Koncepcja wdrożenia systemu AMI w ENERGA-OPERATOR Rafał Czyżewski Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Rozwoju Warszawa, 22 lipca 2010
Inteligentne opomiarowanie (AMI) w kontekście strategii Grupy Energa (slajd z prezentacji ze stycznia 2010) Strategia Energa-Operator oraz wyzwania w branży elektroenergetycznej wymagają podjęcia działań w kierunku budowy sieci inteligentnej pierwszą fazą jest system inteligentnego opomiarowania Program Wdrożenie Systemu Inteligentnego Opomiarowania Cel: lider w zakresie wdrażania rozwiązań inteligentnego opomiarowania w Polsce uruchomienie dwustronnej komunikacji ze wszystkimi licznikami do 2016 roku/* Działania: realizacja kilku projektów pilotażowych objęcie systemem wszystkich odbiorców przemysłowych do końca 2010 roku uruchomienie projektu na szeroką skalę w II połowie 2010 roku współudział w standaryzacji rozwiązań technicznych na poziomie krajowym oraz opracowaniu modelu finansowania wdrożenia systemu współpraca z PSE Operator w zakresie projektu NOP */ Ostateczna decyzja o tempie wdrożenia uzależniona od modelu finansowania projektu 2
W czerwcu br. zakończone zostały prace nad studium wykonalności wdrożenia AMI w spółce Podczas prac projektowych współpracowano z następującymi podmiotami: 4 Analiza kosztów Przegląd dotychczasowych doświadczeń w AMI Analiza dostępnych rozwiązań i kierunki rozwoju Rekomendacje dotyczące funkcjonalności oraz rozwiązań technicznych Rekomendacje dotyczące modelu wdrożenia i eksploatacji Analiza korzyści Analiza wpływu wdrożenia na politykę regulacyjną Analiza opłacalności wdrożenia Rekomendacje dotyczące wdrożenia Zdefiniowanie czynników ryzyka Ze strony ENERGA-OPERATOR w pracach analitycznych uczestniczyło ponad 80 osób 3
Koncepcja realizacji projektu AMI bazuje na kilku kluczowych założeniach Założenia na potrzeby opracowania koncepcji wdrożenia AMI Wdrożenie projektu musi przynosić wymierne korzyści dla odbiorców energii elektrycznej oraz dla spółki Wdrażane rozwiązanie ma umożliwić integrację systemu z przyszłymi rozwiązaniami w zakresie inteligentnych sieci (Smart Grid Ready) Kontraktowanie dostaw ma umożliwiać elastyczną zmianę dostawców rozwiązań technicznych i ograniczenie zobowiązań po stronie spółki Koncepcja rozwiązania AMI musi być zgodna z wypracowanymi minimalnymi wymaganiami funkcjonalnymi OPEN METER Przy wdrożeniu technologii AMI musimy w maksymalnym stopniu wykorzystywać zasoby kadrowe spółki 4
Wdrożenie AMI obejmie cały obszar działania ENERGA- OPERATOR dla klientów taryf G oraz C1 Zakres projektu wdrożenia AMI Obszar wdrożenia AMI Podstawowe informacje na temat projektu Projekt AMI obejmie cały obszar działania spółki: klientów komunalnych ok. 2,5 mln klientów biznesowych (C1) ok. 290 tys. Wdrożenie systemu AMI obejmuje: wymianę liczników energii elektrycznej u klientów instalację liczników bilansujących na stacjach transformatorowych SN/nN warstwę telekomunikacyjną Centralną aplikację AMI, w tym bazę danych pomiarowych Zaplanowane wdrożenie AMI w ENERGA-OPERATOR jest największym planowanym przedsięwzięciem w zakresie inteligentnych sieci w Polsce 5
System AMI będzie kluczowym ogniwem w architekturze informatycznej i biznesowej ENERGA-OPERATOR Warstwa układów pomiarowych Systemy wsparcia technicznego Systemy obsługi Klienta PWI Odbiorcy indywidualni HAN HAN Środowisko AMI SCADA SID CSS CMS CRK SAP Komunikacja WWW Komunikacja WWW Zarządzanie Sprzedawcy energii Prosumenci Sieć Aplikacja AMI Baza danych Niezależny Operator Pomiarów * Converge Odbiorcy przemysłowi DFS / DPM MB i OB ELMS WIRE Rynek energii *) po zbudowaniu tego system 6
