Zarządzenie wewnętrzne Nr R-0161/57/2016 Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie procedur weryfikacji funkcjonowania wewnętrznego systemu system zapewnienia jakości kształcenia w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Na podstawie art. 66 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U.2012. 572 tj., z późn. zm.) oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 w związku z 11 ust.1 Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia oraz 5 Uchwały nr 144/2013 Senatu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie z dnia 30.10.2013r. w sprawie Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia z późn. zm. zarządza się, co następuje: 1 1. Wewnętrzny system zapewnienia jakości kształcenia, funkcjonujący w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie jako Uczelniany System Zapewnienia Jakości Kształcenia, uwzględnia kwestie weryfikowania efektów kształcenia w trakcie całego procesu kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów 2. Zbiorcze potwierdzenie uzyskania przez studentów efektów kształcenia na lektoratach języków obcych, zajęciach z wychowania fizycznego (jeśli efekty są określone na kierunku) i przedmiotach swobodnego wyboru przygotowywane jest przez dyrekcję jednostek międzywydziałowych lub dyrekcję odpowiedniego instytutu i przekazywane do prorektora właściwego ds. dydaktyki w terminie do dwóch miesięcy po zakończeniu cyklu zajęć w semestrze. Wzór zbiorczego zestawienia określa załącznik nr 1. Zbiorcze zestawienie jest przechowywane w Dziale Rozwoju i Obsługi Dydaktyki i udostępniane na prośbę jednostek. 2 1. W doskonaleniu jakości kształcenia wykorzystuje się wnioski z ocen nauczycieli akademickich dokonywanych przez studentów. 2. Analizy badań ankietowych dokonują Wydziałowe Zespoły ds. Oceny Jakości Kształcenia. 3. Dziekan wydziału lub dyrektor jednostki międzywydziałowej wdraża działania mające na celu doskonalenie jakości kształcenia, wykorzystując wnioski z analiz oceny zajęć poprzez: 1) wyróżnienie pracowników otrzymujących najwyższe oceny zajęć dydaktycznych, w tym po otrzymaniu zgody pracownika upowszechnienie informacji o wyróżnieniu. 2) w przypadku pracowników, którzy otrzymali niskie oceny zajęć dydaktycznych wdrożenie działań mających na celu poprawę jakości prowadzenia zajęć dydaktycznych, ze szczególnym podkreśleniem możliwości nieuwzględnienia tych zajęć w obciążeniu pracownika w kolejnych semestrach, a także przeprowadzenia dodatkowych hospitacji zajęć przez bezpośredniego przełożonego, dyrektora instytutu i/lub prodziekana właściwego ds. dydaktycznych. 4. Wydział może wprowadzić własne procedury dotyczące wykorzystywania wniosków z ocen nauczycieli akademickich. 3 1. W celu oceny realizacji zakładanych efektów kształcenia przeprowadza się okresowe przeglądy programów kształcenia na kierunku. 2. Przeglądy programów kształcenia służą ich doskonaleniu. 3. Okresowe przeglądy przeprowadzają Kierunkowe Zespoły ds. Jakości Kształcenia. 4. Przeglądy przeprowadza się w danym roku akademickim, a dokumentację dołącza do sprawozdania z działalności właściwego Kierunkowego Zespołu ds. Jakości Kształcenia. 5. Wyniki okresowych przeglądów są uwzględniane przez Wydziałowe Zespoły ds. Oceny Jakości Kształcenia w procedurze samooceny jednostki, przeprowadzanej raz na dwa lata. 6. Okresowe przeglądy obejmują:
1) analizę programów kształcenia: pod względem ich zgodności z obowiązującymi przepisami prawa pod względem ich zgodności z zakładanymi efektami kształcenia i kwalifikacjami związanymi z ukończeniem studiów, z uwzględnieniem weryfikacji systemu punktów ECTS, z oceną doboru treści kształcenia, w tym treści uwzględniających najnowsze osiągnięcia naukowe lub artystyczne, z oceną doboru metod kształcenia z uwzględnieniem metod pracy ze studentami, wkładu pracy własnej studenta i sposobu jej weryfikacji, z oceną doboru zajęć obowiązkowych i fakultatywnych w programie studiów, z uwzględnieniem proporcji między rodzajami zajęć, w szczególności wykładami, konwersatoriami, ćwiczeniami i zajęciami warsztatowymi, 2) ocenę realizacji procesu kształcenia, w tym organizacji i warunków prowadzenia zajęć dydaktycznych, która obejmuje: infrastrukturę dydaktyczną z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych, liczebność grup studenckich, racjonalność rozkładu zajęć, organizację zajęć, dostęp do pomocy naukowych (w tym biblioteki i zasobów Wirtualnej Biblioteki Nauki), informatycznych i audiowizualnych; dostęp studentów i doktorantów do: regulaminu studiów, regulaminu pomocy materialnej, informacji dotyczących wymagań egzaminacyjnych i zaliczeniowych, wsparcie studentów w zakresie opieki naukowej i dydaktycznej; kontakt z nauczycielami akademickimi w ramach konsultacji, obsługę administracyjną procesu kształcenia, w tym poziom informatyzacji, wykorzystanie nowoczesnych i zróżnicowanych metod kształcenia spełnianie warunków prowadzenia kształcenia na odległość; 3) analizę warunków i trybu rekrutacji na studia, w tym zasadności doboru kryteriów stosowanych przy określaniu warunków przyjęcia na studia; 4) ocenę sposobu wykorzystania wniosków z analizy wyników monitoringu karier zawodowych absolwentów w celu dostosowania efektów kształcenia do potrzeb rynku pracy 5) ocenę zaangażowania interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych w tworzenie i doskonalenie programów kształcenia, 6) stosowane procedury weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia, które obejmują: sprecyzowane wymogi dotyczące egzaminów, zaliczeń, kolokwiów, prac zaliczeniowych, projektów itp., które uwzględniają m.in. zakres wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz ich zgodność z sylabusami poszczególnych przedmiotów oraz metodami kształcenia i formami zajęć, system oceny studentów zawierający wystandaryzowane wymagania oraz zapewniający przejrzystość i obiektywizm formułowania ocen, zasady oceniania i uzasadniania wystawianych ocen, system gromadzenia (przechowywania) dokumentacji weryfikacji efektów kształcenia zasady dyplomowania uwzględniające zakres tematyczny, sposób przeprowadzenia i zasady oceny egzaminu dyplomowego, zasady przygotowania i oceny prac dyplomowych tj.: wymagania merytoryczne i formalne w odniesieniu do osób pełniących funkcję opiekuna dyplomanta i recenzenta, zgodności z profilem kształcenia, procedury weryfikowania samodzielności i okresowej oceny jakości prac, 7) analizę zakładanych i uzyskanych efektów z realizacji praktyk, która obejmuje: monitorowanie przebiegu praktyk w tym ich korelacji z kierunkiem studiów, właściwą organizację zharmonizowaną z procesem kształcenia,
system kontroli praktyk i ich zaliczania, wspólną ocenę efektów praktyk dokonywaną przez przedstawicieli uczelni i jej interesariuszy zewnętrznych w celu wykorzystania wyników weryfikacji zakładanych efektów kształcenia i efektów kształcenia osiągniętych przez studenta w ramach praktyk; 8) ocenę kadry dydaktycznej, które obejmuje: zapewnianie odpowiedniej liczby nauczycieli akademickich zgodnie z obowiązującymi przepisami, adekwatność doboru kadry do programu kształcenia na kierunku studiów, poziomie i profilu kształcenia pod względem kwalifikacji, dorobku naukowego lub artystycznego lub posiadanego doświadczenia zawodowego zdobytego poza uczelnią, dostępność kadry dla studentów, prawidłowość proporcji między liczbą nauczycieli akademickich zaliczonych do minimum kadrowego a liczbą studentów danego kierunku studiów, okresową ocenę kadry dydaktycznej oraz hospitacje zajęć dydaktycznych, szkolenie kadr w zakresie m.in. nauczania wspomaganego nowoczesnymi technikami multimedialnymi, metod i technik kształcenia na odległość; 9) funkcjonowanie potwierdzania efektów uczenia się (jeśli na kierunku może być przeprowadzane); 10) w przypadku kierunku studiów o profilu praktycznym ocenę: programu i wymiaru praktyk zawodowych, doboru miejsc ich odbywania, warunków realizacji zajęć związanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym; 11) w przypadku kierunku studiów o profilu ogólnoakademickim ocenę: uwzględnienia w procesie kształcenia badań naukowych prowadzonych w dziedzinie nauki lub sztuki związanej z kierunkiem studiów, zapewnienie studentom tego kierunku co najmniej przygotowania do prowadzenia badań w przypadku studiów pierwszego stopnia, zapewnienie studentom tego kierunku udziału w badaniach w przypadku studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich; 12) w przypadku kierunku studiów, w ramach którego są prowadzone zajęcia przygotowujące do uzyskania kwalifikacji uprawniających do wykonywania zawodu nauczyciela ocenę: dostosowania programu studiów do warunków określonych w standardach kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. 7. Okresowy przegląd programu kształcenia zostaje podsumowany oceną realizacji efektów kształcenia na kierunku. 8. Wzór okresowego przeglądu programu kształcenia określa załącznik nr 2. 9. Wydział może wprowadzić zmiany w procedurach dotyczących przeglądów programów kształcenia, uwzględniając specyfikę kierunków prowadzonych przez wydział. 4 W procesie doskonalenia kształcenia wykorzystuje się wnioski z analizy wyników monitoringu karier zawodowych absolwentów uczelni, o których mowa w art. 13b ust. 10 i 12 Ustawy. Wnioski uwzględnia się w doskonaleniu programów kształcenia w kolejnym roku akademickim. 5 1. W Uczelni stosuje się procedury antyplagiatowe. 2. System antyplagiatowy administrowany jest przez Zespół Systemów Informatycznych i Obsługi Dydaktyki. 3. Badaniu systemem antyplagiatowym poddawane są wszystkie pisemne prace dyplomowe powstające w Uczelni oraz wybrane prace końcowe studiów podyplomowych.
4. Praca dyplomowa niespełniająca warunków określonych w punkcie 5 nie zostaje dopuszczona do procesu dyplomowania. 5. Warunkiem dopuszczenia pracy do procesu dyplomowania jest nieprzekraczanie wartości progowych określonych w procedurach antyplagiatowych, zweryfikowane przez promotora w każdym ze sprawdzanych zakresów. 6 1. Dziekan wydziału po zasięgnięciu opinii nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia na określonym kierunku studiów, poziomie i profilu kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem opinii nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego, przedkłada radzie tej jednostki na koniec roku akademickiego ocenę realizacji zakładanych efektów kształcenia na kierunkach prowadzonych przez wydział. 2. W ocenie realizacji zakładanych efektów kształcenia na kierunkach wykorzystuje się wnioski z okresowych przeglądów programów kształcenia, przeprowadzanych zgodnie z procedurą określoną w 3. 3. Wzór oceny realizacji zakładanych efektów kształcenia określa załącznik nr 3. 4. Wydział może określić własny sposób oceny realizacji zakładanych efektów kształcenia na kierunkach prowadzonych przez wydział. 5. Wnioski z oceny realizacji zakładanych efektów kształcenia uwzględnia się przy doskonaleniu programu kształcenia. 7 Z dniem 1 września 2016r. traci moc: Zarządzenie wewnętrzne nr R-0161/20/2015 Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie z dnia 5 marca 2015r. w sprawie procedur weryfikacji funkcjonowania wewnętrznego systemu system zapewnienia jakości kształcenia w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Zarządzenie wewnętrzne nr R-0161/47/2015 Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie z dnia 25 maja 2015r. w sprawie zmiany Zarządzenia wewnętrznego nr R0161/20/2015 Rektora Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie z dnia 5 marca 2015r. w sprawie procedur weryfikacji funkcjonowania wewnętrznego systemu system zapewnienia jakości kształcenia w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie 8 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2016r.
