RAPORT o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego w kontekście utrzymania sieci dróg wojewódzkich Województwa Pomorskiego (lata 1999-27) 12 Liczba wypadków Liczba rannych Liczba zabitych 12 11 1 Liczba wypadków i rannych 8 6 871 65 1 9 Liczba zabitych 8 7 6 64 5 4 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 4 Gdańsk, sierpień-wrzesień 28 roku ZARZĄD DRÓG WOJEWÓDZKICH w GDAŃSKU 8-778 Gdańsk, ul. Mostowa 11A
Opracowanie: PRACOWNIA PROJEKTOWA DRÓG I MOSTÓW DiM Spółka z o.o. ul.subisława 5 8-953 Gdańsk-Oliwa Autorzy mgr inż. Robert Marszałek mgr inż. Bartłomiej Banach
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 2 2. MATERIAŁY WYJŚCIOWE... 2 3. STAN BRD W SKALI KRAJU I WOJEWÓDZTWA... 2 4. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA STANU BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO... 7 5. GŁÓWNE ZAGADNIENIA BRD... 8 6.1. STRUKTURA RODZAJOWA WYPADKÓW... 8 6.2. MIEJSCE WYSTĘPOWANIA ZDARZEŃ... 11 6.3. PORA WYSTĘPOWANIA WYPADKÓW... 14 6.4. PRZYCZYNY I OKOLICZNOŚCI POWSTAWANIA WYPADKÓW... 16 6. WYBRANE ZAGADNIENIA BRD... 19 6.5. OCENA STANU BRD WG CIĄGÓW DROGOWYCH... 2 6.6. PORÓWNANIE STANU ZAGROŻENIA WG POWIATÓW... 25 6.7. PORÓWNANIE ZAGROŻENIA WG SKRZYŻOWAŃ... 26 6.8. DOPUSZCZALNA PRĘDKOŚĆ... 27 6.9. ODCINKI GROMADZENIA SIĘ WYPADKÓW... 29 1) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 41, do km 41,9 Sierakowice... 32 2) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 57,1 do km 58,1 Łapalice... 32 3) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 61,6 do km 62,5 Kartuzy... 32 4) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 64,2 do km 64,9 Kartuzy... 32 5) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 72,2 do km 73,2 m. Borkowo... 33 6) Droga wojewódzka nr 214 - odcinek od km 28,9 do km 29,5 m. Lębork... 33 7) Droga wojewódzka nr 214 - odcinek od km 53,7 do km 55, m. Sierakowice... 33 8) Droga wojewódzka nr 214 - odcinek od km 9,8 do km 91,8 m. Mały Podleś... 33 9) Droga wojewódzka nr 221 - odcinek od km 36,9 do km 37,7 m. Horniki Dolne.. 34 1) Droga wojewódzka nr 221 - odcinek od km 48,3 do km 5,1 m. Mały Klincz... 34 11) Droga wojewódzka nr 222 - odcinek od km 27,4 do km 28,2 m. Godziszewo... 34 12) Droga wojewódzka nr 222 - odcinek od km 41,2 do km 44,1 m. Starogard Gd.... 34 13) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 26,4 do km 27, m. Hopy... 35 14) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 3,7 do km 32, m. Przodkowo... 35 15) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 37,4 do km 37,8 m. Grzybno... 35 16) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 45,9 do km 46,9 m. Somonino... 35 7. STAN BRD NA SIECI POMORSKICH DRÓG WOJEWÓDZKICH W ŚWIETLE PROGRAMU GAMBIT POMORSKI... 36 8. UWAGI I WNIOSKI... 37 9. SPIS TABEL... 38 1. SPIS RYSUNKÓW... 38
1. WSTĘP Przedmiotem niniejszego opracowania jest ocena stanu bezpieczeństwa ruchu na sieci pomorskich dróg wojewódzkich administrowanych przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Gdańsku. Raport powstał na zlecenie Zarządu Dróg Wojewódzkich w Gdańsku (umowa nr 266/27 z dnia 15.6.27 roku) i stanowi kontynuację analogicznych opracowań z lat 21-27. 2. MATERIAŁY WYJŚCIOWE Przy opracowaniu raportu korzystano z następujących materiałów i źródeł informacji: danych o zdarzeniach drogowych (wypadkach i kolizjach) zaistniałych w latach 1999 26 na terenie obecnego województwa pomorskiego przekazanych przez Komendę Wojewódzką Policji Wydział Ruchu Drogowego z dwóch Systemów Ewidencji Kolizji i Wypadków (SEWIK), a weryfikowanych, gromadzonych i przetwarzanych w Systemie Ewidencji Zdarzeń drogowych i Analiz Ruchowych (SEZAR) w ZDW w Gdańsku, danych o sieci dróg wojewódzkich i występujących na niej natężeniach ruchu pozostających w posiadaniu Zarządu Dróg Wojewódzkich w Gdańsku, informacji o podejmowanych przez ZDW w Gdańsku działaniach na rzecz poprawy brd. kosztów zdarzeń drogowych i ich ofiar publikowanych przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie. 3. STAN BRD W SKALI KRAJU I WOJEWÓDZTWA W 27 roku na drogach województwa pomorskiego odnotowano 3 53 wypadków drogowych, w których zginęło 267 osób, a 3 982 osoby zostały ranne. Mieszkańcy województwa pomorskiego stanowią 5,8% mieszkańców kraju, natomiast na terenie województwa pomorskiego w 27 roku miało miejsce 6% wypadków, w których zginęło 5% ogółu ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych w Polsce. Pod względem liczby wypadków i ofiar rannych w wypadkach drogowych województwo pomorskie zajmuje siódme miejsce w kraju, a pod względem liczby ofiar zabitych w wypadkach drogowych dziesiąte miejsce w kraju. W roku 27 na obszarze województwa pomorskiego w przeliczeniu na 1 tysięcy mieszkańców 18 osób zostało rannych, a 12 osób zginęło, co stawia województwo pomorskie na 6 miejscu ze względu na wskaźnik ofiar rannych i na 14 miejscu ze względu na wskaźnik ofiar śmiertelnych, najgorsze wskaźniki zabitych zarejestrowano w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim i świętokrzyskim, a najgorsze wskaźniki ofiar rannych wystąpiły w województwach: łódzkim, świętokrzyskim i małopolskim. W roku 27 na obszarze województwa pomorskiego wskaźnik ciężkości wypadków (zabitych na 1 wypadków) wyniósł niecałe 9 osób, co stawia województwo pomorskie na 14 miejscu w kraju, a najgorsze wskaźniki odnotowano w województwach: podlaskim, lubuskim i kujawsko-pomorskim. - 2
Tabela 1. Dane o wypadkach i ich ofiarach w Polsce w 27 roku. Województwo Wypadki Zabici Ranni Ludność Liczba % Liczba % Liczba % Liczba Dolnośląskie 3111 6% 359 6% 433 7% 2 884 248 7,6% Kujawsko Pomorskie 238 4% 364 7% 2564 4% 2 66 425 5,4% Lubelskie 2419 5% 351 6% 35 5% 2 175 251 5,7% Lubuskie 98 2% 155 3% 1191 2% 1 8 424 2,6% Łódzkie 4847 1% 447 8% 637 1% 2 571 534 6,7% Małopolskie 4719 1% 341 6% 6145 1% 3 267 731 8,6% Mazowieckie 6891 14% 954 17% 853 13% 5 164 612 13,5% Opolskie 187 2% 135 2% 1396 2% 1 44 346 2,7% Podkarpackie 2278 5% 257 5% 2985 5% 2 96 971 5,5% Podlaskie 1157 2% 28 4% 1437 2% 1 197 61 3,1% Pomorskie 353 6% 267 5% 3982 6% 2 21 69 5,8% Śląskie 6312 13% 475 9% 7858 12% 4 676 983 12,3% Świętokrzyskie 1916 4% 256 5% 2393 4% 1 281 796 3,4% Warmińsko - Mazurskie 1961 4% 271 5% 2589 4% 1 427 91 3,7% Wielkopolskie 4881 1% 511 9% 6327 1% 3 374 653 8,8% Zachodnio Pomorskie 1937 4% 229 4% 241 4% 1 693 533 4,4% Razem 49515 1% 558 1% 63197 1% 38 132 277 1% Tabela 2. Wskaźniki ofiar wypadków w Polsce w 27 roku Województwo Liczba zabitych/ 1 osób Liczba rannych/ 1 osób Liczba zabitych/ 1 wypadków Dolnośląskie 12,45 15,13 11,54 Kujawsko Pomorskie 17,61 124,8 17,86 Lubelskie 16,14 14,21 14,51 Lubuskie 15,37 118,11 17,7 Łódzkie 17,38 234,76 9,22 Małopolskie 1,44 188,5 7,23 Mazowieckie 18,47 164,64 13,84 Opolskie 12,93 133,67 12,42 Podkarpackie 12,26 142,35 11,28 Podlaskie 17,37 119,99 17,98 Pomorskie 12,13 18,91 8,75 Śląskie 1,16 168,1 7,53 Świętokrzyskie 19,97 186,69 13,36 Warmińsko - Mazurskie 18,99 181,42 13,82 Wielkopolskie 15,14 187,49 1,47 Zachodnio Pomorskie 13,52 142,31 11,82 Średnio 15,2 16,18 12,42-3
2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Liczba ofiar śmiertelnych na 1 wypadków PODLASKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBUSKIE LUBELSKIE MAZOWIECKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE ŚLĄSKIE OPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE DOLNOŚLĄSKIE PODKARPACKIE WIE LKO POLSKI E ŁÓDZKIE POMORSKIE ŚWIETOKRZYSKIE MAŁOPOLSKIE 25 2 15 1 5 ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE WIELKOPOLSKIE ŚLĄSKIE WARMIŃS KO -MAZURSKI E Liczba ofiar rannych na 1 tys. mieszkańców POMORSKIE ŚWIETOKRZYSKIE MAZOWIECKIE DO LNOŚLĄSKIE PODKARPACKIE ZACHODNIOPOMORSKIE LUBELSKIE OPOLSKIE KUJAWSKO-POMO RS KIE PODLASKIE LUBUSKIE 25 2 15 1 5 Liczba ofiar śmiertelnych na 1 tys. mieszkańców ŚLĄSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE MAZO WIECKIE KUJAWSKO-POMO RS KIE ŁÓDZKIE PODLASKIE LUBELSKIE LUBUSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHO DNI OPOMORSKIE - 4 OPOLSKIE DOLNOŚLĄSKIE PODKARPACKIE POMORSKIE MAŁOPOLSKI E ŚWIETOKRZYSKIE Rysunek 1. Porównanie wskaźników zagrożenia ruchu drogowego w poszczególnych województwach w Polsce w 27 roku.
