Nazwa projektu Projekt ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Finansów Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Pani Dorota Podedworna-Tarnowska, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu 1) Piotr Radziszewski, Naczelnik Wydziału tel. 694 57 66, e-mail: Piotr.Radziszewski@mf.gov.pl 2) Andrzej Rowiński, Radca Ministra tel. 694 44 12, e-mail: Andrzej.Rowinski@mf.gov.pl Data sporządzenia 6 lutego 2015 r. Źródło: dyrektywa 2009/138/WE, dyrektywa 2011/89/UE dyrektywa 2012/23/UE, dyrektywa 2013/14/UE, dyrektywa 2013/58/UE, dyrektywa 2014/51/UE Nr w wykazie prac UC163 w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów 1. Jaki problem jest rozwiązywany? Projekt ustawy wdraża do krajowego porządku prawnego: OCENA SKUTKÓW REGULACJI - dyrektywę 2009/138/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej Wypłacalność II (Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2009, s.1) (ang. Solvency II), zwanej dalej dyrektywą Wypłacalność II albo dyrektywą ; - częściowo (art. 4) dyrektywę 2011/89/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zmiany dyrektyw 98/78/WE, 2002/87/WE, 2006/48/WE i 2009/138/WE w odniesieniu do dodatkowego nadzoru nad podmiotami finansowymi konglomeratu finansowego (Dz. Urz. UE L 326 z 08.12.2011, s. 113); - dyrektywę 2012/23/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 września 2012 r. zmieniającą dyrektywę 2009/138/WE (Wypłacalność II) w odniesieniu do terminu jej transpozycji, daty rozpoczęcia jej stosowania oraz daty uchylenia niektórych dyrektyw; - częściowo (art. 1) dyrektywę 2013/14/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2013 r. zmieniająca dyrektywę 2003/41/WE w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami, dyrektywę 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) i dyrektywę 2011/61/UE w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi w odniesieniu do nadmiernego polegania na ratingach kredytowych (Dz. Urz. UE L 145 z 31.05.2013, s. 1). - dyrektywę 2013/58/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2009/138/WE (Wypłacalność II) w odniesieniu do terminu jej transpozycji i daty rozpoczęcia jej stosowania oraz daty uchylenia niektórych dyrektyw (Wypłacalność I); - częściowo dyrektywę 2014/51/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 kwietnia 2014 r. zmieniającą dyrektywy 2003/71/WE i 2009/138/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, (UE) nr 1094/2010 i (UE) nr 1095/2010 w zakresie uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych); Dyrektywa Wypłacalność II stanowi kodyfikację trzynastu obowiązujących obecnie dyrektyw ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, do której wprowadzone zostały nowe regulacje w zakresie działalności ubezpieczeniowej i działalności reasekuracyjnej. Dyrektywa w sposób kompleksowy proponuje nowy system wypłacalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz obejmuje swoim zakresem m.in. zagadnienia związane z ich gospodarką finansową i procesem nadzoru nad zakładami. Podstawowymi celami dyrektywy Wypłacalność II są: - zapewnienie lepszej ochrony osób ubezpieczonych, - dalsze usprawnianie funkcjonowania jednolitego rynku ubezpieczeniowego, - wzmocnienie międzynarodowej pozycji konkurencyjnej europejskich zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, - promowanie lepszych rozwiązań prawnych, - harmonizacja w zakresie wyznaczania wymogów kapitałowych, ustalania wartości rezerw technicznoubezpieczeniowych tworzonych dla celów wypłacalności oraz procesu nadzoru nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej. Ponadto zamierzeniem dyrektywy jest, aby projektowane rozwiązania były spójne z rozwiązaniami opracowanymi przez
Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (International Accounting Standards Board - IASB) w zakresie rachunkowości zakładów ubezpieczeń oraz zbliżone do rozwiązań zastosowanych w innych sektorach finansowych, np. sektorze bankowym. Nowy system wypłacalności dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji zbudowany jest w oparciu o trzy filary. Struktura ta zaczerpnięta została z rozwiązań zastosowanych w sektorze bankowym, wypracowanych przez Komitet Bazylejski, znanych jako Nowa Umowa Kapitałowa (Bazylea II). Filar I nowego systemu wypłacalności dotyczy wymogów ilościowych (wymogów kapitałowych), filar II to wymogi jakościowe - szeroko pojęty proces nadzorczy, natomiast filar III to obowiązki informacyjne zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz dyscyplina rynkowa. Celem zastosowania takiej struktury jest uzupełnienie ilościowych elementów nadzoru o kryteria jakościowe. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt Projekt ustawy został opracowany na podstawie przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 7 stycznia 2015 r. założeń do projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Projekt ustawy, zgodnie z dyrektywą Wypłacalność II, proponuje podejście do wypłacalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, w którym odchodzi się od ujmowania wypłacalności zakładów jedynie w aspekcie ilościowo określonych wymogów kapitałowych, a kładzie się nacisk na powiązanie wymogów kapitałowych z rzeczywistym ryzykiem, na jakie narażony jest zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji. Nowy system wypłacalności jest skonstruowany w taki sposób, aby przez powiązanie wymogów kapitałowych z ryzykiem zachęcać nadzorowane podmioty do jak najlepszej, najbardziej skutecznej oceny oraz pomiaru ryzyka, jakie wiąże się z wykonywaną przez nie działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną, a następnie do jak najbardziej efektywnego zarządzania tym ryzykiem. Nowa ustawa zastąpi dotychczasową ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950 z późn. zm.). Projekt wprowadza dodatkowe rozwiązania o charakterze prokonsumenckim, m.in. w zakresie: - obowiązków informacyjnych przed zawarciem umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, - obowiązku przeprowadzenia przez zakład ubezpieczeń analizy potrzeb ubezpieczającego lub ubezpieczonego przed zawarciem umowy ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym w celu dokonania oceny, jaka umowa ubezpieczenia jest odpowiednia dla ubezpieczającego lub ubezpieczonego, - możliwości pozasądowego rozstrzygania przez Rzecznika Ubezpieczonych sporów między konsumentami a zakładami ubezpieczeń dotyczących umów ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym. 3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? Projektowana regulacja stanowi implementację przepisów dyrektywy Wypłacalność II. Większość państw członkowskich jest w trakcie implementacji rozwiązań przewidzianych w dyrektywie. 4. Podmioty, na które oddziałuje projekt Grupa Wielkość (dane z I Źródło danych Oddziaływanie półrocza 2014 r.) Zakłady ubezpieczeń 28 zakładów ubezpieczeń na życie oraz 30 zakładów www.knf.gov.pl Konieczność dostosowania do zmienionych projektem zasad prowadzenia działalności ubezpieczeń osobowych i majątkowych Zakłady reasekuracji 1 www.knf.gov.pl Konieczność dostosowania do zmienionych projektem zasad prowadzenia działalności Komisja Nadzoru Finansowego 1 www.knf.gov.pl Poszerzenie zakresu obowiązków nadzorczych oraz informacyjnych względem organów nadzoru UE Rzecznik Ubezpieczonych 1 www.rzu.gov.pl Poszerzenie zakresu obowiązków w zakresie rozstrzygania sporów koncyliacyjnych Aktuariusze 288 www.knf.gov.pl Ustawa określa zasady wykonywania zawodu
Podmioty uprawnione do badania sprawozdań zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji Ubezpieczeni, uposażeniu i uprawnieni z umów ubezpieczenia aktuariusza Brak danych Brak danych Ustawa określa obowiązki i zadania dla podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji Brak danych Brak danych 1) zmniejszenie prawdopodobieństwa niewypłacalności zakładów, 2) zwiększenie konkurencyjności - co przekłada się na zwiększenie jakości świadczonych usług i obniżenie opłat oraz większą transparentność i lepszą kwantyfikację ryzyk, 3) dodatkowe rozwiązania o charakterze proklienckim 5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji Projekt ustawy został przekazany do konsultacji publicznych i opiniowania podmiotom rynku ubezpieczeniowego, m.in. Komisji Nadzoru Finansowego, Polskiej Izbie Ubezpieczeń, Polskiemu Stowarzyszeniu Aktuariuszy, Krajowej Izbie Biegłych Rewidentów, Izbie Zarządzających Funduszami i Aktywami, Izbie Gospodarczej Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka, Stowarzyszeniu Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych. W dniach 9 i 13 marca 2015 r. odbyła się konferencja uzgodnieniowa. Zgłoszone uwagi zostały uwzględnione bądź wyjaśnione. Część uwag merytorycznych była niezgodna z przyjętymi w dniu 7 stycznia 2015 r. przez Radę Ministrów Założeniami do projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. 