MIEJSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI W M. ST. WARSZAWIE SPÓŁKA AKCYJNA DZIAŁ KANALIZACJI

MIEJSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI W M. ST. WARSZAWIE SPÓŁKA AKCYJNA DZIAŁ KANALIZACJI Wytyczne eksploatacyjne do projektowania sieci kanalizacyjnych i urządzeń sieciowych WARSZAWA, SIERPIEŃ 2006r.

2 SPIS TREŚCI 1. Sieć kanalizacyjna... 4 1.1 Systemy kanalizacji... 4 1.2 Podział kanalizacji ze względu na sposoby odprowadzenia ścieków... 4 1.3 Podział sieci kanalizacyjnej... 4 1.4 Materiał kanału... 4 1.5 Dodatkowe wymagania... 5 2. Lokalizacja kanałów... 6 3. Zagłębienie kanałów.... 6 4. Napełnienie, prędkości, spadek kanału.... 6 4.1 Napełnienie kanałów... 6 4.2 Prędkości przepływu w kanałach.... 6 4.3 Spadek kanału... 7 5. Sposoby łączenia kanałów... 7 5.1 Połączenia kanałów w planie... 7 5.2 Połączenia kanałów w pionie.... 7 6. Sposoby łączenia przyłączy kanalizacyjnych i odwodnień jezdni do kanałów ulicznych. 8 7. Uzbrojenie sieci kanalizacyjnej... 10 7.1 Rodzaje uzbrojenia... 10 7.2 Rozmieszczenie w planie.... 10 7.3 Studzienki rewizyjne, połączeniowe, kryte, spadowe... 11 7.4 Komory połączeniowe, rozgałęzieniowe, kaskadowe... 11 7.4.1 Komory połączeniowe i rozgałęzieniowe... 11 7.4.2 Komory kaskadowe... 12 7.5 Obiekty specjalne na sieci... 13 8. Kanalizacja ciśnieniowa... 13 9. Urządzenia pomiarowe ilości ścieków na kanalizacji grawitacyjnej... 14 10. Skrzyżowania i kolizje z istniejącym i projektowanym uzbrojeniem... 15 11. Droga dojazdowa eksploatacyjna... 15 12. Uzgodnienie dokumentacji z użytkownikiem... 15 13. Odwodnienie ulic i terenu.... 16 13.1 Odbiorniki wód... 16 13.2 Przyłącza kanalizacyjne.... 16 13.3 Wpusty uliczne... 17 14. Odwodnienie torów tramwajowych... 17 15. Przewody tłoczne.... 17 15.1 Lokalizacja przewodów tłocznych... 18 15.2 Zagłębienie i posadowienie przewodów tłocznych... 18 15.3 Materiał przewodu... 18 15.4 Spadek przewodu... 18 15.5 Bloki oporowe... 18 15.6 Uzbrojenie... 19 16. Przepompownie... 19 17. Uwagi.... 20

3 Wstęp Wytyczne eksploatacyjne do projektowania zawierają zbiór podstawowych wymagań eksploatacyjnych Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie S.A, które należy uwzględnić przy opracowywaniu dokumentacji sieci i urządzeń sieciowych kanalizacyjnych usytuowanych na terenie m.st. Warszawy i województwa objętego eksploatacją MPWiK S.A. Wytyczne przeznaczone są jako pomoc dla projektantów, służb inwestorskich, nadzoru technicznego, wykonawców i wszystkich zainteresowanych opracowywaniem i uzgadnianiem dokumentacji. Korzystanie z informacji zawartych w Wytycznych eksploatacyjnych ułatwi projektowanie, uzgadnianie, skróci czas potrzebny na opracowanie dokumentacji oraz przyczyni się do poprawy jakości przekazywanych do eksploatacji obiektów. Wytyczne opracowano w oparciu o aktualne normy, przepisy, dostępną literaturę techniczną oraz długoletnie doświadczenie eksploatacyjne. Stosowanie wytycznych eksploatacyjnych nie zwalnia z obowiązku przestrzegania przepisów, norm, instrukcji, zarządzeń branżowych i państwowych oraz właściwego wykorzystania wiedzy inżynierskiej.

4 1. Sieć kanalizacyjna 1.1 Systemy kanalizacji ogólnospławny - kanalizacja przeznaczona do odprowadzenia ścieków bytowogospodarczych, ścieków z zakładów przemysłowych i wód opadowych wspólnymi przewodami. rozdzielczy - składa się z kanalizacji ściekowej przeznaczonej wyłącznie do odprowadzenia ścieków bytowo- gospodarczych i przemysłowych oraz kanalizacji deszczowej przeznaczonej do odprowadzenia wód opadowych, wód gruntowych (odwodnienia wykopów, drenaży), odwodnienia magistral i komór dla zasuw wodociągowych i ciepłowniczych. 1.2 Podział kanalizacji ze względu na sposoby odprowadzenia ścieków Kanalizacja grawitacyjna kanały kryte stosowane we wszystkich systemach kanalizacji Najmniejsze średnice należy przyjmować: dla kanałów ściekowych - Ø 0.20m dla kanałów deszczowych - Ø 0.30m dla kanałów ogólnospławnych - Ø 0.30m Kanały grawitacyjne w zależności od wysokości dzielimy na przełazowe lub nieprzełazowe Nieprzełazowy - wysokość kanału H< 1,00m Przełazowy - wysokość kanału H 1,00m kanały grawitacyjne otwarte stosowane w kanalizacji deszczowej (rowy). Kanalizacja podciśnieniowa. Kanalizacja ciśnieniowa 1.3 Podział sieci kanalizacyjnej Kolektory - przewody kanalizacyjne zbierające dopływy z kanałów drugorzędnych. Kanały drugorzędne. 1.4 Materiał kanału Do budowy kanałów ogólnospławnych i ściekowych powinny być stosowane: rury i kształtki kamionkowe pokryte całkowicie szkliwem, łączone na kielichy z uszczelkami.

