Kod ucznia Data urodzenia ucznia Dzień miesiąc rok Wojewódzki Konkurs Języka Polskiego dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY Rok szkolny 2013/2014 Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy test zawiera 8 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś Komisji. 2. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 3. Pisz czytelnie i używaj tylko długopisu lub pióra z czarnym lub niebieskim tuszem/atramentem. Nie używaj korektora. 4. Test, do którego przystępujesz, zawiera 16 zadań. Wśród nich są zadania zamknięte i zadania otwarte wymagające krótkiej oraz dłuższej odpowiedzi. 5. Do każdego zadania zamkniętego zaproponowano cztery odpowiedzi, oznaczone literami: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj długopisem odpowiednią kratkę (do kodowania odpowiedzi nie można używać ołówka) z odpowiadającą jej literą na karcie odpowiedzi, np. gdy wybrałeś odpowiedź A : Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź: Za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź otrzymasz jeden punkt, a za odpowiedzi błędne lub brak odpowiedzi zero punktów. 6. W zadaniach otwartych, zapisz pełne rozwiązania starannie i czytelnie w miejscach wyznaczonych przy poszczególnych zadaniach. Pamiętaj, że pominięcie argumentacji lub istotnych obliczeń w rozwiązaniu zadania otwartego może spowodować, że za to rozwiązanie nie będziesz mógł dostać pełnej liczby punktów. Pomyłki przekreślaj (nie stosuj korektora). 7. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. 8. Do etapu wojewódzkiego zakwalifikują się uczniowie, którzy zdobędą co najmniej 75% punktów, czyli 30 punktów. 9. Na udzielenie odpowiedzi masz 60 minut. Życzymy Ci powodzenia! Wypełnia Komisja (po rozkodowaniu prac) Imię i nazwisko ucznia Uczeń uzyskał:.. /40p.
TEKST ŹRÓDŁOWY I Znam pana, panie Aronnax. Jeśli nie pańscy towarzysze, to pan nie masz powodu tak bardzo się uskarżać na wypadek wiążący cię z moim losem. Między ulubionymi książkami, do których się w moich studiach uciekam, znajdziesz pan i swoje dzieło O wielkich głębiach morskich. Czytałem je często. Posunąłeś się pan w nim tak daleko, jak ci na to pozwalała nauka ziemska. Lecz nie wiesz pan wszystkiego, nie wszystko widziałeś. Pozwól sobie powiedzieć, panie profesorze, że nie pożałujesz czasu spędzonego u mnie. Odbędziesz pan podróż po krainie cudów. Będziesz pan prawdopodobnie w ciągłym zdziwieniu, nie tak łatwo się nasycisz widokiem, jaki ci się ciągle nastręczać będzie. W tej nowej podróży podmorskiej, którą odbędę, a która być może ostatnią już będzie, ujrzę na nowo wszystko, com badał w głębi tych mórz, tyle razy przeze mnie przebieganych, a pan będziesz moim w studiach towarzyszem. Od dnia dzisiejszego wchodzisz pan w nowy całkiem żywioł, zobaczysz pan to, czego nie widział żaden jeszcze człowiek, bo ja z moimi nie liczymy się wcale, a nasza planeta, dzięki moim staraniom, panu ostatnie ujawni swoje tajemnice. Nie mogę zaprzeczyć, że wyrazy te bardzo dobry na mnie wywarły skutek; dotknięto mej słabej strony i zapomniałem na chwilę, że rozpatrywanie tych rzeczy wzniosłych nie mogło zastąpić wolności straconej. Zresztą liczyłem nieco i na przyszłość dla załatwienia tej ważnej kwestii. Dlatego też poprzestałem na odpowiedzi: Panie, jeżeli zerwałeś z ludzkością, przecież nie wyparłeś się uczuć ludzkich. Jesteśmy rozbitkami przyjętymi z litości na twój pokład, nie zapomnimy o tym. Ja z mej strony pojmuję, że jeśli dla nauki można się wyrzec wolności, to w towarzystwie pańskim będę miał czym ją zastąpić. Sądziłem, że dowódca poda mi rękę na stwierdzenie naszego porozumienia się, ale tego nie uczynił. Żałowałem tego nie dla siebie, ale dla niego. Ostatnie jeszcze pytanie rzekłem w chwili, gdy niepojęty ten człowiek zdawał się chcieć oddalić. Słucham cię, panie profesorze. Jak mam pana nazywać? Dla pana odpowiedział dowódca jestem kapitanem Nemo; pan zaś i pańscy towarzysze jesteście dla mnie podróżnymi na Nautilusie. J. Verne, 20 tysięcy mil podmorskiej żeglugi. 1. Wykorzystując znajomość lektury, wyjaśnij, w jaki sposób prof. Aronnax trafił na pokład Nautilusa. Odpowiedzi udziel zdaniem złożonym. (2 p.)... Strona 2 z 8
