Dane makroekonomiczne z Polski Inflacja konsumentów finalne dane GUS Inflacja konsumentów i jej wybrane składowe 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% 4,8% 3,0% 1,7% -2,00% -4,00% -6,00% -8,00% -10,00% -12,00% Inflacja konsumentów, r/r Żywność i napoje bezalkoholowe, r/r Transport, r/r Według danych opublikowanych przez GUS, inflacja w maju br. wyniosła 1,7 % r/r, wobec 1,6 % r/r w kwietniu br. Wyższa dynamika inflacji w maju była konsekwencją m.in. wzrostu cen w zakresie transportu (o 2,6 % m/m), w tym paliw (o 5,6 % m/m). Ubiegłotygodniowy odczyt w ujęciu rocznym, potwierdza, iż kluczowy wpływ na poziom inflacji w ostatnich miesiącach mają przede wszystkim czynniki niezależne od polityki monetarnej w Polsce (tj. zmiany cen surowców na światowych rynkach). Biorąc to pod uwagę, dane GUS o inflacji w maju nie powinny zmienić dotychczasowej polityki pieniężnej realizowanej przez RPP. Oznacza to zatem prawdopodobną stabilizację poziomu stóp NBP w najbliższych miesiącach. Wydaje się, iż tego scenariuszu bazowego nie zmieni także prawdopodobny wzrost wskaźnika inflacji w ujęciu rocznym w czerwcu i lipcu br., gdyż będzie on głównie spowodowany efektem statystycznym (niska baza odniesienia z ubiegłego roku). Dodatkowo, warto zwrócić uwagę, iż pomimo możliwego wzrostu, roczna dynamika inflacji konsumentów prawdopodobnie nie przekroczy celu inflacyjnego władz monetarnych (2,5 % w ujęciu rocznym). 1
Obroty towarowe handlu zagranicznego dane GUS 30,0% Najwięksi partnerzy eksportowi Polski (udział w eksporcie ogółem) 25,0% 20,0% 15,0% 27,4% 27,9% 10,0% 5,0% 0,0% 6,4% 6,3% 6,6% 6,2% 5,8% 5,8% 5,1% 4,6% 4,6% 4,6% 2,7% 2,9% Niemcy Czechy Wlk. Bryt. Francja Włochy Holandia Rosja I-IV 2017 I-IV 2018 GUS opublikował skumulowane dane dotyczące handlu zagranicznego w okresie styczeń-kwiecień 2018 r. Wzrostowi wartości polskiego eksportu ogółem o 5,0 % r/r (do 70,0 mld euro), towarzyszył jeszcze szybszy wzrost importu (o 7,9 % r/r, do 70,7 mld euro), co oznacza, iż deficyt w obrotach handlowych wyniósł 0,7 mld euro (wobec 753 mln euro nadwyżki przed rokiem). Warto podkreślić, iż czynnikiem decydującym o pogorszeniu salda handlu zagranicznego w porównaniu z rokiem 2017 nie jest słabsza kondycja eksportu, lecz dynamiczny wzrost wartości importu w cenach bieżących. Biorąc pod uwagę dane o imporcie z poszczególnych państw, zwraca uwagę silny (o 16,6 % r/r, tj. o 0,8 mld euro) wzrost wartości importu z Rosji, co sugeruje, iż wpływ na pogorszenie bilansu w porównaniu z rokiem ubiegłym miały m.in. wyższe ceny surowców (w tym ropy) na światowych rynkach. Dane GUS wskazują równocześnie, iż dynamiczny wzrost importu w porównaniu z rokiem poprzednim był także jednym z przejawów korzystnej koniunktury gospodarczej i rosnącego popytu krajowego. Za taką interpretacją przemawia znaczny wzrost wartości importu z krajów rozwiniętych, w tym z Niemiec (o 1,5 mld euro, tj. o 6,3 % r/r). 2
Wydarzenia Według danych NBP, wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii wyniósł w maju br. 0,5 % r/r (wobec 0,6 % r/r w kwietniu br.). Wskaźnik ten jest postrzegany jako odzwierciedlający ruch cen, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma duży wpływ. Dane za maj potwierdziły, iż inflacja bazowa (pomimo korzystnej koniunktury gospodarczej) utrzymuje się na wyjątkowo niskim poziomie, co powinno wzmocnić przekonanie większości przedstawicieli Rady o słuszności polityki, zakładającej utrzymywanie stóp procentowych NBP na dotychczasowym poziomie. W serwisie NBP opublikowano