zaprjektwać i wyknać dświadczenie ptwierdzające prstliniwe rzchdzenie się światła w śrdku jednrdnym (D), - zaprjektwać i wyknać dświadczenie demnstrujące zjawisk dyfrakcji fal świetlnych (D), - zaprjektwać i wyknać dświadczenie demnstrujące zjawisk interferencji fal - c t jest prmień świetlny - na czym plega prstliniwść rzchdzenia się światła - na czym plega zjawisk dbicia Wymagania rzszerzające Uczeń: - ptrafi zastswać praw dbicia w różnych sytuacjach praktycznych, - rzróżnia zjawiska dbicia, rzprszenia, pchłaniania światła, - zna i ptrafi wykrzystać praw załamania, - wie które zjawiska świadczą krpuskularnej, a które falwej naturze światła, - ptrafi nazwać sczewkę na pdstawie jej kształtu, - ptrafi na pdstawie znajmści płżenia przedmitu względem zwierciadła (sczewki), przewidzieć cechy brazu i na pdstawie cech brazu kreślić płżenie przedmitu wzglądem zwierciadła (sczewki), - ptrafi bliczyć zdlnść skupiającą sczewki na pdstawie znajmści jej gniskwej, - zna klejnść barw światła pwstających w zjawisku rzszczepienia i ich cechy, - wie, że barwne płytki (filtry) przepuszczają tylk światł kreślnej barwie, Filzficzna Knteksty I, III, IV 3
- na czym plega dwracalnść biegu prmieni świetlnych (B), - że światł dbija się d pwierzchni gładkich (zwierciadeł) - że na pwierzchniach chrpwatych światł ulega rzprszeniu - na czym plega zjawisk rzprszenia światła (B) - c znaczają pjęcia: gnisk, gniskwa i prmień krzywizny zwierciadła - jakie brazy pwstają w zwierciadłach (B), - które zwierciadła skupiają, a które rzpraszają światł - na czym plega zjawisk załamania - c t jest pwiększenie brazu w zwierciadle - dlaczeg na granicy dwóch śrdków światł ulega załamaniu (B), - jaka wielkść fizyczna charakteryzuje zjawisk Wymagania dpełniające Uczeń: - ptrafi wykrzystać w trudnych zadaniach jakściwą znajmść prawa załamania, - ptrafi rzwiązywać prblemy związane ze zjawiskami ptycznymi, wie jak pwstają barwy różnych przedmitów nieprzezrczystych, - ptrafi jakściw pisać spsób krygwania wad krótk i dalekwzrcznści, rzumie zjawisk ftelektryczne, - zna warunki, w których zachdzi całkwite wewnętrzne dbicie i zna zastswania teg zjawiska, - ptrafi frmułwać samdzielne wypwiedzi dtyczące zjawisk ptycznych. Knteksty 4
załamania światła na granicy dwóch śrdków (B), - na czym plega zjawisk rzszczepienia światła białeg (B), - jak pwstają barwy (B), - na czym plega zjawisk rzprszenia światła (B). Uczeń umie: - wskazać na rysunku kąt padania, dbicia raz kąt załamania światła, - rzwiązywać zadania rachunkwe związane z prawem dbicia (C), - przedstawić na rysunku praw dbicia (C), - rzróżnić rdzaj zwierciadła (C), - przedstawić za pmcą rysunków, jak pwstają brazy w zwierciadłach (C) - rzwiązywać zadania rachunkwe związane z brazami trzymywanymi w zwierciadłach (C), - przedstawić na rysunku zjawisk załamania (C), Knteksty 5
- naryswać bieg prmieni w płytce równległściennej i pryzmacie (D), Knteksty 5/6. Sczewki. - c t są sczewki - c znaczają pjęcia: gnisk sczewki,gniskwa, śrdek sczewki, ś ptyczna - że sczewki mgą skupiać i rzpraszać światł - jakie brazy mżna trzymać za pmcą sczewek (B), - c t jest zdlnść skupiająca sczewki - c t jest 1 diptria (A). Filzficzna Przdrwtna II, III Uczeń umie: - naryswać bieg wiązki prmieni charakterystycznych przechdzących przez sczewkę i brazy trzymane za pmcą sczewek (C}, - za pmcą sczewki skupiającej trzymać brazy rzeczywiste (D), 6
7. Przyrządy ptyczne. - rzwiązywać zadania rachunkwe związane z równaniem sczewki i pwiększeniem brazu w sczewce {D}, - bliczyć zdlnść skupiającą sczewki (C). - w jakich przyrządach wykrzystuje się sczewki i zwierciadła - jakie są przykłady przyrządów ptycznych - jaka jest zasada działania lupy, lunety, mikrskpu (B), - gdzie stsuje się przyrządy ptyczne - jak zbudwane jest k ludzkie - jaka jest zasada działania ka (B), - jakie są wady wzrku i jakie są spsby ich usuwania (A) - na czym plega akmdacja ka ludzkieg (A). Uczeń umie: - trzymać brazy za pmcą Przdrwtna Knteksty III, IV 7
