Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania Wspieranie ożywienia gospodarczego w Europie przy pomocy zrównoważonego wzrostu i tworzenia miejsc pracy 21,6mln MŚP w UE zatrudniających 88,8mln osób Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mają kluczowe znaczenie dla odblokowania potencjału gospodarczego i zbudowania silniejszej Europy, która wychodzi stopniowo z kryzysu. MŚP stanowią 99% przedsiębiorstw w UE i zatrudniają dwie trzecie osób aktywnych zawodowo. Tylko w 2013 roku około 21,6 mln MŚP w pozafinansowym sektorze gospodarki zatrudniało 88,8 mln osób i wytwarzało prawie 60% wartości dodanej UE imponujące 3,7 bln EUR. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że te przedsiębiorstwa mają kluczowe znaczenie dla ożywienia gospodarczego. Grupa EBI, którą tworzą Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), jest europejskim liderem w finansowaniu MŚP i firm o średniej kapitalizacji; jest to jeden z naczelnych priorytetów naszej Grupy. Nasze wsparcie finansowe jest przeznaczone głównie na rozwijanie innowacyjnych produktów i partnerstw, które ułatwiają MŚP dostęp do finansowania na wszystkich etapach rozwoju w dążeniu do zwiększenia możliwości zatrudnienia. EBI i EFI mobilizują specjalistyczną wiedzę finansową i techniczną, pełniąc rolę katalizatora dla inwestycji w tym kluczowym sektorze gospodarki w celu uzyskania inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu.
Na czym polega nasze wsparcie dla MŚP? Kryzys zadał poważny cios małym i średnim przedsiębiorstwom w Europie, przez co stały się one bardziej zależne od zewnętrznych źródeł finansowania. W ściśle regulowanym środowisku, w którym wiele instytucji finansowych przeprowadza delewarowanie i stara się unikać ryzyka, wiele małych i średnich przedsiębiorstw napotyka trudności w uzyskaniu dostępu do finansowania zewnętrznego; chodzi tu o nowo powstałe małe firmy, innowacyjne MŚP czy też firmy dążące do rozwoju działalności lub zaangażowania w handel zagraniczny w momencie, kiedy wiele przedsiębiorstw walczy po prostu o przeżycie. Naszą odpowiedzią na te czasy było dostosowanie się do zmieniających się potrzeb MŚP i firm o średniej kapitalizacji poprzez zapewnienie im stałego i przystępnego cenowo dostępu do finansowania. W dążeniu do realizacji tego celu Grupa EBI korzysta z pośrednictwa rozbudowanej sieci instytucji finansowych i funduszy inwestycyjnych w całej Europie. EBI może ponadto wspierać, poprzez kredyty bezpośrednie, innowacyjne firmy o średniej kapitalizacji. Rumunia: produkowanie z pasją Do przetrwania i rozwoju małym i średnim przedsiębiorstwom są potrzebni wiarygodni partnerzy w finansowaniu. Dzięki programowi kredytów EBI dla MŚP rumuński bank CEC stał się źródłem stałego wsparcia dla producentów z firmy SARA. Małżeństwo Adrian i Adela Căţoiu założyło firmę SARA Srl w 1991 roku, jako para świeżo upieczonych absolwentów, stawiając sobie za cel dokonanie modernizacji zacofanego sektora wytwarzania przewodów rurowych ze stali węglowej w swoim kraju. Realizacja tego marzenia nie była jednak łatwa, gdyż małżeństwo dysponowało kapitałem początkowym w wysokości zaledwie 100 USD. Ale wkrótce nawiązali oni współpracę z CEC (bankiem pośredniczącym EBI), który przyznał im kredyty na kwotę około 9,9 mln EUR. Ich firma, z siedzibą w niewielkim mieście o nazwie Buzău, miała skromne początki, ale z czasem rozwinęła