TYDZIEŃ NA RYNKACH FINANSOWYCH 18 maja 2009 r. Miniony tydzień przyniósł długo oczekiwaną korektę na rynku akcji, zarówno za granicą, jak i w Polsce. Decyzja inwestorów odnośnie realizacji zysków nie powinna jednak dziwić z uwagi na fakt, że na przestrzeni ostatnich miesięcy indeksy na świecie wzrosły o ok. 40%, a na GPW nawet o ponad 50%. Tych kilka ostatnich dni zakończyło się stratami dla inwestorów operujących na rynku towarowym oraz tych, którzy w swych portfelach posiadali inne waluty niż dolary czy jeny. Ponowny wzrost globalnej awersji do ryzyka zaszkodził też złotemu i w rezultacie kursy EUR/PLN i USD/PLN przesunęły się w górę o kilkanaście groszy. Mimo że oczekiwania co do danych makro, które będą publikowane po obu stronach oceanu w najbliższych dniach, są niezłe, to trudno nie oprzeć się wrażeniu, że nawet jeśli się potwierdzą, mogą nie być wystarczające do wywołania ponownej akcji zakupowej. Dlaczego? Wydaje się, że korekta, do której doszło w dniach 8-15 maja, była zbyt płytka, biorąc pod uwagę ogromną skalę aprecjacji od marca. W takich warunkach ryzyko większego spadku, mającego na celu realizację dalszą zysków, nadal jest znaczne. Kalendarium na najbliższy tydzień Data Godz. Region Publikacja/wydarzenie Prognoza 18 maja 11:00 Strefa euro Bilans handlowy za III - sezonowo korygowany 18 maja Polska Aukcja bonów 52-tyg. 18 maja 19:00 Stany Zjednoczone Indeks NAHB za IV 16 19 maja 06:30 Japonia Produkcja przemysłowa za III -34,2% (r/r) 19 maja 10:30 Wielka Brytania Inflacja za IV 2,4% (r/r) 19 maja 11:00 Niemcy Indeks ZEW za V 22,0 19 maja 11:00 Strefa euro Indeks ZEW za V 18,0 19 maja 14:00 Polska Wynagrodzene w sektorze przedsiębiorstw za IV 4,4% (r/r) 19 maja 14:00 Polska Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw za IV -1,4% (r/r) 19 maja 14:30 Stany Zjednoczone Nowe inwestycje budowlane za IV 520 tys. 19 maja 14:30 Stany Zjednoczone Pozwolenia na nowe inwestycje budowlane za IV 530 tys. 20 maja 08:00 Niemcy Ceny produkcji za IV -1,3% (r/r) 20 maja 09:00 Hiszpania PKB za I kw. 20 maja 10:30 Wielka Brytania Zapiski z ostatniego posiedzenia Bank Anglii 20 maja Polska Aukcja obligacji 20 maja 14:00 Polska Dynamika produkcji przemyslowej za IV -10,6% (r/r) 20 maja 14:00 Polska Ceny produkcji za IV 5,7% (r/r) 20 maja 20:00 Stany Zjednoczone Zapiski z ostatniego posiedzenia Fed 21 maja 01:50 Japonia PKB za I kw. -4,3% (q/q) 21 maja 09:30 Niemcy PMI za przemysłu za V - dane wstępne 37,0 21 maja 09:30 Niemcy PMI za usług za V - dane wstępne 44,2 21 maja 10:00 Strefa euro PMI za przemysłu za V - dane wstępne 37,5 21 maja 10:00 Strefa euro PMI za usług za V - dane wstępne 44,0 21 maja 10:30 Wielka Brytania Sprzedaż detaliczna za IV 2,5% (r/r) 21 maja 14:00 Polska Inflacja bazowa za IV 2,5% (r/r) 21 maja 14:00 Polska Zapiski z ostatniego posiedzenia RPP 21 maja 14:30 Stany Zjednoczone "Tygodniowe bezrobocie" - do 16 V 625 tys. 21 maja 16:00 Stany Zjednoczone Wskaźniki wyprzedzające za IV 0,8% (m/m) 21 maja 16:00 Stany Zjednoczone Indeks Philadelphia Fed za V -19,0 22 maja Japonia Decyzja Banku Japonii 22 maja 10:30 Wielka Brytania PKB za I kw. - drugi odczyt -1,9% (r/r) 22 maja 14:00 Polska Koniunktura w przem., bud., hand. i usług. za V