6. Wpływ na sektor finansów publicznych (ceny stałe z r.) Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Łącznie (0-10) Dochody ogółem 0 budżet państwa 0 JST 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 Wydatki ogółem 0 budżet państwa 0 JST 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 Saldo ogółem 0 budżet państwa 0 JST 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 Źródła finansowania Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Projektowana ustawa nie będzie miała bezpośredniego wpływu na dochody i wydatki sektora finansów publicznych, budżet państwa oraz budżet jednostek samorządu terytorialnego. Wejście w życie ustawy może mieć pośredni wpływ na budżet państwa, spowodowany przede wszystkim rozszerzeniem regulacji w zakresie sprawowania nadzoru nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji wykonującymi działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz koniecznością poniesienia kosztów przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji związanych z dostosowaniem się do nowych wymogów, co może przełożyć się na ich wyniki finansowe i w konsekwencji dochody budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. Pośrednim skutkiem finansowym może być zwiększona potrzeba finansowania prac Urzędu Komisji
Nadzoru Finansowego, który w swojej właściwości sprawuje nadzór nad sektorem ubezpieczeń w Polsce. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. z 2013 r. poz. 290, z późn. zm.), koszty nadzoru finansowane są przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji do wysokości 0,14% składek brutto. Redystrybucja środków zebranych na koszty funkcjonowania nadzoru ubezpieczeniowego odbywa się poprzez budżet państwa, jednak nie ma bezpośredniego wpływu na dochody i wydatki budżetu państwa oraz nie narusza tzw. reguły wydatkowej, zawartej w art. 112a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.). W związku z tym nie zachodzi potrzeba zawarcia informacji określonych w art. 50 wspomnianej ustawy. Wysokość wpłat na koszty nadzoru ponoszone przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji jest określana w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów. W chwili obecnej zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji ustala co miesiąc zaliczkę na poczet kosztów nadzoru nad rynkiem ubezpieczeń w wysokości 0,0665% sumy składek przypisanych brutto w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który jest uiszczana zaliczka. Dotychczasowe rzeczywiste koszty nadzoru ubezpieczeniowego są znacznie poniżej maksymalnej wysokości kosztów nadzoru określonej w ustawie. Ewentualne zmiany w zakresie kosztów nadzoru ubezpieczeniowego nie wymagałyby więc zmian ustawowych. 7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Skutki Czas w latach od wejścia w życie zmian 0 1 2 3 5 10 Łącznie (0-10) W ujęciu pieniężnym duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i (w mln zł, średnich ceny stałe z przedsiębiorstw r.) rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe W ujęciu niepieniężnym duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe Niemierzalne Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe gospodarka Wzrost ochrony klirntów zakładów ubezpieczeń. Proponowana ustawa powoduje istotne zmiany w gospodarce finansowej zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji wykonujących działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ilościowe badanie wpływu QIS5 zostało przeprowadzone na wniosek Komisji Europejskiej w 2010 r. Komisja Europejska zwróciła się do Komitetu Europejskich Nadzorów Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (CEIOPS) z