12 1 KRAJOWE W POWIATACH GRODZKICH WOJEWÓDZKIE POWIATOWE I GMINNE 8 6 4 2 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 Rysunek 2. Kolizje na drogach województwa pomorskiego w latach 1999 27 14 KRAJOWE W POWIATACH GRODZKICH WOJEWÓDZKIE POWIATOWE I GMINNE 12 1 8 6 4 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 Rysunek 3. Wypadki na drogach województwa pomorskiego w latach 1999 27 Jak pokazują rysunki 2 4 liczba kolizji i wypadków rejestrowanych na poszczególnych kategoriach dróg publicznych w analizowanym okresie lat 1999 27 podlegała zbliżonym zmianom. Również krzywa prezentująca liczbę ofiar rannych posiadała podobny charakter przebiegu jak te obrazujące liczbę kolizji i wypadków. Natomiast liczba ofiar śmiertelnych wyraźnie malała jedynie na drogach krajowych i w 27 roku po raz pierwszy była niższa niż liczba zabitych na drogach wojewódzkich. - 5
15 125 KRAJOWE W POWIATACH GRODZKICH WOJEWÓDZKIE POWIATOWE I GMINNE 1 75 5 25 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 Rysunek 4. Zabici na drogach województwa pomorskiego w latach 1999 27 2 18 KRAJOWE W POWIATACH GRODZKICH WOJEWÓDZKIE POWIATOWE I GMINNE 16 14 12 1 8 6 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 Rysunek 5. Ranni na drogach województwa pomorskiego w latach 1999 27-6
4. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA STANU BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W 27 roku w stosunku do roku 26 odnotowano wzrost liczby wypadków, ofiar rannych i ofiar śmiertelnych rejestrowanych na sieci pomorskich dróg wojewódzkich. Jedynie liczba kolizji była nieznacznie niższa niż w roku 26. Jak wskazują dane zawarte w Tabeli 3 liczba kolizji spadła o 2,17%, liczba wypadków wzrosła o 1,91%, liczba zabitych wzrosła o 7,46%, a liczba rannych wzrosła o 9,89%. Łączny koszt zdarzeń drogowych w 27 roku był niższy o 6,12% od zarejestrowanego w 26 roku. Wykres na Rysunku 6 obrazujący rozwój stanu zagrożenia ruchu na pomorskich drogach wojewódzkich wskazuje, że po krótkiej poprawie stanu brd, która miała miejsce w latach 25 i 26, w 27 roku doszło do wyraźnego wzrostu zagrożenia. Tabela 3. Wypadki i ich ofiary na drogach wojewódzkich woj. pomorskiego w latach 1999 27 ROK Liczba Liczba Ogółem Ogółem Koszt zdarzeń Kolizji wypadków zabici ranni 1999 1846 563 99 747 brak danych 2 2144 683 62 998 253 44 88 zł 21 2374 697 86 983 32 398 21 zł 22 2613 727 76 189 358 227 771 zł 23 258 676 75 998 355 577 977 zł 24 2786 663 78 1 393 79 28 zł 25 2538 65 67 87 367 97 249 zł 26 2546 538 6 785 345 396 823 zł 27 2491 64 65 871 367 587 961 zł 27/26-2,17% 1,91% 7,46% 9,89% 6,3% Liczba wypadków Liczba rannych Liczba zabitych Liczba wypadków i rannych 12 1 8 6 12 11 1 9 8 7 6 5 Liczba zabitych 4 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 4 Rysunek 6. Wypadki i ich ofiary na drogach wojewódzkich woj. pomorskiego w latach 1999 27-7
5. GŁÓWNE ZAGADNIENIA BRD 6.1. STRUKTURA RODZAJOWA WYPADKÓW W 27 roku największą grupę rodzajową wśród wypadków rejestrowanych na pomorskich drogach wojewódzkich stanowiły zderzenia boczne pojazdów, które stanowiły 23,4% ogółu wypadków, 13,8% ogółu zabitych oraz 24,2% ogółu rannych. Największą ciężkość wypadków odnotowano w odniesieniu do najechań na pieszego (29,2% zabitych, 19,2% wypadków i 12,1% rannych) oraz w przypadku najechań na drzewo/słup/inny obiekt drogowy (29,2% zabitych, 2,9% wypadków i 23,1% rannych). Do kolizji dochodziło najczęściej w wyniku zderzeń bocznych (33,4% ogółu kolizji) i tylnych (28,% ogółu kolizji). Kolejne znaczące grupy stanowiły najechania na zwierzę (po 7,5%), inne rodzaje (7,%) oraz najechania na drzewo/słup (6,3%). Tabela 4. Struktura rodzajowa zdarzeń drogowych w 27 roku Rodzaj zdarzenia Kolizje Wypadki Zabici Ranni ZDERZENIE CZOŁOWE 135 5,4% 72 12,% 12 18,5% 152 17,5% ZDERZENIE BOCZNE 832 33,4% 141 23,4% 9 13,8% 211 24,2% ZDERZENIE TYLNE 697 28,% 67 11,1% 3 4,6% 93 1,7% NAJECHANIE NA PIESZEGO 28 1,1% 115 19,1% 19 29,2% 15 12,1% NAJECHANIE NA UNIERUCHOMIONY POJAZD NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP, INNY OBIEKT NAJECHANIE NA ZAPORĘ KOLEJOWĄ NAJECHANIE NA DZIURĘ, WYBÓJ, GARB 87 3,5% 1 1,7% 1 1,5% 9 1,% 156 6,3% 126 2,9% 19 29,2% 21 23,1% 3,1%,%,%,% 59 2,4% 1,2%,% 1,1% NAJECHANIE NA ZWIERZĘ 187 7,5% 2,3%,% 2,2% WYWRÓCENIE POJAZDU 133 5,3% 47 7,8% 1 1,5% 71 8,2% WYPADEK Z PASAŻEREM,% 12 2,% 1 1,5% 17 2,% INNE RODZAJE 174 7,% 9 1,5%,% 9 1,% RAZEM 2491 1,% 62 1,% 65 1,% 871 1,% Analiza wykresu na Rysunku 9 wskazuje, że poprawa stanu brd wystąpiła jedynie w odniesieniu do zderzeń czołowych. We wszystkich pozostałych grupach zdarzeń, w tym szczególnie w przypadku najechań na pieszego oraz na drzewo/słup/inny obiekt drogowy, nastąpił wzrost zagrożenia. - 8
Liczba wypadków i rannych 25 2 15 1 5 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 ZDERZENIE CZOŁOWE ZDERZENIE BOCZNE ZDERZENIE TYLNE NAJECHANIE NA PIESZEGO NAJECHANIE NA UNIERUCHOMIONY POJAZD Liczba zabitych NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP, INNY OBIEKT DROGOWY WYWRÓCENIE POJAZDU WYPADEK Z PASAŻEREM INNE RODZAJE Rysunek 7. Wypadki drogowe i ich ofiary wg rodzaju w 27 roku 1 Kolizje 75 Liczba kolizji 5 25 ZDERZENIE CZOŁOW E ZDERZENIE BOCZNE ZDERZENIE TYLNE NAJECHANIE NA PIESZEGO NAJECHANIE NA UNIERUCHOMIONY POJAZD NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP, INNY OBIEKT DROGOWY NAJECHANIE NA ZAPORĘ KOLEJOWĄ NAJECHANIE NA DZIURĘ, W YBÓ J, GARB NAJECHANIE NA ZWIERZĘ WYWR ÓCENIE POJAZDU WYPADEK Z PASAŻEREM INNE RODZAJE Rysunek 8. Kolizje wg rodzaju w 27 roku - 9