Załącznik nr 1 ZBIORCZE ZESTAWIENIE POTWIERDZENIA UZYSKANIA PRZEZ STUDENTÓW EFEKTÓW KSZTAŁCENIA NA PRZEDMIOTACH OGÓLNOUCZELNIANYCH Rok akademicki Semestr zimowy/letni* PRZEDMIOTY SWOBODNEGO WYBORU * NA KIERUNKU PROWADZONYM PRZEZ WYDZIAŁ LEKTORATY JĘZYKÓW OBCYCH* ZAJĘCIA Z ZAKRESU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO* /** NAZWA PRZEDMIOTU LICZBA OSÓB UCZĘSZCZAJĄCA NA PRZEDMIOT POTWIERDZNIE UZYSKANIA PRZEZ STUDENTÓW EFEKTÓW KSZTAŁCENIA NA PRZEDMIOCIE (podpis prowadzącego lub dyrektora instytutu albo dyrektora jednostki międzywydziałowej) * niepotrzebne skreślić **w przypadku, gdy efekty kształcenia z zakresu wychowania fizycznego zostały określone dla kierunku
ZAŁĄCZNIK NR 2 PROCEDURA OKRESOWYCH PRZEGLĄDÓW PROGRAMÓW KSZTAŁCENIA NA WYDZIALE.. OKRESOWY PRZEGLĄD PROGRAMU KSZTAŁCENIA przeprowadzany w celu oceny realizacji zakładanych efektów kształcenia KIERUNEK DATA PRZEGLĄDU PROGRAMU. 1. ANALIZA PROGRAMÓW KSZTAŁCENIA bez zastrzeżeń / uwagi zgodność z obowiązującymi przepisami prawa zgodność z zakładanymi efektami kształcenia i kwalifikacjami związanymi z ukończeniem studiów weryfikacja systemu punktów ECTS dobór treści kształcenia, w tym treści uwzględniających najnowsze osiągnięcia naukowe lub artystyczne dobór metod kształcenia z uwzględnieniem metod pracy ze studentami, wkładu pracy własnej studenta i sposobu jej weryfikacji, dobór zajęć obowiązkowych i fakultatywnych w programie studiów, z uwzględnieniem proporcji między rodzajami zajęć, w szczególności wykładami, konwersatoriami, ćwiczeniami i zajęciami warsztatowymi, 2. OCENA REALIZACJI PROCESU KSZTAŁCENIA infrastruktura dydaktyczna z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych liczebność grup studenckich racjonalność rozkładu zajęć, organizację zajęć dostęp do pomocy naukowych (w tym biblioteki i zasobów Wirtualnej Biblioteki Nauki), informatycznych i audiowizualnych dostęp studentów i doktorantów do: regulaminu studiów, regulaminu pomocy materialnej, informacji dotyczących wymagań egzaminacyjnych i zaliczeniowych wsparcie studentów w zakresie opieki naukowej i dydaktycznej kontakt z nauczycielami akademickimi w ramach konsultacji obsługa administracyjna procesu kształcenia, w tym poziom informatyzacji wykorzystanie nowoczesnych i zróżnicowanych metod kształcenia spełnianie warunków prowadzenia kształcenia na odległość 3. ANALIZA WARUNKÓW I TRYBU REKRUTACJI NA STUDIA warunki rekrutacji na studia tryb rekrutacji na studia
zasadność doboru kryteriów stosowanych przy określaniu warunków przyjęcia na studia 4. MONITOROWANIE KARIER ZAWODOWYCH wyniki monitorowania karier zawodowych 5. ZAANGAŻOWANIE INTERESARIUSZY W TWORZENIE I DOSKONALENIE PROGRAMÓW KSZTAŁCENIA zaangażowanie interesariuszy wewnętrznych zaangażowanie interesariuszy zewnętrznych 6. PROCEDURY WERYFIKACJI OSIĄGANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA sprecyzowane wymogi dotyczące egzaminów, zaliczeń, kolokwiów, prac zaliczeniowych, projektów umiejętności i kompetencji społecznych oraz ich zgodność z sylabusami poszczególnych przedmiotów oraz metodami kształcenia i formami zajęć system oceny studentów zawierający wystandaryzowane wymagania oraz zapewniający przejrzystość i obiektywizm formułowania ocen zasady oceniania i uzasadniania wystawianych ocen system gromadzenia (przechowywania) dokumentacji weryfikacji efektów kształcenia zasady dyplomowania uwzględniające zakres tematyczny, sposób przeprowadzenia i zasady oceny egzaminu dyplomowego zasady przygotowania i oceny prac dyplomowych tj.: wymagania merytoryczne i formalne w odniesieniu do osób pełniących funkcję opiekuna dyplomanta i recenzenta, zasady zatwierdzania tematów prac dyplomowych w szczególności pod kątem ich zgodności z profilem kształcenia, procedury weryfikowania samodzielności i okresowej oceny jakości prac 