5 rury z polimerobetonu. rury z żywic poliestrowych. rury z żeliwa kanalizacyjnego zalecane żeliwo sferoidalne, łączone na kielichy z uszczelkami. Rury stosować dla kanałów o dużych spadkach. Zastosowanie ww. materiału wymaga indywidualnej zgody MPWiK S.A. rury z tworzyw sztucznych - dla kanalizacji ściekowej i ogólnospławnej o średnicy Ø max 0,40m. Tworzywa sztuczne powinny charakteryzować się niezbędnymi właściwościami wytrzymałościowymi, odpornością na ścieranie, temperaturę, itp. Rury łączone na kielichy z uszczelkami. rury żelbetowe łączone na kielichy z uszczelkami - dla kanalizacji ogólnospławnej (beton o wysokiej odporności chemicznej na korozję siarczanową). Rury z fabrycznie wykonaną powłoką z PE, PP, żywic epoksydowych lub płytek ceramicznych. Powłoka na całej długości kanału, w tym na połączeniach kielichowych, ma być wykonana w taki sposób aby nie występował bezpośredni kontakt odprowadzanych ścieków z betonem. Do budowy kanałów deszczowych powinny być stosowane: rury kamionkowe. rury betonowe łączone na uszczelki. rury żelbetowe łączone na uszczelki. rury z polimerobetonu. rury z żywic poliestrowych. rury z żeliwa kanalizacyjnego zalecane żeliwo sferoidalne. Zastosowanie ww. materiału wymaga indywidualnej zgody MPWiK S.A. rury z PE łączone na kielichy z uszczelkami do Ø 0,80m. rury z PVC i PP łączone na kielichy z uszczelkami do Ø 0,50m. Uwaga. Zastosowane rury powinny charakteryzować się minimalną sztywnością obwodową SN 10 kn/m 2, dopuszcza się stosowanie rur z tworzyw termoplastycznych o sztywności SN 8 kn/m 2. Dla rur z tworzyw termoplastycznych podstawą do wyznaczenia SN jest norma ISO 9969. 1.5 Dodatkowe wymagania. Przy projektowaniu kanału z danego materiału muszą być wykonane obliczenia wytrzymałościowe i w zależności od nich przewidziane odpowiednie posadowienie i wzmocnienie kanału patrz rozdział 17. Uwagi. Punkt. 3 i 4. Ze względu na korozyjne działanie zarówno płynących ścieków, jak też wód gruntowych należy przewidzieć odpowiednie zabezpieczenie antykorozyjne.

6 Dla kanałów ogólnospławnych o przekroju kołowym o średnicach większych niż 1,00m należy przewidzieć wykonanie kinety V-kształtnej lub U-kształtnej celem polepszenia funkcjonowania przy małych napełnieniach. 2. Lokalizacja kanałów 2.1. Kanały należy lokalizować w liniach rozgraniczających ulic, dróg oraz w wydzielonych pasach dla uzbrojenia na osiedlach, w terenie ogólnodostępnym z zapewnieniem dojazdu dla służb eksploatacyjnych. W wyjątkowych przypadkach lokalizacja kanałów na terenach innych niż wymienione wyżej wymaga zgody użytkownika. 2.2. Kanały należy lokalizować w poboczu jezdni, pod jezdniami lub w pasie między jezdniami oraz w utwardzonych ciągach pieszo-jezdnych. 2.3. Najmniejsze odległości położenia urządzeń podziemnych i naziemnych w istniejących i nowoprojektowanych ulicach należy przyjmować wg. załączonych tabel. 2.4. Kanałów nie należy lokalizować w skarpach i między torami tramwajowymi. 3. Zagłębienie kanałów. Zagłębienie kanałów powinno zapewnić grawitacyjny odpływ ścieków z obiektów kanalizowanych (z wyjątkiem obiektów posiadających kondygnacje podziemne) poniżej strefy zamarzania i nie powodować kolizji z innymi urządzeniami. Kanały powinny być głębiej posadowione niż wodociągi. Ustalając zagłębienie kanału i spadek kanału należy uwzględnić prędkość zapewniającą samooczyszczenie kanału. 4. Napełnienie, prędkości, spadek kanału. 4.1 Napełnienie kanałów. W kanalizacji ogólnospławnej i deszczowej dopuszczalne jest całkowite napełnienie kanałów przy przepływach obliczeniowych. W kanalizacji ściekowej dopuszczalne jest całkowite napełnienie kanałów przy przepływie obliczeniowym równym 2Q ściekowe. 4.2 Prędkości przepływu w kanałach. Minimalna prędkość przepływu 0.6 0.8 m/s musi zapewnić samooczyszczanie kanału. Maksymalna prędkość przepływu musi być przyjmowana w zależności od rodzaju materiału kanału, tak, aby nie następowało jego niszczenie.

