WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 26.02. 2015r. SCHEMAT PUNKTOWANIA Nr zadania Poprawna/oczekiwana odpowiedź Punktacja 1. B. 1 p. 2. C. 1 p. 3. D. 1 p. 4. Uczeń zapisuje frazeologizm: utopić (kogoś) w łyżce wody oraz wyjaśnia jego znaczenie: nienawidzić kogoś/ życzyć komuś bardzo źle 1 p. za zapisanie frazeologizmu; 1 p. za wyjaśnienie znaczenia 5. Uczeń wyjaśnia funkcję tytułu fraszki oraz uzasadnia swoją odpowiedź, np.: Funkcja tytułu: Tytuł fraszki Skromny zaskakuje/wprowadza w błąd/ może być wyrazem żartu z odbiorcy/ma charakter ironiczny. Uzasadnienie: Bohater fraszki jest osobą próżną, zarozumiałą/wyrazy próżny i skromny są antonimami, wykluczają się. Uwaga: Uczeń może zbudować odpowiedź w formie jednego zdania, np.: Tytuł fraszki zaskakuje, ponieważ bohater jest osobą zarozumiałą. 6. Uczeń pisze notatkę o sytuacji rodzinnej każdego z pięciorga bohaterów powieści Ten obcy. W notatce zwraca uwagę na sytuację rodzinną następujących bohaterów: - Zenka jego ojciec jest alkoholikiem, bije syna, syn nie jest mu potrzebny, ponieważ musi wydawać pieniądze na jego utrzymanie; matka Zenka nie żyje; w domu chłopiec ma straszną poniewierkę ; szuka swojego wuja Antoniego Janicy, brata mamy, bo pamięta, że wuj zawsze był dla niego dobry; - Uli mama dziewczynki zmarła, wychowują ją ciotki, ponieważ rodzice Uli rozwiedli się; ojciec Uli zostawił żonę dla innej kobiety, która także zmarła; Ula długo nie potrafiła wybaczyć ojcu odejścia, czekała na spotkania z nim, ale zawsze, kiedy się zjawiał, starała się dotkliwie go zranić, udawała, że jest jej obojętny, zaś ojciec nie miał odwagi przyznać przed córką, że mu jej brakuje; potajemnie przesiadywał w kawiarence obok szkoły Uli, by móc ją choć przez chwilę poobserwować; relacje frazeologizmu 1 p. za wyjaśnienie funkcji tytułu fraszki; 1 p. za uzasadnienie odpowiedzi Razem: 5 p.
między Ulą a ojcem zmieniają się dzięki temu, że pomagają Zenkowi; - Pestki rodzice bardzo kochają Pestkę, dbają o nią, rozpieszczają córkę; mama jest najlepszą przyjaciółką Pestki; relacje między mamą a córką pogarszają się po tym, kiedy Pestka ukrywa przed mamą obecność Zenka na wyspie, ale później wracają do dawnego stanu rzeczy; - Mariana rodzice Mariana bardzo się kochają i troszczą się o siebie nawzajem oraz o syna; - Julka chłopiec ma starszą siostrę, wychowuje się w szczęśliwej, pełnej rodzinie; ma bardzo troskliwą mamę, która go rozpieszcza oraz surowego, ale kochającego ojca, którego zazdroszczą mu wszyscy koledzy i który jest dla Julka autorytetem. Treść 3 p. Uczeń tworzy wypowiedź bogatą treściowo, w której opisuje sytuację rodzinną Zenka, Uli, Pestki, Mariana i Julka. 2 p. Uczeń nie tworzy wypowiedzi bogatej treściowo, LUB pomija opis sytuacji rodzinnej jednego z pięciorga bohaterów. 1 p. Uczeń pomija opis sytuacji rodzinnej dwojga z pięciorga bohaterów. Język 1 p. dopuszczalny 1 błąd językowy; 0 p. więcej niż 1 błąd językowy Ortografia i interpunkcja 1 p. dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; 0 p. więcej niż 1 błąd ortograficzny lub 1 błąd interpunkcyjny Uwaga: Jeśli uczeń pisze pracę w innej formie niż notatka LUB nie na temat otrzymuje 0 p. za całe zadanie. Jeżeli uczeń popełnia w pracy błędy rzeczowe otrzymuje 0 p. za całe zadanie. 7. Uczeń wypisuje trzy pary antonimów i dwie pary synonimów z wytłuszczonego fragmentu Tekstu V. Antonimy: wesoło nudno przyjemnie źle wybiega/odchodzi/wyjeżdża - wraca 1 p. za wypisanie trzech par antonimów i dwóch par synonimów Synonimy: wesoło przyjemnie wybiega odchodzi wybiega wyjeżdża odchodzi wyjeżdża 2