komunikat po posiedzeniu Komitetu Stabilności Finansowej, w którym reprezentowany jest Narodowy Bank Polski, Ministerstwo Finansów, Komisja Nadzoru Finansowego oraz Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Wskazano w nim m.in., iż Komitet podjął uchwałę ws. rekomendacji skierowanej do Ministra Finansów dotyczącej utrzymania wskaźnika bufora antycyklicznego na poziomie 0 %. Komitet zapoznał się także z cyklicznym Raportem o Stabilności Systemu Finansowego (link http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/systemfinansowy/ stabilnosc.html), w którym wskazuje się, iż polski system finansowy funkcjonuje stabilnie, a poziom ryzyka obniżył się od poprzedniej publikacji (w grudniu 2017 r.). W części raportu odnoszącej się do rekomendacji dla sektora bankowości spółdzielczej, wskazano m.in., iż pożądana jest jego dalsza integracja, w szczególności w ramach Systemów Ochrony Instytucjonalnej (IPS). Autorzy raportu podkreślają również, iż banki spółdzielcze, które dotychczas nie przystąpiły do Systemów Ochrony Instytucjonalnej, powinny najpóźniej przed końcem roku zapewnić zgodność swojego działania z wymogami ustawowymi. Konieczność tych działań wynika z wygasających w 2018 r. z mocy ustawy dotychczasowych umów zrzeszenia. W przypadku banków niespełniających kryteriów samodzielnego działania poza zrzeszeniem, rozwiązaniem rekomendowanym z punktu widzenia stabilności systemu finansowego jest ich integracja w ramach IPS. Indeks ZEW, odzwierciedlający nastroje wśród analityków i inwestorów instytucjonalnych w Niemczech, spadł w czerwcu br. o 7,9 pkt. m/m (do minus 16,1 pkt). W wynikach badania ankietowego prezentuje się tzw. procent netto, który jest różnicą między odsetkiem odpowiedzi pokazujących przeciwne kierunki (np. poprawa lub pogorszenie koniunktury), co pozwala pokazać ogólną tendencję. Ujemna wartość wskaźnika oznacza, iż większy odsetek ankietowanych oczekuje pogorszenia koniunktury niż jej dalszej poprawy. Pogorszenie nastrojów uczestników rynków kapitałowych obserwowane jest od lutego br., co należy wiązać nie tyle z rzeczywistym osłabieniem koniunktury, lecz z niepokojem, jaki na rynkach wywołuje groźba wojen handlowych. Działania protekcjonistyczne stanowią czynnik ryzyka dla dotychczasowych relacji handlowych między największymi gospodarkami świata, co jest potencjalnym zagrożeniem dla dalszego rozwoju koniunktury nie tylko w strefie euro, lecz także w Polsce. Jeśli słabsze nastroje w największej gospodarce strefy euro zostaną potwierdzone także w wynikach kolejnych badań koniunktury (22 czerwca Markit opublikuje wstępne szacunki indeksu PMI w sektorze przemysłowym, zaś 25 czerwca poznamy wskazania indeksu koniunktury wśród niemieckich przedsiębiorców opracowywanego przez instytut Ifo), wówczas wzrośnie ryzyko, iż w najbliższych miesiącach polska gospodarka może spowolnić. 3
Dane makroekonomiczne ze świata Strefa euro Decyzja w sprawie stóp procentowych 2,50% Główna stopa procentowa i inflacja konsumentów w strefie euro 2,00% 1,9% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% 0,00% -0,50% Główna stopa procentowa EBC Inflacja konsumentów, r/r Rada EBC pozostawiła stopy procentowe na dotychczasowym poziomie (główna wynosi 0,00 %). Dodatkowo, odnosząc się do perspektyw polityki pieniężnej w kolejnych miesiącach, zasygnalizowano, iż stopy procentowe w strefie euro pozostaną bez zmian przynajmniej do lata 2019 r. W minionym tygodniu zdecydowano także o tym, iż do końca września br. program zakupu aktywów będzie prowadzony