7 4.3 Spadek kanału Spadek kanału zależy od prędkości przepływu w kanale i musi zabezpieczać uzyskanie minimalnej prędkości i nie przekraczać maksymalnej. Najmniejsze spadki kanałów grawitacyjnych powinny zabezpieczać dopuszczalne minimalne prędkości przepływu i nie powinny być mniejsze od następujących: - 5 dla kanalizacji ściekowej przy średnicy Ø 0.20m - 3 dla kanalizacji ogólnospławnej i deszczowej przy średnicy Ø 0.30m - 1 dla kolektorów i kanałów przełazowych, wyjątkowo dopuszcza się spadek 0,5 5. Sposoby łączenia kanałów 5.1 Połączenia kanałów w planie Kąt wewnętrzny α zawarty między osiami kanałów dopływowych i odpływowych powinien być w granicach 90º< α < 180º zgodnie z poniższym rysunkiem α Kierunek przepływu ścieków α Połączenia kanałów stosować w studzience lub w komorze Dopuszcza się bezpośrednie włączenie kanałów o średnicy Ø 0,20 m, Ø 0,30 m i Ø 0,40 m do istniejących kanałów murowanych przy zachowaniu zasad: - średnica kanału włączanego musi być mniejsza od ⅓ wysokości kanału istniejącego - pierwsza studnia na kanale włączanym musi znajdować się w odległości maksimum 10 m od kanału istniejącego. W wyjątkowych okolicznościach dopuszcza się zwiększenie ww. odległości za zgodą MPWiK S.A. 5.2 Połączenia kanałów w pionie. wszystkie kanały kołowe należy łączyć w studzienkach i na wstawkach oś w oś, w studzienkach krytych włączenia wykonać sklepieniami przy kanałach jajowych i gruszkowych w studzienkach i komorach obowiązuje zasada łączenia osi kanału bocznego na wysokości pach kanału głównego.

8 wysokości włączeń do kanałów klasowych jajowych poprzez wpusty boczne Ø0,20 m: Wysokość Przekrój jajowy Przekrój gruszkowy włączenia niepodwyższony 23,6 cm 0 kl 0,50 x 0.95 32 cm I kl 0,60 x 0,90 32 cm II kl 0,70 x 1,05 38 cn III kl 0,80 x 1,20 0,80 x 1,10 41,5 cm IV kl 0,90 x 1,35 0,90 x 1,125 50 cm V kl 1,00 x 1,50 1,00 x 1,25 55 cm VI kl 1,10 x 1,60 1,10 x 1,375 60 cm VII kl 1,20 x 1,70 1,20 x 1,50 65 cm VIII kl 1,30 x 1,80 1,30 x 1,625 70 cm IX kl 1,40 x 1,90 1,40 x 1,75 75 cm X kl 1,50 x 2,00 1,50 x 1,85 80 cm Xl kl 1,60 x 2,10 1,60 x 2,00 oś wysokości włączeń do kanałów klasowych gruszkowych poprzez wpusty boczne należy wykonywać na wysokości pachy kanału. 6. Sposoby łączenia przyłączy kanalizacyjnych i odwodnień jezdni do kanałów ulicznych. Włączenia przyłączy kanalizacyjnych i odwodnień jezdni do istniejących kanałów należy wykonywać do pozostawionych w tym celu elementów połączeniowych wskazanych przez MPWiK S.A. w danych technicznych do projektowania. W przypadku braku możliwości wykorzystania wskazanych punktów włączenia do kanałów istniejących dopuszcza się wykonanie włączeń z wykorzystaniem projektowanych: komór studni połączeniowych wstawek studni krytych na kanałach kamionkowych na podbudowie trójników skośnych 45 na kanałach z rur tworzyw z sztucznych, kamionkowych i żeliwnych kształtek siodłowych klejonych na kanałach z żywic poliestrowych przyłączy siodłowych na kanałach z rur z tworzyw sztucznych, kamionkowych, betonowych i żeliwnych

9 elastomerowego łańcucha uszczelniającego z elementami ze stali nierdzewnej dla rur żelbetowych i betonowych o średnicach większych Ø 0,80m Włączenia przyłączy kanalizacyjnych i odwodnień jezdni do projektowanych kanałów należy wykonywać standardowo z wykorzystaniem: komór studni połączeniowych wstawek (na kanałach > Ø 1,00m kształt wstawki dostosowany do kształtu kanału w celu zachowania tego samego przekroju) studni krytych (na kanałach < Ø 1,00m prostokątny element betonowy przykryty płytą żelbetową) trójników skośnych 45 Włączenia na trójniki skośne 45, kształtki siodłowe oraz przyłącza siodłowe na kanałach o średnicach od Ø 0,20m do Ø 0,40m wykonywać z poderwaniem 20 cm (rzędna włączenia trójnika, kształtki lub przyłącza siodłowego większa o 20 cm od rzędnej dna kanału w miejscu włączenia) na Ø 0,50m poderwaniem 30 cm, powyżej Ø 0,50m trójniki, kształtki lub przyłącza siodłowe osadzać oś w oś. Dopuszcza się montaż kształtek i przyłączy siodłowych przy włączeniu do kanału Ø 0,80m w granicach 0 0 < α<45 0 od osi poziomej zgodnie z poniższym rysunkiem Ø 0,80m α W przypadku głębokich kanałów ulicznych należy, w celu ograniczenia konieczności realizacji głębokich wykopów dla podłączeń do kanału, każdorazowo przeanalizować możliwość alternatywnego sposobu włączenia poprzez: 1. realizację zbiorczych, lokalnych kanałów wypłyconych w stosunku do kanału ulicznego umożliwiających włączenie kilku posesji i ew. odwodnienia jezdni. Kanały lokalne należy lokalizować w chodnikach, poboczu lub innych terenach dostępnych dla służb eksploatacyjnych MPWiK S.A. 2. włączenia kilku przyłączy kanalizacyjnych z różnych posesji do odpowiednio powiększonych studni rewizyjnych w sposób promienisty. 3. projektowania na głębokich kanałach ulicznych studni połączeniowych D-400 600mm. Włączenie przyłączy należy przewidzieć poprzez obsadzenie rury w ścianie studni. Należy dążyć do minimalizowania ilości studni połączeniowych tego typu.