5 1 15 2 25 3 35 ZDERZENIE CZOŁOWE 1999 ZDERZENIE CZOŁOWE 2 ZDERZENIE CZOŁOWE 21 ZDERZENIE CZOŁOWE 22 ZDERZENIE CZOŁOWE 23 ZDERZENIE CZOŁOWE 24 ZDERZENIE CZOŁOWE 25 ZDERZENIE CZOŁOWE 26 ZDERZENIE CZOŁOWE 27 ZDERZENIE BOCZNE 1999 ZDERZENIE BOCZNE 2 ZDERZENIE BOCZNE 21 ZDERZENIE BOCZNE 22 ZDERZENIE BOCZNE 23 ZDERZENIE BOCZNE 24 ZDERZENIE BOCZNE 25 ZDERZENIE BOCZNE 26 ZDERZENIE BOCZNE 27 ZDERZENIE TYLNE 1999 ZDERZENIE TYLNE 2 ZDERZENIE TYLNE 21 ZDERZENIE TYLNE 22 ZDERZENIE TYLNE 23 ZDERZENIE TYLNE 24 ZDERZENIE TYLNE 25 ZDERZENIE TYLNE 26 ZDERZENIE TYLNE 27 NAJECHANIE NA PIESZEGO 1999 NAJECHANIE NA PIESZEGO 2 NAJECHANIE NA PIESZEGO 21 NAJECHANIE NA PIESZEGO 22 NAJECHANIE NA PIESZEGO 23 NAJECHANIE NA PIESZEGO 24 NAJECHANIE NA PIESZEGO 25 NAJECHANIE NA PIESZEGO 26 NAJECHANIE NA PIESZEGO 27 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 1999 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 2 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 21 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 22 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 23 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 24 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 25 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 26 NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP 27 WYWRÓCENIE POJAZDU 1999 WYWRÓCENIE POJAZDU 2 WYWRÓCENIE POJAZDU 21 WYWRÓCENIE POJAZDU 22 WYWRÓCENIE POJAZDU 23 WYWRÓCENIE POJAZDU 24 WYWRÓCENIE POJAZDU 25 WYWRÓCENIE POJAZDU 26 WYWRÓCENIE POJAZDU 27 INNE RODZAJE 1999 INNE RODZAJE 2 INNE RODZAJE 21 INNE RODZAJE 22 INNE RODZAJE 23 INNE RODZAJE 24 INNE RODZAJE 25 INNE RODZAJE 26 INNE RODZAJE 27 7 8 9 2 6 5 4 1 3 2 1 3 3 3 2 3 4 2 3 2 1 1 2 1 1 7 1 7 8 5 12 1 15 17 22 18 1 12 13 15 19 14 18 14 13 1 15 2 18 19 21 23 27 27 3 3 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite 39 42 1 2 3 4 5 Rysunek 9. Wypadki i ich ofiary wg głównych rodzajów zdarzeń w latach 1999 27-1
6.2. MIEJSCE WYSTĘPOWANIA ZDARZEŃ W 27 roku nastąpił gwałtowny wzrost liczby wypadków, ofiar rannych i zabitych zaistniałych w obszarach zabudowanych. Natomiast w obszarach niezabudowanych nastąpił wzrost liczby wypadków i ofiar rannych i spadek liczby zabitych. 8 78 Wypadki 8 7 Ranni Zabici 7 65 6 6 5 44 48 51 46 5 51 45 5 4 4 32 3 28 3 2 21 18 21 24 17 2 2 1 9 1 Zabudowany 1999 Zabudowany 2 Z abudo wan y 21 Zabudowany 22 Zabudowany 23 Zab udowany 24 Zabudow any 25 Zabudowany 26 Zab udowany 27 Niezabudowany 1999 Niezabudowany 2 Niezabudo wan y 21 Niezabudowany 22 Niezabudowany 23 Niezab udowany 24 Niezabudow any 25 Niezabudowany 26 Niezab udowany 27 Rysunek 1. Wypadki i ich ofiary wg obszaru w latach 1999 27-11
35 ZDERZENIE CZOŁOWE ZDERZENIE TYLNE NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP, INNY OBIEKT DROGOWY ZDERZENIE BOCZNE NAJECHANIE NA PIESZEGO WYWRÓCENIE POJAZDU 3 25 2 15 1 5 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 Rysunek 11. Porównanie liczby zabitych w obszarach niezabudowanych wg rodzaju zdarzeń w latach 2 27 ZDERZENIE CZOŁOWE ZDERZENIE TYLNE NAJECHANIE NA DRZEWO, SŁUP, INNY OBIEKT DROGOWY ZDERZENIE BOCZNE NAJECHANIE NA PIESZEGO WYWRÓCENIE POJAZDU 16 14 12 1 8 6 4 2 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 Rysunek 12. Porównanie liczby zabitych w obszarach zabudowanych wg rodzaju zdarzeń w latach 2 27 W 27 roku w obszarach niezabudowanych nastąpiło gwałtowne pogorszenie stanu brd we wszystkich rodzajach zdarzeń. Szczególnie dramatyczny wzrost liczby ofiar śmiertelnych stwierdzono w odniesieniu do najechań na drzewo oraz zderzeń czołowych i bocznych. Natomiast w obszarach zabudowanych w 27 roku jedynie w wyniku najechań na drzewo/słup zarejestrowano więcej ofiar śmiertelnych niż w 26 roku. - 12
7 6 67 6 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite 7 6 52 5 47 47 5 4 42 42 4 38 4 3 26 3 22 21 22 2 14 19 15 14 16 2 1 6 6 7 9 11 1 5 6 1 2 PROSTY ODCINEK DROGI 1999 PROSTY ODCINEK DROGI 2 PROSTY ODCINEK DROGI 21 PROSTY ODCINEK DROGI 22 PROSTY ODCINEK DROGI 23 PROSTY ODCINEK DROGI 24 PROSTY ODCINEK DROGI 25 PROSTY ODCINEK DROGI 26 PROSTY ODCINEK DROGI 27 NIEBEZPIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, WIERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 1999 NIEBEZPIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, WIERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 2 NIEBEZ PIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, WIERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 21 NIEBEZPIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, W IERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 22 NIEBEZPIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, WIERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 23 NIEBEZPIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, WIERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 24 NIEBEZPIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, WIERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 25 NIEBEZ PIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, WIERZCHOŁEK, WZNIESIENIA 26 NIE BEZPIECZNY ZAKRĘT, ZJAZD, W IERZCHOŁ EK, WZNIESIENIA 27 OBSZAR SKRZYŻOWANIA 1999 OBSZAR SKRZYŻOWANIA 2 OBSZAR SKRZYŻOWANIA 21 OBSZ AR SKRZYŻ OWANIA 22 OBSZAR SKRZYŻOWANIA 23 OBSZAR SKRZYŻOWANIA 24 OBSZAR SKRZYŻOWANIA 25 OBSZAR SKRZYŻOWANIA 26 OBSZAR SKRZYŻ OWANIA 27 Rysunek 13. Wypadki i ich ofiary wg odcinka w latach 1999 27 W 27 roku uległa odwróceniu dotychczasowa tendencja malejąca w odniesieniu do liczby wypadków oraz ofiar śmiertelnych i rannych zarejestrowanych na odcinkach prostych. Podobnie w obszarze niebezpiecznych zakrętów, zjazdów, wierzchołków, wzniesień w 26 roku nastąpił wyraźny wzrost zagrożenia. Natomiast w obszarze skrzyżowań w 27 roku zmalała zarówno liczba wypadków, jak również liczba zabitych i rannych. - 13
6.3. PORA WYSTĘPOWANIA WYPADKÓW W 27 roku na sieci pomorskich dróg wojewódzkich na każde 1 zarejestrowanych wypadków notowano prawie 11 ofiar śmiertelnych i 144 ofiary ranne. Liczba ofiar śmiertelnych w przeliczeniu na 1 wypadków kształtowała się następująco: 8,4 osoby w ciągu dnia oraz 16,2 osoby w porze nocnej (w tym o świcie i zmierzchu) W odniesieniu do liczby ofiar rannych na 1 wypadków odnotowano 152 osoby w porze dziennej i 126,5 osoby w porze nocnej. Na rysunku 14 widać, że stosunku do 26 roku w ciągu dnia nastąpił wzrost liczby wypadków i ofiar rannych, a w ciągu nocy zdecydowany wzrost liczby ofiar śmiertelnych. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 DZIEŃ 1999 DZIEŃ 2 DZIEŃ 21 DZIEŃ 22 DZIEŃ 23 DZIEŃ 24 DZIEŃ 25 DZIEŃ 26 DZIEŃ 27 NOC, ZMROK, ŚWIT 1999 NOC, ZMROK, ŚWIT 2 NOC, ZMROK, ŚWIT 21 NOC, ZMROK, ŚWIT 22 NOC, ZMROK, ŚWIT 23 NOC, ZMROK, ŚWIT 24 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite NOC, ZMROK, ŚWIT 25 NOC, ZMROK, ŚWIT 26 NOC, ZMROK, ŚWIT 27 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Rysunek 14. Wypadki i ich ofiary wg pory dnia w latach 1999 27 roku - 14
16 Wypadki Ofiary ranne Ofiary śmiertelne 12 Wypadki i ranni 14 12 1 8 6 4 2 1 8 6 4 2 Ofiary śmiertelne Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lip iec Sierp ień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Rysunek 15. Wypadki i ich ofiary wg miesięcy w 27 roku 9 8 7 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite 1 9 8 Wypadki i ranni 6 5 4 3 7 6 5 4 3 Ofiary śmiertelne 2 2 1 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 Rysunek 16. Wypadki i ich ofiary wg godzin w 27 roku - 15
