edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna K r y s t y n a K a m i ƒ s k a

Podobne dokumenty
Wybrane kompetencje medialne. Opracowała: Małgorzata Dec Edukacja Medialna KUL

Systemy medialne w dobie cyfryzacji Kierunki i skala przemian

ISBN

Spis treści. Rozdział I. Wprowadzenie Biblioteka miejsce prezentacji i realizacji tekstu artystycznego... 19

Wykaz zajęć aktywizacyjnych organizowanych w Dziale Poradnictwa i Informacji Zawodowej w Powiatowym Urzędzie Pracy w Rzeszowie w I kwartale 2014 roku

Czytać, słuchać i oglądać

Telewizja publiczna z misją Opracowała: Anna Równy

Wykaz podręczników obowiązujących w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Skorzeszycach roku szkolnym 2014/2015

Preferowane źródła informacji przez dzieci i młodzież

kształcenie umiejętności w zakresie poszukiwania, kształcenie umiejętności twórczych; otwartość na nowe kontakty,

Edukacja wielokulturowa


SEMINARIA STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA Rok akademicki 2016/2017 PEDAGOGIKA

Mikroświaty społeczne wyzwaniem dla współczesnej edukacji

Program kółka teatralnego,, Teatr Przedszkolaka

Scenariusz lekcji. Tytuł lekcji Mój świadomy wybór mediów.

SZKOLNY ZESTAW PODRĘCZNIKÓW ORAZ MATERIAŁÓW POMOCNICZYCH DLA KLAS 0, I VI OBOWIĄZUJĄCY W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

KIERUNEK: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA Program dla MISHuS na rok akademicki 2012/2013


Nowelizacja rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej

Jestem częścią kultury PROGRAM NAUCZANIA WIEDZY O KULTURZE. Autor: Małgorzata Marzec

TWORZYMY FILM Z WYKORZYSTANIEM PROGRAMU WINDOWS MOVIE MAKER ŚWIĘTA

Program rozwoju biblioteki szkolnej Opracowała mgr Małgorzata Ćwięczek Zespół Szkół w Racławicach Śląskich

ZADANIA W ZAKRESIE PRACY DYDAKTYCZNEJ SZKOŁY

SZKOLNY ZESTAW PROGRAMÓW NAUCZANIA

SZKOLNY ZESTAW PROGRAMÓW WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO I NAUCZANIA w roku szkolnym 2012/2013

Marketing w szkole wyższej. Przemiany w orientacji marketingowej

Zofia Dach Artur Pollok Krystyna Przybylska. Zbiór zadań z mikroekonomii

WYKAZ PODRĘCZNIKÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 DO POBRANIA NA : STRONIE INTERNETOWEJ SZKOŁY:

Szkolny zestaw podręczników na rok szkolny 2013/2014

WYKAZ PODRĘCZNIKÓW DO POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW OBOWIĄZUJĄCYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ W KUNICACH W ROKU SZKOLNYM 2012 / 2013

Zestaw podręczników na rok szkolny 2016/2017. w Szkole Podstawowej w Starym Gronowie

PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELA MIANOWANEGO UBIEGAJĄCEGO SIĘ O STOPIEŃ NAUCZYCIELA DYPLOMOWANEGO

KLASA 1. Ministerstwo Edukacji Narodowej. Nr dopuszczenia. Wydawnictwo Szkolne PWN 734/1/2015 KLASA 2. Ministerstwo Edukacji Narodowej

REGULAMIN REKRUTACJI NA OGÓLNOPOLSKI KONGRES BIBLIOTEK: WŁĄCZ RÓŻNORODNOŚĆ!

Rodzice kupują wszystkie podręczniki.

