MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 720 ODPOWIEDZIALNOŒÆ BIEG EGO REWIDENTA DOTYCZ CA INNYCH INFORMACJI ZAMIESZCZONYCH W DOKUMENTACH ZAWIERAJ CYCH ZBADANE Wprowadzenie (Stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r. i póÿniej) SPIS TREŒCI Paragraf Zakres standardu... 1 2 Data wejœcia w ycie... 3 Cele... 4 Definicje... 5 Wymogi Zapoznanie siê z innymi informacjami... 6 7 Istotne niespójnoœci stwierdzone w innych informacjach, do których dostêp uzyskano przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta... 9 13 Istotne zniekszta³cenie faktów... 14 16 Zastosowania i inne materia³y objaœniaj¹ce Zakres standardu... Definicja innych informacji... Zapoznanie siê z innymi informacjami... Istotne niespójnoœci... Istotne zniekszta³cenie faktów... A1 A2 A3 A4 A5 A6 A9 A10 A11 Miêdzynarodowy Standard Rewizji Finansowej (MSRF) 720 Odpowiedzialnoœæ bieg³ego rewidenta dotycz¹ca innych informacji zamieszczonych w dokumentach zawieraj¹cych zbadane sprawozdania finansowe nale y odczytywaæ w powi¹zaniu z MSRF 200 Ogólne cele niezale nego bieg³ego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej. MSRF 720 271
Wprowadzenie Zakres niniejszego standardu 1. Przedmiotem niniejszego Miêdzynarodowego Standardu Rewizji Finansowej (MSRF) jest odpowiedzialnoœæ bieg³ego rewidenta dotycz¹ca innych informacji zamieszczonych w dokumentach zawieraj¹cych zbadane sprawozdania finansowe oraz sprawozdanie bieg³ego rewidenta na jego temat. Je eli zlecenie nie zawiera szczególnych wymogów uwzglêdniaj¹cych okolicznoœci badania, opinia bieg³ego rewidenta nie dotyczy innych informacji, a na bieg³ym rewidencie nie spoczywa szczególna odpowiedzialnoœæ stwierdzania, czy inne informacje zosta³y przedstawione w³aœciwie lub nie. Bieg³y rewident jednak zapoznaje siê z innymi informacjami, gdy wiarygodnoœæ zbadanych sprawozdañ finansowych mog¹ podwa yæ istotne niespójnoœci miêdzy zbadanymi sprawozdaniami finansowymi a innymi informacjami. (Zob. par. A12) 2. W niniejszym standardzie wyra enie dokumenty zawieraj¹ce zbadane sprawozdania finansowe dotyczy rocznych raportów (lub podobnych dokumentów) które s¹ udostêpniane w³aœcicielom (lub innym interesariuszom) i obejmuj¹cych zbadane sprawozdania finansowe oraz sprawozdanie bieg³ego rewidenta na ich temat. Niniejszy standard mo e byæ równie zastosowany, po dostosowaniu w razie potrzeby odpowiednio do okolicznoœci, do innych dokumentów zawieraj¹cych zbadane sprawozdania finansowe, na przyk³ad sporz¹dzonych w zwi¹zku z publiczn¹ ofert¹ papierów wartoœciowych. (Zob. par. 1 A2) Data wejœcia w ycie 3. Niniejszy MSRF stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r. i póÿniej. Cele ODPOWIEDZIALNOŒÆ BIEG EGO REWIDENTA DOTYCZ CA INNYCH INFORMACJI 4. Celem bieg³ego rewidenta jest stosowna reakcja w przypadku, gdy dokumenty zawieraj¹ce zbadane sprawozdania finansowe oraz sprawozdanie bieg³ego rewidenta na ich temat obejmuj¹ inne informacje, które mog³yby podwa yæ wiarygodnoœæ obu tych sprawozdañ. Definicje 5. Na potrzeby niniejszego standardu poni sze terminy maj¹ nastêpuj¹ce znaczenie: (a) Inne informacje informacje finansowe i niefinansowe (inne ni sprawozdania finansowe i sprawozdanie bieg³ego rewidenta na ich temat), które z uwagi na wymogi prawa, regulacje lub zwyczaje s¹ w³¹czane do 1 Zob. MSRF 200 Ogólne cele niezale nego bieg³ego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej, paragraf 2. 272 MSRF 720