6.4. PRZYCZYNY I OKOLICZNOŚCI POWSTAWANIA WYPADKÓW W 27 roku nastąpił wyraźny wzrost liczby wypadków i ofiar na mokrej nawierzchni. Nieznacznie wzrosła liczba wypadków i ofiar rannych na oblodzonej nawierzchni. 8 8 7 6 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite 7 6 Wypadki i ranni 5 4 3 5 4 3 Ofiary śmiertelne 2 2 1 1 SUCHA 1999 SUCHA 2 SUCHA 21 SUCHA 22 SUCHA 23 SUCHA 24 SUCHA 25 SUCHA 26 SUCHA 27 MOKRA 1999 MOKRA 2 MOKRA 21 MOKRA 22 MOKRA 23 MOKRA 24 MOKRA 25 MOKRA 26 MOKRA 27 OBLODZONA, ZAŚNIEŻONA 1999 O BLO DZO NA, ZAŚNIEŻONA 2 OBLODZONA, ZAŚNIEŻONA 21 OBLODZONA, ZAŚNIEŻ ONA 22 OBLODZONA, ZAŚNIEŻONA 23 OBLODZONA, ZAŚNIEŻONA 24 OBLODZO NA, ZAŚNIEŻONA 25 O BLO DZO NA, ZAŚNIEŻONA 26 OBLODZONA, ZAŚNIEŻONA 27 Rysunek 17. Wypadki i ich ofiary wg stanu nawierzchni w latach 1999 27-16
W 27 roku niedostosowanie prędkości do warunków ruchu stanowiło najczęstszą przyczynę wypadków ze skutkiem śmiertelnym (4% ogółu). Nadmierna prędkość oraz nieprawidłowe manewry to okoliczności zdarzeń, które 27 roku występowały częściej niż w 26 roku. Liczba wypadków odnotowanych w wyniku nieprawidłowych zachowań pieszych była w 27 roku analogiczna do tej z 26 roku. Zmniejszeniu uległa jedynie liczba wypadków i ofiar zaistniałych w wyniku nieudzielenia pierwszeństwa przejazdu. 3 35 25 2 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite 3 25 15 1 5 NIEDOSTOSOWANIE PRĘDKOŚCI DO WARUNKÓW RUCHU NIEUDZIELENIE PIERWSZEŃSTWA PRZEJAZDU NIEPRAWIDŁOWE WYPRZEDZANIE NIEOSTROŻNE WEJŚCIE NA JEZDNIĘ PRZED JADĄCYM POJAZDEM NIEPRAWIDŁOWE PRZEJEŻDŻANIE PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH NIEZACHOWANIE BEZPIECZNEJ ODLEGŁOŚCI MIĘDZY POJAZDAMI JAZDA PO NIEWŁAŚCIWEJ STRONIE DROGI NIEPRAWIDŁOWE WYMIJANIE NIEPRAWIDŁOWE SKRĘCANIE ZMĘCZENIE, ZAŚNIĘCIE NIEOSTROŻNE WEJŚCIE NA JEZDNIĘ ZZA POJAZDU, PRZESZKODY NIEPRAWIDOWE OMIJANIE PRZEKRACZANIE JEZDNI W MIEJSCU NIEDOZWOLONYM Wypadki i ranni 2 15 zabici 1 5 Rysunek 18. Wypadki wg najczęstszych zachowań uczestników zdarzeń w 27 roku - 17
Wypadki i ranni 1 2 3 4 5 Niedostosowanie prędkości 1999 Niedostosowanie prędkości 2 Niedostosowanie prędkości 21 Niedostosowanie prędkości 22 Niedostosowanie prędkości 23 Niedostosowanie prędkości 24 Niedostosowanie prędkości 25 Niedostosowanie prędkości 26 Niedostosowanie prędkości 27 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 1999 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 2 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 21 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 22 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 23 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 24 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 25 Wypadki Ofiary ranne Ofiary zabite Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 26 Nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 27 Nieprawidłowe manewry 1999 Nieprawidłowe manewry 2 Nieprawidłowe manewry 21 Nieprawidłowe manewry 22 Nieprawidłowe manewry 23 Nieprawidłowe manewry 24 Nieprawidłowe manewry 25 Nieprawidłowe manewry 26 Nieprawidłowe manewry 27 Niepr awidłowe zachowania pieszych 1999 Niepr awidłowe zachowania pieszych 2 Niepr awidłowe zachowania pieszych 21 Niepr awidłowe zachowania pieszych 22 Niepr awidłowe zachowania pieszych 23 Niepr awidłowe zachowania pieszych 24 Niepr awidłowe zachowania pieszych 25 Niepr awidłowe zachowania pieszych 26 Niepr awidłowe zachowania pieszych 27 Zabici 1 2 3 4 5 Rysunek 19. Zdarzenia wg najczęściej występujących okoliczności w latach 1999 27-18
6. WYBRANE ZAGADNIENIA BRD W niniejszej części opracowania dokonano porównania stanu zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego wg ciągów drogowych, odcinków dróg w podziale na gminy, wg powiatów, miejscowości oraz odcinków gromadzenia się wypadków. Dla bardziej czytelnego rozróżnienia poziomów zagrożenia przy ocenie danej wielkości przyjęto następującą jednolitą klasyfikację: 1. za odcinek/obiekt krytyczny przyjęto uznawać ten, dla którego wartość ocenianej wielkości jest większa od wartości średniej powiększonej o 2 odchylenia standardowe, 2. za odcinek/obiekt niebezpieczny przyjęto uznawać ten, dla którego wartość ocenianej wielkości zawiera się pomiędzy wartością średnią powiększoną o 1 odchylenie standardowe a wartością średnią powiększoną o 2 odchylenia standardowe, 3. za odcinek/obiekt zagrożony (bardzo zagrożony dla odcinków niebezpiecznych) przyjęto uznawać ten dla którego wartość ocenianej wielkości zawiera się pomiędzy wartością średnią, a wartością średnią powiększoną o 1 odchylenie standardowe, 4. za odcinek/obiekt względnie bezpieczny (zagrożony dla odcinków niebezpiecznych) przyjęto uznawać ten dla którego wartość ocenianej wielkości jest mniejsza od wartości średniej. Uwaga! Dla klasyfikacji dróg w gminach z uwagi na gęstość wypadków zastosowano kryteria stosowane przy kwalifikacji zadań inwestycyjnych, gdzie wartości progowe stanowią: wartość średnia, wartość średnia * 1,25 oraz wartość średnia * 1,5. - 19
6.5. OCENA STANU BRD WG CIĄGÓW DROGOWYCH Gęstość wypadków [liczba wypadków/1 km],1,2,3,4,5,6,7,8,9 1 W221 W211 W222 W517 W24 W235 W227 W214 W224 W216 W52 W212 W218 W228 W215 W515 W21 W22 W51 W519 W29 W236 W521 W213 W234 W231 W641 W229 W226 W21 W23 W26 krytyczne niebezpieczne zagrożone względnie bezpieczne W63 W188 W28 W522 Rysunek 2. Gęstość wypadków wg ciągów drogowych w 27 roku - 2
Niniejsza edycja raportu stanowi pierwszą, w której droga wojewódzka (droga nr 221 Gdańsk - Kościerzyna) okazała się najbardziej niebezpieczna z uwagi na gęstość wypadków, jak również gęstość ofiar śmiertelnych i rannych! W221 W211 W24 W216 W517 W222 W52 W214 W51 W515 Gęstość zabitych [liczba zabitych/1 km],5,1,15,2 W234 W224 W521 W235 W228 W212 W522 W226 krytyczne niebezpieczne zagrożone W21 W29 W213 Rysunek 21. Gęstość zabitych wg ciągów drogowych w 27 roku - 21
Gęstość kosztów zdarzeń [tys. zł/1 km] 1 2 3 4 5 6 7 W221 W222 W211 W24 W216 W214 W235 W52 W517 W227 W224 W212 W21 W228 W215 W515 W51 W218 W519 W22 W234 W213 W229 W521 W29 W231 W226 W236 W26 W63 W23 W23 W21 W641 W522 W188 W237 W28 W518 W62 W523 krytyczne niebezpieczne zagrożone względnie bezpieczne Rysunek 22. Gęstość kosztów zdarzeń wg ciągów drogowych w 27 roku - 22