Rynek krajowy Miniony tydzień na polskim rynku upłynął pod hasłem spadków, zarówno cen akcji, jak i naszej waluty. Nastroje psuła przede wszystkim kiepska atmosfera panująca za granicą, a nie bez znaczenia były też obawy inwestorów o przyszłe tempo wzrostu naszej gospodarki oraz stan budżetu. Istotna pozostała również prosta chęć do realizacji zysków z silnych ponad 50% wzrostów w ostatnich 2-3 miesiącach. W dniach 8-15 maja najszerszy wskaźnik naszego parkietu, czyli WIG, spadł o 0,92%, a indeks obrazujący zachowanie największych i najbardziej płynnych spółek GPW, czyli WIG20, już zdecydowanie poszybował w dół o 2,00% do poziomu 1810,08 pkt. W przypadku kursu EUR/PLN odnotowany został jego 2,88% wzrost do 4,4672, a kurs USD/PLN zwyżkował o 3,12% do 3,3026. Tak jak w poprzednich dniach, najwięcej mówiło się i pisało o tym, jak wielka wyrwa pojawi się w tym roku w finansach państwa. W piątek podano, że po kwietniu deficyt wyniósł 15,3353 mld złotych wobec 11,2198 mld złotych po marcu. Oznacza to, że tegoroczny deficyt został już zrealizowany w 84,3%. Sprawdziły się jednak zeszłotygodniowe deklaracje wiceminister finansów (Elżbieta Suchocka-Roguska), w których zapewniała, że deficyt po kwietniu nie przekroczył 16 mld złotych (wobec planu na poziomie -16,02 mld złotych). Jednak pozostaje pytanie o kolejne miesiące. Zarówno zagraniczne, jak i polskie instytucje finansowe sukcesywnie obniżają szacunki dla naszego PKB (obecnie w zdecydowanej większości pojawiają się prognozy jego ok. średnio 0,5% spadku w 2009 r.), a wyłom w dotychczasowej retoryce pojawił się także w rządzie. Sporo zamieszania i zdziwienia na rynku wywołał wywiad, którego udzielił szef polskiego Ministerstwa Finansów dla wtorkowego Financial Times. Jacek Rostowski odniósł się w nim zarówno do terminu wejścia Polski do Eurolandu, dopuszczając możliwość przesunięcia go o rok, jak i do ostatnich pesymistycznych prognoz Komisji Europejskiej, stwierdzając, że mogą okazać się właściwe. Jak się potem okazało, dziennik cytując ministra, nie do końca położył akcenty w tych miejscach, co minister (więcej na ten temat można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów w aktualnościach z dnia 13 maja). Wzmacniając wprawdzie nieco jego słowa, ogólnie sens wypowiedzi ministra oddał prawidłowo. Z kolei w piątek 15 maja premier powiedział dziennikarzom, że utrzymanie deficytu budżetowego na poziomie 18,2 mld złotych będzie trudne. Donald Tusk stwierdził, że wzrost deficytu jest ostatnią rzeczą, której byśmy pragnęli. Jednak widać wyraźnie, że trudno będzie utrzymać go na tak niskim poziomie, jak chcieliśmy. Ostatnio wyraźnie widać, że zarówno premier, jak i przedstawiciele resortu finansów, wyraźnie informują, że większy deficyt to ostateczność, a w czerwcowej nowelizacji budżetu znów będą próbować wszystko łatać poprzez ograniczenie wydatków. Prawdopodobieństwo uniknięcia zwiększenia deficytu jest raczej znikome. Najwięksi pesymiści prognozują nawet 80 mld zł dziurę budżetową w tym roku. Oby się mylili. W środę, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, Komisja Europejska, publikując raport o sytuacji polskich finansów publicznych, podjęła pierwszy krok w kierunku otwarcia procedury nadmiernego deficytu wobec Polski. Co ciekawe, odpowiedzialność za taki, a nie inny stan, zrzuciła nie tylko na kryzys, ale i na władze. W dokumencie KE wyraźnie bowiem zapisano,