Edukacja wielokulturowa Działania podejmowane w Polsce

PLAN ZAJĘĆ Z EDUKACJI CZYTELNICZO-MEDIALNEJ ROKU SZKOLNYM 2014/2015

ZAJĘCIA EDUKACYJNE KORZYSTANIE Z MEDIÓW BEZPIECZEŃSTWO W INTERNECIE NAUKA Z TIK

SZTUKA I TWÓRCZOŚĆ ORAZ ELEMENTY PEDAGOGIKI MIĘDZYKULTUROWEJ W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA OSOBOWOŚCI DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

SZKOLNY ZESTAW PODRĘCZNIKÓW DLA ODDZIAŁU PRZEDSZKOLNEGO NA ROK SZKOLNY 2016/2017

Kompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami

Mali czytelnicy. Nikt nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować...

WYKAZ PROGRAMÓW NAUCZANIA zgodny z nową podstawą programową na rok szkolny 2015/2016 KLASA I

Recenzje: prof. dr hab. Krystyna Stany dr hab. Krzysztof Podemski, prof. UAM. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Magdalena Pluta

CIESZYŃSKA SZKOŁA BADAŃ POGRANICZA KU WSPÓŁCZESNEJ PEDAGOGICE MIĘDZYKULTUROWEJ

Szkolny wykaz podręczników dla uczniów Szkoły Podstawowej w Rostkowie na rok szkolny 2012/2013

Copyright 2013 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.

PODRĘCZNIKI dla klas I III szkoły podstawowej rok szkolny 2015/2016

PROGRAM NIWKI BUDŻET. 1. Wyżywienie uczestników suma wyżywienie * 15 osób x 30,00 zł 450,00 Razem 450,00

Anna Karłyk-Ćwik Toruń 2018

Metody wspierania procesu sprzedaży. wydanie 1. ISBN Autorzy: Jolanta Tkaczyk, Ewa Wytrążek, Jakub Lewandowski

45 h wykład, 15 h laboratorium 6 ECTS egzamin, zal. z oceną Przedmioty z zakresu nauk podstawowych

WYKAZ PODRĘCZNIKÓW W ZESPOLE SZKÓŁ GMINNYCH W BACZKOWIE w roku szkolnym 2013/2014

Zestaw podręczników na rok szkolny 2014/2015

Pakiet,,Mój kuferek"- roczne przygotowanie przedszkolne, zestaw 5 książek + ćwiczenia,,karty pracy", wydawnictwo JUKA

I etap edukacyjny (klasy I III): Załącznik nr 2 do uchwały nr 3/ Nr dopuszczenia MEN. L.p. Przedmiot Nazwisko i imię nauczyciela

PROGRAM NAUCZANIA NA KIERUNKU: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA

PRYWATNA LINGWISTYCZNA SZKOŁA PODSTAWOWA W CZĘSTOCHOWIE. WYKAZ PODRĘCZNIKÓW w roku szkolnym 2015/16 GRUPA PRZEDSZKOLNA.

LISTA PODRĘCZNIÓW i MATERIAŁÓW UZUPEŁNIAJĄCYCH Szkoła Podstawowa. Rok szkolny 2017/2018

SZKOLNY ZESTAW PROGRAMÓW NAUCZANIA

Recenzent dr hab. Jacek Kochanowski. Redaktor Wydawnictwa Ariana Nagórska. Projekt okładki i stron tytułowych Filip Sendal

Zapraszają na. Dylematy człowieka poszukującego w dobie cywilizacji XXI wieku

Wykaz podręczników obowiązujacych w roku szkolnym 2015/2016

Referat: Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej

autor tytuł wydawnictwo Paczka Puszatka. BOX. Roczne Przygotowanie Przedszkolne W świecie mojego Boga AZ-03-04/3-0

Sytuacja dydaktyczna w e-nauczaniu. Leszek Rudak Uniwersytet Warszawski Centrum Otwartej i Multimedialnej Edukacji

Zatwierdzono uchwałą Senatu:.. PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. JANA GRODKA W SANOKU ul. Mickiewicza 21, Sanok

III. Zestaw podręczników SZKOŁA PODSTAWOWA rok szkolny 2013/2014. Nr dopuszczenia podręcznika. Klasa Przedmiot Tytuł Autor Wydawnictwo