(b) (c) Wymogi dokumentu zawieraj¹cego zbadane sprawozdania finansowe i sprawozdanie bieg³ego rewidenta na ich temat. (Zob. par. A3-A4) Niespójnoœæ inna informacja, która jest sprzeczna z informacj¹ zawart¹ w zbadanych sprawozdaniach finansowych. Istotna niespójnoœæ mo e rodziæ w¹tpliwoœci co do wniosków z badania sformu³owanych w oparciu o uprzednio uzyskane dowody badania, a tak e ewentualnie co do podstaw opinii wyra onej przez bieg³ego rewidenta na temat sprawozdañ finansowych. Zniekszta³cenie faktów inna informacja, nie zwi¹zana ze sprawami objêtymi zbadanymi sprawozdaniami finansowymi, która jest nieprawid³owo wyra ona lub przedstawiona. Istotne zniekszta³cenie faktów mo e podwa yæ wiarygodnoœæ dokumentu zawieraj¹cego zbadane sprawozdania finansowe. Zapoznanie siê z innymi informacjami 6. Bieg³y rewident zapoznaje siê 2 z innymi informacjami, aby wykryæ ewentualn¹ istotn¹ niespójnoœæ ze zbadanymi sprawozdaniami finansowymi. 7. Bieg³y rewident odpowiednio uzgadnia z kierownictwem lub z osobami sprawuj¹cymi nadzór uzyskanie dostêpu do innych informacji przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta. Je eli nie jest mo liwe uzyskanie dostêpu do wszystkich innych informacji przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta, bieg³y rewidenta zapoznaje siê z nimi w najbli szym mo liwym terminie. 8. Je eli bieg³y rewident, zapoznaj¹c siê z innymi informacjami stwierdzi istotn¹ niespójnoœæ, to ustala, czy korekty wymagaj¹ zbadane sprawozdania finansowe czy te inne informacje. Istotne niespójnoœci stwierdzone w innych informacjach, do których dostêp uzyskano przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta 9. Je eli niezbêdna jest zmiana sprawozdañ finansowych, ale kierownictwo odmawia dokonania zmiany, bieg³y rewident modyfikuje opiniê w sprawozdaniu bieg³ego rewidenta zgodnie z MSRF 705. 3 2 Uw. t³um. stosowne w ka dym MSRF w czêœci okreœlaj¹cej wymogi sformu³owanie auditor shall + czynnoœæ przet³umaczono na jêzyk polski za pomoc¹ czasu teraÿniejszego, bieg³y rewident wykonuje czynnoœæ, zgodnie z konwencj¹ t³umaczeniow¹ przyjêt¹ w Unii Europejskiej. Niezastosowanie formy nakazowej poprzez u ycie s³ów musi, ma, powinien itp. nie zmienia faktu, e wyra ona w ten sposób czynnoœæ wskazuje na zobowi¹zanie bieg³ego rewidenta do jej wykonania, a zwolnienie od tego wymogu mo e nast¹piæ jedynie w sposób przywidziany w danym MSRF. 3 MSRF 705 Modyfikacje opinii w sprawozdaniu niezale nego bieg³ego rewidenta. MSRF 720 273
10. Je eli niezbêdna jest zmiana innych informacji, ale kierownictwo odmawia dokonania zmiany, bieg³y rewident informuje o tym osoby sprawuj¹ce nadzór, o ile nie wszystkie osoby sprawuj¹ce nadzór uczestnicz¹ w zarz¹dzaniu jednostk¹ 4 oraz (a) W³¹cza do sprawozdania bieg³ego rewidenta akapit Inne sprawy opisuj¹cy istotne niespójnoœci zgodnie z MSRF 706 5 lub (b) Odmawia wydania sprawozdania bieg³ego rewidenta lub (c) Wypowiada zlecenie badania, je eli prawo dopuszcza tak¹ mo liwoœæ. (Zob. par. A6-A7) Istotne niespójnoœci stwierdzone w innych informacjach, do których dostêp uzyskano po dacie sprawozdania bieg³ego rewidenta 11. Je eli niezbêdna jest zmiana zbadanych sprawozdañ finansowych, bieg³y rewident postêpuje zgodnie z odpowiednimi wymogami MSRF 560 (przekszta³conego) 6. 