prstych przyrządów ptycznych (D). Knteksty 8. Zjawiska ptyczne w przyrdzie. - jakie są zjawiska ptyczne występujące w przyrdzie - że zjawisku załamania światła białeg twarzyszy zjawisk rzszczepienia światła białeg (B), - na czym plegają zjawiska ptyczne występujące w przyrdzie (tęcza, refleksy świetlne, zaćmienie Słńca, Księżyca) (B), - jak pwstają: tęcza, barwne refleksy, miraże (B). Filzficzna Przdrwtna IV Uczeń umie: - wyjaśnić i zilustrwać pwstawanie cienia i półcienia (C), - mdelw przedstawić zjawisk zaćmienia Słńca i Księżyca (D). 8
9.Pdsumwanie i utrwalenie wiadmści z działu: Fale elektrmagnetycz ne. Optyka. 10. Pisemny sprawdzian wiadmści i umiejętnści z działu: Fale elektrmagnetyczne. Optyka. Knteksty 11. Prmieniwanie jądrwe. Iztpy. 12. Energia jądrwa. - c t jest prmieniwanie - c t prmienitwórczść - c t jest prmieniwanie jądrwe - c t są iztpy - jakie jest zastswanie iztpów (A). - na czym plega rzpad Wymagania pdstawwe i knieczne - c t jest prmieniwanie, - c t prmienitwórczść, - c t jest prmieniwanie jądrwe, - c t są iztpy, - jakie jest zastswanie iztpów. - jakie są rdzaje prmieniwania, - jak człwiek wykrzystuje prmieniwanie jnizujące w życiu cdziennym, - w jakich jednstkach mierzy się prmieniwanie jnizujące, Przdrwtna Eklgiczna Filzficzna Przdrwtna Eklgiczna I I, III, IV 9
13.Prmieniwanie jnizujące. prmienitwórczy - c t jest prmieniwanie: a, p, Y - jakie są rdzaje iztpów - c t jest kres płwiczneg zaniku - c t jest 1 bekerel - na czym plega łańcuchwa reakcja jądrwa (B), - jak pwstaje energia jądrwa - jaka jest zależnść między masą a energią - kim był Albert Einstein - jak jest zbudwany i d czeg służy reaktr jądrwy - dlaczeg energię jądrwą kreśla się jak przyszłść światwej energetyki (B). Uczeń umie: - rzwiązywać zadania z zastswaniem wzru Einsteina (C), - przedstawić przykłady reakcji łańcuchwej (D). - jakie są rdzaje - jakie są zagrżenia związane z prmieniwaniem jnizującym i jak mżna wykrzystać t prmieniwanie bez szkdy, - jakie są rdzaje prmieniwania, - jak człwiek wykrzystuje prmieniwanie jnizujące w życiu cdziennym, - w jakich jednstkach mierzy się prmieniwanie jnizujące, - jakie są zagrżenia związane z prmieniwaniem jnizującym i jak mżna wykrzystać t prmieniwanie bez szkdy Wymagania rzszerzające i dpełniające - na czym plega rzpad prmienitwórczy, - jakie są rdzaje iztpów, - c t jest kres płwiczneg zaniku, - c t jest 1 bekerel, - na czym plega łańcuchwa reakcja jądrwa, - jak pwstaje energia jądrwa, - jaka jest zależnść między masą a energią, - kim był Albert Einstein, Przdrwtna Eklgiczna Knteksty II, IV 10
14. Elementy ksmlgii. Słńce i gwiazdy. prmieniwania - jak człwiek wykrzystuje prmieniwanie jnizujące w życiu cdziennym - w jakich jednstkach mierzy się prmieniwanie jnizujące - jakie są zagrżenia związane z prmieniwaniem jnizującym i jak mżna wykrzystać t prmieniwanie bez szkdy dla śrdwiska przyrdniczeg (B). - jakie są rdzaje prmieniwania - jak człwiek wykrzystuje prmieniwanie jnizujące w życiu cdziennym - w jakich jednstkach mierzy się prmieniwanie jnizujące - jakie są zagrżenia związane z prmieniwaniem jnizującym i jak mżna wykrzystać t prmieniwanie bez szkdy - jak jest zbudwany i d czeg służy reaktr jądrwy, - dlaczeg energię jądrwą kreśla się jak przyszłść światwej energetyki, - rzwiązywać zadania z zastswaniem wzru Einsteina, - przedstawić przykłady reakcji łańcuchwej,. Filzficzna Knteksty 11
dla śrdwiska przyrdniczeg (B). Knteksty 15.Pdsumwanie i utrwalenie wiadmści z działu: Elementy fizyki jądrwej i ksmlgii. - jak zbudwany jest Wszechświat - jakie są rdzaje galaktyk - jakie są nazwy ciał niebieskich - że budwa Wszechświata jest złżna (B), 16.Sprawdzian wiadmści i umiejętnści z działu: Elementy fizyki jądrwej i ksmlgii. 12
13