SZKOLNY ZESTAW PODRĘCZNIKÓW OBOWIĄZUJĄCYCH W ROKU SZKOLNYM 2013 / 2014

Wykaz podręczników na rok szkolny 2016/ 2017

Program zajęć artystycznych w gimnazjum

WYKAZ PODRĘCZNIKÓW W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

Zestaw podręczników i materiałów ćwiczeniowych dla klasy pierwszej Szkoły Podstawowej nr 6 w Zawierciu w ramach dotacji celowej rok szkolny 2016/2017

Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Copyright 2014 by Grażyna Wąsowicz & Małgorzata Styśko-Kunkowska

PROGRAM STUDIÓW II STOPNIA ŚCIEŻKA ARCHITEKTURA INFORMACJI I WIEDZY. NAZWA PRZEDMIOTU L. godzin ECTS Forma ST NST

ARKUSZ OBSERWACJI Świetlica szkolna

Podręczniki do oddziału przedszkolnego

Szkolny wykaz podręczników dopuszczony do użytku szkolnego na rok szkolny 2015/2016 w Szkole Podstawowej nr 3 w Polkowicach

SZKOLNY ZESTAW PODRĘCZNIKÓW dopuszczonych do użytku szkolnego w SP w Głobinie w roku szkolnym 2016/2017

PUNKT PRZEDSZKOLNY. Wydawnictwo i rok wydania MAC EDUKACJA Przedmiot Nazwisko autora Tytuł podręcznika

I ROK (2016/2017) kierunek dziennikarstwo i komunikacja społeczna (specjalność media regionalne)

Znaleźć słowo trafne... Stylistyczno-komunikacyjny obraz współczesnej polszczyzny

ZESTAW PROGRAMÓW NAUCZANIA ZESPOŁU SZKOLNO-PRZEDSZKOLNEGO W MIRKOWIE W ROKU SZKOLNYM 2013/2014

Strategie badawcze współczesnego filmoznawstwa KMA E 3 MK

Aneks: Ilościowa analiza programów nauczania tabele

ZESTAW PROGRAMÓW ZESPOŁU SZKOLNO-PRZEDSZKOLNEGO Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 1 W RYBNIKU ROK SZKOLNY 2019/2020

Przedszkole Samorządowe nr 1 w Ptaszkowej. Plan pracy przedszkola

Oddział przedszkolny. Klasa 1

1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia

REGULAMIN OCENIANIA UCZNIÓW KLAS I-III SP nr 36 W POZNANIU Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO.

SZKOLNY ZESTAW PROGRAMÓW NAUCZANIA na rok szkolny 2016/2017

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 5 W BRANIEWIE. Zestaw podręczników, materiałów ćwiczeniowych obowiązujących w poszczególnych oddziałach w roku szkolnym 2014/15

OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

PRIORYTERY Z KONCEPCJI PRACY DO REALIZACJI W ROKU SZKOLNYM 2015/2016. Zadania Sposoby realizacji Terminy realizacji zadania

KLASA 4. Przedmiot Nazwa podręcznika Autor Wydawnictwo. Danuta Jackowiak, ks. Jan Szpet. Marlena Derlukiewicz

Szkolny zestaw podręczników obowiązujący w roku szkolnym 2016/2017

Transkrypt:

edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna lnej lnej K r y s t y n a K a m i ƒ s k a

Autor Krystyna Kamińska Projekt okładki i strony tytułowej Małgorzata Penczonek Recenzent dr hab. Krystyna Lubomirska Redaktor inicjujący Mieczysława Decewicz Redaktor Ewa Skalska Redaktor techniczny Janina Małgorzata Soboń Redaktor graficzny Joanna Plakiewicz ISBN 978-83-02-11484-7 Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna Warszawa 2005 Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna 02-305 Warszawa, Al. Jerozolimskie 136 Adres do korespondencji: 00-965 Warszawa, P. poczt. nr 9 www.wsip.com.pl Wydanie pierwsze Ark. druk. 13 Skład i łamanie: WSiP SA