8. Uczeń przekształca wypowiedzenia zgodnie z poleceniami. A. Zdanie złożone podrzędnie: Było w tym zdaniu coś, co przerażało. B. Zdanie pojedyncze: Marian widzi przed sobą ojca siedzącego po drugiej stronie dużego stołu, w kręgu lampy... C. Zdanie złożone współrzędnie przeciwstawne: Dorośli wspominali o jakichś złych rodzicach, o zaniedbywanych, niekochanych dzieciach, ale Pestka, Marian i Julek nie zetknęli się z kimś takim bezpośrednio. D. Równoważnik zdania: Dom to jedyne miejsce na świecie tak do każdego pasujące jak skóra do ciała. LUB Dom to jedyne miejsce na świecie pasujące do każdego jak skóra do ciała. 9. Uczeń w Tekście V podkreśla dwa przykłady mowy niezależnej, np.: Ojciec protestuje, mruczy, wreszcie jednak składa papiery i mówi: Chodź, synu, my tu nie rządzimy. Koledzy mówią: Twój ojciec jest fajny, wiesz? Uwaga: Uczeń musi podkreślić zdanie wprowadzające. 4 p. za poprawne przekształcenie 4 zdań; 3 p. za poprawne przekształcenie 3 zdań; przekształcenie 2 zdań; przekształcenie 1 zdania Po 1 p. za podkreślenie i poprawne przekształcenie przykładu Uczeń przekształca podkreślone zdania w mowę zależną, np.: Ojciec protestuje, mruczy, wreszcie jednak składa papiery i mówi, żebym z nim poszedł, bo my tu nie rządzimy. Koledzy mówią, że mój ojciec jest fajny. 10. Uczeń nazywa wszystkie odmienne części mowy i określa ich formy fleksyjne. Rozłożył arkusz milimetrowego papieru, rysuje i robi obliczenia, niedługo zacznie budowę nowego budynku. rozłożył czasownik, 3 os., l.p., r.m., cz. przeszły, t. ozn.; arkusz rzeczownik, B., l.p., r. m.; milimetrowego przymiotnik, D., l.p., r. m.; papieru rzeczownik, D., l.p., r. m.; rysuje czasownik, 3 os., l.p., r. -, cz. teraźniejszy, t. ozn.; robi czasownik, 3 os., l.p., r. -, cz. teraźniejszy, t. ozn.; obliczenia rzeczownik, B., l. m., r. n.; zacznie czasownik, 3 os., l. p., r. -, cz. przyszły, t. ozn.; budowę rzeczownik, B., l.p., r. ż.; nowego przymiotnik, D., l.p., r. m.; budynku rzeczownik, D., l.p., r. m. Uwaga: Uczniowi, który nie nazywa części mowy, należy odjąć jeden punkt, a formy fleksyjne oceniać zgodnie ze schematem oceny. 11. A.2. 1 p. 12. Uczeń podaje dwa argumenty, np.: - bohaterami obu utworów jest rodzeństwo, - starsze z rodzeństwa jest autorytetem dla młodszego, - rodzeństwo bardzo się kocha, - starsze rodzeństwo opiekuje się młodszym. 3 Razem: 4 p. nazwanie wszystkich części mowy; 3 p. za poprawne określenie form fleksyjnych 11-10 wyrazów; określenie form fleksyjnych 9-8 wyrazów; określenie form fleksyjnych 7-6 wyrazów Po 1 p. za każdy trafny argument