na obecnym poziomie, tj. 30 mld euro miesięcznie, od października do grudnia 2018 r. zakupy będą kontynuowane na poziomie 15 mld euro miesięcznie, zaś po tym okresie, tj. od 2019 r. zakupy aktywów będą zakończone. Takie decyzje trudno traktować, jako element zaostrzania polityki pieniężnej (skup aktywów w strefie euro będzie prowadzony o 3 miesiące dłużej niż przewidywał dotychczasowy harmonogram). Wyraźne deklaracje ze strony Rady EBC pozwalają oczekiwać, iż w najbliższych miesiącach stopy procentowe w strefie euro nie zmienią się. Perspektywa utrzymania łagodnej polityki pieniężnej przez Radę EBC powinna być czynnikiem wspierającym notowania złotego wobec euro w kolejnych miesiącach. 4
USA Decyzja w sprawie stóp procentowych Główna stopa procentowa i wskaźnik inflacji konsumentów 3,00% 2,50% 2,7% 2,00% 1,50% 2,00% 1,75% 1,00% 0,50% 0,00% -0,50% Stopa funduszy federalnych (przedział dolny) Stopa funduszy federalnych (przedział górny) Inflacja CPI, r/r Komitet Fed zgodnie z oczekiwaniami podwyższył główną stopę procentową w USA o 0,25 pp., tj. do poziomu 1,75-2,00 %. Czerwcowej decyzji towarzyszyła publikacja aktualnych prognoz gospodarczych banku centralnego, które wskazują na oczekiwaną stabilizację głównych wskaźników w latach 2018-2020 (stopa bezrobocia w najbliższych latach będzie kształtować się na poziomie 3,5-3,6 %, inflacja wyniesie 2,1 %, zaś tempo wzrostu gospodarczego będzie oscylowało w przedziale 2,0-2,8 %). W porównaniu z oczekiwaniami z marca br., prognozy głównych wskaźników zmieniły się w niewielkim stopniu. Najważniejsza z punktu widzenia uczestników rynku była prognoza przedstawicieli Fed odnośnie poziomu stóp w kolejnych miesiącach (do końca 2018 r. stopy procentowe w USA wzrosną jeszcze łącznie o 0,50 pp., tj. do 2,25-2,50 % na koniec roku). Tym samym władze monetarne podniosły dotychczasowe prognozy dotyczące poziomu stóp w tym roku (o 0,25 pp.). Równocześnie, podwyższono przewidywania dotyczące poziomu stóp w kolejnym roku (mediana oczekiwanego poziomu stóp w 2019 r. wynosi 3,1 %, wobec 2,9 % w prognozie z marca). Przewidywania Fed, zakładające szybsze tempo podwyżek stóp mogą mieć niekorzystny wpływ na waluty krajów rozwijających się (w tym złotego). Nie jest jednak pewne, iż prognozy Fed w zakresie podwyżek stóp będą realizowane zgodnie z zapowiedziami. Za tym, by Fed nie spieszył się z podwyżkami przemawia m.in. to, iż władze monetarne w USA są jedynymi spośród głównych banków centralnych (strefa euro, Japonia, Szwajcaria), które podniosły w ostatnich miesiącach stopy procentowe. Takie rozbieżności w polityce będą faworyzowały dolara, co mogłoby zaszkodzić rozwojowi tamtejszej gospodarki, a także pogorszyć i tak gigantyczny deficyt handlowy USA, który w okresie styczeń-kwiecień 2018 r. wyniósł 201,8 mld dolarów (wobec 181,0 mld dolarów deficytu przed rokiem, link https://bea.gov/newsreleases/international/trade/tradnewsrelease.htm). 5
Rynki finansowe Rynek stóp procentowych 1,90% 1,82% 1,80% 1,78% 1,79% 1,82% 1,78% 1,79% 1,70% 1,64% 1,70% 1,70% 1,60% 1,64% 1M 3M 6M 9M 1Y 08.06.2018 15.06.2018 W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach nie zmieniły się. Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 10-11 lipca 2018 r. Oczekuje się, iż stopy NBP pozostaną w lipcu bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 11 15.06.2018 r. OKRES WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,64% -0,37% 2,07% -0,79% 0,50% 3M 1,70% -0,32% 2,33% -0,73% 0,63% 6M 1,78% -0,27% 2,50% -0,64% 0,76% 1Y 1,82% -0,18% 2,77% -0,52% 0,93% 6
