PODSUMOWANIE STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU PN. PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA GORZOWA WLKP.
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 3 2. RAMOWY PRZEBIEG STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 3 2.1. UZGODNIENIE STOPNIA SZCZEGÓŁOWOŚCI INFORMACJI ZAWARTYCH W PROGNOZIE... 4 2.2. SPORZĄDZENIE PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 4 2.3. UZYSKANIE WYMAGANYCH OPINII... 4 2.4. ZAPEWNIENIE UDZIAŁU SPOŁECZEŃSTWA W OPINIOWANIU... 5 3. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Z PRZEBIEGU POSTĘPOWANIA W SPRAWIE STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 5 3.1. USTALENIA ZAWARTE W PROGNOZIE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 5 3.2. ZGŁOSZONE UWAGI I WNIOSKI... 6 3.3. WYNIKI POSTĘPOWANIA DOTYCZĄCEGO TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 6 3.4. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE METOD I CZĘSTOTLIWOŚCI PRZEPROWADZANIA MONITORINGU SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ DOKUMENTU... 7 3.5. UZASADNIENIE WYBORU PRZYJĘTEGO DOKUMENTU W ODNIESIENIU DO ROZPATRYWANYCH ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH... 7 2
1. WSTĘP Podstawę prawną do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko stanowią: ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko [dalej: Ustawa ooś] oraz dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko 1. Zgodnie z art. 55 ust. 3 Ustawy ooś, do przyjętego dokumentu załącza się pisemne podsumowanie, zawierające uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych, a także informację, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione: ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko; opinie właściwych organów: regionalnej dyrekcji ochrony środowiska (RDOŚ) oraz państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego (PWIS); zgłoszone uwagi i wnioski (o ile występują); wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone; propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. Przedmiotem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko był Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp., który został sporządzony w 2015 r. Plan został opracowany przez Consus Carbon Engineering Sp. z o.o. 2. RAMOWY PRZEBIEG STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Potrzeba przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp., została stwierdzona na podstawie art. 46 Ustawy ooś. Zgodnie z ww. artykułem przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagane jest dla polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przebiegało w czterech etapach: 1 Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich L197/30 z dn. 21.07.2001 r. 3
uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w Prognozie oddziaływania na środowisko z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp. i Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Gorzowie wlkp. sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko, uzyskanie wymaganych opinii właściwych organów: regionalnej dyrekcji ochrony środowiska (RDOŚ) oraz państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego (PWIS), zapewnienie udziału społeczeństwa w postępowaniu. 2.1. Uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie Zgodnie z art. 53 Ustawy ooś, po zapoznaniu się z dokumentacją przedłożoną wraz z wnioskiem, zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko Projektu został uzgodniony przez: Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp., pismem znak: WOOŚ-I.411.111.2015.DT z dnia 02.07.2015 r.; Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp., pismem znak NZ.9022.290.2015.NJ z dnia 10.07.2015 r. 2.2. Sporządzenie Prognozy oddziaływania na środowisko Przy opracowywaniu Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp., wzięto pod uwagę wymagania odnośnie zakresu i szczegółowości przedstawianych informacji, określone w ww. pismach. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp. określa ogólną strategię Miasta, wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla oraz działania, zadania i środki zaplanowane w perspektywie długoterminowej i krótkoterminowej. Prognoza Oddziaływania na Środowisko PGN dla Miasta Gorzowa Wlkp. ma na celu ustalenie, czy przyjęte w dokumencie kierunki i działania gwarantują bezpieczeństwo środowiska przyrodniczego oraz sprzyjają jego ochronie i zrównoważonemu rozwojowi regionu. Prognoza ma także umożliwić identyfikację możliwych do określenia skutków środowiskowych jakie niesie realizacja postanowień ocenianego dokumentu oraz ocenić czy przyjęte rozwiązania w dostateczny sposób chronią przed powstawaniem konfliktów i zagrożeń w środowisku. 