10 7. Uzbrojenie sieci kanalizacyjnej. 7.1 Rodzaje uzbrojenia Do podstawowego uzbrojenie należą: studzienki rewizyjne studzienki i komory połączeniowe studzienki i komory rozgałęzieniowe studzienki spadowe komory kaskadowe studzienki inspekcyjne o minimalnej średnicy Ø 0,40 m trójniki wstawki studzienki kryte Obiekty specjalne: syfony płuczki przelewy burzowe separatory wyloty kanałów do cieków otwartych zasuwy 7.2 Rozmieszczenie w planie. Studzienki rewizyjne na kanałach nieprzełazowych projektuje się: na odcinkach prostych w odległościach nieprzekraczających 60m przy każdej zmianie kierunku, spadku i przekroju. Komory na kanałach przełazowych projektuje się: na odcinkach prostych w odległościach nie przekraczających 80m dla średnic Ø 1,0-1,40m na odcinkach prostych w odległościach nieprzekraczających 120m dla średnic powyżej Ø 1,60m przy zmianie kierunku, przy każdej zmianie spadku i przekroju dla średnic Ø 1,00 i większych.

11 uzbrojenie na kanałach należy przewidywać dla potrzeb istniejącej i projektowanej zabudowy oraz odwodnienia ulic. 7.3 Studzienki rewizyjne, połączeniowe, kryte, spadowe. Studzienki należy projektować w oparciu o aktualną normę. Dla kanałów średnicy Ø 0,20 Ø 0,40m studzienka średnicy Ø1,20m Dla kanałów średnicy Ø 0,50 Ø 0,60m studzienka średnicy Ø1,40m. Dla kanałów średnicy Ø 0,80m i większych projektuje się komory indywidualne. Studnie betonowe wykonywać z kręgów łączonych na uszczelki (gumowe, elastomerowe lub podobne). Dno studzienki powinno mieć płytę fundamentową oraz gotową (wykonaną fabrycznie) kinetę lub kinety wraz z przejściami szczelnymi dostosowanymi do wybranego materiału z jakiego budowany będzie kanał (studzienki połączeniowe i rozgałęźne). Kinetę należy wykonać z betonu tej samej klasy co beton studni. Dopuszcza się stosowanie wkładek z tworzyw sztucznych do kinet studni betonowych. W przypadku zastosowania wkładek z tworzyw sztucznych, o ile brak jest dokładnych danych o włączeniach do kanału, należy przewidzieć pozostawienie min. 2 włączeń na każdą ze stron od osi kanału. Dopuszcza się stosowanie studni z tworzyw sztucznych i z żywic poliestrowych w uzasadnionych przypadkach. Zastosowanie powyższych studni wymaga indywidualnej zgody MPWiK S.A. Dla studzienek spadowych dopuszczalna wysokość przepadów od 1,00m do 4,50m. Przy przepadach większych od 1,50m należy przewidywać występy żelbetowe dla możliwości ułożenia pomostu eksploatacyjnego. Odległość osi górnego kanału od płyty stropowej powinna wynosić minimum 0,50m. W przypadku wykonywania przepadu w studni z kręgów łączonych na uszczelki otwory w ścianach studni wykonać w odległości minimum 15cm od złącza kręgów. Studzienki kryte mają zastosowanie dla kanałów okrągłych betonowych i żelbetowych o średnicach Ø 0,20 Ø 0,80m. Studzienki przeznaczone są do bezpośredniego podłączenia przyłączy Ø 0,15 Ø 0,20m. Studzienka kryta składa się z komory o wymiarach zależnych od wymiaru kanału. Należy projektować studzienki kryte prostokątne. W przypadku studzienek o głębokości większej niż 6m oraz w przypadku stosowania przepadów o wysokości przekraczającej 3m rozwiązanie techniczne studzienek musi zostać zaakceptowane przez konstruktora. 7.4 Komory połączeniowe, rozgałęzieniowe, kaskadowe 7.4.1 Komory połączeniowe i rozgałęzieniowe. Dla kanałów średnicy Ø 0,80m i większych projektuje się komory indywidualne złożone z części: Komory roboczej