prośbą o przeprowadzenie wśród europejskich zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji badania QIS5. W Polsce za koordynacje badania odpowiedzialny był Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF). Celem badania było określenie wpływu nowego systemu wypłacalności na sytuację finansową krajowych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. W badaniu uczestniczyło 50 krajowych zakładów ubezpieczeń (z łącznej liczby 63). Udział krajowych zakładów ubezpieczeń działu I uczestniczących w badaniu w rynku ubezpieczeń na życie, mierzony wysokością rezerw technicznoubezpieczeniowych brutto wynosił 89%. Udział krajowych zakładów ubezpieczeń działu II uczestniczących w badaniu w rynku pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych, mierzony wysokością składki przypisanej brutto wynosił 89%. Wyniki badania QIS 5 w Polsce wykazały znaczący wzrost testowanych nowych wymogów wypłacalności w stosunku do wymogów wynikających z dotychczas obowiązującej ustawy. Dla zakładów ubezpieczeń biorących udział w badaniu wymogi kapitałowe były średnio wyższe o 188%, w tym o 127% w przypadku zakładów ubezpieczeń wykonujących działalność w dziale I oraz o 253% w przypadku zakładów ubezpieczeń wykonujących działalność w dziale II. Środki własne na pokrycie nowych wymogów kapitałowych wzrosły dla całego sektora o ponad 107% odpowiednio o 110% dla zakładów ubezpieczeń w zakresie ubezpieczeń na życie oraz o 104% dla zakładów ubezpieczeń w zakresie pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych, z czego 99% całości środków własnych stanowią środki zaliczane do kategorii 1 (Tier
1). Z badania QIS 5 wynika również, że z 50 krajowych zakładów ubezpieczeń biorących udział w badaniu: 1) 3 zakłady ubezpieczeń nie posiadały dopuszczonych środków własnych na pokrycie kapitałowego wymogu wypłacalności (SCR) i dopuszczonych podstawowych środków własnych na pokrycie minimalnego wymogu kapitałowego (MCR); 2) 13 zakładów ubezpieczeń nie posiadało dopuszczonych środków własnych na pokrycie kapitałowego wymogu wypłacalności (SCR); 3) 1 zakład ubezpieczeń nie posiadał dopuszczonych podstawowych środków własnych na pokrycie minimalnego wymogu kapitałowego (MCR). Do głównych wskazywanych powodów niewypłacalności zaliczono wysokie wymogi kapitałowe dla ryzyka składki i rezerw (ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych i ubezpieczenia casco pojazdów), ryzyka katastroficznego (scenariusz powodzi oraz ubezpieczeń kredytu), ryzyka koncentracji oraz ryzyka niewykonania zobowiązania przez kontrahenta. Według raportu EIOPA podsumowującego wyniki badania QIS5 w Europie, dla Polski nadwyżka środków własnych ponad kapitałowy wymóg wypłacalności wynosi 7,4 mld euro oraz 10,8 mld euro ponad minimalny wymóg kapitałowy. Wyniki badania QIS5 wskazują, iż znaczna część krajowych zakładów ubezpieczeń powinna spełnić wymogi dyrektywy Wypłacalność II dotyczące wypłacalności zakładów ubezpieczeń po wejściu w życie nowych przepisów. Jednakże w przypadku niektórych krajowych zakładów ubezpieczeń może być konieczne dokapitalizowanie zakładów. Ponadto badanie QIS5 nie obejmowało analizy wysokości kosztów, które zakłady będą musiały ponieść w związku z implementacją dyrektywy Wypłacalność II. Ww. koszty mogą okazać się znaczące i wpłynąć na sytuację finansową zakładów. Na przykład Polska Izba Ubezpieczeń wskazuje na istotny koszt wdrożenia dyrektywy dla małych zakładów ubezpieczeń, takich jak niektóre towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, oraz na ryzyko, że z powodu dużych kosztów kapitałowych dla niektórych produktów ubezpieczeń (np. długoterminowych ubezpieczeń na życie z gwarancją stopy procentowej, produktów rent dożywotnich), mogą one zniknąć z oferty zakładów ubezpieczeń na korzyść innych produktów, gdzie ryzyko jest przeniesione na ubezpieczonych. Na podstawie dostępnych opracowań na temat wpływu proponowanej ustawy na sektor ubezpieczeń, głównie obejmujących rynek europejski, można wskazać, iż projekt Wypłacalność II przynosi znaczące długoterminowe korzyści społeczno-gospodarcze, zarówno dla ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia jak i dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Korzyści te przejawiają się głównie poprzez zmniejszenie prawdopodobieństwa niewypłacalności zakładów, zwiększenie konkurencyjności - co przekłada się na zwiększenie jakości świadczonych usług i obniżenie opłat oraz większą transparentność i lepszą kwantyfikację ryzyk. Duże znaczenie mają również efekty dywersyfikacji, na jakie pozwalają zakładom przepisy projektu Wypłacalność II. Przekłada się to na zmniejszenie ogólnego ryzyka i przez to wymogów kapitałowych i pośrednio może mieć istotny wpływ na rozwój nowej oferty produktowej lub pozwoli zakładom na przeznaczanie większych środków na dalszy rozwój dotychczasowej działalności i zwiększanie ich przewagi nad konkurencją. Wejście w życie nowych przepisów nakłada na zakłady nowe wymagania co do wewnętrznych procedur zarządzania ryzykiem (m.in. system zarządzania ryzykiem oraz własna ocena ryzyka i wypłacalności) oraz nowe wymagania dotyczące przedkładania sprawozdań dotyczących kondycji finansowej zakładów do organu nadzoru. Są to istotne elementy tzw. II i III filaru nowego systemu. Zgodnie z komentarzami zawartymi w raporcie EIOPA dotyczącym QIS5, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji są najmniej przygotowane do wprowadzenia wymogów dyrektywy Wypłacalność II w tych dwóch zakresach. Według raportu EIOPA, największe nakłady będą przeznaczone na dostosowywanie i dalsze rozwijanie obecnych systemów w takich obszarach jak zarządzanie ryzykiem, jakość baz danych i zarządzanie nimi, IT, dodatkowe szkolenia i rozwój pracowników oraz zwiększone zapotrzebowanie na zewnętrzne usługi, głównie ze strony małych i średnich zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Szacunkowe koszty wejścia w życie projektu Wypłacalność II dla sektora ubezpieczeń w Polsce można podzielić na koszty implementacji i dostosowania się do nowego prawa oraz roczne dodatkowe koszty jakie zakłady będą musiały ponosić w związku z koniecznością stosowania regulacji projektowanej ustawy. Ze względu na fakt, iż ostateczne całościowe przepisy projektu Wypłacalność II nie są jeszcze znane, bardzo trudno jest oszacować przybliżone koszty wprowadzenia projektowanej ustawy dla całego sektora ubezpieczeń w Polsce. Dodatkowo należy podkreślić, iż ze względu na przepisy przejściowe, które pozwalają w niektórych przypadkach nawet na kilkunastoletni okres dostosowawczy do wymagań dyrektywy Wypłacalność II, koszty te mogą być rozłożone w dłuższym okresie czasu. Mając na uwadze ogólny bilans kosztów i korzyści społeczno-gospodarczych, jakie niesie ze sobą
wprowadzenie projektowanych przepisów, należy podkreślić, iż część ponoszonych kosztów na dostosowanie się do nowych wymagań, można potraktować jako inwestycje, które mogą w przyszłości zaprocentować dla samych zakładów np. poprzez optymalizację kosztów wykonywani działalności przez zakłady jak i dla ubezpieczonych, poprzez zwiększenie ochrony i zabezpieczenia zobowiązań zakładów wobec ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych i uprawnionych z tytułu umów ubezpieczenia oraz cedentów z umów reasekuracji. 8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu nie dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności). tak nie nie dotyczy zmniejszenie liczby dokumentów zmniejszenie liczby procedur skrócenie czasu na załatwienie sprawy inne: Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. zwiększenie liczby dokumentów zwiększenie liczby procedur wydłużenie czasu na załatwienie sprawy inne: tak nie nie dotyczy Komentarz: Nie dotyczy 9. Wpływ na rynek pracy Projektowane rozporządzenie nie wpłynie na rynek pracy. 10. Wpływ na pozostałe obszary środowisko naturalne sytuacja i rozwój regionalny inne: demografia mienie państwowe informatyzacja zdrowie Omówienie wpływu Projektowana ustawa nie wpłynie na wymienione obszary. 11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Wykonanie przepisów aktu prawnego nastąpi w momencie wejścia w życie ustawy. Planuje się, że projektowana ustawa wejdzie w życie, co do zasady, z dniem 1 stycznia 2016 r. 12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? 13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)