12. Je eli niezbêdna jest zmiana innych informacji, a kierownictwo zgadza siê na jej dokonanie, bieg³y rewident przeprowadza niezbêdne w tych okolicznoœciach procedury. (Zob. par. A8) 13. Je eli niezbêdna jest zmiana innych informacji, ale kierownictwo odmawia jej dokonania, bieg³y rewident pisemnie powiadamia osoby sprawuj¹ce nadzór o swoich obawach dotycz¹cych innych informacji oraz podejmuje dalsze stosowne dzia³ania. (Zob. par. A9) Istotne zniekszta³cenie faktów 14. Je eli w celu wykrycia istotnych niespójnoœci bieg³y rewident zapoznaj¹c siê z innymi informacjami stwierdza oczywiste istotne zniekszta³cenie faktu, wówczas omawia tê sprawê z kierownictwem. (Zob. par. A10) 15. Je eli po takim omówieniu bieg³y rewident nadal uwa a, e nast¹pi³o oczywiste istotne zniekszta³cenie faktu, to prosi kierownictwo o konsultacjê z posiadaj¹c¹ odpowiednie kwalifikacje stron¹ trzeci¹, na przyk³ad doradc¹ prawnym jednostki, a nastêpnie rozwa a uzyskan¹ poradê. 16. Je eli bieg³y rewident stwierdzi, e inne informacje zawieraj¹ istotnie zniekszta³cony fakt, którego korekty kierownictwo odmawia wówczas pisemnie powiadamia osoby sprawuj¹ce nadzór o swoich obawach dotycz¹cych innych informacji o ile nie wszystkie osoby sprawuj¹ce nadzór uczestnicz¹ w zarz¹dzaniu jednostk¹ oraz podejmuje dalsze stosowne dzia³ania. (Zob. par. A10) *** 4 MSRF 260 Komunikowanie siê z osobami sprawuj¹cymi nadzór. 5 MSRF 706, Akapit objaœniaj¹cy oraz inne wyjaœnienia w sprawozdaniu niezale nego bieg³ego rewidenta, paragraf 9. 6 MSRF 560 PóŸniejsze zdarzenia paragrafy 10-17. 274 MSRF 720
Zastosowania i inne materia³y objaœniaj¹ce Zakres standardu Dodatkowa odpowiedzialnoœæ, wynikaj¹ca ze statutowych b¹dÿ innych wymogów, dotycz¹ca innych informacji A1. Na bieg³ym rewidencie mo e spoczywaæ dodatkowa wykraczaj¹ca poza zakres niniejszego standardu odpowiedzialnoœæ dotycz¹ca innych informacji, wynikaj¹ca z wymogów ustawowych b¹dÿ innych wymogów regulacyjnych. Na przyk³ad niektóre systemy prawne mog¹ nak³adaæ na bieg³ego rewidenta wymóg zastosowania okreœlonych procedur do niektórych spoœród innych informacji, takich jak na przyk³ad wymagane dane uzupe³niaj¹ce, lub wyra enie opinii o wiarygodnoœci wskaÿników dzia³alnoœci przedstawionych w innych informacjach. W przypadku istnienia takich wymogów, dodatkowa odpowiedzialnoœæ bieg³ego rewidenta okreœla treœæ zlecenia oraz prawo, regulacje i standardy zawodowe. Je eli tego rodzaju inne informacje zosta³y pominiête lub s¹ wadliwe, bieg³y rewident mo e byæ zobowi¹zany przepisami prawa lub regulacjami do ustosunkowania siê do tej sprawy w sprawozdaniu bieg³ego rewidenta. Dokumenty zawieraj¹ce zbadane sprawozdania finansowe (Zob. par. 2) Uwagi szczególne dotycz¹ce mniejszych jednostek. A2. O ile nie jest to wymagane przez prawo lub regulacje, ma³e jednostki rzadko udostêpniaj¹ dokumenty zawieraj¹ce zbadane sprawozdania finansowe. Przyk³adem takiego dokumentu by³oby jednak uzupe³niaj¹co za³¹czane sprawozdanie osób sprawuj¹cych nadzór, je eli wymóg taki wynika z prawa. Przyk³adem innych informacji, które mog¹ byæ w³¹czone do dokumentu zawieraj¹cego zbadane sprawozdania finansowe ma³ej jednostki mo e byæ szczegó³owy rachunek wyników oraz sprawozdanie kierownictwa. Definicja innych informacji (Zob. par. 5(a)) A3. Inne informacje mog¹ zawieraæ na przyk³ad: Sprawozdanie z dzia³alnoœci kierownictwa lub osób sprawuj¹cych nadzór. Podsumowanie danych finansowych lub wêz³owe dane finansowe. Dane o zatrudnieniu. Planowane nak³ady kapita³owe. WskaŸniki finansowe. Dane osobowe cz³onków zarz¹du i dyrektorów. Wybrane dane kwartalne. MSRF 720 275