12 Płyty stropowej nad komorą Komina włazowego średnicy Ø 0,80m Płyty pod właz Włazu typu ciężkiego klasy D 400kN średnicy Ø 600mm wg aktualnej normy Wysokość komory roboczej (mierzona od półki do płyty stropowej powinna wynosić min. od 1,80 do 2,00m.) Długość komory roboczej (mierzona wzdłuż przepływu minimum 1,20m) Promień kinety w komorze 1,5 5 D kanału dopływowego. Zaleca się stosowanie maksymalnie dużych promieni kinety w celu ograniczenia wytracania prędkości przez płynące ścieki. Dopuszcza się realizacje łuków na kanałach przed/za komorami połączeniowymi i rozgałezieniowymi w celu spełnienia ww. warunku. Podstawowe wymagania dla komór: Komora powinna mieć półki po obu stronach kanału o szerokości 0,50m po stronie włazu i 0,30m po stronie przeciwnej. Półka dla kanałów nieprzełazowych na wysokości 0,8D wysokości kanału odpływowego Półka dla kanałów przełazowych na wysokości pach kanału odpływowego. Półki na całej długości komory roboczej z nachyleniem 3% - 5% nachyleniem do środka studzienki w kierunku kanału odpływowego. Na kanałach o średnicach od Ø 1,40 m wzwyż należy przewidywać dwa oddzielne włazy. 7.4.2 Komory kaskadowe. Dla kanałów średnicy od Ø 0,60m należy stosować komory kaskadowe prostokątne o kształcie i wymiarach uzasadnionych obliczeniami. Przy projektowaniu komór kaskadowych kierować się zasadami: Długość komory kaskadowej zależy od przepływu oraz od różnicy poziomów kanałów dolnego i górnego. Szerokość komory zależy od średnicy kanału dopływowego i odpływowego. Szerokość komory powiększona jest o przejście kontrolne z pomostu górnego do dolnego schodami szerokości 0,80m zabezpieczonymi barierką od strony przepływu ścieków. Szerokość stopnia należy przyjmować 0,27m, a wysokość do 0,30 Wymiary pomostu górnego i dolnego powinny wynosić 0,80 0,70m Ponadto: Pomost górny należy wykonać w odległości minimum 1,80m od płyty stropowej do osi kanału dopływowego. Nad pomostem górnym i dolnym należy przewidywać oddzielny komin włazowy

13 Pomost górny i schody muszą być od strony kaskady zabezpieczone poręczą wysokości minimum 1,10m zakończoną u dołu krawędzią wysokości 0,15m. 7.5 Obiekty specjalne na sieci. Syfony - można stosować przy przejściach pod przeszkodą. Rozwiązywać indywidualnie w uzgodnieniu z użytkownikiem. Przelewy burzowe, separatory - rozwiązywać indywidualnie w uzgodnieniu z użytkownikiem. Wyloty kanałów do cieków otwartych - projektować w oparciu o dane odbiorników (rzeka, rów) > na wylotach średnicy od Ø 0,50m stosować kratę z prętów ustawionych pionowo o rozstawie 0,10m (krata zdejmowana ). Zamknięcia kanałowe. Zsypy śniegowe. Przewietrzniki. Wejścia boczne. Uwagi dotyczące uzbrojenia sieci kanalizacyjnej: 1. W trasach i drogach szybkiego ruchu, w ulicach i drogach miejskich z wyjątkiem osiedlowych ciągów pieszo-jezdnych w przypadku zwieńczeń komór i studni należy pod włazami stosować pierścienie odciążające. 2. Wszystkie elementy zabezpieczające, zejściowe i inne stosowane w komorach, studniach i innych obiektach należy wykonywać z elementów odpornych na korozję tzn. żeliwa, stali nierdzewnej-kwasoodpornej, tworzyw sztucznych. 8. Kanalizacja ciśnieniowa System kanalizacji ciśnieniowej składa się ze zbiorczego przewodu tłocznego zlokalizowanego w ulicy, ciągu pieszo-jezdnym lub innym terenie gwarantującym dostęp do niego służbom eksploatacyjnym MPWiK S.A. oraz urządzenia zbiornikowo-tłocznego (UZT) zlokalizowanego na terenie posesji. W węźle połączeniowym przewodu tłocznego z urządzenia zbiornikowo-tłocznego (UZT) z ulicznym, zbiorczym przewodem tłocznym należy przewidzieć montaż zespolonej zasuwy odcinająco-zwrotnej. W projekcie UZT należy pokazać istniejący lub projektowany sposób odprowadzenia wód deszczowych z budynków i terenów utwardzonych zlokalizowanych na terenie posesji. UZT należy zaprojektować w taki sposób, aby uniemożliwić napływ do nich wód opadowych z terenu posesji. W celu możliwości rozliczania ilości odprowadzanych ścieków sanitarnych do układu automatyki i sterowania ww. UZT należy wprowadzić miernik przepływu ścieków. Do projektów należy dołączyć szczegółową instrukcję obsługi i konserwacji UZT z uwzględnieniem stanów awaryjnych UZT jak i odbiornika tj. ulicznego, zbiorczego przewodu tłocznego (m.in. - postępowanie użytkowników UZT i eksploatatora przewodu tłocznego w przypadku awarii poszczególnych odcinków przewodu tłocznego i innych elementów

