3 Jak prawidłowo zakończyć pracę z programem? Omów jeden ze sposobów. 4 Uruchom grę Saper lub inną wskazaną przez nauczyciela i prawidłowo zakończ z nią pracę. Poćwicz sposoby uruchamiania i zamykania programów, wykorzystując gry udostępnione w szkolnej pracowni komputerowej. Uzupełnij tabelkę w zeszycie ćwiczeń (kl. 4., lekcja 3). Podaj wnioski. 5 Wykonaj ćwiczenia C i D z płyty. Nazwij zastosowane w nich metody pracy z myszą. 6 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl. 4., lekcja 3). 3 3CD 3 Lekcja 4. Temat: Okna, pliki i katalogi Wszystkie okna w systemach Windows i Linux są do siebie podobne. Zawierają: Pasek nazwy tu znajdziesz nazwę katalogu lub dokumentu oraz ikonę programu, w którym pracujesz (wraz z jego nazwą). Pasek menu znajdują się tu polecenia, dzięki którym obsługujemy program (wygląd tego paska jest uzależniony od rodzaju programu, zwykle jednak występują: Plik, Edycja, Pomoc). Po kliknięciu LPM rozwinie się menu z listą poleceń. Polecenia zebrane w menu nazywamy opcjami, a słowo opcja oznacza wybór. Wybieramy z listy jedno z poleceń, a program je wykona. Pasek narzędzi zawiera przyciski ułatwiające i przyspieszające pracę w programie. Suwaki (paski przewijania) umożliwiają swobodne przeglądanie dokumentu, którego nie widzimy w całości na ekranie. Można przesunąć go w prawo lub lewo oraz w dół lub górę. Przyciski zastępują przesuwanie suwaków. Na rysunku 1.18. widzisz okno programu Word jest ono prawie puste. Na górnym pasku, Rysunek 1.18. Okno programu Word Lekcja 4. Temat: Okna, pliki i katalogi 21
tzw. pasku tytułowym, obok ikony programu znajduje się napis Dokument1 Microsoft Word. Oznacza to, że nie zapisaliśmy jeszcze pliku na dysku i nie nadaliśmy mu nazwy. Gdy to zrobimy, na pasku tytułowym pojawi się nazwa, na przykład Wakacje Microsoft Word. Ćwiczenie 1.15. Otwórz katalog Mój komputer. Omów budowę okna otwartego katalogu. Nazwij elementy wskazane na rysunku 1.19. Ćwiczenie 1.16. Otwórz okno Mój komputer (w systemie Linux wykonaj ćwiczenie na Katalogu domowym). 1 Zmniejsz okno Mój komputer do takich rozmiarów, aby pojawiły się w nim paski przewijania i były widoczne tylko dwie pierwsze ikony. 2 Skorzystaj z pasków przewijania, aby odnaleźć pozostałe ikony. 3 Powiększ okno Mój komputer do takich rozmiarów, aby zniknęły paski przewijania. 4 Przesuń okno Mój komputer w prawy dolny róg pulpitu. 5 Zamknij okno Mój komputer. Rysunek.. Przykładowe okno katalogu Zapis wyników pracy na komputerze jest czynnością bardzo prostą. Obowiązują jednak pewne zasady, a ich stosowanie na pewno uczyni Twoją pracę łatwiejszą. Oto one: 1 Nadając nazwę plikowi, staraj się, by mówiła coś o jego zawartości, unikaj nazw rysunek1, notatki2. W przyszłości znacznie ułatwi Ci to odnalezienie właściwego pliku. 2 Zapisuj swoją pracę regularnie, unikniesz dzięki temu jej utraty w razie własnej nieuwagi (pomyłki) lub awarii komputera. Pamiętaj! 3 Zawsze zwracaj uwagę na miejsce zapisania pliku. Aby tworzone przez Ciebie pliki trafiały zawsze we właściwe miejsce, utwórz odpowiednią strukturę katalogów. Zawsze zwracaj uwagę na to, w jakim katalogu zapisujesz pliki. Jeżeli masz wątpliwości, rozwiń drzewo katalogów (folderów) i ustaw potrzebny katalog, gdyż plik zostanie zapisany w miejscu wskazanym w tym oknie. 22 Rozdział 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem
Ćwiczenie 1.17. Na dysku szkolnego komputera, w katalogu Twojej klasy, utwórz podkatalog. Nadaj mu nazwę, wpisując na przykład swoje inicjały lub imię i nazwisko w pełnym brzmieniu (o radę poproś nauczyciela). Utwórz w nim kolejne podkatalogi: Pisanie, Rysowanie, Obliczenia, Projekty. 1 Otwórz katalog wskazany przez nauczyciela, utworzony dla Twojej klasy, na przykład w folderze Moje dokumenty katalog 4A. Kliknij PPM obszar roboczy otwartego okna katalogu. 2 Po rozwinięciu menu podręcznego (inaczej menu kontekstowego, czyli takiego, które dotyczy wybranego elementu) kliknij opcję Nowy/Folder; w systemie Linux wybierz Utwórz katalog. Zobaczysz ikonę katalogu z domyślną nazwą Nowy folder. Wpisz swoją nazwę katalogu i naciśnij klawisz Enter (rysunek 1.20.) lub kliknij poza obszarem wpisywania. Rysunek.. Kolejne etapy tworzenia nowego katalogu 3 Podwójne kliknięcie nazwy katalogu otworzy go. 4 Powtórz czynności opisane w punkcie 2., tworząc pozostałe katalogi (rysunek 1.21). Inną, równie prostą i ważną umiejętnością użytkownika komputera, od której omówienia rozpoczęliśmy dzisiejszą lekcję, jest zapis wyników pracy w pliku na dysku komputera. Zapisywanie przebiega podobnie w różnych programach. Wykonaj ćwiczenie. Rysunek.. Utworzona struktura katalogów Lekcja 4. Temat: Okna, pliki i katalogi 23
Ćwiczenie 1.18. W edytorze grafiki Paint przygotuj swoją wizytówkę. Plik zapisz w nowo utworzonym katalogu Rysowanie, nadaj mu nazwę moja wizytowka. Wykonaj poniższe czynności. 1 Wykonaj projekt własnej wizytówki. Wprowadź: elementy graficzne rysunek, ornament, tekst imię i nazwisko, dane do kontaktu, na przykład numer telefonu. Przykłady wizytówek prezentuje rysunek 1.22. Rysunek.. Przykładowe wizytówki bohaterów książki Ciekawostka Pierwsze wizytówki pochodzą z XV wieku, powstały w Chinach, gdzie wynaleziono również papier. Wykonane były ze specjalnego papieru czerpanego, zawierały imię i nazwisko ich właściciela oraz zajmowane stanowisko. 2 Uruchom program Paint dowolnym sposobem. 3 Rysowanie rozpocznij od ustalenia rozmiarów kartki. W tym celu z menu programu wybierz polecenie Obraz/Atrybuty... Ukaże się wówczas okno, w którym podasz wielkość kartki do rysowania, najlepiej w centymetrach. Ustal szerokość wizytówki na 9 cm, a wysokość na 5 cm (rysunek 1.23). Możesz również podać rozmiar obrazu w pikselach, ale dla ułatwienia będziemy się posługiwać centymetrami. Rysunek.. Ustalenie atrybutów obrazu (rozmiaru rysunku) 4 Wprowadź kolor wizytówki narzędziem. 24 Rozdział 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem
5 Wykonaj również element ozdobny własnego pomysłu, posługując się narzędziem. Możesz użyć narzędzia, zastosować sześciokrotne powiększenie i po wciśnięciu klawiszy Ctrl+G wykonać element ozdobny w powiększeniu (rysunek 1.24). Przy pracy z niewielkimi rysunkami jest to bardzo wygodne. 6 Narysowany element zaznacz (rysunek 1.25.), skopiuj (Edycja/Kopiuj) i wklej poniżej pierwszego elementu (Edycja/Wklej). Rysunek 1. 4. Wykonanie wizytówki fragment w powiększeniu Rysunek 1. 5. Wykonanie wizytówki kopiowanie 7 Wstaw swoje imię i nazwisko. Użyj przycisku, aby wpisać w polu tekstowym potrzebne dane. W pasku narzędzi tekstowych wybierz krój czcionki, jej rozmiar i styl (na przykład pochylony; rysunek 1.26). Rysunek 1.. Wstawianie tekstu do rysunku Lekcja 4. Temat: Okna, pliki i katalogi 25
Wskaźnik myszy znajduje się w polu tekstowym tam wpisz swoje imię i nazwisko (rysunek 1.27). Rysunek.. Wstawianie tekstu do rysunku 8 Możesz dowolnie modyfikować wszystkie elementy rysunku. Rysunek 1.28. przedstawia gotową wizytówkę. Rysunek.. Wizytówka Zuzi 9 W menu programu kliknij Plik/Zapisz jako. Pojawi się znane Ci już okno Zapisz jako. Wybierz w nim swój katalog Rysowanie, a w polu Nazwa pliku wpisz moja wizytowka (rysunek 1.29). Pamiętaj! Nadając nazwy plikom lub katalogom, staraj się nie używać polskich liter (znaków diakrytycznych, tzn. ą, ę, ś, ć, ź itp.), ponieważ ich zastosowanie może powodować problemy z odczytaniem pliku, na przykład na innym komputerze. Rysunek.. Zapisanie dokumentu wprogramie Paint Kliknij Zapisz. Plik zostanie zapisany we wskazanym miejscu. 26 Rozdział 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem
Pytania i zadania 1 Czy dostrzegasz różnice w wyglądzie pulpitu systemów Windows i Linux? Opisz je. 2 Umieść ikonę Kosza w prawym górnym rogu pulpitu. 3 Uruchom programy: Paint, WordPad, Kalkulator, Zegar (program Zegar otworzysz, dwukrotnie klikając LPM ikonę zegara na pasku zadań). Rozmieść na ekranie okna otwartych programów, wzorując się na rysunku 1.30. Przygotuj dowolny rysunek, wpisz swoje imię i nazwisko oraz klasę. Policz: 5 5+25 =. Sprawdź datę i czas. Jeśli nie potraisz tego wykonać, nie przejmuj się w tym zadaniu najważniejsze jest właściwe rozmieszczenie na ekranie okien kilku programów (aplikacji). Spróbuj wyjaśnić, dlaczego na rysunku pasek tytułu programu WordPad ma bardziej intensywny kolor. Zastanów się, który program nie pozwala na zmianę rozmiaru swojego okna. Dlaczego tak się dzieje? Zamknij wszystkie otwarte programy. Gdy pojawią się pytania, czy zapisać rysunek lub dokument, odpowiedz Nie. Rysunek 1.3. Wygląd pulpitu po uruchomieniu kilku programów Lekcja 4. Temat: Okna, pliki i katalogi 27
4 Utwórz w miejscu wskazanym przez nauczyciela następującą strukturę katalogów: Pamiętaj! Pliki i katalogi zapisane na dysku komputera maj postać drzewiastej struktury (wygl daj jak drzewo odwrócone do góry nogami ). Dzi ki temu ka dy plik lu katalog ma swój adres. 4AB 4 5 Wykonaj ćwiczenia A i B z płyty. Powiedz, czego dotyczą. 6 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl. 4., lekcja 4). Notatki 28 Rozdział 1. Bezpieczne pos ugiwanie si komputerem i jego oprogramowaniem