PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W WIETLINIE IWONA ZYCH
Spis treści Dokumenty określające Przedmiotowe Zasady Oceniania... 2 Cele Przedmiotowych Zasad Oceniania... 2 Zasady informacji zwrotnej... 2 Nauczyciel-Uczeń... 2 Nauczyciel-Rodzic... 2 Nauczyciel-Wychowawca... 3 Formy aktywności podlegające ocenie... 3 Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny... 3 Zasady oceniania i klasyfikacji... 4 Kryteria oceny zeszytu przedmiotowego/zeszytu ćwiczeń... 6 Zasady udostępniania do wglądu testów/sprawdzianów/prac klasowych... 6 Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia)... 6 Dostosowanie metod i form pracy dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w pisaniu i czytaniu 7 Ewaluacja Przedmiotowych Zasad Oceniania... 7 1
Dokumenty określające Przedmiotowe Zasady Oceniania Rozporządzenia MEN z dnia 3.08.2017 r. sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, Dz.U.2017 r. poz.1534. Wewnątrzszkolny System Oceniania w Szkole Podstawowej w Wietlinie. Program nauczania biologii w klasach 5-8 szkoły podstawowej Puls Życia autorstwa Anny Zdziennickiej. Cele Przedmiotowych Zasad Oceniania Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. Pobudzanie uczniów do systematycznej pracy i rozwoju, wspieranie motywacji. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności ucznia za osobiste postępy. Dostarczenie rodzicom bieżącej informacji o osiągnięciach ich dzieci oraz trudnościach lub specjalnych uzdolnieniach wskazanie kierunków dalszej pracy. Dostarczenie nauczycielowi możliwie precyzyjnej informacji o poziomie osiągania przyjętych celów kształcenia. Umożliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej. Zasady informacji zwrotnej Nauczyciel-Uczeń Na pierwszych godzinach lekcyjnych nauczyciel zapoznaje uczniów z PSO. Wymagania ogólne z przedmiotu uczniowie wklejają do zeszytu przedmiotowego. Wszystkie oceny są jawne, oparte o opracowane kryteria i poparte uzasadnieniem w razie potrzeby. Nauczyciel-Rodzic Podczas zebrań, konsultacji i indywidualnych spotkań nauczyciel przekazuje rodzicom informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępach w nauce, udostępniając zestawienie ocen i umożliwiając wgląd do dziennika lekcyjnego. Nauczyciel dostarcza informacji o trudnościach i sugestię o potrzebie rozwoju zainteresowań ucznia. Nauczyciel przekazuje wskazówki do dalszej pracy. Informuje o grożącej ocenie niedostatecznej klasyfikacyjnej zgodnie z procedurą WSO. Wpisuje oceny z odpowiedzi ustnej i zdania domowego do zeszytu przedmiotowego. Ocenę za prowadzenie zeszytu ćwiczeń i zadania domowego wpisuje w zeszycie ćwiczeń. 2
Nauczyciel-Wychowawca Nauczyciel wpisuje oceny do dziennika z wyjaśnieniem czego dotyczy dana ocena. Nauczyciel informuje wychowawcę o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia. Nauczyciel przekazuje wychowawcy informację o uczniach zagrożonych oceną niedostateczną. Formy aktywności podlegające ocenie Odpowiedzi ustne Sprawdziany wiadomości Kartkówki Zadania domowe Praca w grupie Aktywność na lekcjach Projekty Doświadczenia Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny POZIOMY WYMAGAŃ Konieczny (k) - obejmuje niezbędne wiadomości i umiejętności, które umożliwiają uczniom kontynuowanie nauki na danym poziomie nauczania. Najczęstszą kategorią celów dla tego rodzaju wymagań jest stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych, zapamiętanie wiadomości, odtwarzanie działania i uczestniczenie w nim. Uczeń, który spełnia te wymagania otrzymuje ocenę dopuszczającą. Podstawowy (p) - obejmuje wiadomości i umiejętności, które są stosunkowo łatwe do opanowania, pewne naukowo, użyteczne w życiu codziennym i konieczne do kontynuowania nauki. W kategorii celów kształcenia nawiązuje to do rozumienia wiadomości, odtwarzania działania i podejmowania go. Uczeń, który spełnia wymagania konieczne i podstawowe, uzyskuje ocenę dostateczną. Rozszerzający (r) - obejmuje wiadomości i umiejętności, które są średnio trudne do opanowania, nie są niezbędne do kontynuowania nauki, mogą ale nie muszą być użyteczne w życiu codziennym. Są pogłębione i rozszerzone w stosunku do wymagań podstawowych. Odpowiada to stosowaniu wiadomości w sytuacjach typowych, sprawnemu działaniu w stałych warunkach oraz nastawieniu na działanie. Uczeń, który spełnia te wymagania konieczne, podstawowe i rozszerzające otrzymuje ocenę dobrą. Dopełniający (d) - obejmuje wiadomości i umiejętności, które są trudne do opanowania, nie mają bezpośredniego zastosowania w życiu codziennym, jednak nie muszą wykraczać poza obowiązujący program nauczania. Odpowiada to stosowaniu wiadomości w sytuacjach problemowych, sprawności działania w zmiennych warunkach i budowania własnego systemu działań. Uczeń, który spełnia te wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające i dopełniające otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Jeśli wiadomości i umiejętności ucznia wykraczają poza obowiązujący program nauczania, a spełnia on wszystkie wymagania powyższe, uzyskuje ocenę celującą. 3