14 indywidualnego systemu odprowadzenia ścieków, należy ustalić okresy i zakres przeglądów pomp, armatury i układów sterujących, itp.). Oddzielne projekty budowlano-wykonawcze na zbiorczy przewód tłoczny oraz urządzenie zbiornikowo-tłoczne (UZT) wraz z przewodem tłocznym należy opracować zgodnie z obowiązującymi przepisami w oparciu o dane techniczne uzyskane od Przedsiębiorstwa. Projekty należy złożyć do uzgodnienia do MPWiK S.A. 9. Urządzenia pomiarowe ilości ścieków na kanalizacji grawitacyjnej. W przypadku konieczności prowadzenia rozliczeń za odprowadzane ścieki między Usługobiorcą a Usługodawcą (MPWiK S.A.) o ile odbiór ścieków odbywa się z wykorzystaniem systemu grawitacyjnego należy zamontować mierniki przepływu ścieków (ściekomierze) posiadające zatwierdzenie typu wydane przez Prezesa Głównego Urzędu Miar. MPWiK S.A. stoi na stanowisku, że zamontowane ściekomierze powinny prawidłowo realizować pomiar ilości przepływających ścieków niezależnie od kierunku przepływu (tzn. muszą uwzględniać przepływ wsteczny cofka) oraz występowania osadu w kanale. Urządzenia pomiarowe, kontrolne, rejestrujące powinny być wykonane i zamontowane w sposób uniemożliwiający manipulowaniem wynikami pomiaru bez zostawiania śladów. Urządzenie pomiarowe (czujnik lub czujniki) powinno być zamontowane na kanale w oddzielnej, specjalnie do tego celu wyznaczonej studni kanalizacyjnej. Montaż urządzenia powinien być wykonany zgodnie z wymaganiami dostawcy urządzenia oraz obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Urządzenia kontrolne i rejestrujące powinny być zamontowane na powierzchni terenu w sposób zapewniający łatwą i bezpieczną eksploatację. W skład tych urządzeń powinno wchodzić: 1. Liczydło elektroniczne kontrolujące stan urządzenia pomiarowego, sterujące jego pracą oraz umożliwiające odczytywanie: przypływu chwilowego, sumarycznego przepływu do przodu, sumarycznego przepływu wstecznego, całkowitego przepływu, czasu pracy urządzenia. 2. Rejestrator danych rejestrujący w pamięci nieulotnej ww. parametry (pojemność pamięci min. 1 rok). Odczyt danych z wykorzystaniem komputera przenośnego typu laptop tylko dla osób upoważnionych. 3. Licznik zaników zasilania rejestrujący i umożliwiający odczytywanie ilości zaników napięcia i czas ich trwania. 4. Zasilacz awaryjny podtrzymujący napięcie przy krótkotrwałych zanikach zasilania. Najlepiej spełniającym ww. warunki urządzeniem byłby przepływomierz elektromagnetyczny dla kanałów niecałkowicie napełnionych, dopuszcza się inne czujniki ilości ścieków spełniające ww. wymagania. Dla ww. mierników należy wykonać, zgodnie z obowiązującymi przepisami, projekty budowlano-wykonawcze i uzgodnić je w MPWiK S.A. Do projektów należy dołączyć instrukcję operatorską. Koszty instalacji i eksploatacji mierników ponosić będzie Usługobiorca.

15 10. Skrzyżowania i kolizje z istniejącym i projektowanym uzbrojeniem. Skrzyżowania kanałów z innym uzbrojeniem w planie powinno być wykonane pod kątem 60-90. Minimalna odległość w pionie między kanałami a innym uzbrojeniem powinna wynosić w świetle min. 20 cm. Szczegółowe rozwiązanie kolizji kanału z innymi urządzeniami podziemnymi należy rozwiązać indywidualnie w uzgodnieniu z MPWiK S.A. 11. Droga dojazdowa eksploatacyjna. W przypadku zlokalizowania kanału poza drogami, jezdniami, np. po terenach rolnych nie przewidywać drogi eksploatacyjnej wzdłuż kanału. Natomiast przy projektowaniu rozmieszczenia uzbrojenia na kanale należy zapewnić możliwość dojazdu do tego uzbrojenia (utwardzona droga) sprzętu mechanicznego typu ciężkiego. Drogę eksploatacyjną należy przewidywać tylko w przypadku, jeżeli między istniejącymi drogami, ulicami o utwardzonej nawierzchni a uzbrojeniem na kanale występuje grunt nienośny (grząski, bagienny) uniemożliwiający dojazd sprzętem mechanicznym. 12. Uzgodnienie dokumentacji z użytkownikiem. Projekt budowlano-wykonawczy (P.B.W.) powinien spełniać wszystkie wymagania stawiane przez obowiązujące Prawo Budowlane. Uzgodnieniu podlega P.B.W część technologiczna projektu (opis, plan sytuacyjny, profil podłużny, rysunki technologiczne komór, (część konstrukcyjna do wglądu - egz. pozostaje w MPWiK S.A w celach archiwalnych). Składany do uzgodnienia w MPWiK S.A. P.B.W. powinien składać się z następujących elementów: 1 Część opisowa 1.1 Przedmiot i zakres opracowania 1.2 Podstawa opracowania 1.3 Warunki gruntowo-wodne (archiwalne lub na podstawie przeprowadzonych badań geologicznych) 1.4 Opis projektowanego rozwiązania, zastosowane materiały, sposób realizacji 1.5 Uzbrojenie projektowanej sieci 1.6 Obliczenia i dobór urządzeń specjalnych (pompy, separatory, kaskady, syfony, zbiorniki retencyjne itp.) 1.7 Obliczenia posadowienia kanału, komór, studni i innych proj. obiektów, obliczenia konstrukcyjne itp. 1.8 Zabezpieczenia obiektów znajdujących się bezpośrednim sąsiedztwie projektowanego kanału i obiektów na nim zlokalizowanych 1.9 Wytyczne realizacji inwestycji 1.9.1 Roboty ziemne 1.9.2 Wytyczne odwodnienia wykopów 1.9.3 Roboty budowlane i montażowe