że niedawne dobre czasy zostały tylko w pewnym stopniu wykorzystane do konsolidacji finansów publicznych i reform po stronie wydatków, zwłaszcza w dziedzinie społecznej. W czwartek Główny Urząd Statystyczny przedstawił dane makro dotyczące kwietniowej inflacji, które praktycznie w 100 % wykluczyły prawdopodobieństwo, by Rada Polityki Pieniężnej na najbliższym posiedzeniu zdecydowała się na jakąkolwiek obniżkę poziomu stóp procentowych. Inflacja w kwietniu wyniosła bowiem 4,0% w skali rok do roku i 0,7% w skali miesiąc do miesiąca. Było to powyżej zarówno powyżej konsensusu rynkowego (3,8% r/r), jak i oczekiwań Ministerstwa Finansów (3,9% r/r i 0,6% m/m). W ujęciu rocznym największy wpływ na ukształtowanie się inflacji na 4,0% poziomie zanotowano w kategorii Mieszkanie (+8,7%) oraz Żywność i Napoje Bezalkoholowe (+5,6%). Z kolei w piątek Narodowy Bank Polski podał, że w marcu nadwyżka na rachunku obrotów bieżących wyniosła 75 mln euro wobec nadwyżki w wysokości 915 mln euro w lutym. Na rynku oczekiwano deficytu w wysokości 426,8 mln euro. NBP w komunikacie oświadczył, że na wysokość salda wpłynęły Dodatnie saldo transferów bieżących (458 mln EUR) i usług (125 mln EUR), ujemne saldo dochodów (431 mln EUR) i obrotów towarowych (77 mln EUR). W porównaniu z marcem 2008 r. saldo rachunku bieżącego zmieniło się z ujemnego na dodatnie (poprawa o 2.035 mln EUR). Wynikała ona przede wszystkim z poprawy salda obrotów towarowych i napływu transferów otrzymanych z Unii Europejskie zarejestrowanych w transferach bieżących. W najbliższych dniach, z racji zakończenia przez polskie spółki publikacji raportów za I kwartał, uwaga krajowych inwestorów skupi się przede wszystkim na publikowanych zarówno przez GUS, jak i NBP danych makroekonomicznych za kwiecień. We wtorek Główny Urząd Statystyczny przedstawi informację dotyczącą przeciętnego wynagrodzenia (prognoza +4,4% r/r) i zatrudnienia (prog. -1,4% r/r) w sektorze przedsiębiorstw, a dzień później poda dane odnośnie dynamiki produkcji przemysłowej (prognoza -10,6% r/r) oraz informacje dotyczące zmian cen produkcji (prog. +5,7%). Z kolei w czwartek NBP poznamy dane inflacji bazowej (prognoza +2,5% r/r) oraz zapiski z ostatniego posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej. Na zakończenie tygodnia GUS poinformuje, jak w maju kształtowała się koniunktura w przemyśle, budownictwie, handlu i usługach. Do tego wszystkiego dojdzie poniedziałkowa aukcja 52-tygodniowych bonów skarbowych oraz środowa aukcja obligacji. Zatem na nudę, przynajmniej pod względem fundamentalnym, nikt nie powinien narzekać. 08.05.09 15.05.09 Zmiana 08.05.09 15.05.09 Zmiana WIG 29698,36 29424,40-0,92% EUR/PLN 4,3422 4,4672 2,88% WIG20 1847,06 1810,08-2,00% USD/PLN 3,2028 3,3026 3,12% MWIG40 1703,84 1728,97 1,47% CHF/PLN 2,8792 2,9546 2,62% SWIG80 8807,31 8993,02 2,11% WIBOR 3M 4,45% 4,52% 0,07 Źródło danych: stooq.com, www.bankier.pl