Spis treści Wstęp...................................................... 7 Cześć I. Wielokulokulturowy świat dziecka....................... 9 Rozdział 1. Wielokulturowość w edukacji przedszkolnej.............. 11 Wprowadzenie..................................... 11 Wielokulturowość................................... 13 Zjawisko wielokulturowości w Polsce................... 15 Imigranci.......................................... 16 Przedstawiciele mniejszości narodowych i grup etnicznych.. 16 Wielokulturowość i jej implikacje w edukacji przedszkolnej. 18 Sztuka pomostem do poznania i zrozumienia innych kręgów kulturowych................................. 19 Rozdzial 2. Dziecko a świat innych kultur......................... 21 Dziecko wobec odmienności kulturowych................ 21 Przedszkole jako miejsce poznania odmienności kulturowych 23 Rozdzial 3. Dziecko a kontakty z przedstawicielami innych kultur...... 26 Kontakty bezpośrednie............................... 26 Część II. Przekaz jako źródło dziecięcej wiedzy o ludziach innych kultur.... 41 Rozdział 1. Informacja i jej przekaz.............................. 43 Komunikacja....................................... 43 Dziecko odbiorcą komunikatów........................ 44 Rozdział 2. Przekaz bezsłowny.................................. 47 Archetypy i artefakty kulturowe....................... 47 Komunikacja niewerbalna............................ 48 Rozdział 3. Przekaz słowny..................................... 51 Słowo, język mowa................................. 51 Komunikacja werbalna............................... 53 Rozdział 4. Przekaz linearny.................................... 58 Graficzna forma przekazu............................. 58 Książka źródło wiedzy o świecie...................... 59 Komiks świat w małych obrazkach.................... 67 Prasa............................................. 69 Druki ulotne....................................... 72

Rozdział 5. Przekaz audytywny.................................. 75 Dźwięk jego nośniki................................. 75 Radio............................................. 75 Rozdzial 6. Przekaz audiowizualny............................... 77 Obraz i jego odbiór.................................. 77 Telewizja.......................................... 77 Rozdział 7. Przekaz multimedialny............................... 91 Komputer podstawa przekazu multimedialnego........... 91 Internet........................................... 91 Gry komputerowe................................... 94 Programy edukacyjne................................ 94 Rozdzial 8. Reklama.......................................... 95 Źródło, nośnik i przekaz informacji................... 95 Dziecko w świecie reklamy........................... 96 Część III. Wielokulturowość i próba jej aplikacji w edukacji przedszkolnej 97 Rozdzial 1. Metoda projektów w pracy z dziećmi................... 99 Wprowadzenie..................................... 99 Projekt i jego realizacja.............................. 100 Dzieci i ich aktywność badawcza....................... 101 Rodzice........................................... 102 Nauczyciel........................................ 103 Rozdział 2. Plastyka........................................... 106 Wprowadzenie..................................... 106 Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej.. 111 Rozdział 3. Muzyka (Krystyna Kamińska, Barbara Koźmińska)........ 121 Wprowadzenie..................................... 121 Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej.. 127 Rozdział 4. Teatr (Krystyna Kamińska, Agata, Anna Kwiatkowska)..... 149 Wprowadzenie..................................... 149 Teatr lalek......................................... 157 Dziecięce formy teatralne............................. 161 Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej.. 163 Projekt: Ja i teatr.................................... 174 Rozdział 5. Film.............................................. 182 Wprowadzenie..................................... 182 Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej.. 185 Projekt Robimy film............................... 196 Bibliografia................................................. 207