13. Uczeń wyraża swoje zdanie oraz formułuje dwa argumenty, np.: Zgadzam się ze stwierdzeniem, że gdyby wszyscy byli tacy, jak Jonatan, to nie byłoby żadnego zła. Argumenty, np.: - Jonatan zawsze opiekował się młodszym, chorym bratem; - Jonatan był bohaterski, ponieważ uratował z płonącego domu swojego młodszego, chorego brata; - Jonatan ruszył na ratunek Orwarowi uwięzionemu w Grocie Katli; - Jonatan powiedział, że są rzeczy, które trzeba robić, nawet jeżeli są niebezpieczne. 14. Uczeń pisze 7 8 wypowiedzeń na temat trudnych problemów poruszonych w książce Bracia Lwie Serce, a świadczących o jej wartości. W swojej wypowiedzi zwraca uwagę np. na miłość między rodzeństwem, opiekę, troskę starszego brata wobec młodszego, chorobę, cierpienie, śmierć, niesienie pomocy innym, opowiadanie się po stronie dobra. 2 p. za postawienie tezy i podanie dwóch trafnych argumentów; 1 p. za postawienie tezy i podanie jednego trafnego argumentu; LUB za podanie dwóch trafnych argumentów, bez postawienia tezy Razem: 4 p. Treść 3 p. Uczeń tworzy wypowiedź rozwiniętą, bogatą treściowo, logicznie uporządkowaną i spójną, w której wymienia i uzasadnia jedną lub kilka wartości wpisanych w powieść Bracia Lwie Serce, nawiązując do zapisanego w poleceniu stwierdzenia. Buduje 7 8 zdań. 2 p. Uczeń tworzy wypowiedź rozwiniętą i spójną, w której wymienia i uzasadnia jedną lub kilka wartości wpisanych w powieść Bracia Lwie Serce, nawiązując do zapisanego w poleceniu stwierdzenia. Buduje przynajmniej 6 zdań. 1 p. Uczeń tworzy wypowiedź, w której wymienia wartość/wartości wpisane w powieść Bracia Lwie Serce, nawiązując do zapisanego w poleceniu stwierdzenia. Buduje przynajmniej 5 zdań. Język, ortografia i interpunkcja 1 p. dopuszczalny 1 błąd językowy; LUB 1 błąd ortograficzny; LUB 1 błąd interpunkcyjny 0 p. więcej niż 1 błąd Uwaga: Jeśli uczeń pisze nie na temat otrzymuje 0 p. za całe zadanie. Jeżeli uczeń popełnia w pracy błędy rzeczowe otrzymuje 0 p. za całe zadanie. 15. Uczeń redaguje cztery pytania do przytoczonego fragmentu powieści. Ich kolejność jest zgodna z porządkiem informacji ujętych w cytowanym fragmencie, np.: - Jak wyglądał mur okalający ogród od wewnątrz? - Czym zarosła ziemia w ogrodzie? 4 zredagowanie 4 pytań ułożonych w porządku chronologicznym;
- Co nadawało ogrodowi uroku? - Czego nie wiedziała Mary? 16. Uczeń zapisuje reguły ortograficzne objaśniające pisownię podkreślonych w Tekście VII wyrazów: - Indiach nazwy państw piszemy wielką literą; - wszędzie wyjątek od reguły dotyczącej pisowni rz po w; - ówdzie wyjątek od reguły dotyczącej pisowni u na początku wyrazu LUB na początku nielicznych wyrazów, np. ówdzie, ów, ósemka piszemy ó; - dół ó wymienia się na o; - nie wiedziała nie z czasownikami piszemy rozdzielnie; - ogrodów ó piszemy w zakończeniach ów; LUB ó wymienia się na o. 17. Uczeń udowadnia, że ogród okazał się miejscem magicznym dla każdego z trojga bohaterów powieści, ponieważ np.: - Mary wypiękniała; wyzbyła się egoizmu; zaprzyjaźniła się z Dickiem; przyczyniła się do wyleczenia Colina; zrozumiała cel i sens pracy; nauczyła się kochać przyrodę; poczuła się potrzebna; stała się życzliwa dla innych; inni (służąca, ogrodnik) ją polubili; - Colin uwierzył, że nie jest chory; nauczył się chodzić; zaprzyjaźnił się z Mary i Dickiem; uwierzył w siebie; zbliżył się do ojca; zmienił swój stosunek do innych; zaczął pracować nad sobą; pokochał przyrodę; - Archibald Craven nauczył się kochać dziecko i zaczął spędzać z synem więcej czasu; obudził w sobie radość życia; znalazł w życiu cel i sens poświęcenie się synowi; pogodził się ze śmiercią żony. 5 zredagowanie 3 pytań ułożonych w porządku chronologicznym; LUB za poprawne zredagowanie 4 pytań nieułożonych w porządku chronologicznym zapisanie reguł ortograficznych objaśniających pisownię 6 podkreślonych wyrazów; zapisanie reguł ortograficznych objaśniających pisownię 4 5 podkreślonych wyrazów Razem: 3 p. Po 1 p. za każde poprawne uzasadnienie przy każdej postaci 18. Uczeń formułuje i uzasadnia swoją opinię. 