WIG WIG20 WIG20 fut. EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN Źródło: stooq.com Rynek międzynarodowy Ostatni tydzień przyniósł na międzynarodowych rynkach spodziewaną już od dłuższego czasu korektę bardzo silnych dwumiesięcznych wzrostów. W dół poszły zarówno rynki akcyjne, jak i towarowe. Na fali ucieczki inwestorów od ryzyka wzrosła w konsekwencji wartość dolara i złota, uważanych powszechnie za najbardziej bezpieczne schronienie. W całej tej sytuacji największym wygranym był jednak japoński jen, który poniósł straty w efekcie zamykania przez uczestników rynku spekulacyjnych pozycji finansowanych przez pożyczki zaciągane właśnie w tej nisko oprocentowanej (0,1%) walucie. Na uwagę zasługuje także fakt kolejnego spadku 3-miesięcznej stawki LIBOR dla amerykańskiego dolara. W piątek 15 maja zniżkowała ona już tylko do 0,8256% z 0,9375% tydzień wcześniej. W przypadku walorów spółek globalny indeks MSCI World spadł pomiędzy 8 a 15 maja o 3,43%, a straty regionalnych parkietów wyniosły odpowiednio: 0,72% (MSCI Asia Pacific), 3,15% (DJ Stoxx 600) i 4,99% (S&P 500). W Europie i Stanach Zjednoczonych tygodniowa była to największa przecena od marca. Stopa zwrotu od początku roku dla DJ Stoxx 600 spadła już tylko do 2,30% z 5,62% tydzień wcześniej, a w przypadku S&P 500 z 2,88% plusa zrobił się 2,26% minus. Optymistyczne jest jednak to, że pierwszy z tych indeksów nadal znajduje się na 31% plusie, licząc od marcowych dołków, a dla drugiego jest to +32%. W ostatnim tygodniu o 2,37% poszybowały w dół także rynki w gospodarkach wschodzących (MSCI Emerging Markets), gdyż trudno było oczekiwać, aby nagle tam właśnie miało nastąpić jakieś większe odbicie. W przypadku walut notowania dolara względem koszyka wzrosły o 0,59% (indeks dolarowy zwyżkował do 83,02) oraz o 1,02% względem euro (kurs EUR/USD zniżkował do 1,3495). Z kolei jen do zielonego zyskał 3,33%, a do euro aż 4,31%. Na rynkach towarowych czerwcowe kontrakty terminowe na lekką, słodką ropę, notowane na giełdzie Nymex, spadły o 3,20% do 56,55 USD/bar., a futuresy na miedź handlowane na giełdzie Comex poszły w dół o 6,12% do 2,0146 USD/funt. Dane makro, które napłynęły z Europy, w zdecydowanej większości były gorsze od prognoz. Mowa przede wszystkim o PKB za I kwartał (Niemcy w dół k/k o 3,8%, a cały Euroland -
2,5%), produkcji przemysłowej za marzec w Strefie Euro oraz stopie bezrobocia za ten sam miesiąc w Wielkiej Brytanii. Negatywnie odebrane zostało także oświadczenie Banku Anglii dotyczące powolnego wychodzenia z recesji wyspiarskiej gospodarki. Lepsze od oczekiwań okazały się być jedynie informacje o produkcji przemysłowej za marzec na Wyspach. Czy jest się jednak z czego cieszyć, jeśli zamiast -12,7% r/r odnotowano marne -12,4% r/r? Nieco lepiej było z danymi ze Stanów Zjednoczonych. Indeksy NY Empire State oraz ten, obrazujący nastroje konsumenckie za maj, znalazły się na zdecydowanie wyższych poziomach niż się tego powszechnie