Klasyfikacja i oznakowanie zgodne z rozporządzeniem 1272/2008/WE (CLP) zagrożenia dla zdrowia

Transkrypt

1 Klasyfikacja i oznakowanie zgodne z rozporządzeniem 1272/2008/WE (CLP) zagrożenia dla zdrowia Dr inż. Dorota Dominiak Sosnowiec, 17 listopada 2010 r.

2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1272/2008/WE (CLP) Załącznik I: Wymagania w zakresie klasyfikacji i oznakowania substancji i mieszanin stwarzających zagrożenie Część 1 Ogólne zasady klasyfikacji i oznakowania Część 2 Zagrożenia fizyczne Część 3 Zagrożenia dla zdrowia Część 4 Zagrożenia dla środowiska Część 5 Dodatkowa unijna klasa zagrożeń Załącznik III: Wykaz zwrotów wskazujących zagrożenia Załącznik VI: Zharmonizowana klasyfikacja oraz oznakowanie niektórych substancji niebezpiecznych Tabele zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania Załącznik VII: Tabela przełożenia pomagająca przy dokonywaniu przeklasyfikowania substancji bądź mieszaniny zaklasyfikowanej zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG do wymagań przepisów rozporządzenia CLP

3 ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA - NAZWY KLAS I KODY KLASYFIKACJI Toksyczność ostra (pokarmowa, oddechowa, naskórna) (kategorie 1 4) Acute toxicity Acute Tox. 1, Acute Tox. 2, Acute Tox. 3, Acute Tox. 4 Działanie żrące / drażniące na skórę (kategoria 1, kategoria 2) Skin corrosion / irritation Skin Corr. 1A, Skin Corr. 1B, Skin Corr. 1C, Skin Irrit. 2 Poważne uszkodzenie oczu / działanie drażniące na oczy (kategoria 1, kategoria 2) Działanie uczulające (układ oddechowy, skóra; kategoria 1) Narażenie spowodowane aspiracją (kategoria 1) Serious eye damage / eye irritation Eye Dam. 1, Eye Irrit. 2 Respiratory or skin sensitisation Resp. Sens. 1, Skin Sens. 1 Aspiration hazard Asp. Tox. 1

4 ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA - NAZWY KLAS I KODY KLASYFIKACJI c.d. Działanie mutagenne (kategoria 1A, kategoria 1B, kategoria 2) Germ cell mutagenicity Muta. 1A, Muta. 1B, Muta. 2 Szkodliwe działanie na rozrodczość (kategoria 1A, kategoria 1B, kategoria 2) Reproductive toxicity Repr. 1A, Repr. 1B, Repr. 2, Lact. Działanie rakotwórcze (kategoria 1A, kategoria 1B, kategoria 2) Carcinogenicity Carc. 1A, Carc. 1B, Carc. 2 Toksyczne działanie na narządy krytyczne przy narażeniu jednorazowym (kategoria 1, kategoria 2, kategoria 3) Specific target organ toxicity single exposure STOT SE 1, STOT SE 2, STOT SE 3 Toksyczne działanie na narządy krytyczne przy narażeniu przewlekłym (kategoria 1, kategoria 2) Specific target organ toxicity repeated exposure STOT RE 1, STOT RE 2

5 Zagrożenie dla zdrowia toksyczność ostra Toksyczność ostra niekorzystne skutki występujące po podaniu doustnym lub na skórę jednej dawki substancji lub mieszaniny, lub też kilku dawek w przeciągu 24 godzin, lub narażenia przy wdychaniu trwającego 4 godziny. toksyczność ostra podanie doustne toksyczność ostra poprzez skórę toksyczność ostra poprzez drogi oddechowe Preferowanym gatunkiem zwierząt do badania toksyczności ostrej w wyniku narażenia przez podanie doustne i przy wdychaniu jest szczur, natomiast do oceny toksyczności ostrej po podaniu na skórę preferowanymi gatunkami są szczur i królik.

6 Kryteria dla substancji Toksyczność ostra Droga narażenia Kategoria 1 Kategoria 2 Kategoria 3 Kategoria 4 Pokarmowa (mg/kg masy ciała) Skóra (mg/kg masy ciała) ATE 5 5< ATE 50 50< ATE < ATE 2000 ATE 50 50< ATE < ATE < ATE 2000 Gazy (ppm V) ATE < ATE < ATE < ATE Pary (mg/l) ATE 0,5 0,5< ATE 2,0 2,0< ATE 10 10,0< ATE 20,0 Pyły i mgły (mg/l) ATE 0,05 0,05< ATE 0,5 0,5< ATE 1,0 1,0< ATE 5,0 ATE oszacowana toksyczność ostra

7 Toksyczność ostra tabela przełożenia klasyfikacji (załącznik VII) Klasyfikacja dyrektywa 67/548/EWG Stan skupienia Klasyfikacja rozporządzenie CLP * - Minimum klasyfikacji Xn; R20 gaz Acute Tox. 4; H332 (*) Xn; R20 pary Acute Tox. 4; H332 (*) Xn; R20 pył/mgła Acute Tox. 4; H332 Xn; R21 Acute Tox. 4; H312 (*) Xn; R22 Acute Tox. 4; H302 (*) T; R23 gaz Acute Tox. 3; H331 (*) T; R23 pary Acute Tox. 2; H331 T; R23 pył/mgła Acute Tox. 3; H331 (*) T; R24 Acute Tox. 3; H311 (*) T; R25 Acute Tox. 3; H301 (*) T+; R26 gaz Acute Tox. 2; H330 (*) T+; R26 pary Acute Tox. 1; H330 T+; R26 pył/mgła Acute Tox. 2; H330 (*) T+; R27 Acute Tox. 1; H310

