G ÓWNE ASPEKTY DZIA ALNOŒCI KONTROLNEJ WIOŒ W LUBLINIE W sk³ad pionu inspekcyjnego WIOŒ Lublin wchodz¹ wydzia³y inspekcji w Lublinie oraz Delegaturze Bia³a Podlaska, Che³m i moœæ. W 2002 r. w ewidencji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Œrodowiska w Lublinie ujêto 2 689 podmiotów gospodarczych. Wydzia³ Inspekcji przeprowadzi³ w 2002 r. ogó³em 1 219 kontroli w 1 103 zak³adach, w tym: kontroli podstawowych: 273 kontroli sprawdzaj¹cych: 846 kontroli interwencyjnych: 100 z tego kontrole z pomiarami i poborem prób do analiz 449. W wyniku stwierdzonych podczas kontroli nieprawid³owoœci: wydano 785 zarz¹dzeñ pokontrolnych, skierowano 1 wniosek do prokuratury, na³o ono 3 mandaty karne na kwotê 1 050 z³, skierowano 2 wnioski do administracji rz¹dowej i 23 do administracji samorz¹dowej. Struktura kar biegn¹cych wymierzonych w 2002 r. Wyszczególnienie kar biegn¹cych Iloœæ decyzji dot. kar biegn¹cych za wprowadzanie do wód lub ziemi œcieków 289 nie odpowiadaj¹cych wymaganym warunkom za przekroczenie dopuszczalnej emisji 21 zanieczyszczeñ do powietrza za przekroczenie dopuszczalnego poziomu ha³asu 17 Struktura kar odroczonych wymierzonych w 2002 r. Wyszczególnienie kar biegn¹cych Iloœæ decyzji dot. kar biegn¹cych za wprowadzanie do wód lub ziemi œcieków 26 nie odpowiadaj¹cych wymaganym warunkom za przekroczenie dopuszczalnej emisji 3 zanieczyszczeñ do powietrza za przekroczenie dopuszczalnego poziomu ha³asu 5 Struktura kar biegn¹cych wymierzonych w 2002 r. Struktura kar odroczonych wymierzonych w 2002 r. powietrze 9% powietrze 6% ha³as 5% ha³as 15% œcieki 89% œcieki 76% 19
G ÓWNE ASPEKTY DZIA ALNOŒCI KONTROLNEJ WIOŒ W LUBLINIE Ze wzglêdu na przekroczenia warunków korzystania ze œrodowiska wydano 327 decyzji o karach biegn¹cych dobowych i godzinowych oraz 145 decyzji o karach ³¹cznych na kwotê 1 160 535,1 z³. W zwi¹zku z realizacj¹ inwestycji ekologicznych odroczono termin p³atnoœci 34 decyzji na kwotê 822 287,8 z³. Ponadto wydano 168 decyzji obci¹ aj¹cych kontrolowane zak³ady kosztami kontroli na ³¹czn¹ kwotê 164 411,2 z³ oraz 11 decyzji o charakterze niepieniê nym. Rok Wymierzone kary w rozbiciu na poszczególne komponenty w porównaniu do 2001 r. zanieczyszczenie powietrza odprowadzanie œcieków pobór wody sk³adowanie odpadów emisjê ha³asu Ogó³em liczba zak³adów/ /z³ zak³. z³ zak³. z³ zak³. z³ zak³. z³ zak³. z³ 2001 56 146.839,40 76 601.637,40 0 0 5 2.942.999,60 18 68.719,40 155 zak³. 3.760.195,80 2002 26 85.417,00 93 975.397,10 0 0 1 222,60 12 99.498,40 132 zak³. 1.160.535,10 10 000 000,00 z³ 1 000 000,00 z³ z³ 100 000,00 z³ 10 000,00 z³ 2001 2002 2 942 999,60 975397,10 601 637,40 146 839,40 85417,00 99498,40 68 719,40 1 000,00 z³ 100,00 z³ 222,60 œcieki powietrze odpady ha³as Ogó³em w roku 2001 ukarano 155 zak³adów 5 18 Ogó³em w roku 2002 ukarano 132 zak³ady 1 12 26 76 56 k³ady ukarane za zanieczyszczanie powietrza k³ady ukarane za odprowadzanie œcieków k³ady ukarane za sk³adowanie odpadów k³ady ukarane za emisjê ha³asu 93 k³ady ukarane za zanieczyszczanie powietrza k³ady ukarane za odprowadzanie œcieków k³ady ukarane za sk³adowanie odpadów k³ady ukarane za emisjê ha³asu Województwo lubelskie zajmuj¹ce trzecie miejsce w kraju pod wzglêdem powierzchni, z racji po³o enia w strefie przygranicznej, charakteryzuje siê du ym natê eniem przewozów drogowych i kolejowych substancji i materia³ów niebezpiecznych. W ewidencji wystêpuje 76 podmiotów na terenie których znajduj¹ siê substancje niebezpieczne w tym g³ównie instalacje amoniakalne, bazy prze³adunkowo magazynowe ropopochodnych i gazów sprê onych, mog¹cych spowodowaæ powa ne awarie przemys³owe. 20