A4. Dla celów niniejszego standardu do innych informacji nie zalicza siê na przyk³ad: Komunikat prasowy lub memorandum o przekazaniu, na przyk³ad pismo przewodnie do³¹czone do dokumentu zawieraj¹cego zbadane sprawozdania finansowe i sprawozdanie bieg³ego rewidenta na jego temat. Informacji zawartych w podsumowaniach analityków. Informacji znajduj¹cych siê na stronie internetowej jednostki. Zapoznanie siê z innymi informacjami (Zob. par. 7) A5. Uzyskanie dostêpu do innych informacji przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta pozwala bieg³emu rewidentowi w odpowiednim czasie rozstrzygn¹æ wraz z kierownictwem kwestie dotycz¹ce mo liwych istotnych niespójnoœci oraz oczywistych istotnych zniekszta³ceñ. Pomocne mo e byæ ustalenie z kierownictwem terminu, w którym inne informacje bêd¹ dostêpne. Istotne niespójnoœci Istotne niespójnoœci stwierdzone w innych informacjach otrzymanych przed dat¹ sprawozdania bieg³ego rewidenta (Zob. par. 10) A6. Je eli kierownictwo odmawia zmiany innych informacji, bieg³y rewident mo e oprzeæ decyzjê co do dalszych dzia³añ na poradach swego doradcy prawnego. Uwagi szczególne dotycz¹ce jednostek sektora publicznego A7. W sektorze publicznym mo e nie byæ mo liwe wypowiedzenie zlecenia lub wstrzymanie siê od wydania sprawozdania bieg³ego rewidenta. W takim przypadku bieg³y rewident mo e przekazaæ odpowiedniemu ustawowemu organowi nadrzêdnemu sprawozdanie, w którym opisuje szczegó³y dotycz¹ce niespójnoœci. Istotne niespójnoœci stwierdzone w innych informacjach otrzymanych po dacie sprawozdania bieg³ego rewidenta (Zob. par. 12-13) A8. Je eli kierownictwo godzi siê na zmianê innych informacji, to procedury zastosowane przez bieg³ego rewidenta mog¹ obejmowaæ przegl¹d dzia³añ podjêtych przez kierownictwo w celu zapewnienia, aby osoby, które otrzyma³y poprzedni¹ wersjê sprawozdañ finansowych, sprawozdania bieg³ego rewidenta na temat sprawozdañ finansowych oraz innych informacji, zosta³y poinformowane o dokonanych zmianach. A9. Je eli kierownictwo odmawia zmiany innych informacji, któr¹ bieg³y rewident uznaje za niezbêdn¹, dalsze odpowiednie dzia³ania bieg³ego rewidenta mog¹ obejmowaæ skorzystanie z porad jego doradcy prawnego. 276 MSRF 720
Istotne zniekszta³cenie faktów (Zob. par. 14-16) A10. Omawiaj¹c z kierownictwem oczywiste istotne zniekszta³cenie faktów bieg³y rewident mo e nie byæ w stanie oceniæ s³usznoœci niektórych ujawnieñ zawartych w innych informacjach oraz odpowiedzi kierownictwa udzielonych na jego pytania i dojœæ do wniosku, e istniej¹ znacz¹ce ró nice os¹dów i opinii. A11. Je eli bieg³y rewident stwierdzi, e nast¹pi³o istotne zniekszta³cenie faktów, a kierownictwo odmawia jego skorygowania, to dalsze odpowiednie dzia³ania bieg³ego rewidenta mog¹ obejmowaæ skorzystanie z porad jego doradcy prawnego. MSRF 720 277