2.3. Uzyskanie wymaganych opinii Plan Gospodarki niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp., wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko, poddano opiniowaniu przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp. oraz Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp., pismem znak: WOOS.I.410.222.2015.DT z dnia 2 września 2015 r. ocenił pozytywnie projekt Planu, nie wnosząc żadnych sugestii do projektu Planu oraz do Prognozy oddziaływania na środowisko ww. Projektu. 4
Lubuski Państwowy Inspektor Sanitarny w Gorzowie Wlkp., pismem znak NZ.9022.377.2015.PW z dnia 1 września 2015 r. pozytywnie zaopiniował i nie wniósł uwag do projektu dokumentu pn. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp. wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko, w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych. 2.4. Zapewnienie udziału społeczeństwa w opiniowaniu Zgodnie z wymaganiami art. 46 pkt 2 Ustawy ooś przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko projektu PGN dla Miasta Gorzowa Wlkp. w ramach której organ opracowujący projekt dokumentu zapewnił możliwość udziału społeczeństwa w postepowaniu przed przyjęciem dokumentu. Dnia 31 lipca w Gazecie Wyborczej (wydanie dla Gorzowa Wlkp.) ukazało się ogłoszenie o wyłożeniu do publicznego wglądu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp. wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Informacja na ten sam temat równolegle została umieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu miasta Gorzowa Wlkp., w siedzibie Urzędu miasta Gorzowa wlkp. przy ul. Sikorskiego 3-4 oraz na stronie internetowej dotyczącej realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Gorzowa Wlkp. pod adresem: www.pgn.gorzow.pl. Z dostępną na aktualnym etapie dokumentacją sprawy można było zapoznać się od 31 lipca 2015 r. do 21 sierpnia 2015 r. w Wydziale Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Gorzowa Wlkp. przy ul. Kombatantów 34 (pokój 905) oraz na stronie internetowej www.pgn.gorzow.pl. W ogłoszeniu poinformowano o możliwości zgłaszania uwag w formie: elektronicznej na adres pgn.gw@carbonengineering.pl, tradycyjną pocztą na adres Urzędu Miasta Gorzowa Wlkp., ul. Sikorskiego 3-4, 66-400 Gorzów Wlkp. oraz ustnie do protokołu w Wydziale Ochrony Środowiska i Rolnictwa. W ramach wyżej opisanego udziału społeczeństwa, nie zgłoszono uwag i wniosków. 3. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Z PRZEBIEGU POSTĘPOWANIA W SPRAWIE STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 3.1. Ustalenia zawarte w Prognozie oddziaływania na środowisko W Prognozie przedstawiono informacje o zawartości Planu, przedstawiono uwarunkowania ochrony środowiska wynikające z przepisów prawa, a także dokonano analizy aktualnego stanu środowiska określając najważniejsze wyzwania ochrony środowiska w Polsce, w których rozwiązaniu Plan powinien mieć udział. Ponadto, na podstawie analiz, stwierdzono zgodność Planu z celami i kierunkami podstawowych dokumentów strategicznych Polski i UE. Zaproponowane w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej działania tj. działania niskoemisyjne, efektywne wykorzystanie zasobów, poprawa efektywności energetycznej, wykorzystanie OZE, działania wpływające na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii, 5