G ÓWNE ASPEKTY DZIA ALNOŒCI KONTROLNEJ WIOŒ W LUBLINIE Sporz¹dzony wykaz zak³adów o zwiêkszonym i du ym ryzyku wyst¹pienia powa nej awarii zawiera 18 obiektów, w tym 10 k³adów Du ego Ryzyka i 8 Zwiêkszonego Ryzyka. Lista tych zak³adów nie jest zamkniêta i na bie ¹co aktualizowana. W 2002r. na terenie województwa lubelskiego mia³o miejsce 11 lokalnych powa nych awarii. Najczêstsze przypadki dotyczy³y awaryjnych wycieków ropopochodnych w wyniku wypadków lub kolizji samochodowych (5), gazu propan-butan z uszkodzonych ciœnieniowych zbiorników stacjonarnych i ruroci¹gu (3). Z kolei na terenie jednostek gospodarczych mia³y miejsce 3 awarie z udzia³em substancji niebezpiecznych. We wszystkich przypadkach WIOŒ realizowa³ ustawowe zadania i obowi¹zki w zakresie kontroli interwencyjnych oraz badañ i pomiarów monitoringowych œrodowiska. W 2002 roku nie odnotowano awarii przemys³owych o transgranicznych skutkach. Istotn¹ czêœci¹ dzia³alnoœci WIOŒ jest rozpatrywanie skarg i interwencji w zakresie dotycz¹cym szeroko pojêtej ochrony œrodowiska. W 2002 r. do WIOŒ w Lublinie wp³ynê³o 199 wniosków o interwencje. Najwiêcej wniosków o interwencje, dotyczy³o ochrony czystoœci wód i gospodarki œciekowej (61) oraz gospodarki odpadami (60). Przyczyn¹ interwencji wp³ywaj¹cych do Inspektoratu by³y przede wszystkim zaniedbania przez podmioty gospodarcze w zakresie nie przestrzegania przepisów okreœlonych zarówno w ustawach dotycz¹cych ochrony œrodowiska jak i w prawie budowlanym, niedotrzymywanie warunków decyzji zezwalaj¹cych na korzystanie ze œrodowiska, nieuregulowany stan formalno-prawny prowadzonych dzia³alnoœci, brak pozwoleñ na zmianê u ytkowania obiektów oraz z³e stosunki miêdzys¹siedzkie. Czêœæ wniosków, tj. 86 przekazano innym organom, zgodnie z kompetencjami, pozosta³e 113 wniosków o interwencje rozpatrzono we w³asnym zakresie, wiêkszoœæ, tj. 90, za³atwiono pozytywnie uznaj¹c ich zasadnoœæ. 21
BAZA LABORATORYJNA WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŒRODOWISKA W LUBLINIE W sk³ad Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Œrodowiska w Lublinie wchodz¹ 4 laboratoria: laboratorium WIOŒ w Lublinie laboratorium Delegatury WIOŒ w Bia³ej Podlaskiej laboratorium Delegatury WIOŒ w Che³mie laboratorium Delegatury WIOŒ w moœciu. Ka de z laboratoriów wykonuje pe³ny zakres badañ wynikaj¹cy z charakteru zagro eñ i potrzeb wystêpuj¹cych na przypisanej mu czêœci obszaru województwa. G³ównym celem dzia³alnoœci laboratoriów jest dostarczanie miarodajnych i wiarygodnych wyników badañ i pomiarów s³u ¹cych monitorowaniu i ocenie stanu œrodowiska, realizowanych na zlecenia klientów wewnêtrznych (monitoring, inspekcja) oraz klientów zewnêtrznych. Wszystkie laboratoria WIOŒ w Lublinie od wielu lat dzia³aj¹ zgodnie z wdro onymi systemami jakoœci uzyskuj¹c stosowne certyfikaty akredytacji, pocz¹tkowo wydane przez PCBC potwierdzaj¹ce, e laboratoria spe³niaj¹ wymagania normy PN-EN 45001 i przewodnika ISO/IEC 25 : 1990, nastêpnie w 2002 r. (w zwi¹zku ze zmian¹ normy europejskiej) certyfikaty wydane przez PCA potwierdzaj¹ce spe³nianie wymagañ normy PN-EN ISO/IEC 17025:2001. W trakcie auditów kontrolnych, przeprowadzanych przez PCA, laboratoria stale rozszerzaj¹ zakresy akredytacji o nowo wprowadzane metody badawcze zwi¹zane z zastosowaniem nowoczesnej