Zdefiniowano ponad 500 wymagań funkcjonalnych dla projektu AMI podzielonych na pięć rozłącznych kategorii Kategorie wymagań funkcjonalnych AMI Liczniki komunalne 85 Wymagania względem liczników komunalnych obejmują wszystkie wymagania związane z urządzeniami pomiarowymi dla odbiorców w taryfach G oraz C1x wraz z modułami komunikacji w strefie C i D Liczniki bilansujące 77 Wymagania względem liczników bilansujących montowanych na stacjach SN/nN. Urządzenia pośredniczące (koncentratory, routery) 48 Sieć telekomunikacyjna TAN B 33 Wymagania względem urządzeń pośredniczących dotyczą koncentratorów danych montowanych na stacjach SN/nN (w zależności od technologii również na GPZ) oraz modułów komunikacyjnych koncentratorów Wymagania względem urządzeń komunikacyjnych dotyczą modemów komunikacyjnych montowanych na stacjach SN/nN oraz pozostałych urządzeń telekomunikacyjnych stosowanych w technologiach bezprzewodowych i przewodowych Zintegrowana aplikacja AMI/CBO 298 Wymagania względem aplikacji AMI obejmują aplikację do akwizycji, zarządzania, przechowywania i udostępniania danych pomiarowych (Centralna Baza Odczytów) 7
Przeprowadzone analizy wskazują, że w przypadku spółki wdrożenie powinno być rozłożone na okres siedmiu lat Liczba liczników do wymiany w latach 2011 2017 600.000 535.000 485.000 440.000 480.000 480.000 480.000 400.000 215.000 200.000 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 W procesie wdrożenia AMI zostanie wymienione około 3,1 mln liczników Proces wdrożenia zostanie podzielony na dziewięć etapów, z których: Etap I: czas trwania 6 miesięcy, celem Etapu I jest weryfikacja dostępnych technologii i możliwości organizacyjnych montażu układów pomiarowych ok. 100 tys. punktów Etapy II V: etapy wdrożenia trwające 6 miesięcy Etapy VI IX: etapy wdrożenia trwające 12 miesięcy 8
Po uwzględnieniu wszystkich wydatków szacunkowy koszt wdrożenia AMI wynosi 386 zł na punkt pomiarowy Skumulowane wydatki w poszczególnych warstwach systemu w latach 2010-2017 na punkt pomiarowy (zł) 19,8 15,5 386,3 26,0 28,9 36,4 52,6 207,2 Łączne wydatki w warstwach (mln zł) Warstwa liczników Dostosowanie stacji SN/nn Wydatki projektowe Warstwa urządzeń pośrednich Warstwa sieci rozległej Warstwa aplikacji Warstwa liczników bilansujących Łączne wydatki 645 164 113 90 81 61 48 1.202 9
Nakłady na projekt AMI stanowią 10% planowanych wydatków w Planie Rozwoju spółki na lata 2011-2015 mln zł Porównanie planowanych nakładów w Planie Rozwoju na lata 2011 2015 z nakładami na projekt AMI 1 600 1 400 1 250 1 412 1 430 1 346 1 353 (C) Pozostałe nakłady 1 200 1 000 800 754 967 404 535 563 616 619 (B) Modernizacja i odtworzenie istniejącego majątku 600 400 200 0 600 138 397 135 514 233 566 608 720 743 628 620 8% 11% 12% 13% 14% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 (A) Przyłączenia nowych odbiorców i wytwórców oraz związana z tym budowa nowych sieci Nakłady na projekt AMI 10
Na podstawie wyników studium wykonalności podjęta została decyzja o realizacji Etapu I projektu Ramowy harmonogram projektu Etapy prac 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4 Przygotowanie wdrożenia Zarządzanie programem Etap I Podjęta decyzja o realizacji Etapu I Weryfikacja Etapu I Etap II Etap III Etap IV Etap V Realizacja kolejnych etapów uzależniona jest od decyzji regulacyjnych Etap VI Etap VII Etap VIII Etap IX Punkt kontrolny 11
Do realizacji Etapu I wybrane zostały 3 lokalizacje Łączny budżet tego etapu to 56 mln zł Wybrane lokalizacje dla Etapu I wdrożenia AMI w EOP Hel Weryfikacja Charakter zabudowy Baza dla projektu Smart Grid Zabudowa mieszana Drawsko Pomorskie Orientacyjna liczba liczników ok. 25.000 Wybrana lokalizacja: Hel/ Władysławowo Kalisz Weryfikacja Charakter zabudowy Efektywność komunikacji WiMax miejska, duże zagęszczenie Orientacyjna liczba liczników ok. 35.000 Możliwe lokalizacje: Kalisz Weryfikacja Działanie technologii PLC na nn i SN, kwestie logistyki wymiany liczników Baza dla projektu Smart Grid Zabudowa miejska Zabudowa wiejska Charakter zabudowy wiejska Orientacyjna liczba liczników ok. 30.000 Możliwe lokalizacje: Drawsko Pomorskie Wybór trzech różnych lokalizacji umożliwi weryfikację różnych technologii komunikacyjnych rekomendowanych do realizacji AMI 12