2 4 6 8 1 W21 W211 W212 W213 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 W214 W216 W218 W221 W222 W224 Rysunek 23. Wypadki na drogach nr 21, 211, 213, 214, 216, 218, 221, 222 i 224 w latach 1999-27 Na rysunku 23 przedstawiono liczbę wypadków na najbardziej zagrożonych ciągach dróg wojewódzkich w latach 1999-27. Wśród wymienionych ciągów zaledwie na dwóch (drodze 218 i 224) odnotowano spadek liczby wypadków. Bardzo wyraźny wzrost liczby wypadków nastąpił na ciągach dróg nr 211, 212, 214 i 221. Analizując cały okres lat 1999-27 największy niepokój budzi rozwój stanu brd na drogach wojewódzkich nr 211, 214, 221 i 224. - 23
2 4 6 8 1 12 14 W21 W211 W212 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 W213 W214 W216 W218 W221 W222 W224 Rysunek 24. Zabici na drogach nr 21, 211, 213, 214, 216, 218, 221, 222 i 224 w latach 1999-27 Największy spadek liczby ofiar śmiertelnych obserwowany jest na drogach nr 21, 212, 222 i na drodze nr 218 na której w 27 roku nie odnotowano ani jednego wypadku ze skutkiem śmiertelnym. Natomiast gwałtowny wzrost liczby zabitych nastąpił na drogach nr 214, 216 i 221 (ponad czterokrotny!). Jedynie na drodze nr 218 nastąpił jednoczesny spadek liczby wypadków i ofiar śmiertelnych. - 24
6.6. PORÓWNANIE STANU ZAGROŻENIA WG POWIATÓW W 26 roku z uwagi na zmianę systemu rejestracji zdarzeń przez Policję nastąpiło pogorszenie jakości przekazywanych danych (między innymi nie zawsze wpisywano informacje dotyczące gmin i miejscowości). W tej sytuacji obszarowe porównanie stanu brd ograniczono do powiatów. Krytycznym powiatem okazał się powiat Kartuski, niebezpiecznym powiat Kościerski, a zagrożonymi powiaty: Starogardzki, Gdański, Chojnicki, Pucki i Lęborski. Tabela 5. Porównanie kosztów zdarzeń wg powiatów w 27 roku JEDNOSTKA SAMORZĄDOWA Kolizje Wypadki Ofiary śmiertelne Ofiary ranne Koszty zdarzeń POWIAT KARTUSKI 382 121 8 181 62 332 71 zł POWIAT KOŚCIERSKI 156 78 13 119 48 21 293 zł POWIAT STAROGARDZKI 339 59 6 89 4 54 29 zł POWIAT GDAŃSKI 226 48 7 72 32 569 513 zł POWIAT CHOJNICKI 242 57 5 75 32 36 245 zł POWIAT PUCKI 263 41 5 61 3 526 51 zł POWIAT LĘBORSKI 192 37 6 49 25 688 554 zł POWIAT BYTOWSKI 175 41 1 57 2 683 881 zł POWIAT SŁUPSKI 17 27 4 39 21 59 782 zł POWIAT SZTUMSKI 62 25 4 32 13 958 224 zł POWIAT WEJHEROWSKI 78 21 2 38 13 468 224 zł POWIAT NOWODWORSKI 125 16 2 16 11 26 294 zł POWIAT TCZEWSKI 55 21 1 28 9 673 543 zł POWIAT CZŁUCHOWSKI 14 7 1 2 78 114 zł POWIAT KWIDZYŃSKI 12 5 1 5 2 629 243 zł zł 1 zł 2 zł 3 zł 4 zł 5 zł 6 zł 7 zł POWIAT KARTUSKI POWIAT KOŚCIERSKI POWIAT STAROGARDZKI POWIAT GDAŃSKI POWIAT CHOJNICKI POWIAT PUCKI POWIAT LĘBORSKI POWIAT BYTOWSKI POWIAT SŁUPSKI POWIAT SZTUMSKI POWIAT WEJHEROWSKI POWIAT NOWODWORSKI POWIAT TCZEWSKI POWIAT CZŁUCHOWSKI POWIAT KWIDZYŃSKI Koszty zdarzeń drogowych krytyczne niebezpieczne zagrożone względnie bezpieczne Rysunek 25. Porównanie kosztów zdarzeń wg powiatów w 27 roku - 25
6.7. PORÓWNANIE ZAGROŻENIA WG SKRZYŻOWAŃ W 27 roku na sieci pomorskiej dróg wojewódzkich stwierdzono występowanie 11 skrzyżowań o sumarycznej liczbie kolizji i wypadków 4 (w 22 r. 35, w 23 r. 2, w 24 r. 4, a w 25 r. - 13). Tabela 6. Skrzyżowania o liczbie zdarzeń w 27 roku 4 Miejscowość Numer drogi km Skrzyżowanie z ulicą Skrzyżowanie z drogą Kolizje Wypadki Ofiary zabite Ofiary ranne Koszty zdarzeń KARTUZY W211 63,8 WĘGLOWĄ W224 16 684 4 zł CZARNA DĄBRÓWKA W212 21, W211 4 168 28 zł LĘBORK W214 29,5 ARMII KRAJOWEJ 1 1 1 615 327 zł WŁADYSŁAWOWO W215 1, BŁĘKITNEJ ARMII 3 1 4 778 58 zł REDA W216,9 WIEJSKA 3 1 1 32 837 zł PUCK W216 13, WEJHEROWSKA 1537G 12 54 84 zł PUCK W216 14,1 ŻARNOWIECKA 144G 14 1 1 783 67 zł MAŁY KLINCZ W221 48,7 221G 4 19 84 zł JAGATOWO W222 14,1 W226 9 2 4 1 285 678 zł GOŁĘBIEWO WIELKIE W222 21,4 221G 5 21 35 zł PRZODKOWO W224 31,3 TOPOLOWA 1927G 3 1 3 625 951 zł W 26 roku najbardziej niebezpieczne okazało się skrzyżowanie drogi nr 222 z drogą wojewódzką nr 226 w m. Jagatowo, które zostało w tym samym roku przebudowane na małe rondo. Na drugiej pozycji w rankingu niebezpiecznych skrzyżowań znalazło się skrzyżowanie drogi nr 215 z ulicą Błękitnej Armii we Władysławowie. Podobnie jak w 25 roku na liście niebezpiecznych skrzyżowań znalazły się skrzyżowania drogi nr 216 w m. Puck z drogą powiatową nr 1537G (ulicą Wejherowską) oraz drogą powiatową nr 144G (ulicami 1 lutego i Żarnowiecką). Największa liczba kolizji wystąpiła na skrzyżowaniu drogi nr 211 z drogą 224 (ul. Węglową) w m. Kartuzy. Najprawdopodobniej było to wynikiem poważnych trudności ruchowych występujących w m. Żukowo w związku z prowadzonym w 26 roku remontem drogi nr 2 na odcinku Żukowo-Gdynia (kierowcy z Kartuzy często zamiast jechać do Gdańska przez Żukowo, wybierali trasę Kartuzy-Przodkowo-Miszewo-Gdańsk). Po rocznej przerwie na listę niebezpiecznych skrzyżowań powróciły skrzyżowania drogi nr 212 z drogą nr 211 w m. Czarna Dąbrówka oraz drogi nr 224 z drogą 1927G w m. Czarna Dąbrówka. Dla wszystkich skrzyżowań należy przeprowadzić szczegółowe analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego wraz z propozycją środków poprawy brd (za wyjątkiem skrzyżowania drogi nr 222 z drogą nr 226 w m. Jagatowo przebudowanego w 26 roku na małe rondo). - 26
6.8. DOPUSZCZALNA PRĘDKOŚĆ Od połowy 26 roku Policja rejestruje wartość dopuszczalnej prędkości jaka obowiązywała w miejscu wystąpienia zdarzenia drogowego. Podobnie jak w 27 roku najwięcej wypadków, ofiar śmiertelnych i rannych rejestrowanych jest na odcinkach o dopuszczalnej prędkości do 9 km/h, a najwięcej kolizji odnotowuje się na odcinkach o dopuszczalnej prędkości do 5 km/h. Nadal przy prędkościach dopuszczalnych poniżej 3 km/h nie odnotowuje się wypadków. Tabela 7. Zdarzenia i ich ofiary wg dopuszczalnej prędkości w II połowie 27 roku Dopuszczalna Ofiary Ofiary Zdarzenia Kolizje Wypadki prędkość śmiertelne ranne 9 1283 119 264 39 45 7 1 1 6 19 155 35 4 53 5 8 52 28 3 42 4 1337 198 239 16 312 3 193 155 38 3 59 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Wypadki Ofiary ranne Ofiary śmiertelne 9 7 6 5 4 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Rysunek 26. Wypadki i ich ofiary wg dopuszczalnej prędkości w 27 roku - 27
12 1 Kolizje 8 6 4 2 9 8 7 6 5 4 3 Rysunek 27. Kolizje wg dopuszczalnej prędkości w 27 roku 16 155 15 145 14 135 13 125 12 115 Liczba rannych/1 wypadków Liczba zabitych/1 wypadków 9 7 6 5 4 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Rysunek 28. Ciężkość wypadków wg dopuszczalnej prędkości w 27 roku Ciężkość wypadków mierzona liczbą ofiar rannych na 1 wypadków wykazywała w 27 roku zbliżone wartości dla różnych przedziałów prędkości, za wyjątkiem limitu 5 km/h, który charakteryzował się zdecydowanie najniższą wartością. Natomiast wskaźnik śmiertelności wyrażony liczbą zabitych na 1 wypadków był tym mniejszy im niższa była prędkość dopuszczalna za wyjątkiem limitu 4 km/h. Powyższe dane pokazują, że wpływ na stan brd mają generalne limity prędkości (5 km/h), a nie lokalne ograniczenia prędkości, często niezrozumiałe dla kierujących pojazdami, a przez nie przestrzegane. - 28
