Postępowanie zabezpieczające Izabella Gil
Tom II Seria Postępowanie Zabezpieczające i Egzekucyjne Redakcja naukowa serii: Kinga Flaga-Gieruszyńska Anna Machnikowska, Grzegorz Sikorski Postępowanie zabezpieczające Izabella Gil
Seria: Postępowanie Zabezpieczające i Egzekucyjne, t. II Redakcja naukowa serii: prof. US dr hab. Kinga Flaga-Gieruszyńska prof. UG dr hab. Anna Machnikowska dr Grzegorz Sikorski Recenzent: dr hab. Andrzej Jarocha Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydawca: Currenda Sp. z o.o. al. Niepodległości 703A 81-853 Sopot tel./faks: 58 550 38 75 www.sklep.currenda.pl Copyright by Currenda Spółka z o.o. ISBN: 978-83-65966-00-1 Sopot 2017
Wykaz ważniejszych skrótów... Wstęp... Część pierwsza Rozdział pierwszy Charakter prawny, cel i funkcja postępowania zabezpieczającego... 1.1. Charakter prawny cywilnego postępowania zabezpieczającego... 1.1.1. Akcesoryjność postępowania zabezpieczającego... 1.1.2. Tymczasowość postępowania zabezpieczającego... 1.1.3. Cechy postępowania zabezpieczającego... 1.2. Cel i funkcje cywilnego postępowania zabezpieczającego... 1.2.1. Cele postępowania zabezpieczającego... 1.2.1.1. Zapewnienie ochrony prawnej uczestnikom postępowania zabezpieczającego... 1.2.1.2. Zabezpieczenie roszczenia i praw... 1.2.2. Funkcje postępowania zabezpieczającego... 1.2.2.1. Funkcja stabilizująca postępowania zabezpieczającego... 1.2.2.2. Funkcja kompensacyjna postępowania zabezpieczającego... 1.2.2.3. Funkcja windykacyjna postępowania zabezpieczającego... 1.2.2.4. Funkcja represyjna postępowania zabezpieczającego... Rozdział drugi Zasady postępowania zabezpieczającego... 2.1. Pojęcie i znaczenie zasad postępowania cywilnego W ogólności... 2.1.1. Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości... 2.1.2. Zasada prawa do sądu... 2.1.3. Zasada instancyjności... 2.1.4. Zasada równości (równouprawnienia) stron i uczestników postępowania... 2.1.5. Zasada dyspozycyjności... 11 13 19 19 21 24 25 27 28 29 31 35 36 38 39 40 43 43 46 47 48 49 52
6 2.2. Zasady postępowania zabezpieczającego... 2.2.1. Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości w postępowaniu zabezpieczającym... 2.2.2. Zasada prawa do sądu w postępowaniu zabezpieczającym... 2.2.3. Zasada instancyjności w postępowaniu zabezpieczającym... 2.2.4. Zasada równości w postępowaniu zabezpieczającym... 2.2.5. Zasada minimalnej uciążliwości zabezpieczenia... 2.2.6. Zasada dyspozycyjności w postępowaniu zabezpieczającym... 2.2.7. Zasada kontradyktoryjności... 2.2.8. Zasada poszanowania interesów... 2.2.9. Zasada sprawności postępowania... Rozdział trzeci Etapy i przebieg postępowania zabezpieczającego... 3.1. Etapy postępowania zabezpieczającego... 3.1.1. Etap rozpoznawczy... 3.1.2. Etap wykonawczy... 3.2. Przebieg postępowania zabezpieczającego... 3.2.1. Wszczęcie postępowania zabezpieczającego... 3.2.2. Rozpoznanie wniosku w przedmiocie zabezpieczenia... 3.3. Udzielenie zabezpieczenia... 3.4. Zakończenie postępowania zabezpieczającego... Rozdział czwarty Podstawy udzielenia zabezpieczenia... 4.1. Pojęcie podstaw udzielenia zabezpieczenia... 4.2. Rodzaje podstaw udzielenia zabezpieczenia... 4.2.1. Uprawdopodobnienie roszczenia... 4.2.2. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia... Rozdział piąty Ograniczenia zabezpieczenia... 5.1. Ograniczenia przedmiotowe... 5.2. Ograniczenia w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez obowiązanego... 5.3. Ograniczenia zabezpieczenia o charakterze podmiotowym... 5.4. Wyłączenie zabezpieczenia roszczeń pieniężnych przeciwko Skarbowi Państwa... 53 55 56 56 57 58 64 65 66 67 67 67 68 70 75 75 79 85 87 89 89 91 92 104 118 118 125 126 132
Rozdział szósty Podmioty postępowania zabezpieczającego... 6.1. Strony postępowania zabezpieczającego... 6.2. Organy postępowania zabezpieczającego... 6.2.1. Sąd... 6.2.2. Jurysdykcja sądów polskich w postępowaniu zabezpieczającym... 6.2.3. Właściwość sądu w postępowaniu zabezpieczającym... 6.2.4. Udzielenie zabezpieczenia a zapis na sąd polubowny... 6.2.5. Udzielenie zabezpieczenia przed Sądem Najwyższym... 6.2.6. Organy etapu wykonawczego postępowania zabezpieczającego... 6.2.6.1. Sąd rejonowy... 6.2.6.2. Komornik... 6.2.7. Uczestnicy postępowania zabezpieczającego... Rozdział siódmy Wszczęcie postępowania zabezpieczającego... 7.1. Wymogi formalne wniosku o udzielenie zabezpieczenia... 7.2. Wymogi fiskalne wniosku o udzielenie zabezpieczenia... 7.3. Badanie przez sąd prawidłowości wniosku o udzielenie zabezpieczenia... Rozdział ósmy Rozpoznanie wniosku o udzielenie zabezpieczenia... 8.1. Zakres czynności sądu związanych z rozpoznaniem wniosku o udzielenie zabezpieczenia... 8.2. Termin na rozpoznanie wniosku o udzielenie zabezpieczenia... 8.3. Rodzaje rozstrzygnięć wydawanych w postępowaniu zabezpieczającym... 8.3.1. Zarządzenie o zwrocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia... 8.3.2. Postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia... 8.3.3. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia... 8.4. Postanowienie o oddaleniu wniosku o udzielenie zabezpieczenia... 7 136 136 139 139 140 141 146 151 152 152 154 155 157 157 164 164 168 168 169 173 173 175 179 181