8 Porównanie kryteriów klasyfikacji dla substancji Toksyczność ostra droga pokarmowa 67/548/EWG LD T+ R28 T R25 Xn R22 CLP ATE Kat. 1 Kat. 2 Kat. 3 Kat. 4 Klasyfikacja dyrektywa 67/548/EWG Klasyfikacja rozporządzenie CLP T+ R28 Acute Tox. 2; H300 (Połknięcie grozi śmiercią) T R25 Xn R22 Acute Tox. 3; H301 (Działa toksycznie po połknięciu) Acute Tox. 4; H302 (Działa szkodliwie po połknięciu)

9 Mieszaniny wielopoziomowe podejście do klasyfikacji Klasyfikacja mieszanin pod względem toksyczności ostrej przeprowadza się na podstawie: wyników badań uzyskanych dla mieszaniny, Jeżeli nie z wykorzystaniem zasad pomostowych, Jeżeli nie z wykorzystaniem metody obliczeniowej.

10 Klasyfikacja mieszanin - metody obliczeniowe wykorzystanie informacji o składnikach wartość graniczna: oznacza wartość progową dowolnego zaklasyfikowanego zanieczyszczenia, dodatku lub pojedynczego składnika substancji lub mieszaniny, powyżej której są one brane pod uwagę w celu określenia, czy dana, odpowiednio, substancja lub mieszanina, jest klasyfikowana. (minimalne stężenie substancji w mieszaninie, które należy uwzględnić w procesie klasyfikacji) stężenie graniczne: oznacza wartość progową dowolnego zaklasyfikowanego zanieczyszczenia, dodatku lub pojedynczego składnika substancji lub mieszaniny, która może skutkować klasyfikacją tej substancji lub mieszaniny.

11 Podstawowe wartości graniczne (załącznik I, Tabela 1.1.) Klasa zagrożeń Toksyczność ostra: Kategoria 1-3 Kategoria 4 Działanie żrące / drażniące na skórę Poważne uszkodzenie oczu / działanie drażniące na oczy Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego Kategoria ostra 1 Kategoria przewlekła 1 Kategoria przewlekła 2-4 Podstawowe wartości graniczne, jakie należy uwzględnić 0,1% 1% 1% (1) 1% (2) 0,1% (3) 0,1% (3) 1%

12 Przekazywanie informacji o zagrożeniu Piktogram określający rodzaj zagrożenia odpowiedni dla każdej klasy zagrożenia. Oznacza układ graficzny zawierający znak i inne elementy graficzne, takie jak: obwódka, wzór lub kolor tła, których zadaniem jest przekazanie konkretnych informacji o danym zagrożeniu. czarne rysunki na białym tle, czerwone obramowanie

13 Przeklsyfikowanie substancji zmiana oznakowania

14 Przekazywanie informacji o zagrożeniu Hasła ostrzegawcze Hasło ostrzegawcze - oznacza wyraz wskazujący na odpowiedni stopień zagrożenia, w celu ostrzeżenia czytającego o potencjalnym zagrożeniu; wyróżnia się następujące dwa poziomy: - Niebezpieczeństwo - oznacza hasło ostrzegawcze wskazujące na bardziej poważne kategorie zagrożeń, - Uwaga - oznacza hasło ostrzegawcze wskazujące na kategorie zagrożeń niższego stopnia.

15 Przekazywanie informacji o zagrożeniu Zwroty określające zagrożenie Zwrot określający zagrożenie (H) oznacza zwrot przypisany klasie i kategorii zagrożenia opisujący rodzaj zagrożeń wywoływanych przez substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie, w tym w odpowiednich przypadkach, stopień zagrożenia. Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia mają brzmienie zgodne z załącznikiem III (w dyrektywie były to zwroty ryzyka znakowane symbolem R, natomiast w rozporządzeniu 1272/2008/WE (CLP) zwroty te zostały nazwane zwrotami zagrożenia znakowanymi symbolem H ) od H zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia odnośnie zagrożeń fizykochemicznych od H zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia dotyczące zdrowia ludzi od H zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia dla środowiska

16 Przekazywanie informacji o zagrożeniu Zwroty wskazujące środki ostrożności Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) oznacza zwrot opisujący zalecane środki służące zmniejszeniu lub zapobieganiu szkodliwym skutkom, które wynikają z narażenia na substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie podczas jej stosowania lub unieszkodliwiania. Dobierane są zgodnie z kryteriami określonymi w części 1 załącznika IV. Zwroty wskazujące środki ostrożności mają brzmienie zgodne z częścią 2 załącznika IV. W dyrektywie były to zwroty S, natomiast w rozporządzeniu CLP zwroty te nazwano zwrotami P i podzielono na grupy: - zapobieganie, reagowanie, przechowywanie, usuwanie.

17 Elementy oznakowania Toksyczność ostra droga pokarmowa Klasyfikacja Kategoria 1 Kategoria 2 Kategoria 3 Kategoria 4 Symbol! Hasło ostrzegawcze Niebezpieczeństwo Uwaga Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia Połknięcie grozi śmiercią (H300) Połknięcie grozi śmiercią (H300) Działa toksycznie po połknięciu (H301) Działa szkodliwie po połknięciu (H302)

18 Dziękuję za uwagę