7. ANALIZA ZAKŁADANYCH I UZYSKANYCH EFEKTÓW Z REALIZACJI PRAKTYK monitorowanie przebiegu praktyk w tym ich korelacji z kierunkiem studiów właściwa organizacja zharmonizowana z procesem kształcenia system kontroli praktyk i ich zaliczania wspólna ocena efektów praktyk dokonywaną przez przedstawicieli uczelni i interesariuszy zewnętrznych 8. KADRA DYDAKTYCZNA zapewnianie odpowiedniej liczby nauczycieli akademickich zgodnie z obowiązującymi przepisami adekwatność doboru kadry do programu kształcenia pod względem kwalifikacji, dorobku naukowego lub artystycznego lub posiadanego doświadczenia zawodowego zdobytego poza uczelnią,
dostępność kadry dla studentów prawidłowość proporcji między liczbą nauczycieli akademickich zaliczonych do minimum kadrowego a liczbą studentów danego kierunku studiów okresowa ocenę kadry dydaktycznej oraz hospitacje zajęć dydaktycznych szkolenie kadr w zakresie m.in. nauczania wspomaganego nowoczesnymi technikami multimedialnymi, metod i technik kształcenia na odległość 9. FUNKCJONOWANIE POTWIERDZANIA EFEKTÓW UCZENIA SIĘ (JEŚLI NA KIERUNKU MOŻE BYĆ PRZEPROWADZANE) zgodność fukcjonowania potwierdzania efektów uczenia się z procedurami określonymi w uczelni 10. KIERUNKI O PROFILU PRAKTYCZNYM program i wymiar praktyk zawodowych dobór miejsca odbywania praktyk warunki realizacji zajęć związanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym 11. KIERUNKI O PROFILU OGÓLNOAKADEMICKIM uwzględnienie w procesie kształcenia badań naukowych prowadzonych w dziedzinie nauki lub sztuki związanej z kierunkiem studiów zapewnienie studentom kierunku co najmniej przygotowania do prowadzenia badań w przypadku studiów pierwszego stopnia zapewnienie studentom kierunku udziału w badaniach w przypadku studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich 12. SPECJALNOŚĆ NAUCZYCIELSKA (JEŚLI JEST PROWADZONA) dostosowanie programu studiów do warunków określonych w standardach kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela PODSUMOWANIE - OCENA REALIZACJI ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Z UWGLĘDNIENIEM OCENY PUNKTÓW 1-12 TABELA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE WIEDZY OCENA REALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA 2. EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI 3. EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZENYCH
ZAŁĄCZNIK NR 3 OCENA REALIZACJI ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁACENIA PRZEDSTAWIANA PRZEZ DZIEKANA RADZIE WYDZIAŁU NA KONIEC ROKU AKADEMICKIEGO OCENA REALIZACJI ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WYDZIAŁ.. ROK AKADEMICKI TERMIN POSIEDZENIA RADY WYDZIAŁU.. WYNIKI GŁOSOWANIA RADY WYDZIAŁU za. przeciw wstrzymało się KIERUNEK OCENA SZCZEGÓŁOWA - czy warunki dla realizacji efektów kształcenia w roku akademickim zostały zapewnione? OCENA PODSUMOWUJĄCA: - czy program kształcenia zaplanowany na rok akademicki został zrealizowany? - czy została przeprowadzona weryfikacja efektów kształcenia przez pracowników? - czy weryfikacja efektów kształcenia została zaakceptowana przez kierowników katedr/ zakładów/zespołów? - czy weryfikacja efektów kształcenia została przeanalizowana przez Kierunkowe Zespoły ds. Jakości Kształcenia zgodnie z systemem weryfikacji efektów kształcenia? -czy został przeprowadzony okresowy przegląd programu kształcenia w celu oceny realizacji efektów kształcenia? W roku akademickim zostały zrealizowane wszystkie efekty kształcenia na kierunku:
OPINIA NAUCZYCIELI AKADEMICKICH STANOWIĄCYCH MINIMUM KADROWE NA KIERUNKU IMIĘ I NAZWISKO UWAGI DOTYCZĄCE PODPIS REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. OPINIA NAUCZYCIELI AKADEMICKICH SPOZA MINIMUM KADROWEGO NA KIERUNKU IMIĘ I NAZWISKO UWAGI DOTYCZĄCE PODPIS REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.