2. Jaki jest stosunek kapitana Nemo do profesora Aronnaxa? Podkreśl właściwą odpowiedź. (1 p.) a. Zna jego książkę, gdyż służy mu ona jako jedyny przewodnik po głębinach. b. Szanuje go jako naukowca, choć uważa, że ma ograniczoną wiedzę. c. Uważa, że zamieszczone w jego książce tezy są zbyt daleko idące. d. Lekceważy jego pracę, ponieważ interesuje go inna dziedzina nauki. 3. Na podstawie tekstu źródłowego nr I oceń prawdziwość poniższych zdań. Jeśli zdanie jest prawdziwe, zakreśl P, jeśli jest fałszywe F. (3 p.) Profesor Aronnax uważał, że utracił wolność. P F Profesor Aronnax i kapitan Nemo mieli podobne pasje. P F Profesor Aronnax nie oczekiwał porozumienia z kapitanem Nemo. P F 4. Sformułuj jedno zdanie zawierające argument, którym Nemo mógłby uzasadnić zatrzymanie profesora Aronnaxa na pokładzie Nautilusa. Nie cytuj. (1 p.) 5. Z poniższych pojęć podkreśl pięć cech charakterystycznych dla powieści J. Verne a pt. 20 tysięcy mil podmorskiej żeglugi. (2 p.) przygoda, podróż, podróż w czasie, gwałtowne zwroty akcji, wątek miłosny, uosobienie, sceny walki, bohaterowie fikcyjni, bohaterowie historyczni, chronologiczny układ zdarzeń. 6. Kapitan Nemo przypomina współczesnych superbohaterów. Podaj trzy przykłady zdarzeń z powieści potwierdzających tę tezę. Zastosuj równoważniki zdań. (4 p.) 7. Z tekstu źródłowego nr I wypisz trzy czasowniki, dzięki którym ujawnia się narrator. (1 p.) 8. Na podstawie tekstu źródłowego nr I wyjaśnij, co profesor Aronnax nazwał rzeczami wzniosłymi. Podaj dwa przykłady rzeczy wzniosłych, o których jest mowa w tym tekście...... (2p.) Strona 3 z 8
9. W zdaniu: Jeśli nie pańscy towarzysze, to pan nie masz powodu tak bardzo się uskarżać na wypadek wiążący cię z moim losem zamień formę 2. osoby czasownika na formę 3. osoby. Co zauważasz? (1 p.) a. W wyniku zmiany zmieniła się zasadniczo treść zdania. b. Zdanie stało się bardziej zbliżone do współczesnej polszczyzny. c. W zdaniu zmienił się wyraz pełniący funkcję podmiotu. d. W wyniku zmiany formy czasownika wypowiedzenie straciło sens. TEKST ŹRÓDŁOWY II Ocean był w istocie wielką pustynią. Ani jednego żagla na widnokręgu. Skały wyspy Crespo znikły w czasie nocy. Woda morska, która pochłaniała wszystkie kolory tęczy oprócz promieni niebieskich, odbijała tę właśnie barwę we wszystkich kierunkach, przybierając wspaniały odcień indygo. Na lekko falującym morzu rysowała się jakby mora 1 o szerokim i regularnym deseniu. J. Verne, 20 000 mil podmorskiej żeglugi 1. Mora 1. Jednobarwna tkanina o falisto mieniącym się wzorze. 2. Falisty układ włosów na skórze młodych zwierząt. 3. Włoska gra hazardowa. 4. Tło na odbitkach zniekształcające obraz. 10. Co oznacza wyraz mora w tekście źródłowym nr II.. 11. Z tekstu źródłowego nr II wypisz: Strona 4 z 8 (1 p.) a. porównanie - b. przenośnię - (2 p.) 12. W imieniu biura podróży napisz tekst reklamowy, w którym zachęcisz swoich rówieśników do udziału w podwodnej wycieczce Nautilusem. (5 p.)
TEKST ŹRÓDŁOWY III Co się stało z Nautilusem? Czy oparł się gwałtownym Maelstromu uściskom? Czy kapitan Nemo żyje, czy dopełnia jeszcze po morzach straszliwego swego odwetu ( )? Być może, że fale morskie wyrzucą kiedyś rękopis, w którym złożył historię swego życia; może się świat dowie o prawdziwym nazwisku tego człowieka, a narodowość zaginionego statku może nam odkryje narodowość kapitana Nemo. J. Verne, 20 000 mil podmorskiej żeglugi 13. Wyjaśnij, dlaczego w zakończeniu powieści (tekst źródłowy nr III) pojawia się wiele pytań. (1p.) 14. Na podstawie tekstu źródłowego nr III ułóż dwa kolejne pytania, które mogłyby znaleźć się w zakończeniu książki.... 15. Przepisz poniższe zdania, zastępując liczby liczebnikami wyrażonymi słownie. A. Przeżyłem czytelniczą przygodę z 20 000 mil podmorskiej żeglugi. (2p.) A. Przeżyłem czytelniczą przygodę z.. B. Przygotowując się do konkursu, poświęciłem sporo czasu 20 000 mil podmorskiej żeglugi. B. Przygotowując się do konkursu, poświęciłem sporo czasu... (2p.) Strona 5 z 8
16. To było niezapomniane przeżycie. Napisz kartkę z dziennika prof. Aronnaxa, w której opowiesz jedną z jego przygód i udowodnisz, że kapitan Nemo dotrzymał słowa, obiecując mu podróż po krainie cudów. Twoja praca nie powinna być krótsza niż połowa zaznaczonego miejsca. (10 p.)... Strona 6 z 8
BRUDNOPIS.................... Strona 7 z 8
KARTA ODPOWIEDZI (do zadań zamkniętych) Kod ucznia Data urodzenia ucznia dzień miesiąc rok Numer zadania 2 Odpowiedzi A B C D Liczba punktów (wypełnia komisja) 9 A B C D (wypełnia komisja) Suma punktów za zadania zamknięte Suma punktów za zadania otwarte Suma punktów za cały arkusz Strona 8 z 8