CZYTELNIA POLSKA OPIS PATENTOWY Ur7ędu Patentowego RZECZPOSPOLITA LUDOWA PATENTU TYMCZASOWEGO Patent tymczasowy dodatkowy do patentunr Int. Cl.3 B21F 35/02 '%!VX ł.w. Zgłoszono: 81 02 26 (P. 229901) Pierwszeństwo URZĄD PATENTOWY PRL Zgłoszenie ogłoszono: 82 04 26 Opis patentowy opublikowano: 1985 12 31 Twórcawynalazku: Andrzej Drożdżyk Uprawniony z patentu tymczasowego: POLMO" Fabryka Samochodów Osobowych, Zakład Sprężyn Motoryzacyjnych im. K. Wójcika, Warszawa (Polska) Sposób i urządzenie do wytwarzania sprężyn kształtowych Przedmiotem wynalazku jest sposób i urządzenie do wytwarzania sprężyn kształtowych typu cięgna, znajdujące zastosowanie w przemyśle maszynowym. Znany sposób produkcji sprężyn kształtowych polega na naprowadzaniu nie pociętego drutu w obszar krępowania zespołu promieniście usytuowanych krępowników, które jednocześnie wyko nują cięcie drutu oraz wszystkie potrzebne wygięcia. Połowa drutu kształtowana jest na całej długości jednym zadziałaniem jednego narzędzia o odpowiednim profilu, przy czym kształtowanie obu połówek odbywa się jednocześnie. Wadą tego sposobujest brak swobody w procesie krępowa nia, który wyginany jest na całej długości jednoścześnie pocienia się, punktowo zasłabia, co prowadzić może do jego zerwania. Znane są maszyny do produkcji sprężyn kształtowych firmy Biichler. Maszyna ta posiada blat roboczy, na którym usytuowane jest centralne napędowe koło zębate, napędzające za pośrednic twem małych kół zębatych zespół promieniście usytuowanych suwaków, na które zakładane są krępowniki oraz podajnik materiału. Celem wynalazku jest opracowanie sposobu oraz urządzenia do ciągłego automatycznego wytwarzania zadanego wyrobu w postaci sprężyny kształtowej typu cięgna, pozbawionego omó wionych wad. Cel ten został osiągnięty dzięki temu, że opracowano sposób wytwarzania sprężyn kształto wych, w którym materiał najlepiej w postaci pręta cyklicznie odcinany jest na zadaną długość, następnie podawany do obszaru krępowania, punktowo uchwycony w części środkowej oraz kształtowy w jednej płaszczyźnie drutu z obu stron szeregiem narzędzi działających kolejno po sobie, z których każde wygina pewien odcinek drutu, zaginane są końce, następnie składane sąjego wyprofilowane końce, po czym odpowiednio wygina się całość w drugiej, prostopadłej płaszczyźnie. Cel ten osiągnięto również przez opracowanie przykładowego urządzenia do wytwarzania sprężyn kształtowych, które posiada głowicę, którą stanowi płyta górna i dolna powiązana wspor nikami z płytą przednią, na której usytuowane są suwaki pionowe i suwaki poziome z krępownikami, zaś na wspornikach tejże głowicy osadzony jest ułożyskowany wał rozrządu, zaś górna płyta
2 131 429 głowicy wyposażona jest w dźwignie zespolone z pionowymi suwakami z tym, że dźwignie te usytuowane są na sworzniach korpusów górnej płyty głowicy i zaopatrzone są w rolki współpracu jące z wymiennymi krzywkami ułożyskowanego wałka rozrządu. Poziome suwaki głowicy usytuo wane są jeden nad drugim poniżej suwaków, zaś głowica u dołu zaopatrzona jest wymiennie w matryce, zaś pionowy środkowy suwak u dołu wyposażony jest również w wymienne dźwignie mocowane w otworach tegoż suwaka z tym, że głowica naprzeciwko tego pionowego suwaka posiada wymienny korpus z także wymienną krzywką. Wał rozrządu zaopatrzony jest w krzywki oraz w bębnową krzywkę z krzywką, współpracujące poprzez dźwignie z pionowymi suwakami oraz poziomymi suwakami, a poprzez dźwignie z nożem, natomiast bębnowa krzywka inną dźwignię i układ dźwigniowy