Wydział Organizacji i Zarządzania PŁ Katedra Ekonomii Koło Naukowe Cash Flow Obligacje gminne szansą na przetrwanie kryzysu przez jednostki samorządu terytorialnego. mgr Monika Mordzak Dr. Rafał Wójcikowski Łódź, 2009r.
PLAN PREZENTACJI: 1. Wstęp 2.Rynek kapitałowy i niektóre jego instrumenty. 3.Sekurytyzacja jako sposób wyjścia z kryzysu przez jednostki lokalne. 4.Polski rynek obligacji gminnych.. 2/15
1. WSTĘP Celem tego artykułu jest przybliżenie czytelnikowi alternatywnych źródeł finansowania inwestycji przez lokalne władze samorządowe. W jasny i czytelny sposób zostaną przedstawione instrumenty finansowe, pojawiające się co raz częściej na polskim rynku, których emitentami nie jest państwo. 3/15
2. RYNEK KAPITAŁOWI I JEGO INSTRUMENTY. Rynek kapitałowy jest to segment rynku finansowego, gdzie dokonuje się emisji średnioi długoterminowych instrumentów finansowych takich jak akcje i obligacje, przeznaczone na finansowanie różnych inwestycji. Jednym z elementów rynku kapitałowego są obligacje. 4/15
2. RYNEK KAPITAŁOWI I JEGO INSTRUMENTY. Szczególnym rodzajem obligacji są obligacje komunalne (municipal bonds ) emitowane przez jednostki samorządu lokalnego. Obligacje komunalne należą do tzw. nieskarbowych papierów dłużnych (NPD). 5/15
2. RYNEK KAPITAŁOWI I JEGO INSTRUMENTY. Do podstawowych zalet obligacji komunalnych zaliczyć można: koszt bezpieczeństwo płynność marketing elastyczność 6/15
2. RYNEK KAPITAŁOWI I JEGO INSTRUMENTY. Do podstawowych funkcji obligacji gminnych zaliczyć można: Funkcja pożyczkowa (emitent uzyskuje kapitał którym może dysponować) Funkcja lokacyjna (gdzie inwestor ma możliwość ulokowania wolnych środków w stosunkowo bezpiecznym, a więc i atrakcyjny papier wartościowy) Funkcja płatnicza (posiadacz obligacji mogą regulować nimi własne zobowiązania) Funkcja promocyjna (finansowanie inwestycji za pomocą obligacji zwiększa zainteresowanie inwestorów gmina) Funkcja prywatyzacyjna ( nabywca obligacji, zyskuje prawo do ich wymiany na akcje przedsiębiorstw komunalnych, bądź na inne składniki mienia komunalnego np. mieszkania 7/15
3. SEKURYTYZACJA. Sekurytyzacja to nowoczesna operacja finansowa umożliwiająca przedsiębiorstwom, instytucjom finansowym i bankom pozyskanie kapitału. Nazwa operacji pochodzi od securities oznaczającego papiery wartościowe. Jest to zamiana należności na papiery wartościowe. Sekurytyzacja rozwinęła się w Stanach Zjednoczonych w latach 70, a w niektórych krajach europejskich w końcu lat 80. Jedną z pierwszych takich transakcji na polskim rynku przeprowadził Bank Pekao S.A., uruchamiając w marcu 2000r. ich pilotażową transzę wartości 4,3 mln zł. 8/15
3. SEKURYTYZACJA. Schemat sekurytyzacji. 9/15
4. POLSKI RYNEK OBLIGACJI GMINNYCH. Na naszym rynku pojawił się w 1995 roku po uchwaleniu przez rząd nowej ustawy o obligacjach. Jako pierwsze emisji dokonały Gdynia i Ostrów Wielkopolski Obserwując polski rynek najczęściej spotykamy się z obligacjami z terminem wykupu od 3 do 5 lat, ale zdarzyły się również emisje 10 letnie. 10/15
4. POLSKI RYNEK OBLIGACJI GMINNYCH. 1 000 000 000 900 000 000 800 000 000 700 000 000 600 000 000 500 000 000 400 000 000 300 000 000 200 000 000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2 kw. 2009 Wielkość obrotu obligacjami gminnymi w Polsce w latach 2000-2009. 100 000 000 0 przychody rozchody 1 000 000 000 900 000 000 800 000 000 700 000 000 600 000 000 500 000 000 400 000 000 przychody rozchody Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach budżetowych Ministerstwa Finansów za lata 2000-2009 300 000 000 200 000 000 100 000 000 0 2001 2003 2005 2007 2 kw. 2009 2000 2002 2004 2006 2008 11/15
4. POLSKI RYNEK OBLIGACJI GMINNYCH. 16 14 12 10 8 6 4 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 16 2 kw. 2009 14 12 Wielkość udziału obligacji w budżecie jednostek lokalnych w Polsce w latach 2000-2009. 2 10 0 % przychody % rozchody 8 6 % przychody % rozchody 4 2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach budżetowych Ministerstwa Finansów za lata 2000-2009 0 2001 2003 2005 2007 2 kw. 2009 2000 2002 2004 2006 2008. 12/15
5. PODSUMOWANIE Wielu ekspertów myśli, że obligacje z biegiem czasu staną się popularniejsze. Samorządy będą zmuszone poszukać korzystniejszych warunków pozyskania kapitału aniżeli oferują im banki. Żeby dobrze wydatkować przyznane dotacje unijne niezbędny jest wkład własny, dlatego też zgromadzenie odpowiedniego kapitału jest tutaj priorytetem. Ponieważ w grę wchodzą duże pieniądze płynące z Unii, nie wolno przejść obok nich obojętnie. Są one szansą dla naszego kraju na poprawę poziomu życia Polaków i zniwelowania różnic jakie obecnie istnieją. Są one również szansą dla polskiej gospodarki, która powoli wychodzi ze stagnacji. Kryzys finansowy 2009 roku pokazał że jesteśmy stabilnym państwem o dość zdrowych finansach, które na pewno zaczyna liczyć się w Europie. 13/15
Literatura 1) Dębski W, Rynek finansowy i jego mechanizmy podstawy teorii i praktyki, PWN Warszawa 2003 2) Kosikowski C. red, Finanse samorządowe 2006, Dom Wydawniczy ABC, Łódź 2006 3) Owsiak S, Finanse publiczne teoria i praktyka, PWN Warszawa 2006 4) Patrzałak L. Podsektor samorządowy w sektorze finansów publicznych w warunkach akcesji Polski do Unii Europejskiej. Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań- Wrocław 2006. 5) Rini, William A.: Fundamentals of the securities industry New York : McGraw- Hill, c2003.. 6) Zeszyty BRE Bank case Obligacje komunalne w Polsce, nr 84, 2006r. 7) http://www.gazetaprawna.pl/ 8)http://miasta.gazeta.pl/warszawa/1,34889,6883100,Warszawskie_obligacje_ warte_600_mln_juz_na_rynku.html 14/15
Wydział Organizacji i Zarządzania PŁ Katedra Ekonomii Dziękujemy za uwagę. 15/15