Rynek walutowy 4,5 4,291 4,272 4,278 4,282 4,276 4,280 4,2 3,9 3,714 3,676 3,686 3,687 3,678 3,706 3,6 3,648 3,625 3,627 3,646 3,616 3,692 3,3 08.06 11.06 12.06 13.06 14.06 15.06 EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN Biorąc pod uwagę kurs ustalany na fixingu NBP, złoty umocnił się w minionym tygodniu wobec euro i osłabił wobec amerykańskiego dolara. Odnotowując ubiegłotygodniowe tendencje warto podkreślić, iż na kierunek zmian kursu złotego mają głównie wpływ czynniki zewnętrze. W tym kontekście, słabsze euro i silniejszy dolar korespondują z ubiegłotygodniowymi komunikatami władz monetarnych ( łagodny EBC i restrykcyjny Fed). W najbliższych tygodniach, istotnym czynnikiem ryzyka zarówno dla kursu złotego, jak i pozostałych walut z naszego regionu pozostawać będzie perspektywa narastających różnic w poziomie stóp procentowych między USA a innymi gospodarkami. Dolara w relacji wobec walut z tzw. rynków rozwijających się mogą wspierać także inne czynniki, m.in. obawy o wojny handlowe, a także rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie (napięta sytuacja wokół Iranu). WYSZCZEGÓLNIENIE 08.06.2018 15.06.2018 ZMIANA USD/PLN 3,6479 3,6922 1,2% EUR/PLN 4,2912 4,2802-0,3% CHF/PLN 3,7136 3,7056-0,2% 7
Rynek towarowy 103,0 102,0 101,0 100,0 99,0 98,0 97,0 96,0 95,0 Ceny surowców - dane indeksowe, 01.06=100 100,0 98,7 98,5 96,1 08.06 11.06 12.06 13.06 14.06 15.06 Ropa Złoto Srebro W minionym tygodniu cena ropy (Brent) spadła o 3,9 %. Pomimo utrzymujących się napięć na Bliskim Wschodzie (Iran), wydaje się, iż potencjał do wzrostu cen ropy jest ograniczony. Za kontynuacją spadków przemawiają m.in. oczekiwania części uczestników rynku, iż w trakcie posiedzenia OPEC w dn. 22 czerwca br. zostanie podjęta decyzja o zwiększeniu wydobycia. Warto przypomnieć, iż obowiązujące od początku 2017 r. porozumienia OPEC oraz krajów współpracujących dotyczące limitów produkcji (https://www.bloomberg.com/graphics/opec-production-targets/) były jednym z czynników sprzyjających utrzymywaniu się cen surowca na podwyższonym poziomie w ostatnich miesiącach. W tym kontekście, ewentualne zwiększenie produkcji przez OPEC, w połączeniu z oczekiwanym, dalszym wzrostem wydobycia w USA (według danych amerykańskiej agencji ds. energii w tygodniu zakończonym 8 czerwca br. wydobycie w tym kraju osiągnęło rekordowo wysoki poziom 10,9 mln baryłek dziennie), mogłoby odmienić globalny układ sił podaży i popytu, doprowadzając do spadku cen ropy poniżej poziomu 70 dolarów za baryłkę. Data Cena ropy (USD/bbl) Cena złota (USD/oz.) Cena srebra (USD/oz.) 08.06 76,46 1298,00 16,74 11.06 76,46 1299,74 16,89 12.06 75,88 1295,57 16,86 13.06 76,74 1299,31 17,00 14.06 75,94 1301,83 17,13 15.06 73,44 1279,00 16,51 8
Rynek kapitałowy 25 600 2 850 25 000 2 750 24 400 2 650 23 800 2 550 23 200 2 450 WIG30 (prawa oś) Dow Jones (lewa oś) W minionym tygodniu WIG30 spadł o 2,5 %. W warunkach utrzymującego się ryzyka (związanego z polityką pieniężną w USA, wojnami handlowymi, skomplikowaną sytuacją wobec Iranu), perspektywa trwałego wzrostu cen akcji pozostaje ograniczona. Kalendarium Kalendarium na najbliższy tydzień (18-22.06.2018 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 19 czerwca Polska Produkcja przemysłowa, r/r V 9,3% 21 czerwca Polska Sprzedaż detaliczna (w cenach stałych), r/r V 4,0% 22 czerwca Polska Podaż pieniądza (M3), r/r V 5,7% DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. Przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 9