z suwakiem podajnika. Przedmiot wynalazku jest objaśniony w przykładowym wykonaniu na rysunku, na którym figury 1 a-f przedstawiają kolejne cykle powstawania sprężyny w jednej płaszczyźnie, fig. 2 cykl krępowania w płaszczyźnie prostopadłej do czoła, co obrazuje przekrój A-A i fig. 1, fig. 3 urządzenie bez oprzyrządowania w widoku z boku, fig. 4 głowicę urządzenia z oprzyrządowa niem w widoku z przodu, fig. 5 głowice w częściowym widoku i częściowym przekroju poprzecznym, fig. 6 głowice jak fig. 5 w częściowym widoku i częściowym przekroju podłużnym, fig. 7 podajnik w widoku z przodu, fig. 8 podajnik w częściowym przekroju poprzecznym w częściowym widoku z boku. Sposób wytwarzania sprężyn kształtowych według wynalazku polega na wstępnym odcięciu odpowiedniego odcinka drutu, podaniu go do obszaru krępowania, punktowym uchwyceniu w części środkowej oraz kształtowaniu w jednej płaszczyźnie drutu z obu stron szeregiem kolejno działających po sobie, z których każde wygina pewien odcinek drutu pozostawiając swobodę końcowej części drutu, zagięciu końców, złożeniu jego wyprofilowanych końców oraz odpowied nim wygięciu całości w drugiej prostopadłej płaszczyźnie. Drut nie będąc rozciągany łagodnie naddaje się procesowi kształtowania przemieszczając się w stronę działającego krępownika. Urządzenie według wynalazku składa się z głowicy 28 usytuowanej na podstawie 57 napędu 58 oraz podajnika 45. Głowica 28 natomiast składa się z płyty górnej 29 i dolnej 30, powiązanej wspornikami 31 z płytą przednią 32. Na przedniej płycie 32 usytuowane są suwaki pionowe 3,4,5, 6, 7 i suwaki poziome 8, 27 osadzone w korpusie 39 z wymiennymi krępownikami 9-23. Na wspornikach 31 głowicy 28 osadzony jest ułożyskowany wał rozrządu 40 zespolony z napędem 58. Górna płyta 29 głowicy 28 wyposażona jest w dźwignie 41 powiązane z suwakami 3^-7. Dźwignie 41 usytuowane są na sworzniach 42 korpusów 43górnej płyty 29 głowicy 28. Dźwignie 41 zaopatrzone są w rolki 44 współpracujące z wymiennymi krzywkami 33-38 usytuowanymi na ułożyskowanym wale rozrządu 40. Również na wale rozrządu 40, poza krzykwami 33-38 usytuowana jest krzywka bębnowa 46 z krzywką 47 współpracujące poprzez dźwignie 41 z pionowymi suwakami 3-7 oraz z suwakami poziomymi 8 i 27, a poprzez dźwignie 48 z nożem 49. Bębnowa krzywka 46 poprzez dźwignie 50 i układ dźwigniowy 51 współpracuje z suwakiem 52 podajnika 45. Głowica 28 u dołu zaopatrzona jest w wymienne matryce-krępowniki 21,20. Pionowy środkowy suwak 3 u dołu tejże głowicy 28 wyposażony jest w wymienne dźwignie 53 mocowane w otworach tegoż środkowego suwaka 3 na sworzniach 54. Głowica 28 naprzeciwko tego środkowego suwaka 3 posiada wymienny korpus 55 z wymienną krzywką 56. Na przedniej płycie 32głowicy 28 osadzonyjest także korpus 26 suwaka zacisku 2 oraz dźwignie 24 i 25 z matrycami.krępownikami 22 i 23 z tym, że dźwignie 24 i 25 napędzane są matrycami krępownikami 13i 14. Działanie urządzenia według wynalazku przebiega następująco. Materiał 1 odcięty na zadaną długość podawany jest między elementy zaciskające i kształtujące w postaci suwaków z wymien nymi krępownikami, a następnie materiał ten zostaje zaciśnięty suwakiem 2 na krępowniku 15, po czym pionowy środkowy suwak 3 z krępownikami 9 i 10 przegina materiał 1 w jego środkowej części, po czym suwaki 6 i 4 zaopatrzone w krepowniki 11 i 12 na krępownikach 16-19 wykonują kolejne przegięcia, zaś skrajne krępowniki 22, 23 osadzone na dźwigniach 24, 25 zaginają końce materiału 1 z tym, że dźwignie 24, 25 napędzane są krępownikami 13 i 14 osadzonymi na suwakach 5 i 7. Suwaki 2-8 z krępownikami 9-23 wracają do położenia pierwotnego, a zacisk 2 zwalnia materiał 1, a poziomy górny suwaka 27 z krępownikami 15-19 cofa się o grubość materiału 1. Materiał 1 podparty jest tylko na występie krępownika 15, po czym materiał 1 ponownie zostaje zaciśnięty suwakiem 2, a środkowy pionowy suwak 3 z krępownikami 9 i 10 przesuwa się do