KRYTERIA OCENIANIA Ocena celująca otrzymuje ją uczeń, który wykazuje się szczególnym zaangażowaniem w pracy a jego umiejętności i wiadomości wykraczają poza program nauczania w danej klasie, dobrowolnie bierze udział w konkursach przedmiotowych reprezentując szkołę, wykonuje dodatkowe doświadczenia i eksperymenty biologiczne, realizuje projekty długoterminowe. Ocena bardzo dobra otrzymuje ją uczeń, który całkowicie opanował zadania z poziomu dopełniającego, wykazuje duże zaangażowanie w czasie lekcji, swobodnie operuje terminologią biologiczną i faktami, dostrzega związki biologiczne, udziela wyczerpujących odpowiedzi. Ocena dobra otrzymuje ją uczeń, który bez zarzutów wywiązuje się z obowiązków, osiąga postępy w opanowaniu wiadomości na poziomie rozszerzającym, odpowiedzi ucznia są samodzielne, poprawne pod względem terminologii nie wyczerpują omawianego zagadnienia. Ocena dostateczna otrzymuje ją uczeń, który wykazuje postępy w opanowaniu wiadomości i umiejętności na poziomie podstawowym, zna najważniejsze fakty, umie je zinterpretować, odpowiedź odbywa się przy niewielkiej pomocy nauczyciela, występują nieliczne błędy rzeczowe. Ocena dopuszczająca otrzymuje ją uczeń, który adekwatnie do włożonego wysiłku opanował wiadomości i umiejętności z poziomu koniecznego, jego odpowiedzi są niezbyt precyzyjne i odbywają się z pomocą nauczyciela. Ocena niedostateczna otrzymuje ją uczeń, który nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych ani praktycznych o elementarnym stopniu trudności nawet z pomocą nauczyciela, ma braki w wiadomościach koniecznych. Zasady oceniania i klasyfikacji 1. Każdy uczeń jest oceniany sprawiedliwie zgodnie z przyjętymi wymaganiami. Ocena cyfrowo % możliwych do uzyskania punktów 6 95 + zadanie dodatkowe 5+ 100 5 90 99 4+ 80 89 4 70 79 3+ 60 69 3 50 59 2+ 40 49 2 30-39 1+ 20 29 1 0 19 4
2. Uczeń jest zobowiązany mieć na lekcji zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń, podręcznik. 3. Sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne oraz prace domowe są obowiązkowe. 4. Sprawdziany są zapowiadane przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany będą przeprowadzane po opracowanym dziale i poprzedzone lekcją powtórzeniową. 5. Uczeń nieobecny na sprawdzianie jest zobowiązany w terminie dwóch tygodni od chwili jego przeprowadzenia do zaliczenia materiału, który obejmował, lub w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 6. Uczeń otrzymuje na lekcji do wglądu sprawdzoną i omówioną pracę pisemną, zapoznaje się z jej wynikiem i ewentualne zastrzeżenia zgłasza do nauczyciela. 7. Uczeń ma prawo poprawiania wyników niekorzystnych z pisemnych form kontroli wiadomości i umiejętności. W sytuacji poprawiania wyników niekorzystnych uczeń otrzymuje nowe zadania o zbliżonym stopniu trudności. Termin poprawiania wyników niekorzystnych ustala nauczyciel w porozumieniu z uczniem; poprawa nie może jednak odbyć się później niż dwa tygodnie od daty oddania prac. 8. Brak lub odpisywanie zadań domowych, korzystanie z niedozwolonych źródeł w czasie sprawdzianów i kartkówek, oddawanie do oceny prac nienapisanych samodzielnie równa się ocenie niedostatecznej. 9. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną za nieuczciwe zachowanie na sprawdzianie (odpisywanie, rozmawianie, posiadanie ściągi itp.) traci prawo do jej poprawiania. 10. Nauczyciel może przeprowadzać krótkie (10-15 minutowe) kartkówki bez zapowiedzi z zakresu materiału maksymalnie obejmującego 3 ostatnie tematy lekcyjne. 11. Nieobecność na lekcji nie zwalnia ucznia z przygotowania się do zajęć. Jeżeli uczeń był nieobecny na ostatniej (jednej) lekcji ma obowiązek uzupełnienia w zeszycie przedmiotowym tematu z ostatniej lekcji i wykonania zadanej pracy domowej. Brak takiej pracy domowej oznaczany jest w dzienniku zajęć jako brak zadania domowego (bz). Pięć takich braków jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. 