REŻYSERIA Poniższy konspekt jest przeznaczony dla nauczycieli, ktårzy zajmują się reżyserią w sposåb amatorski.
2 Konspekt porusza następujące problemy: I. TWORZY INSCENIZACJĘ II. ANALIZUJE SZTUKĘ. III. ZROBIĆ PLAN PRÇB; IV. Żelazne zasady gry aktorskiej; V. Zasady ruchu na scenie VI. Uwagi dodatkowe odnośnie gry aktoröw VII. Realizacja pröb; Reżyser co robi? I. TWORZY INSCENIZACJĘ co to znaczy? 1. Ustala obsadę aktorską. Czym się kieruje przy obsadzie? a) Prowadzące role musza grać najlepsi aktorzy, aby mogli udźwignąć przedstawienie. b) Aktorzy musza mieć predyspozycje do kreowanych rél.
3 II. ANALIZUJE SZTUKĘ. 1. Ustala konflikty między postaciami Co to znaczy? Aktorzy na scenie musza wiedzieć, jaki maja stosunek do partnera scenicznego i co chcą uzyskać od niego (po co weszli na scenę i co chcą załatwić.) 2. Analiza teksty ma na celu: a) zmierzenie czasu; b) wyrzucenie z tekstu kwestii powtarzających się i będące opowiadaniem (monologi, opisy). c) zostawić dialogi, ktåre są niezbędne i posuwają akcje do przodu. d) Unikać ilustracji tekstu. Grać na kontrze co to znaczy - jeśli postać jest negatywna szukać dobrych cech i odwrotnie; REŻYSER MUSI POWIEDZIEĆ AKTOROM W JEDNYM ZDANIU, O CZYM BĘDZIE ROBIŁ PRZEDSTAWIENIE! III. ZROBIĆ PLAN PRÇB; a) Zebrać wszystkich aktoråw, rozdać egzemplarze, czytać w råżnych wariantach obsadowych, żeby wyłonić najlepszych do danej roli. b) Należy wykonać co najmniej cztery pråby przy stole, żeby wytłumaczyć każdemu z osobna jego postać i ustalić stosunki między partnerami. c) Dopiero z tekstem nauczonym na pamięć wejść na scenę. d) Aktor na scenie nie jest w stanie myśleć o interpretacji, jak nie wie, co måwi, a co dopiero o sytuacji czy o stosunku do kolegi.
4 IV. Żelazne zasady gry aktorskiej; a) Przy ustawieniu sytuacji scenicznych należy pamiętać, że scena nie znosi monotonii, tak w braku działania, czyli ruchu, jak i braku konfliktu w dialogu. b) Należy pamiętać o konieczności zmian rytmåw w chodzeniu i måwieniu; c) Podstawa gry aktora jest intencja w działaniu; d) Aktorzy musza wiedzieć a widz musi wierzyć, że jest świadkiem dziania się czegoś na scenie. Nikt nie znosi słuchania pustych tyrad; V. Zasady ruchu na scenie są w 90% zawsze takie same, można tylko zmieniać warianty. a) Zawsze staramy się wypełnić scenę; Rysunek I
5 b) Chodzimy po przekątnych i kołami okrągło; Rysunek II c) Powietrze między aktorami Rysunek III
6 d) Nigdy tak Rys: IV, Rys. V
7 Rys. VI VI. Uwagi dodatkowe odnośnie gry aktoröw a) NIC TYLKO DLA SYTUACJI nawet, gdy siadamy to musimy wiedzieć, po co siadamy; b) Jak aktor chodzi to nie måwi, bo zatupuje tekst; c) Drugi plan nie gra. d) Sytuacja na scenie jest wynikiem potrzeby wewnętrznej aktora. e) Jeśli jakaś osoba dramatu gra na proscenium to aktorzy w głębi musza być stonowani i ruszać się cztery razy wolniej (zwolniona klatka filmu) f) Maksyma aktora na scenie brzmi następująco: załatw swoją sprawę i wychodź. (np. chce zdobyć kawałek drewna, bo marze, żeby wystrugać pajaca.
8 Aktor przychodzi w konkretnym znanym mu celu. Jakie środki aktorskie zastosuje aktor, żeby zdobyć pniak to sprawa do oméwienia z reżyserem). g) wszyscy aktorzy na scenie nie mogą poruszac się jednocześnie. h) przed każda pråbą reżyser powinien popracować 5-10 min. Z aktorami nad rozruszaniem aparatu måwienia. VII. Plan pröb; Reżyseruje się przedstawienie scenami, począwszy od pierwszych, np. dwie sceny i na dana godziną maja przyjść aktorzy. Aktorzy z następnych dwu scen przychodzą dwie godziny péźniej. Dopiero po kilku takich prébach wszystkie sceny łączy się w całość. Aktor nie może czekać na wejście na scenę do préby po dwie lub trzy godziny, bo wszystko powietrze, jak z balonu z niego ujdzie. Czekając długi czas jest niezdolny do kreowania propozycji oraz wypompowany nuda i czekaniem. AKTOR MUSI BYĆ NAŁADOWANY I ŚWIEŻY DO PRACY. Na pierwszym etapie préb (dokąd reżyser nie zamknie całości sytuacji), te sceny, ktére są najsłabsze należy powtarzać w nieskończoność, aż do skutku. Wszystkie sceny starać się powtarzać często, żeby aktorzy nie zapomnieli INTENCJI I USTAWIONYCH SYTUACJI. Dopiero w końcowym etapie préb leci się całością. Wtedy wyłapuje się jeszcze najsłabsze momenty. Jeśli w przedstawieniu są ilustracje muzyczne czy dźwiękowe starać się wprowadzić je stosunkowo wcześnie, ażeby aktor się z nimi oswoił, to samo dotyczy wszystkich rekwizytéw, ktérymi aktor będzie się posługiwał w trakcie przedstawienia.
9
10
11
12
13