131 429 3 dołu składając wyprofilowane końce cięgna, po czym dolny poziomy suwak 8 swą końcówką 20 na matrycy 21 wykonuje przegięcie w płaszczyźnie prostopadłej do czoła dotychczas wykrępowanego cięgna, a tym samym powstaje gotowy wyrób, który po zwolnieniu zacisków 2 i cofnięciu się suwaka 8 z końcówką 20 i suwaka 3 z końcówkami 9 i 10 wpada do pojemnika 45 gotowych wyrobów. Praca urządzenia przebiega w siedmiu cyklach. Cykl I podawanie materiału i odcięcie na żądaną długość, cykl II zaciśnięcie materiału, cykl III krępowanie, cykl IV dalsze krępowanie, cykl V zaginanie końców i zwolnienie zacisku, cykl VI zaciśnięcie i złożenie wyprofilowanych końców, cykl VII przegięcie wykrępowanego materiału w płaszczyźnie do czoła dotychczas krępowanego materiału. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób wytwarzania sprężyn kształtowych, znamienny tym, że materiał najlepiej w postaci drutu, cyklicznie odcinany jest na zadaną długość, a następnie podawany do obszaru krępowania, punktowo uchwycony w części środkowej oraz kształtowany w jednej płaszczyźnie drutu z obu stron szeregiem narzędzi działających kolejno po sobie, z których każde wygina pewien odcinek drutu, zaginane są końce, następnie składane są jego wyprofilowane końce, po czym odpowiednio wygina się całość w drugiej, prostopadłej płaszczyźnie. 2. Urządzenie do wytwarzania sprężyn kształtowych, znamienne tym, że głowicę (28) urządze nia stanowi płyta górna (29) i dolna (30) powiązana wspornikami (31) z płytą przednią (32), na której usytuowane są suwaki pionowe (3-7) i suwaki poziome (8,27) z wymiennymi krępownikami (9-23), zaś na wspornikach (31) tejże głowicy (28) osadzony jest ułożyskowany wał rozrządu (40), zaś górna płyta (29) wyposażona jest w dźwignie (41) zespolone z suwakami (3-7) z tym, że dźwignie (41) usytuowane są na sworzniach (42) korpusów (43) górnej płyty (29) głowicy (28) i zaopatrzone są w rolki (44) współpracujące z wymiennymi krzywkami (33-38) ułożyskowanego wału rozrządu (40). 3. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że głowica (28) do dołu zaopatrzona jest w wymienne matryce-krępowniki (21, 20), przy czym pionowy środkowy suwak (3) u dołu wyposa żony jest w wymienne dźwignie (53) mocowane w otworach (54) tegoż suwaka (3), natomiast głowica (28) naprzeciwko środkowego suwaka (3) posiada wymienny korpus (55) z wymienną krzywką (56), zaś poziome suwaki (8, 27) głowicy (28) usytuowane są jeden (27) nad drugim (8) poniżej pionowych suwaków (3-7). 4. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że wał rozrządu (40) poza krzywką (33-38) wyposażony jest również w bębnową krzywkę (46) z krzywką (47) współpracujące poprzez dźwig nie (41) z pionowymi suwakami (3-7) oraz z suwakami poziomymi (8 i 27), a poprzez dźwignie (48) z nożem (49), natomiast bębnowa krzywka (46) poprzez dźwignie (50) i układ dźwigniowy (51) z suwakiem podajnika (45).
131429 ii =cd Pij 4a lv d-r-siz-rł- 58,
131429 FloA Fia. 5
131429 J1 J3 34 35 3 _ 3L37 3L 2Ł M. B \ 11 ml W;l WM\lk A-fMl Li iu%-h -H^k /^o. 6 ^>* Pracownia Poligraficzna UP PRL. Nakład 100 cgz. Cena 100 zł