16 1.9.4 Sposób włączenia do czynnej sieci kanalizacyjnej (o ile występuje) 1.9.5 Sposób likwidacji istniejącej instalacji kanalizacyjnej (o ile występuje) 1.9.6 Kontrola jakości, nadzór, odbiór robót 2 Część graficzna 2.1 Plan sytuacyjny w skali 1:500 2.2 Profil podłużny w skali 1:500/1:100 2.3 Technologiczne rysunki szczegółowe komór, studni, wpustów ulicznych i innych obiektów występujących w opracowaniu w skali 1:50 1:20 2.4 Tabela wymiarów studni 2.5 Szczegół posadowienia kanału w wykopie 3 Szczegółowy projekt konstrukcyjny wraz z rysunkami (o ile występuje) Szczegółowy zakres zawartości P.B.W. określa umowa lub uzgodnienie między Zamawiającym projekt a Projektantem. MPWiK S.A. zastrzega sobie możliwość zgłoszenia Projektantowi konieczności dostarczenia innych, dodatkowych nie wymienionych wyżej elementów projektu. 13. Odwodnienie ulic i terenu. Zasady odwodnienia ulic i terenów otwartych do kanalizacji miejskiej będącej na majątku i w eksploatacji MPWiK S.A. 13.1 Odbiorniki wód Odbiornikami wód z odwodnienia ulic, węzłów komunikacyjnych, torów tramwajowych i przejść podziemnych są: Kanały deszczowe Kanały ogólnospławne Kanały i rowy otwarte Włączenie przyłącza kanalizacyjnego do kanału może być wykonane zgodnie z wymaganiami przedstawionymi w rozdziale 6. Włączenie przyłącza do kanału w planie powinno być wykonane pod kątem 45-90 º zalecany optymalny kąt 60 º 13.2 Przyłącza kanalizacyjne. Trasa przyłącza kanalizacyjnego powinna być prosta, bez załamania w planie i zmiany spadku z wyjątkiem łuków dla włączenia do wpustu bocznego na kanale i do syfonu. Długość przyłącza kanalizacyjnego od wpustu ulicznego do kanału lub studzienki rewizyjnej nie powinna przekraczać 20m. Odległość między sąsiednimi studzienkami rewizyjnymi dla przyłączy zbiorczych łączących dwa lub kilka wpustów nie powinna przekraczać 50m. Odwodnienie ulic należy włączać do kanałów ulicznych i osiedlowych.

17 Przyłącze należy łączyć do studzienek na jednym poziomie. Wyjątek stanowią przypadki, kiedy jedno z przyłączy włączone jest pod kątem ostrym do kierunku odpływu wówczas przyłącze to powinno być włączone wyżej niż pozostałe przyłącza. Na przyłączach stosowane są spadki od minimum 2% do maksimum 40%. Przy spadkach większych od 25% stosować rury żeliwne. Średnice przyłączy projektować Ø 0,20m. Dla pojedynczych wpustów i przyłączy nie dłuższych niż 12m można stosować Ø 0,15m. 13.3 Wpusty uliczne. Wpusty uliczne deszczowe należy stosować z osadnikami średnicy Ø 0,50m i głębokości 0,95m. Lokalizacja wpustów wynika z rozwiązania drogowego ulicy, placu, węzła komunikacyjnego. Wpusty na skrzyżowaniach ulic należy lokalizować przy krawężnikach minimum 2,00m od zakończenia łuku, poza przejściem dla pieszych. Rodzaje wpustów: Wpusty z osadnikami Wpusty bez osadników w przypadkach wyjątkowych i wówczas osadnik musi być usytuowany na przyłączu kanalizacyjnym łączącym wpust z odbiornikiem. Syfony przy wpustach ulicznych stosuje się zawsze przy włączeniu przyłączy kanalizacyjnych do kanału ogólnospławnego. Należy je zakładać równolegle do krawężnika ze spadkiem na syfonie 5cm. Przyłącze kanalizacyjne od wpustu ulicznego oraz osadnik wpustu ulicznego musi być zaprojektowany poniżej strefy przemarzania. 14. Odwodnienie torów tramwajowych Odwodnienie torów tramwajowych odbywa się za pośrednictwem: Studzienek drenażowych Skrzynek zwrotnicowych Przy systemie kanalizacji rozdzielczej skrzynki odwadniające i iglicowe należy odwodnić do kanału ściekowego, natomiast studzienki drenażowe do kanału deszczowego. 15. Przewody tłoczne. Przewody tłoczne stosuje się na odcinkach sieci kanalizacyjnej od pompowni do komory rozprężnej. Należy projektować dwa przewody tłoczne. W uzasadnionych przypadkach, w uzgodnieniu z MPWiK S.A., dopuszcza się zaprojektowanie jednego przewodu tłocznego. Zbiorczy przewód tłoczny stosuje się w systemach kanalizacji ciśnieniowej od ostatniego przyłączą ciśnieniowego z UZT do studni rozprężnej lub włączenia do innego odbiornika. Należy projektować pojedynczy zbiorczy przewód tłoczny.