spodziewano. Produkcja przemysłowa za kwiecień była zgodna z oczekiwaniami, a rozczarowaniem przyniosła jedynie sprzedaż detaliczna za ten sam miesiąc. W najbliższych dniach w centrum uwagi globalnych inwestorów znajdzie się znów cała seria doniesień makro. Na rynek Starego Kontynentu w największym stopniu zapewne będą rzutować: wtorkowe inflacja w Wielkiej Brytanii za kwiecień i indeks ZEW (nastroje analityków i inwestorów instytucjonalnych) dla Niemiec za maj, środowa publikacja zapisków z ostatniego posiedzenia banku Anglii oraz czwartkowe wstępne odczyty aktywności sektora wytwórczego i usług, zarówno w Niemczech, jak i całym Eurolandzie za maj, a także sprzedaż detaliczna w Wielkiej Brytanii za kwiecień. W przypadku Stanów Zjednoczonych najważniejsze bez dwóch zdań będą: poniedziałkowy indeks NAHB/Wells Fargo za kwiecień, odzwierciedlający nastroje wśród firm budowlanych, wtorkowe dane o nowych inwestycjach budowlanych i pozwoleniach na nie za ten sam miesiąc, środowe przedstawienie zapisków z ostatniego posiedzenia Fed oraz piątkowa publikacja indeksu Philadelphia Fed za maj (aktywność gospodarcza w stanach: Pennsylvania, New Jersey i Delaware) i wskaźników wyprzedzających (pokazują co się będzie działo z gospodarką na przestrzeni 3-6 miesięcy) za kwiecień. Obserwując średnie prognozy analityków, wyraźnie widać, że delikatna poprawa ma być zanotowana na całym froncie i po obu stronach oceanu. Choć oczywiście na hurra optymizm i przewidywanie tego, że recesja już przyjęła kształt litery V, jest jeszcze zdecydowanie za wcześnie. Nie bez znaczenia pozostaną też dane z Japonii o produkcji przemysłowej za marzec i PKB za I kwartał. W tym przypadku niestety niczego dobrego nie można się raczej spodziewać. W piątek oczekiwana jest decyzja Banku Japonii, jednak według prognoz stopy procentowe w Kraju Kwitnącej Wiśni mają pozostać nadal na niezwykle niskim poziomie 0,1%. 08.05.09 15.05.09 Zmiana 08.05.09 15.05.09 Zmiana MSCI World 953,57 920,85-3,43% USD/JPY 98,460 95,180-3,33% MSCI Asia Pacific 97,99 97,28-0,72% Indeks Dolarowy 82,529 83,02 0,59% DJ Stoxx 600 209,51 202,92-3,15% Kontrakty ropa US 58,42 56,55-3,20% S&P500 929,23 882,88-4,99% Kontrakty miedź US 214,59 201,46-6,12% MSCI Emerging Markets 725,13 707,93-2,37% Złoto spot - XAU/USD 914,65 928,30 1,49% EUR/USD 1,3634 1,3495-1,02% LIBOR 3M USD 0,9375% 0,8256% -0,1119 Źródło danych: stooq.com, www.bloomberg.com
NIKKEI 225 DAX S&P500 EUR/USD ROPA fut. US XAU/USD Źródło: stooq.com Fundusze inwestycyjne Stopy zwrotu klas funduszy Stopy zwrotu funduszy 1 miesiąc 1 rok 1 miesiąc % 1 rok % akcji 7,19% -32,49% HSBC GIF Thai Equity C (USD) 22,10% UniFundusze FIO - SUB UniDolar Obligacje (PLN) 59,90% zrównoważonych 2,37% -21,02% HSBC GIF Thai Equity C (PLN) 21,22% HSBC GIF Global Emerging Markets Bond C (PLN) 47,04% stabilnych 3,28% -8,64% HSBC GIF Singapore Equity C (USD) 20,08% Millennium SFIO FZ - SUB BRIC USD 25,08% obligacji 4,35% 9,85% Superfund SFIO - subfundusz C (PLN) -19,50% UniFundusze FIO - SUB UniSektor Nieruchomości NE -62,20% rynku pieniężnego -0,19% 4,69% Superfund SFIO - subfundusz C (EUR) -17,49% WIOF