działania nieinwestycyjne, ale także poprawa gospodarki wodno-ściekowej, w dużej mierze przyczynią się do poprawy jakości środowiska. Realizowane działania przyczynią się do poprawy jakości powietrza w Mieście. W ramach Prognozy dokonano analizy i oceny znaczących oddziaływań na środowisko. Oceną objęto przede wszystkim takie elementy środowiska jak: powietrze, klimat, woda, zwierzęta, rośliny, powierzchnia ziemi, zasoby naturalne, ludzie, dobra materialne, zabytki, krajobraz, różnorodność biologiczna. Zidentyfikowano oddziaływania na środowisko poszczególnych zadań w odniesieniu do ww. aspektów. Przedstawiono je w formie matrycy pozwalającej na orientacyjną identyfikację aspektów środowiskowych. Analiza oddziaływań wykazała, że realizacja działań wynikających z Planu będzie miała korzystne oddziaływanie na środowisko. Natomiast do wskazanych negatywnych oddziaływań, przewidziano podstawowe środki zapobiegawcze oraz ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko, w tym rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację negatywnych oddziaływań na środowisko. Kompensację przyrodniczą należy przeprowadzić, jeśli w wyniku realizacji konkretnej inwestycji może nastąpić szkoda w środowisku, w sposób szczególny dotyczy to ewentualnych szkód wyrządzonych na obszarach chronionych Natura 2000. W przypadku działań zaproponowanych w PGN dla miasta Gorzowa Wlkp., które będą prowadzone na terenach zurbanizowanych, całkowicie przekształconych antropogenicznie, gdzie nie występują obszary chronione, nie ma przesłanek do proponowania kompensacji przyrodniczych. Zaproponowane w PGN działania będą miały pozytywny wpływ na jakość powietrza w Mieście. Zmniejszenie się ilości emitowanych do powietrza substancji wpłynie pozytywnie na zdrowie i samopoczucie nie tylko mieszkańców Gorzowa Wlkp., ale również całego województwa. Niektóre działania mogą chwilowo negatywnie oddziaływać na etapie budowy i eksploatacji (w przypadku wystąpienia awarii), natomiast ich długotrwałe korzystne oddziaływanie zaznaczy się w środowisku w sposób bezpośredni. Należy podkreślić, że Prognoza ma charakter ogólny, natomiast pełna ocena wpływu na środowisko zadań będzie dokonana na poziomie przygotowania do realizacji poszczególnych działań. Przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko wymagające przeprowadzenia odrębnego postępowania określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. 3.2. Zgłoszone uwagi i wnioski Do wyłożonego do publicznego wglądu projektu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jak również do Prognozy oddziaływania na środowisko nie wpłynęły żadne uwagi i wnioski. 3.3. Wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko Nie przeprowadzono postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko na skutek realizacji Planu ponieważ analiza zakresu Planu nie wykazała możliwości wystąpienia oddziaływań transgranicznych. 6
3.4. Propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu W ramach prowadzonego monitoringu realizacji powinny być sporządzane raporty na potrzeby wewnętrznej sprawozdawczości realizacji PGN. Minimalna częstotliwość sporządzania raportów to okres 2 letni. Zakres raportu powinien obejmować analizę stanu realizacji zadań oraz osiągnięte rezultaty w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, zużycia energii i wykorzystania OZE. Szczegóły monitoringu wdrażania Planu gospodarki niskoemisyjnej zestawiono w dokumencie PGN: VIII. MONITORING I REALIZACJA PLANU. 3.5. Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych Ustalenia analizowanego planu są wynikiem kompromisu pomiędzy wymogami ochrony środowiska, a celami dokumentu (wsparcie celów określonych w pakiecie klimatycznoenergetycznym) i koniecznością rozwoju urbanistycznego i społecznego Miasta. Plan gospodarki niskoemisyjnej jest zgodny z ustawodawstwem krajowym, regionalnym i lokalnym. Zadania zawarte w Planie bezpośrednio nie ingerują w tereny o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych. PGN zawiera zadania pozytywnie wpływające na środowisko skutkujące redukcją emisji gazów cieplarnianych, dlatego prognoza nie prezentuje rozwiązań alternatywnych uznając, że zaproponowane działania najlepiej wpisują się w stawiane przed PGN cele przy uwzględnieniu obecnych warunków technicznoekonomicznych przy uwzględnieniu istniejących uwarunkowań Miasta. Plan gospodarki niskoemisyjnej będzie podlegał aktualizacjom, które będą dopasowywały jego zapisy do zmieniających się warunków. Realizacja zadań zawartych w Planie jest zgodna z zasadami zrównoważonego rozwoju. Cele Planu opierają się na realizacji działań w dziesięciu wzajemnie uzupełniających się podstawowych obszarach: Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii; Efektywna produkcja, dystrybucja i wykorzystanie energii; Ograniczanie emisji w budynkach; Niskoemisyjny transport; Gospodarka odpadami; Wykorzystanie energooszczędnych technologii oświetleniowych; Informacja i Edukacja; Gospodarka przestrzenna; Administracja i inne. 7