18 15.1 Lokalizacja przewodów tłocznych Przy projektowaniu przewodów tłocznych należy stosować następujące zasady: - przewody należy lokalizować w liniach rozgraniczających ulic, dróg dojazdowych, ciągów pieszo-jezdnych oraz wydzielonych pasach dla uzbrojenia, w terenie ogólnodostępnym. W wyjątkowych przypadkach lokalizacja przewodów tłocznych na terenach innych niż wymieniono wyżej wymaga zgody MPWiK S.A - przewody powinny być układane w pasie chodnika lub zieleni miejskiej. W szczególnych przypadkach przy braku miejsca dopuszcza się lokalizację przewodu tłocznego w jezdni. - przejście przez ulice, tory tramwajowe i kolejowe należy projektować pod kątem prostym z zastosowaniem rury osłonowej. Przewód tłoczny należy wprowadzić do rury osłonowej centrycznie z zastosowaniem płóz. Na końcach rura osłonowa powinna być szczelnie zamknięta z zastosowaniem pierścieni samouszczelniających. 15.2 Zagłębienie i posadowienie przewodów tłocznych. Zagłębienie przewodów tłocznych uzależnione jest od głębokości przemarzania gruntu. W Warszawie i na terenie województwa mazowieckiego należy przyjmować przykrycie (odległość od terenu do wierzchu rury) od 1,40 do 1,60m. Dopuszcza się w uzasadnionych przypadkach minimalne przykrycie przewodu 1,20m w tym przypadku niezbędne jest ocieplenie przewodu. W projekcie należy dokonać doboru rodzaju i grubości ocieplenia. Maksymalne przykrycie przewodu 2,5m. Przewody należy układać na gruncie rodzimym, posiadającym odpowiednią nośność lub zaprojektowanym podłożu. Stosować podsypkę piaskową 20cm. Zasypkę wykopów należy wykonywać zgodnie z aktualną normą. 15.3 Materiał przewodu Do budowy przewodów tłocznych należy stosować rury z żeliwa sferoidalnego kanalizacyjnego lub PE. Dopuszcza się stosowanie rur z PVC w uzasadnionych przypadkach w uzgodnieniu z MPWiK S.A. Należy stosować rury o parametrach dostosowanych do parametrów przepompowni lub warunków panujących w systemie kanalizacji ciśnieniowej. Minimalna klasa ciśnienia roboczego stosowanych rur - PN 10. 15.4 Spadek przewodu Minimalny spadek przewodu tłocznego wynosi 1. 15.5 Bloki oporowe Dla przewodów z żeliwa sferoidalnego, PE i z PVC należy stosować bloki oporowe przy: Łukach

19 Trójnikach Korkach. Dopuszcza się inne rozwiązania zabezpieczenia przewodów tłocznych przed skutkami uderzenia hydraulicznego w uzgodnieniu z MPWiK S.A. 15.6 Uzbrojenie Zasuwy Odwodnienia Odpowietrzenia Rewizje Studzienki rozprężne Studzienki rozprężne i ich wymiary technologiczne projektuje się indywidualnie w uzgodnieniu z użytkownikiem w zależności od różnicy rzędnych wlotu przewodu tłocznego i wylotu kanału odpływowego. Na przewodach tłocznych o średnicy do Ø 500mm rewizje lokalizować w odległościach maksymalnych od siebie 120m oraz przy załamaniach w poziomie i pionie a na przewodach tłocznych o średnicy powyżej Ø 500mm ilość rewizji i lokalizację ustalić z użytkownikiem. Do rewizji należy zapewnić możliwość dojazdu samochodu do czyszczenia. Zaleca się projektować rurociągi ze spadkiem do pompowni. Długie nitki przewodów tłocznych należy łączyć przewiązkami w komorach z zasuwami oddzielającymi z zastosowaniem odpowietrzenia i odwodnienia usytuowanego, w taki sposób, aby pojemność odcinka w miarę możliwości nie była większa od pojemności komory czerpalnej. W przypadku montażu armatury w komorach, studniach lub obiektach kubaturowych muszą one spełniać następujące warunki: Wielkość obiektu musi zapewniać swobodny dostęp służbom eksploatacyjnym do armatury w niej zamontowanej w tym do prowadzenia prac naprawczych i ew. wymiany. Strop komory lub obiektu kubaturowego należy przewidzieć z elementów łatwo demontowanych lub pozostawić odpowiedni otwór montażowy celem zapewnienia możliwości wymiany armatury. 16. Przepompownie. Wytyczne do projektowania przepompowni ścieków w zakresie hydrauliki, zasilania w energię elektryczną, transmisję danych, gabarytów obiektu i lokalizacji wydawane będą każdorazowo na podstawie planowanej wydajności pompowni.

20 17. Uwagi. 1. W przypadku przebudowy istniejącej sieci kanalizacyjnej będącej na majątku i w eksploatacji MPWiK S.A. Inwestor i Projektant zobowiązany jest do uzgodnienia warunków przebudowy pod względem technicznym, eksploatacyjnym i formalnoprawnym z MPWiK S.A. 2. Projektant zobowiązany jest do stosowania takich rozwiązań technicznych w tym odpowiednich urządzeń technicznych, aby eliminować emisje nieprzyjemnych zapachów z projektowanych systemów kanalizacyjnych. 3. Projektant zobowiązany jest przedstawić w P.B.W. warunki posadowienia kanału, komór, studni i innych projektowanych obiektów w oparciu o wykonane badania gruntowe lub dane archiwalne dotyczące warunków gruntowych. W przypadku przykrycia kanału mniejszego niż 1,5m i powyżej 6m wymagane jest przeprowadzenie obliczeń obciążeń statycznych i dynamicznych (obciążenie ruchem kołowym) potwierdzających dobór typu materiału z jakiego projektowany jest kanał, komory, studnie i inne elementy oraz sposobu posadowienia kanału i ww. obiektów. 4. Za wszelkie obliczenia hydrauliczne, wytrzymałościowe, konstrukcyjne zawarte w P.B.W. odpowiada Projektant lub Konstruktor. 5. Warunki techniczne włączenia do kanałów otwartych będą wydawane indywidualnie na wniosek Projektanta.