1 p. za sformułowanie i poprawne uzasadnienie opinii 19. Uczeń wymienia cztery różnice między książką a filmem Tajemniczy ogród, np.: - w książce jako przyczyna śmierci rodziców opisana jest epidemia cholery w Indiach, a w filmie przedstawione zostało trzęsienie ziemi; - w filmie został pominięty pobyt Mary u pastora; - w filmie pokazana jest samotna podróż Mary statkiem do Anglii, a w książce płynie ona pod opieką żony pewnego oficera; - w filmie pokazane jest długie oczekiwanie Mary w 1 p. za wymienienie 4 różnic
porcie na panią Medlock; - w filmie i w książce pani Medlock jest przedstawiona w różny sposób; - w książce Mary jest córką brata pani Craven, a w filmie córką siostry bliźniaczki pani Craven; - w książce klucz do ogrodu jest zakopany w ziemi, a w filmie Mary znajduje go w pokoju pani Craven; - w książce opisane jest pojawienie się matki Dicka w ogrodzie, a w filmie nie ma takiej sceny; - w filmie pokazane jest rytualne ognisko Mary, Dicka i Colina, a w książce nie ma o tym mowy. 20. Uczeń formułuje swoją opinię i uzasadnia ją, przytaczając dwa argumenty, np.: Uważam, że w filmie pokazane zostało to, co jest najważniejsze w książce. Argumenty, np.: - Mary uświadamia Colinowi, że jest zdrowy; - ogród okazuje się miejscem magicznym, ponieważ dzięki przebywaniu i pracy w nim główni bohaterowie uczą się kochać innych, czynić dobro; - ojciec zaczyna interesować się synem, pokochał go; - bohaterowie odnajdują radość i sens życia. 21. Uczeń opisuje Mary. 2 p. za sformułowanie opinii i podanie dwóch trafnych argumentów; 1 p. za sformułowanie opinii i podanie jednego trafnego argumentu; LUB za podanie dwóch trafnych argumentów, bez sformułowania opinii Razem: 7 p. Treść 3 p. Uczeń przedstawia postać; szczegółowo opisuje Mary, biorąc pod uwagę dwa różne punkty widzenia; wyraża swój stosunek do opisywanej postaci (pośrednio lub bezpośrednio); tworzy tekst logicznie uporządkowany; tworzy wypowiedź rozwiniętą, bogatą treściowo. 2 p. Uczeń przedstawia postać; opisuje Mary, biorąc pod uwagę dwa różne punkty widzenia; wyraża swój stosunek do opisywanej postaci (pośrednio lub bezpośrednio); tworzy tekst logicznie uporządkowany; tworzy wypowiedź rozwiniętą. 1 p. Uczeń przedstawia postać; opisuje Mary, biorąc pod uwagę jeden punkt widzenia; wyraża swój stosunek do opisywanej postaci (pośrednio lub bezpośrednio); tworzy tekst logicznie uporządkowany. Styl 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi; 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi Język 1 p. dopuszczalne 3 błędy (fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne); 0 p. więcej niż 3 błędy (fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne) 6
Ortografia 1 p. - dopuszczalne 2 błędy; 0 p. - więcej niż 2 błędy Interpunkcja 1 p. - dopuszczalne 3 błędy; 0 p. - więcej niż 3 błędy Uwaga: Jeśli uczeń pisze pracę w innej formie niż opis postaci; LUB nie na temat otrzymuje 0 p. za całe zadanie. Jeśli uczeń pisze pracę niespełniającą kryterium objętości (16 linijek) otrzymuje punkty wyłącznie za treść. Łączna suma punktów możliwych do uzyskania 50 p. 7