Baltic Opportunities Fund A (USD) -59,55% alternatywnych -8,14% -9,37% Superfund Trend Plus Powiązany FIO C (PLN) -17,33% WIOF Russian Opportunities Fund A (USD) -59,03% Źródło danych: www.multifund.pl - stan na 14 maja 2009 r. Fundusz tygodnia - HSBC GIF Thai Equity C (USD) Stopa zwrotu: 1M (22,10%), 3M (25,99%), 6M (26,15%), 12M (-46,76%) Subfundusz inwestuje co najmniej dwie trzecie swoich niepieniężnych aktywów w dobrze zdywersyfikowany portfel inwestycji w akcje lub równoważne akcjom papiery wartościowe, emitowane przez firmy, które mają siedzibę i są notowane na głównej giełdzie papierów wartościowych lub innym regulowanym rynku w Tajlandii, a także firmy, które prowadzą dominującą część swojej działalności w Tajlandii. Nie stosuje się ograniczeń odnośnie kapitalizacji i przewiduje się, że subfundusz będzie inwestować w spółki o różnych wysokościach kapitalizacji*. *Źródło opisu funduszu: www.multifund.pl Z rynku Kredyty z dopłatami rządowymi W minionym tygodniu Spółka Money Expert S.A. podpisała umowę z Bankiem Pocztowym. Firmie szczególnie zależało na tym, by w placówkach Money Expert dostępne były kredyty z dopłatami rządowymi. Tym sposobem w ofercie firmy znalazł się już kolejny bank spełniający ten warunek. Pozostałe oferty kredytów z dopłatami rządowymi dostępne w sieci Money Expert to: PKO BP, PEKAO SA i Dombank.
Kredyty gotówkowe W związku z uruchomieniem mobilnej sieci Doradców Gotówkowych firma aktywnie poszerza gamę produktów. W ubiegłym tygodniu podpisano m.in. umowę z Investbankiem, a obecnie trwają prace nad wdrożeniem oferty do sieci sprzedaży. Wśród ofert kredytów gotówkowych w sieci stacjonarnej i mobilnej Money Expert dostępne są m.in. oferty: PKO BP, PEKAO SA, Deutsche Bank, Eurobank, Bank Pocztowy, Investbank i BGŻ. Aktualnie Money Expert rozmawia z kilkoma kolejnymi bankami w celu nawiązania współpracy dotyczącej sprzedaży kredytów gotówkowych. Komentarz sporządzili: Marek Nienałtowski główny analityk Money Expert S.A. Arkadiusz Rembowski dyrektor ds. rozwoju produktów finansowych Money Expert S.A. część komentarza Z rynku *** Money Expert SA jest profesjonalną i niezależną firmą doradztwa finansowego, specjalizującą się w usługach kredytowych i inwestycyjnych. Współpracuje z wieloma instytucjami finansowymi, w tym z największymi polskimi bankami, dzięki czemu zapewnia swoim klientom najkorzystniejszą ofertę kredytową. Firma powstała w lutym 2005 roku, a cztery miesiące później rozpoczęła działalność operacyjną. Prezesem Zarządu Money Expert SA jest Piotr Junak, finansista z wieloletnim doświadczeniem. Obecnie Money Expert SA w Polsce posiada 12 oddziałów: w Lublinie, Łodzi, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie, we Wrocławiu oraz w Gdańsku. Wkrótce otwarte zostaną kolejne placówki w Warszawie, we Wrocławiu oraz w Trójmieście. Usługi doradztwa finansowego Money Expert SA promuje również poza granicami kraju w Irlandii, gdzie w Dublinie od listopada 2007 roku funkcjonuje jego placówka. *** Bliższe informacje: Biuro Prasowe Money Expert SA Irmina Dzyr, e-mail: i.dzyr@adpublica.pl, tel.: 22/ 569 69 21, fax: 22/ 834 83 23