12. Raz w semestrze uczeń może być usprawiedliwiony za brak zadania i raz może być usprawiedliwiony, jeżeli jest nieprzygotowany do odpowiedzi. Drugi raz nauczyciel może usprawiedliwić nieprzygotowanie ucznia na pisemna prośbę rodzica. Zgłoszenie braku zadania lub przygotowania musi się odbyć na początku lekcji, po sprawdzeniu obecności. Po wyczerpaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. 13. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu ćwiczeń, który jest sprawdzany raz w semestrze. 14. Aktywność w czasie lekcji i krótkie wypowiedzi będą nagradzane znakiem +. Stopień zostanie wpisany do dziennika po uzyskaniu przez ucznia pięciu znaków według schematu: Pięć plusów = bdb (5). Na koniec semestru nauczyciel może zamienić uczniowi liczbę plusów na adekwatną ocenę, jeżeli uczeń ją akceptuje. 15. Ocena pracy ucznia jest jawna, obiektywna i odpowiednio umotywowana. 16. Na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu zaliczającego cały semestr/rok. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy uczeń nie zgadza się wystawianą przez nauczyciela oceną śródroczną/końcoworoczną. Ocena śródroczna wynika z ocen cząstkowych a ocena końcoworoczna z oceny śródrocznej i ocen cząstkowych drugiego semestru (nie jest średnią arytmetyczną). 17. Klasyfikacji śródrocznej i końcoworocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych. 5
18. Ocenom cząstkowym nadana jest waga:1,2,3,4: a) Waga 4 odnosi się do oceny ze sprawdzianu śródrocznego/końcoworocznego, b) 3 do sprawdzianów po danym dziale, testów diagnozy, osiągnięć w konkursach międzyszkolnych, c) 2 do ocen z kartkówek, osiągnięć w konkursach szkolnych, odpowiedzi ustnych, referatów, projektów, prezentacji, port folio, albumów, folderów, d) 1 do aktywności, prac domowych, zeszytu ćwiczeń, plansz tematycznych, pracy w grupach. 19. Na koniec semestru uczeń nie może dodatkowo odpowiadać by uzyskać wyższą ocenę. 20. Uczeń, który otrzymał śródroczną ocenę niedostateczną ma obowiązek poprawy tej oceny. Na zaliczenie materiału obejmującego wiadomości z pierwszego półrocza uczeń ma czas jednego miesiąca (30 dni) licząc od dnia pierwszych zajęć w nowym semestrze szkolnym. Zaliczenie odbywa się po zakończeniu zajęć obowiązkowych ucznia w dowolnym dniu i terminie wyznaczonym przez ucznia i zatwierdzonym przez nauczyciela. Uczeń, który w przeciągu 1 miesiąca nie ustalił z nauczycielem terminu poprawy lub nie przyszedł na poprawę w wyznaczonym terminie (pomimo iż był obecny tego dnia w szkole) nie może uzyskać rocznej oceny dopuszczającej z przedmiotu. Kryteria oceny zeszytu przedmiotowego/zeszytu ćwiczeń Oceniając prowadzenie zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń nauczyciel zwraca uwagę przede wszystkim na: Poprawność merytoryczną i językową wykonanych zadań i notatek oraz ich estetykę. Systematyczne prowadzenie notatek i ich kompletność. Zasady udostępniania do wglądu testów/sprawdzianów/prac klasowych Wszystkie prace pisemne są przechowywane przez nauczyciela do końca roku szkolnego. Rodzice/prawni opiekunowie ucznia oraz uczniowie mają możliwość wglądu do sprawdzonych i ocenionych pisemnych prac kontrolnych oraz innej dokumentacji dotyczącej oceniania w obecności nauczyciela. Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia) Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści. Zadawać krótkie i proste polecenia a dłuższe objaśniać. Naukę definicji i trudnych pojęć rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać. W czasie sprawdzianów wydłużyć czas. Materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze fragmenty. Oceniać tok rozumowania. Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu. 6
Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny -wystawienie uczniowi oceny pozytywnej. Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Dostosowanie metod i form pracy dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w pisaniu i czytaniu Omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności. Pozostawianie więcej czasu na jego utrwalenie. Podawanie poleceń w prostszej formie. Unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć. Częste odwoływanie się do konkretu, przykładu. Unikanie pytań problemowych, przekrojowych. Wolniejsze tempo pracy. Odrębne instruowanie dzieci. Wydłużanie czasu na wykonanie zadania. Podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy w razie potrzeby udzielenie pomocy, wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania. Zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie. Ewaluacja Przedmiotowych Zasad Oceniania Analiza osiągnięć uczniów( na podstawie sprawdzianów wewnętrznych ). Rozmowy z uczniami. Iwona Zych 7