aparatury, nowych technik pomiarowych i przygotowywania próbek, czy te nowelizacj¹ polskich norm (PN). Aktualne zakresy akredytacji dostêpne s¹ w siedzibach poszczególnych laboratoriów oraz na stronie internetowej Polskiego Centrum Akredytacji. Uzyskanie certyfikatów akredytacji oraz sta³e rozszerzanie zakresów potwierdza wysok¹, profesjonaln¹ jakoœæ prowadzonych badañ i pomiarów zgodnie z wymogami stawianymi w tym zakresie przez Uniê Europejsk¹. Do realizacji badañ i pomiarów laboratoria stosuj¹ nowoczesn¹ aparaturê pomiarow¹ i badawcz¹ sprawdzan¹ i nadzorowan¹ zgodnie z polskimi przepisami metrologicznymi. 22
BAZA LABORATORYJNA WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŒRODOWISKA W LUBLINIE W sk³ad wyposa enia laboratoriów wchodz¹ miêdzy innymi: chromatografy gazowe i cieczowe z detektorami ró nego typu chromatografy jonowe spektrometry absorpcji atomowej spektrometr XRF oraz spektrometr ICP spektrofotometry UV-VIS mobilne laboratoria ochrony powietrza i pomiarów emisji miernik natê enia pola elektromagnetycznego analizatory spalin i py³omierze przemys³owe ró nego rodzaju zestawy do sprawdzania i kalibracji analizatorów automatycznych i chromatografów zestawy do pomiaru ha³asu nowoczesn¹ aparaturê do pobierania i przygotowywania próbek do badañ. Badania i pomiary prowadzone s¹ wed³ug zwalidowanych metod badawczych. Laboratoria stosuj¹ aktualne wydania PN oraz metody w³asne opracowane na podstawie not aplikacyjnych i metod EPA. W bardzo szerokim zakresie stosowane metody badawcze s¹ metodami referencyjnymi zalecanymi w krajach Unii Europejskiej.Wiarygodnoœæ wyników badañ i pomiarów uzyskiwana jest poprzez: systematyczne, wielostopniowe wzorcowanie i sprawdzanie wyposa enia pomiarowego i badawczego (zapewnienie spójnoœci pomiarowej) stosowanie certyfikowanych wzorców i materia³ów odniesienia stosowanie zwalidowanych metod badawczych stosowanie wewnêtrznej kontroli jakoœci badañ sta³e podnoszenie kwalifikacji personelu ci¹g³y udzia³ w miêdzylaboratoryjnych badaniach porównawczych organizowanych przez renomowane instytucje krajowe (PCA, Politechnika Krakowska, Pañstwowy Instytut Geologiczny w Warszawie, Instytut Medycyny Pracy w odzi, Instytut Ochrony Œrodowiska w Warszawie, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Gdañsku) oraz zagraniczne (Laboratory of Government Chemist Wielka Brytania, Instytut for Reference Materials and Measurements Belgia). 23
Opracowano w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Œrodowiska w Lublinie pod kierunkiem Leszka elaznego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Œrodowiska w Lublinie W opracowaniu wykorzystano zdjêcia z archiwów: Dyrekcji Roztoczañskiego Parku Narodowego fot. P. Marczakowski Miejskiego Przedsiêbiorstwa Wodoci¹gów i Kanalizacji w Lublinie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Œrodowiska w Lublinie fot. P. Chmiel, G. Grzywaczewski rz¹du Che³mskich Parków Krajobrazowych fot. O. Bielak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska w Lublinie ul. Obywatelska 13 20-092 Lublin tel. (081) 718 62 12 e-mail: dyrektor@wios.lublin.pl www.wios.lublin.pl Delegatura w Bia³ej Podlaskiej ul. Brzegowa 2 21-550 Bia³a Podlaska tel. (083) 342 11 70 e-mail: bialap@wios.lublin.pl Delegatura w Che³mie Pl. Niepodleg³oœci 1 22-100 Che³m tel. (082) 563 19 43 e-mail: chelm@wios.lublin.pl Delegatura w moœciu ul. Hrubieszowska 69A 22-400 moœæ tel. (084) 639 27 99 e-mail: zamosc@wios.lublin.pl ISBN 83-7217-200-5