Alternatywne metody badania kosmetyków Błażej Dolniak, PhD Cell Line Research
Wprowadzenie Before humans can be exposed to new chemical substances their tendency to cause skin damage must be determined Bezpieczny kosmetyk wyprodukowany z bezpiecznych surowców i w bezpieczny sposób surowce kosmetyczne musząposiadaćocenębezpieczeństwa (historycznie) bezpieczeństwo surowców/kosmetyków = testy prowadzone na zwierzętach potrzeba rozwoju i poszukiwania nowych metod oceny bezpieczeństwa surowców/kosmetyków
Wprowadzenie Zasady 3R(The principles of humane experimental technique; B. Russel, R. Burch, 1959): Replacement zastąpienie zwierząt w eksperymentach przez modele badawcze, które nie odczuwają cierpienia Reduction zmniejszenie liczby zwierząt potrzebnych do badań oraz maksymalnego wykorzystania informacji zdobytych w czasie testów Refinement ulepszanie metod prowadzenia testu w celu redukcji i eliminacji stresu oraz potencjalnego cierpienia. Metody alternatywne mająna celu zastąpienie doświadczeńwykonywanych na zwierzętach eksperymentami przeprowadzanymi "w próbówce; poza organizmem" (in vitro)lub za pomocą analizy komputerowej (in silico).
Wprowadzenie Ustawodawstwo unijne (Dyrektywa 2003/15/WE; 7. Poprawka do Dyrektywy Kosmetycznej 76/768/WE) od września 2004 roku Zakaz testowania na zwierzętach gotowych produktów kosmetycznych Zakaz testowania na zwierzętach składników lub kombinacji składników jeśli odpowiednia metoda alternatywna została zwalidowana od marca 2009 roku Zakaz wykonywania testów na zwierzętach składników kosmetycznych (wyjątek: toksyczność dawki powtarzanej, toksykokinetyka, wpływ na rozrodczność) od marca 2013 roku Całkowity zakaz wykonywania testów substancji chemicznych na zwierzętach WARUNEK: dostępność odpowiednich metod alternatywnych
Wprowadzenie Prawodawstwo polskie(ustawa o kosmetykach; Dz.U. z 2001r. Nr 42, poz. 473) art. 4a 1. Zakazuje się, w celu spełnienia wymagańniniejszej ustawy, przeprowadzania testów kosmetyków na zwierzętach. 2. Zakazuje się, w celu spełnienia wymagań niniejszej ustawy: 1) wprowadzania do obrotu kosmetyków: a) testowanych na zwierzętach, b) zawierających składniki lub ich kombinacje testowane na zwierzętach, 2) przeprowadzania na zwierzętach testów składników kosmetyków lub kombinacji tych składników. 3. Zakaz, o którym mowa w ust. 2 pkt. 1 lit. b i pkt. 2, obowiązuje od momentu zastąpienia testów na zwierzętach przez jednąlub więcej uznanych i przyjętych w Unii Europejskiej metod alternatywnych. 4. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw nauki może określić, w drodze rozporządzenia, procedury przeprowadzania testów kosmetyków, składników kosmetyków lub ich kombinacji, mając na uwadze postęp nauki w rozwoju metod alternatywnych.
Metody alternatywne stan 2010 rok ECVAM Technical Report on the Status of Alternative Methods for Cosmetics Testing (2008-2009) Eye irritation (podrażnienie oka) 15 Skin corrosion (uszkodzenie skórne) 6 Skin irritation (podrażnienie skórne) 5 Skin absorption/penetration (absorpcja i penetracja skórna) 1 Skin sensitization (uczulenie skórne) 10 Acute phototoxicity (ostra fototoksyczność) 5 Acute toxicity (ostra toksyczność) 10 Genotoxicity/Mutagenicity (mutagenność) 4 Carcinogenicity (rakotwórczość) 4 Toxicokinetics/Metabolism (toksykokinetyka) 1 Reproductive toxicology (reprodukcyjna toksyczność) 7 Testy w fazie złożenia oraz walidacji 30
Metody alternatywne in vitro Linie komórkowe (hodowle komórkowe) system prosty Keratynocyty (komórki naskórka) Fibroblasty (komórki skóry właściwej) www.naturalrussia.com Iuchi S et al. PNAS 2006 www.sydneygenetics.com
Metody alternatywne in vitro Linie komórkowe (hodowle komórkowe) : 1.Test cytotoksyczności EC 50 NOAEL LOEL 2. Test fototoksyczności (3T3 NRU) Ketoprofene substancja fototoksyczna (mieszanina racemiczna benzofenonu i kwasu propionowego ; lek przeciwzapalny) 3. Test proliferacji, syntezy związków sfingolipidy pobudzająnaturalne wytwarzanie lipidów międzykomórkowych przez skórę cząsteczka aktywna stymulująca syntezę kolagenu
Metody alternatywne in vitro (systemy złożone) 1.Model ludzkiego naskórka in vitroreconstructed human epidermis (SkinEthic) in vivohuman epidermis (SkinEthic) 2. Model ludzkiej skóry EpiDermFT Full Thickness Skin Model (Mattek)
Metody alternatywne in vitro (systemy złożone) 3.Model ludzkiego naskórka z melanocytami in vitro RHPE (SkinEthic) Without melanocytes, Phototype II, Phototype IV, Phototypes VI 4. Model ludzkiej rogówki 5. Model ludzkiego nabłonka (policzek) 6. Model ludzkiego nabłonka (dziąsła) in vitro HCE (SkinEthic) in vitro HOE (SkinEthic) in vitro HGE (SkinEthic)
Metody alternatywne in vitro (systemy złożone) Model Model ludzkiego naskórka Model ludzkiej skóry Model ludzkiego naskórka z melanocytami Model ludzkiej rogówki Aplikacja w testach uszkodzenia, podrażnienia, fototoksyczność, wchłanianie przez skóre, UVB/UVA ochrona pigmentacja depigmentacja -wybielanie podrażnienia 'oka' Model ludzkiego nabłonka (policzek) podrażnienia przeciwzapalny Model ludzkiego nabłonka (dziąsło) podrażnienia uszkodzenie 'dziąsła'
Wykorzystanie metod alternatywnych w przemyśle kosmetycznym 1.Ocena bezpieczeństwa (identyfikacji zagrożenia) substancji chemicznej używanej do produkcji kosmetyków: nowa substancja (źródło naturalne, synteza chemiczna) stara-nowa substancja (synteza chemiczna) 2.Połączenie kilku substancji chemicznych 3.Zastosowanie nowych nośników (liposomy), rozpuszczalników organicznych i nieorganicznych, substancji pomocniczych, substancji wypełniających 4.Wskazanie na właściwości/cechy substancji używanych w kosmetykach: właściwości stymulujące wzrost właściwości pigmentacyjne lub depigmentacyjne właściwości przeciwzapalne
Zalety metod alternatywnych koszt czas dostosowanie powtarzalność kontrola badań(standaryzacja) Korzyści dla przemysłu kosmetycznego nowe produkty innowacyjny wizerunek
Firma Działalność firmy CELL LINE RESEARCH pierwsza i jedyna badania prowadzone wg wymogów UE oraz OECD koszty badańsąkonkurencyjne (Europa Zachodnia, Skandynawia, USA) certyfikowane badania i testy in vitro Klientami firmy są: branŝa kosmetyczna branŝa biotechnologiczna branŝa chemiczna
Firma CELL LINE RESEARCH Laboratorium Badawcze Polska Akademia Nauk, IITD ul. Rudolfa Weigla 12 53-114 Wrocław biuro@badaniakomorkowe.p l