6.9. ODCINKI GROMADZENIA SIĘ WYPADKÓW Na podstawie danych o wypadkach z 27 roku zostały wyselekcjonowane odcinki gromadzenia się wypadków. Specjalnie dedykowane oprogramowanie przeszukiwało bazę danych wybierając odcinki o długości 1 km, na których w zadanym okresie zaistniało 4 lub więcej wypadków. Jeżeli program odnajdował taki odcinek, wówczas sprawdzał czy kolejny wypadek spełnia zadane kryterium (przesunięcie odcinka o długości 1 km o jeden wypadek zgodnie z narastającym pikietażem). Przyjęta procedura powodowała, że odcinki gromadzenia się wypadków mogły mieć długość większą od 1 km (także być krótsze niż 1 km). Wyselekcjonowane w ten sposób odcinki poddano analizie porównawczej biorąc pod uwagę: liczbę wypadków i ich ofiar, długości odcinków oraz występujące na nich natężenie ruchu (SDR 25). Jako główne kryterium oceny przyjęto koszty zdarzeń drogowych obejmujące zarówno koszty strat materialnych w pojazdach jak i ofiar rannych i zabitych. Dla każdego odcinka opracowano wstępną analizę oraz określono zalecane działania mające na celu poprawę stanu brd. W 27 roku liczba wyselekcjonowanych odcinków gromadzenia się wypadków wzrosła w stosunku do odcinków zarejestrowanych w 26 roku (1 odcinków) i zbliżyła się do liczb notowanych w latach poprzednich (22 11 odcinków, 23-15 odcinków, 24 22 odcinki, 25-15 odcinków). Na 1% sieci dróg wojewódzkich (16,94 km) zarejestrowano 14,4% ogółu wypadków, 12,3% ofiar śmiertelnych i 12,9% ofiar rannych. Podobnie jak w latach poprzednich liczba odcinków niebezpiecznych wyznaczanych na sieci pomorskich dróg wojewódzkich jest nadal niedoszacowana z powodu licznych braków w wyniesieniu kilomteraża wzdłuż ciągów drogowych, co powoduje brak zainteresowania policji w zakresie precyzyjnego lokalizowania zdarzeń. Najwięcej odcinków gromadzenia się wypadków, bo aż 5 wyznaczono na drodze nr 211 (2 w m. Kartuzy), 4 odcinki na drodze nr 224, 3 odcinki na drodze nr 214, oraz po 2 odcinki na drodze nr 221 i 222. Najdłuższy odcinek posiadał długość 2,9 km (w Starogardzie Gd.), a najkrótszy,5 km (w Lęborku). Większość odcinków posiadało długość zbliżoną do 1 km. Z punktu widzenia całkowitych kosztów zdarzeń drogowych krytycznym okazał się w 27 roku fragment drogi nr 222 w obszarze m. Starogard Gd. Natomiast największą gęstość zdarzeń drogowych stwierdzono na odcinku drogi nr 222 przebiegającym przez m. Godziszewo. - 29
Tabela 8. Klasyfikacja odcinków niebezpiecznych wg stopnia ryzyka w 27 roku L.p. Droga nr km pocz. km końc. Długość odcinka [km] SDR 25 Miejscowość Kolizje Wypadki Ofiary zabite Ofiary ranne Koszt zdarzenia [zł] Stopień ryzyka wg wskaźnika gęstości kosztów zł/1 km 1 W211 41, 41,9,9 6565 SIERAKOWICE 9 4 4 1 219 65 zł 1 355 167 2 W211 57,1 58,1 1, 864 ŁAPALICE 17 5 1 4 2 624 329 zł 2 624 329 3 W211 61,6 62,5,9 1172 KARTUZY 17 6 2 7 3 989 88 zł 4 433 12 4 W211 64,2 64,9,7 1172 KARTUZY 1 5 9 2 2 596 zł 2 886 566 5 W211 72,2 73,2 1, 1172 BORKOWO 7 4 1 5 2 681 441 zł 2 681 441 6 W214 28,99 29,5,51 6999 LĘBORK 7 4 4 1 8 258 zł 2 118 153 7 W214 53,7 55, 1,3 3861 SIERAKOWICE 13 8 1 2 515 134 zł 1 934 718 8 W214 9,8 91,8 1, 91 MAŁY PODLEŚ 2 4 9 2 2 596 zł 2 2 596 9 W221 36,9 37,7,8 2283 HORNIKI DOLNE 4 1 7 2 749 799 zł 3 437 249 1 W221 48,3 5,1 1,8 2283 MAŁY KLINCZ 6 7 1 9 3 564 597 zł 1 98 332 11 W222 27,4 28,2,8 125 GODZISZEWO 4 4 2 8 3 815 294 zł 4 769 118 12 W222 41,18 44,11 2,93 815 STAROGARD GD. 96 14 16 7 13 292 zł 2 424 332 13 W224 26,4 27,,6 622 HOPY 4 4 873 712 zł 1 456 187 14 W224 3,7 32, 1,3 622 PRZODKOWO 13 6 8 2 89 558 zł 1 67 352 15 W224 37,4 37,8,4 622 GRZYBNO 5 4 4 1 1 758 zł 2 54 395 16 W224 45,9 46,9 1, 2973 SOMONINO 3 4 4 911 978 zł 911 978 RAZEM 16,94 2 87 8 112 4 261 8 zł CAŁA SIEĆ 1738,59 2491 64 65 871 367 587 961 zł % SIECI 1,% 8,% 14,4% 12,3% 12,9% 11,% - 3
8 zł 7 zł 6 zł 5 zł 4 zł odcinki krytyczne odcinki niebezpieczne odcinki bardzo zagrożone odcinki zagrożone 3 zł 2 zł 1 zł zł STAROGARD GDAŃSKI KARTUZY GODZISZEWO MAŁY KLINCZ HORNIKI DOLNE BORKOWO ŁAPALICE SIERAKOWICE PRZODKOWO KARTUZY MAŁY PODLEŚ SIERAKOWICE LĘBORK GRZYBNO SOMONINO HOPY ` Rysunek 29. Klasyfikacja odcinków gromadzenia się wypadków w roku 27 wg kosztów [zł] 6 5 4 odcinki krytyczne odcinki niebezpieczne odcinki bardzo zagrożone odcinki zagrożone 3 2 1 GODZISZEWO KARTUZY HORNIKI DOLNE KARTUZY BORKOWO ŁAPALICE GRZYBNO STAROGARD GDAŃSKI LĘBORK MAŁY PODLEŚ MAŁY KLINCZ SIERAKOWICE PRZODKOWO HOPY SIERAKOWICE SOMONINO Rysunek 3. Klasyfikacja odcinków gromadzenia się wypadków w roku 27 wg wskaźnika gęstości kosztów [zł/1 km] - 31
1) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 41, do km 41,9 Sierakowice W 27 roku na odcinku odnotowano 9 kolizji i 4 wypadki, w których 4 osoby zostały ranne. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 1,2 mln zł. Większość zdarzeń miała miejsce w obszarze zabudowanym m. Sierakowice i stanowiła w większości zderzenia tylne i zderzenia boczne pojazdów. Dwa spośród czterech wypadków stanowiły potrącenia pieszych. Połowa zdarzeń została zarejestrowana w warunkach mokrej nawierzchni. Jako najczęściej występującą okoliczność wskazywano nieudzielenie pierwszeństwa oraz niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami i niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. Zalecenia: Zgodnie z zaleceniami zawartymi w poprzednich edycjach raportu należy rozważyć uporządkowanie parkowania na przejściu drogi krajowej nr 211 przez m. Sierakowice wraz z wprowadzeniem elementów uspokojenia ruchu. 2) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 57,1 do km 58,1 Łapalice W 27 roku na odcinku odnotowano 17 kolizji i 5 wypadków, w których 1 osoba zginęła, a 4 osoby zostały ranne. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2,6 mln zł. Zdarzenia miały miejsce w obszarze zabudowanym m. Łapawice. Wypadki miały zróżnicowany charakter, a kolizje w większości stanowiły zderzenia tylne i boczne pojazdów. Zalecenia: Ograniczyć dostępność do drogi wojewódzkiej nr 211 na analizowanym odcinku oraz zastosować urządzenie do automatycznej rejestracji wykroczeń. 3) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 61,6 do km 62,5 Kartuzy W 27 roku na odcinku odnotowano 17 kolizji i 6 wypadków, w których 2 osoby zginęły, a 7 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 4, mln zł. Połowę wypadków stanowiły najechania na pieszego na skutek nadmiernej prędkości. Większość zarejestrowanych kolizji to zderzenia tylne i boczne pojazdów. Połowę wszystkich zdarzeń odnotowano w miesiącach zimowych (listopad-marzec). Zalecenia: Należy kontynuować wdrażanie elementów uspokojenia ruchu na przejściu drogi wojewódzkiej przez obszar m. Kartuzy w szczególności przebudować skrzyżowanie z Placu Świętego Brunona na małe rondo. 4) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 64,2 do km 64,9 Kartuzy W 27 roku na odcinku odnotowano 1 kolizję i 5 wypadków, w których 9 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2, mln zł. Zdarzenia (prawie wyłącznie wypadki) zarejestrowano na wylocie z m. Kartuzy w kierunku Żukowa. Zalecenia: 1. Zweryfikować oznakowanie drogi z uwagi na widoczność na wyprzedzanie oraz zatrzymanie zgodnie z warunkami technicznymi jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, 2. Zastosować urządzenie do automatycznej rejestracji wykroczeń. - 32
5) Droga wojewódzka nr 211 odcinek od km 72,2 do km 73,2 m. Borkowo W 27 roku na odcinku odnotowano 7 kolizji i 4 wypadki, w których 1 osoba zginęła, a 5- osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2,7 mln zł. Na analizowanym odcinku najczęściej rejestrowano zderzenia boczne pojazdów, w tym aż trzy w obszarze skrzyżowania z drogą powiatową nr 194G. Zalecenia: 1. Rozważyć przebudowę skrzyżowania z drogą nr 194G na skanalizowane, 2. Zastosować urządzenie do automatycznej rejestracji wykroczeń. 6) Droga wojewódzka nr 214 - odcinek od km 28,9 do km 29,5 m. Lębork W 27 roku na odcinku odnotowano 7 kolizji i 4 wypadki, w których 4 osoby zostały ranne. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 1,1 mln zł. Aż trzy spośród czterech wypadków stanowiły najechania na pieszego w skutek nieprawidłowych zachowań kierujących pojazdami. Wśród kolizji dominowały zderzenia boczne pojazdów, a najczęstszą okolicznością było nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu. Większość zdarzeń odnotowano w obszarze skrzyżowania z ulicą Mieszka I. Zalecenia: Rozważyć przebudowę ww. skrzyżowania na skanalizowane i ewentualne jego wyposażenie w sygnalizację świetlną. 7) Droga wojewódzka nr 214 - odcinek od km 53,7 do km 55, m. Sierakowice W 27 roku na odcinku odnotowano 13 kolizji i 8 wypadków, w których 1 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2,5 mln zł. Połowę wypadków stanowiły zderzenia boczne pojazdów. Analizowany odcinek można podzielić na dwa fragmenty. Pierwszy fragment stanowi wlot do m. Sierakowice, gdzie obowiązuje limit prędkości 9 km/h, a prawie wszystkie zdarzenia miały miejsce w nocy przy braku oznakowania poziomego, głównie w skutek nadmiernej prędkości. Drugi fragment przebiega przez obszar zabudowany m. Sierakowice i charakteryzował się najechaniami na pieszych oraz zderzeniami bocznymi i tylnymi pojazdów. Zalecenia: 1. Wprowadzić oznakowanie poziome na wlocie do m. Sierakowice oraz rozważyć zastosowanie urządzenia do automatycznej rejestracji wykroczeń, 2. Wprowadzić elementy uspokojenia ruchu na przejściu drogi wojewódzkiej nr 214 przez obszar zabudowany m. Sierakowice. 8) Droga wojewódzka nr 214 - odcinek od km 9,8 do km 91,8 m. Mały Podleś W 27 roku na odcinku odnotowano 2 kolizje i 4 wypadki, w których 9 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2, mln zł. Wszystkie zdarzenia zostały zarejestrowane w obszarze niezabudowanym m. Mały Podleś na dojeździe do łuku poziomego (z ograniczoną prędkością do 6 km/h) oraz na samym łuku. Ponad połowa zdarzeń miała miejsce w nocy na odcinku, gdzie brak jest oznakowania poziomego. Zalecenia: Wprowadzić oznakowanie poziome przedmiotowego odcinka oraz rozważyć dodatkowe oznakowanie łuku drogi tablicami U-3. - 33
9) Droga wojewódzka nr 221 - odcinek od km 36,9 do km 37,7 m. Horniki Dolne W 27 roku na odcinku odnotowano 4 wypadki, w których 1 osoba zginęła, a 7 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2,8 mln zł. Aż trzy spośród czterech wypadków stanowiły najechania na drzewo w obszarze łuku poziomego (z ograniczoną prędkością do 4 km/h), w trakcie opadów deszczu. We wszystkich wypadkach jako przyczynę wskazano nadmierną prędkość. Zalecenia: 1. Zadbać o właściwy stan oznakowania poziomego (w jednym zdarzeniu stwierdzono brak oznakowania poziomego), 2. Rozważyć dodatkowe oznakowanie łuku poziomego, 3. Wyciąć drzewa rosnące w koronie drogi. 1) Droga wojewódzka nr 221 - odcinek od km 48,3 do km 5,1 m. Mały Klincz W 27 roku na odcinku odnotowano 6 kolizji i 7 wypadków, w których 1 osoba zginęła, a 9 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 3,6 mln zł. Wszystkie zdarzenia miały miejsce w obszarze niezabudowanym m. Mały Klincz. Na odcinku występuję zadrzewienie w koronie drogi oraz zjazdy do pojedynczych skupisk zabudowy i małych obiektów o charakterze handlowymi przemysłowym oraz skrzyżowanie z drogą gminną. Zarejestrowane zdarzenia miały zróżnicowany charakter i okoliczności występowania, ale w opisie większości wskazano brak oznakowania poziomego. Zalecenia: 1. Wprowadzić oznakowanie poziome na całym odcinku, 2. Wyciąć drzewa rosnące w koronie drogi, 3. Rozważyć instalację urządzenia do automatycznej rejestracji wykroczeń. 11) Droga wojewódzka nr 222 - odcinek od km 27,4 do km 28,2 m. Godziszewo W 27 roku na odcinku odnotowano 4 kolizji i 4 wypadki, w których 2 osoby zginęły, a 8 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2,8 mln zł. Zdarzenia miały miejsce na wylocie z m. Godziszewo w kierunku Starogardu Gd. Dwa spośród czterech wypadków stanowiły najechania na drzewo. Cztery zdarzenia miały miejsce w obszarze łuku poziomego w km 28,1. Zalecenia: 1. Wyciąć drzewa rosnące w koronie drogi lub osłonić je barierami, 2. Wprowadzić dodatkowe oznakowanie w obszarze łuku w km 28,1. 12) Droga wojewódzka nr 222 - odcinek od km 41,2 do km 44,1 m. Starogard Gd. W 27 roku na odcinku odnotowano 96 kolizji i 14 wypadków, w których 16 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 7,1 mln zł. Wszystkie zdarzenia miały miejsce w obszarze zabudowanym m. Starogard Gd. Większość wypadków stanowiły potrącenia pieszych (9 z 14 wyłącznie z winy kierujących) oraz zderzenia boczne pojazdów (3 z 14). Zalecenia: Przeprowadzić szczegółową analizę bezpieczeństwa ruchu drogowego na przejściu drogi wojewódzkiej nr 222 przez m. Starogard Gd. - 34
13) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 26,4 do km 27, m. Hopy W 27 roku na odcinku odnotowano 4 wypadki, w których 4 osoby zostały ranne. Łączny koszt zdarzeń wyniósł,9 mln zł. Połowa wypadków miała miejsce w obszarze zabudowanym m. Hopy. Zdarzenia miały zróżnicowany charakter i okoliczności występowania. Na odcinku brak jest oznakowania poziomego. Zalecenia: Wykonać oznakowanie poziome odcinka. 14) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 3,7 do km 32, m. Przodkowo W 27 roku na odcinku odnotowano 13 kolizji i 6 wypadków, w których 8 osób zostało rannych. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 2,1 mln zł. Prawie wszystkie zdarzenia miały miejsce w obszarze zabudowanym m. Przodkowo. Aż trzy spośród sześciu wypadków stanowiły zderzenia czołowe pojazdów. Połowa wszystkich zdarzeń miała miejsce w obszarze skrzyżowania z drogami powiatowymi nr 19G oraz 1927G. Część zdarzeń odnotowano w obszarze niebezpiecznego łuku poziomego na wylocie z Przodkowa w kierunku Kartuz. Zalecenia: Przeprowadzić szczegółową analizę bezpieczeństwa ruchu drogowego na przejściu drogi wojewódzkiej nr 224 przez m. Przodkowo. 15) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 37,4 do km 37,8 m. Grzybno W 27 roku na odcinku odnotowano 5 kolizji i 4 wypadki, w których 4 osoby zostały ranne. Łączny koszt zdarzeń wyniósł 1, mln zł. Aż trzy spośród czterech wypadków stanowiły najechania na pieszego w nocy. Zalecenia: Zweryfikować funkcjonowanie oświetlenia. 16) Droga wojewódzka nr 224 - odcinek od km 45,9 do km 46,9 m. Somonino W 27 roku na odcinku odnotowano 3 kolizje i 4 wypadki, w których 4 osoby zostały ranne. Łączny koszt zdarzeń wyniósł,9 mln zł. Zarejestrowane zdarzenia miały zróżnicowany charakter, ale w trzech spośród siedmiu zdarzeń kierujący pojazdami pozostawali pod wpływem alkoholu. Zalecenia: Brak - 35
7. STAN BRD NA SIECI POMORSKICH DRÓG WOJEWÓDZKICH W ŚWIETLE PROGRAMU GAMBIT POMORSKI Jednym z najważniejszych celów wszelkich działań skierowanych na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego jest ograniczenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych. Zgodnie z celem podstawowym określonym w Pomorskim Programie Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Gambit liczba ofiar śmiertelnych w 213 roku powinna ulec zmniejszeniu o 5% w stosunku do roku 23 (tzn. mniej niż 38 osób zabitych - Rysunek 31). Liczba 65 ofiar śmiertelnych zarejestrowanych w 27 roku na pomorskich drogach wojewódzkich przewyższa wartość oczekiwaną wg ww. programu GAMBIT, w 27 roku, co oznacza zatrzymanie dotychczasowych pozytywnych tendencji w rozwoju stanu brd. Linia trendu wyznaczona na podstawie rzeczywistych danych o ofiarach śmiertelnych odnotowanych w latach 1999-27 wskazuje, że w 213 roku należałoby oczekiwać 44 zabitych. 12 OCZEKIWANA LICZBA OFIAR ŚMIERTELNYCH WG GAMBITU POMORSKIEGO OFIARY ŚMIERTELNE ZAREJESTROWANE W LATACH 1999-27 Li i (OFIARY ŚMIERTELNE ZAREJESTROWANE W LATACH 1999 27) 1 99 86 8 6 4 62 76 75 75 71 78 6867 64 65 6 6 56 53 49 45 41 38 2 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Rysunek 31. Porównanie rzeczywistej liczby ofiar śmiertelnych na pomorskich drogach wojewódzkich z wartościami oczekiwanymi wg pomorskiego programu GAMBIT - 36
8. UWAGI I WNIOSKI W 27 roku nastąpiło zatrzymanie trwającej od 23 roku pozytywnej tendencji w rozwoju stanu brd na sieci pomorskich dróg wojewódzkich. Wyrazem tego był zarówno wzrost liczby zdarzeń drogowych jak również zwiększenie liczby ofiar śmiertelnych i rannych w stosunku do 26 roku. W 27 roku znalazły swoje odzwierciedlenie zagrożenia sygnalizowane w poprzedniej edycji raportu wskazujące na wzrost zagrożenia w obszarach zabudowanych, a głównie zwiększenie liczby zderzeń czołowych, bocznych i najechań na pieszych. Z punktu widzenia obszarowego najniebezpieczniejszym powiatem pozostaje od lat Powiat Kartuski, na terenie którego występują największe natężenia ruchu na sieci pomorskich dróg wojewódzkich. Szansę na poprawę bezpieczeństwa ruchu na terenie tego powiatu wiążą się z przebudową drogi nr 211 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na odcinku Kartuzy Żukowo oraz zapowiedź przyspieszenia prac nad realizacją Trasy Kaszubskiej. Palącym problemem pozostanie jednak przebieg dróg wojewódzkich przez m. Kartuzy, który tymczasowo winien być rozwiązany poprzez przebudowę krytycznych skrzyżowań, ograniczenie dostępności (w tym parkowania) wzdłuż dróg wojewódzkich, a docelowo poprzez wybudowanie obwodnicy Kartuz. Wyraźne pogorszenie brd wystąpiło w 27 roku na ciągu drogi wojewódzkiej nr 221 Gdańsk Kościerzyna (najwyższa gęstość, wypadków, ofiar śmiertelnych i kosztów zdarzeń!), na którym odnotowano największy wzrost liczby ofiar śmiertelnych. Być może pewien wpływ na stan brd na tej drodze ma kontynuowana od kilku lat konsekwentna modernizacja drogi krajowej nr 2 na odcinku Kościerzyna Gdynia wpływająca na przeniesienie się części ruchu na drogę nr 221. Pogorszeniu ulega stopniowo sytuacja na drogach wojewódzkich nr 211 i 214, a na drodze nr 216 zarejestrowano niespodziewany wzrost liczby ofiar śmiertelnych. Bardzo istotny wzrost zagrożenia ruchu drogowego odnotowano w obszarach zabudowanych, na odcinkach prostych wskutek zderzeń czołowych, bocznych, najechań na pieszego oraz najechań na drzewa. Należy na możliwie dużą skalę wprowadzać elementy uspokojenia ruchu na przejściach przez miejscowości oraz powszechnie stosować urządzenia do automatycznej rejestracji wykroczeń i budować chodniki i ścieżki rowerowej w celu separacji ruchu niechronionych użytkowników od ruchu pojazdów samochodowych. Rok 27 był kolejnym rokiem, w którym doszło do wzrostu liczby wypadków i ich ofiar w warunkach mokrej nawierzchni. Fakt ten należałoby odnieść do ogólnego stanu nawierzchni pomorskich dróg wojewódzkich oraz standardów bieżącego utrzymania. Kontynuować należy proces wycinki drzew, gdyż po krótkotrwałej poprawie doszło do wzrostu zarówno liczby jak i ciężkości zdarzeń związanych z najechaniami na drzewo. Kolejny 28 rok pokaże, czy odwrócenie dotychczasowych pozytywnych tendencji w rozwoju stanu brd będzie miało swoją kontynuację, czy też rok 27 stanowić będzie tylko krótkotrwałą zmianę na drodze do zapewnienia trwałej poprawy na sieci pomorskich dróg wojewódzkich. - 37