8 Rozdział dziewiąty Doręczenia w postępowaniu zabezpieczającym... 9.1. Zasady dokonywania doręczeń w postępowaniu zabezpieczającym... 9.2. Szczególne przypadki dokonywania doręczeń w postępowaniu zabezpieczającymrozdział dziesiąty... Rozdział dziesiąty Zmiana lub uchylenie zabezpieczenia... 10.1. Zmiana sposobu zabezpieczenia... 10.2. Uchylenie zabezpieczenia... 10.3. Zaskarżenie postanowienia o uchyleniu lub zmianie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia... Rozdział jedenasty Upadek zabezpieczenia... 11.1. Przyczyny upadku zabezpieczenia... 11.2. Skutki upadku zabezpieczenia... 11.3. Stwierdzenie upadku zabezpieczenia... Rozdział dwunasty Wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu... 12.1. Wykonalność postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia... 12.2. Wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia przez organy egzekucyjne... 12.2.1. Odmienności w zakresie wykonywania postanowień o udzieleniu zabezpieczenia... 12.2.1.1. Zabezpieczenie na majątku małżonka obowiązanego... 12.3. Tryb związany z wykonaniem postanowienia o zabezpieczeniu przez organ egzekucyjny... 12.4. Wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia w inny sposób niż przez organy egzekucyjne... Rozdział trzynasty Koszty postępowania zabezpieczającego... 13.1. Pojęcie kosztów związanych z prowadzeniem postępowania cywilnego w ogólności... 13.1.1. Zasada odpowiedzialności za wynik procesu... 13.1.2. Zasada kosztów celowych... 184 184 190 195 195 202 213 215 215 222 225 228 228 229 230 243 244 247 247 247 250 251
13.2. Zasada kompensaty... 13.3. Zasada słuszności... 13.4. Zasady orzekania o kosztach postępowania zabezpieczającego... Rozdział czternasty Odpowiedzialność odszkodowawcza za wykonanie zabezpieczenia... 14.1. Ogólne zasady cywilnoprawnej odpowiedzialności dszkodowawczej... 14.2. Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu wydania postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia... 14.3. Podstawy odpowiedzialności zarządcy ustanowionego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym dłużnika... 14.4. Odpowiedzialność odszkodowawcza uprawnionego... CZĘŚĆ DRUGA Rozdział piętnasty Rodzaje i sposoby zabezpieczeń... Rozdział szesnasty Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych... 16.1. Sposoby zabezpieczenia roszczeń pieniężnych uwagi wstępne... 16.2. Zabezpieczenie poprzez zajęcie ruchomości... 16.3. Zabezpieczenie wynagrodzenia za pracę... 16.4. Zabezpieczenie poprzez zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego... 16.5. Zabezpieczenie innych wierzytelności lub innego prawa majątkowego... 16.6. Obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową... 16.7. Ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu... 16.8. Obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską... 16.9. Ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu... 9 252 254 268 268 268 274 276 285 295 298 298 303 309 315 321 328 335 335 337
10 16.10. Ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego... 16.10.1. Pojęcie zarządu... 16.10.2. Specyfika zabezpieczenia przez zarząd nad przedsiębiorstwem i gospodarstwem rolnym... 16.10.3. Prawa i obowiązki zarządcy... 16.10.4. Czynności związane z wprowadzeniem w posiadanie majątku zarządcy... 16.10.5. Czynności procesowe podejmowane przez zarządcę... 339 339 340 343 344 346 Rozdział siedemnasty Zabezpieczenie roszczeń o charakterze niepieniężnym... 17.1. Sposoby zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych uwagi wstępne... 17.2. Unormowanie praw i obowiązków stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania... 17.3. Zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem... 17.4. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego lub innego postępowania zmierzającego do wykonania orzeczenia... 17.5. Uregulowanie sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem... 17.6. Nakazanie wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we właściwym rejestrze... 17.7. Wydanie małżonkowi opuszczającemu mieszkanie potrzebnych mu przedmiotów... Bibliografia... 348 348 355 357 359 361 365 365 367