Koncepcja wdrożenia zakłada, że największe korzyści związane z obniżeniem strat zostaną przekazane klientom Skumulowane korzyści brutto z wdrożenia AMI w latach 2010-2030 ( 000 zł) 726.086 50.520 46.097 5.563.922 2.538.638 745.015 1.111.163 2.885.041 3.025.284 2.672.000 Obniżenie straty bilansowej Obniżenie kosztów usług obcych Wzrost przychodów z dystrybucji Utrzymanie Nowe produkty dotychczasowych liczników Inne Łączne korzyści brutto Wydatki Łączne korzyści netto Korzyści dla Odbiorcy 13
Po 10 latach od rozpoczęcia wdrożenia cena dystrybucji energii elektrycznej będzie niższa niż w wariancie bazowym Stosunek średniej ceny dystrybucji energii w wyniku wdrożenia do średniej ceny dystrybucji w scenariuszu bazowym dla danego roku 102,0 101,5 101,0 100,8% 100,7% 100,5% 100,5 100,0% Scanariusz 100,0 99,8% 100 99,5 99,0 98,5 98,0 97,5 97,0 101,4% 101,8% 101,3% 101,2% 99,2% 98,8% 98,4% 98,1% 97,8% 97,5% 97,4% 97,2% 97,1% 97,0% bazowy 96,9% 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 14
W wyniku wdrożenia AMI średni roczny wydatek na energię elektryczną dla odbiorcy końcowego również spadnie Stosunek średniego wydatku na energię w wyniku wdrożenia AMI do wydatku w scenariuszu bez wdrożenia AMI 100,2% 100,0% 100,3% 100,1% Scanariusz bazowy 99,4% 99,0% 98,4% 98,2% Model zakłada obniżenie zużycia energii przez odbiorców w wyniku wdrożenia AMI o 2% 97,9% 97,6% 97,5% 97,3% 97,2% 97,0% 96,9% 96,9% 96,8% 96,7% 96,6% 96,6% 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 15
Wdrożenie AMI przyniesie także niemierzalne korzyści dla klientów końcowych Wybrane korzyści Konkurencja Zwiększenie poziomu konkurencyjności rynku poprzez ułatwiony dostęp do danych pomiarowych Czytelne rachunki Faktury będą wystawiane w oparciu o rzeczywistą konsumpcję Nowe produkty i usługi Minimum socjalne Jakość i pewność dostaw energii Możliwość zaoferowania klientom nowych usług i produktów z uwagi na możliwości kontraktu online z infrastrukturą klienta Możliwość wprowadzenia ograniczeń mocy i limitów energii zużytej w interwale czasu Stworzenie możliwości wdrożenie na bazie infrastruktury AMI elementów sieci inteligentnej co zwiększy pewność zasilania i umożliwi podniesienie jakości dostarczanej energii 16
Aby projekt AMI mógł być realizowany w pełnej skali niezbędne jest dodefiniowanie zasad taryfikacji Dostępne narzędzia Cel Plan rozwoju Podstawowe zabezpieczenie finansowania inwestycji w OSD, w tym AMI Proponowane działania: Szczegółowa prezentacja założeń i wniosków dotyczących AMI w ENERGA-OPERATOR Weryfikacja z URE oczekiwanych korzyści i kosztów dotyczących AMI w ENERGA- OPERATOR Wypracowanie wspólnego stanowiska w zakresie planu rozwoju Cel Stanowisko URE Ograniczenie ryzyk dla OSD i URE związanych z realizacją projektu AMI Zakres stanowiska URE: Zdefiniowanie zasad realizacji projektu AMI Określenie minimalnych wymagań funkcjonalnych systemu AMI Określenie zasad uwzględnienia wdrożenia w kalkulacji kosztów uzasadnionych Określenie jednolitych zasad oceny efektywności wdrożenia projektu Z perspektywy ENERGA-OPERATOR zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe zasady taryfikacji uwzględniające AMI są krytyczne
Dziękuję za uwagę. Rafał Czyżewski Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Rozwoju ENERGA-OPERATOR SA