Wstêp Spogl¹daj¹c na intensywnoœæ przeobra eñ dokonuj¹cych siê w ostatnim czasie w edukacji przedszkolnej, jest rzecz¹ oczywist¹, e równie edukacja miêdzykulturowa powinna znaleÿæ w niej swoje miejsce. W pe³ni zdajê sobie sprawê, e treœci zawarte w tej ksi¹ ce nie wyczerpuj¹ wszystkich zagadnieñ dotycz¹cych edukacji miêdzykulturowej, które winny byæ podejmowane w pracy z dzieæmi w wieku przedszkolnym. Przede wszystkim pragnê³am zwróciæ uwagê na koniecznoœæ powi¹zania edukacji przedszkolnej z teraÿniejszoœci¹, by procesom przemian spo³ecznych towarzyszy³y okreœlone dzia³ania edukacyjne. Przedszkole, jako miejsce poznania odmiennoœci kulturowych, pozwala na budowanie dzieciêcej otwartoœci na œwiat i tworzenie zrêbów jego to samoœci wykraczaj¹cej poza Polskê. Pierwsza czêœæ wprowadzenie do problematyki zwi¹zanej ze zjawiskiem wielokulturowoœci stanowi jedynie zarys wybranych zagadnieñ. Prezentuje niektóre fenomeny spo³eczne bêd¹ce pochodn¹ wielokulturowoœci, które wskazuj¹ na powiêkszaj¹ce siê powoli zró nicowanie spo³eczeñstwa polskiego (narodowoœciowe, jêzykowe, kulturowe) oraz na wynikaj¹ce z tego faktu zmiany w œwiadomoœci ludzi. Czêœæ druga przedstawia ró ne formy przekazu, pocz¹wszy od tych najbardziej tradycyjnych (komunikacja werbalna i przekaz linearny) przez te najbardziej masowe audiowizualne, wœród których prym wiedzie telewizja, do przekazu multimedialnego coraz bardziej wszechobecnego w naszym codziennym yciu. Ukazana zosta³a nie tylko ich rola w konstruowaniu przez dziecko wiedzy o ludziach innych kultur, ale równie treœci, które mog¹ byæ za ich pomoc¹ przenoszone. Czêœæ trzecia ma charakter bardziej aplikacyjny. Kolejne rozdzia³y prezentuj¹ sztukê jako neutralny element edukacji miêdzykulturowej, który wprowadzi dziecko w wielokulturow¹ przestrzeñ wspó³czesnego œwiata, oraz u³atwi mu nie tyle akceptacjê zjawiska wielokulturowoœci, ile podjecie próby jej zrozumienia. Sztuka tworzy swoisty rodzaj pomostu, ³¹cz¹c w sposób bezkolizyjny œwiat odmiennoœci kulturowych. Poœredniczy w dzieciêcym poszukiwaniu podobieñstwa w ró nicy. Ró nicy, któr¹ dostrzega dziecko w zetkniêciu b¹dÿ z przedstawicielem innego krêgu kulturowego, b¹dÿ z wytworami jego kultury. Kreuj¹c odpowiednio sytuacjê edukacyjn¹ lub korzystaj¹c z nadarzaj¹cej siê okazji edukacyjnej pozwalaj¹cej na uchwycenie tego, co wspólne, chocia inne, wzbogacamy dzieciêcy œwiat. Doœwiadczanie przez dziecko odmiennoœci kulturowych w sytuacjach, w których aktywnoœæ w³asna umo liwia rozwi¹zanie problemu i wyjaœnienie czy znalezienie odpowiedzi, to pierwszy krok do samodzielnego konstruowania wiedzy o innych. www.wsip.com.pl 7

Uczenie siê przez sztukê pozwala tak e na szczególny rodzaj dzieciêcej autoprezentacji. Jednoczeœnie pomaga w odczytywaniu zachowañ innych, ich yczeñ i pragnieñ. Ujête w sposób marginalny zagadnienia dotycz¹ce treœci odnosz¹cych siê do literatury piêknej, których nie powinno zabrakn¹æ w edukacji miêdzykulturowej, zostan¹ zaprezentowanie w drugim tomie niniejszego opracowania. Znajd¹ siê w nim treœci dotycz¹ce literatury i jêzykoznawstwa ukazuj¹ce jêzyk przez pryzmat tworzywa dzieciêcych dzia³añ oraz odnosz¹ce siê z jednej strony do kompetencji kulturowej dziecka, z drugiej do kwalifikacji i warsztatu nauczyciela niezbêdnych w edukacji miêdzykulturowej. 8

Czêœæ I Wielokulturowy œwiat dziecka