się i stała się pracodawcą zatrudniającym prawie 200 osób. W opracowaniu są plany dalszego rozwoju ich ambicją jest stworzenie kolejnych 200 miejsc pracy w ciągu najbliższych czterech lat; obecnie inwestują w budowanie zdolności z myślą o poszerzeniu specjalistycznej wiedzy swoich pracowników. Najważniejsze wydarzenia 2014 roku zacieśnienie współpracy z państwami członkowskimi UE i instytucjami publicznymi o zadaniach wspierających w celu ustanowienia dostosowanych do indywidualnych potrzeb innowacyjnych mechanizmów finansowania na rzecz MŚP z myślą o wspieraniu ożywienia gospodarczego; wsparcie dla zatrudnienia młodzieży poprzez poprawę dostępu MŚP do finansowania; intensyfikacja współpracy Grupy EBI z Komisją Europejską na rzecz MŚP i firm o średniej kapitalizacji za pośrednictwem niedawno ustanowionych programów w rodzaju InnovFin czy COSME; stałe wsparcie na rzecz ożywienia rynku usług finansowania handlu dla MŚP w krajach, które cierpią z powodu niewydolności rynku; stałe inwestycje w kapitał podwyższonego ryzyka i niepubliczny rynek kapitałowy w celu pobudzania rynku i inwestycji kapitałowych w MŚP i firmy o średniej kapitalizacji; wkład w ożywienie europejskiego rynku sekurytyzacji opartego na MŚP; realizacja wspólnej inicjatywy na rzecz MŚP lewarującej środki państw członkowskich, UE i Grupy EBI. wspiera około 290 000 mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw 3,9 pomaga w zachowaniu mln miejsc pracy na całym świecie 2 Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania
MŚP i firmy o średniej kapitalizacji pomaga małym firmom, które zatrudniały lub wyszkoliły 500 tys. młodych ludzi w latach 2013-2014 Irlandia i Portugalia: innowacyjny pomost w celu leczenia ran gospodarczych EBI przeznacza wsparcie na rzecz MŚP dla krajów najbardziej dotkniętych przez kryzys. To wsparcie pomogło w zbudowaniu innowacyjnego pomostu finansowania pomiędzy dwoma państwami UE. Hovione, portugalska firma farmaceutyczna o średniej kapitalizacji z ponad 55-letnim doświadczeniem w tworzeniu innowacyjnych leków, wykorzystała swój sukces do otwarcia nowych oddziałów w Irlandii, USA i w Chinach w celu poszerzenia swojej działalności i zwiększenia możliwości obsługiwania tych rynków. W dążeniu do wspierania rozwoju tej firmy EBI, wraz z portugalskim bankiem MillenniumBCP, przyznał jej kredyt w wysokości 14,5 mln USD, z czego około 1,9 mln EUR zostało przeznaczone dla spółki Hovione Ireland. To finansowanie umożliwiło firmie rozbudowanie obiektów w Portugalii i Irlandii, począwszy od modernizacji sprzętu i produkcji po usprawnienia w zakresie badań i rozwoju oraz ulepszenia technologiczne, a także wykazanie się nieustannym zaangażowaniem w rozwój innowacyjnych leków; wywiera również pozytywny wpływ na gospodarkę obydwu krajów. Grupa EBI 28,1 mld EUR EBI (UE) 22,2 mld EUR EFI 3,3mld EUR EBI (poza UE) 2,6mld EUR Włochy: plan odbudowy po klęsce żywiołowej Trzęsienie ziemi w 2012 roku miało niszczycielski wpływ na region Emilia-Romania, ale niektóre firmy przyczyniają się do jego odbudowy po tym trzęsieniu poprzez priorytetowe traktowanie innowacji i wzrostu z myślą o odbudowaniu swoich społeczności. Włoskie przedsiębiorstwo Borghi Imballaggi Srl działa w sektorze opakowań z tektury falistej od prawie 40 lat, budując swoją markę w oparciu o wartości szacunku dla środowiska i innowacji. Ta firma rodzinna dobrze wykorzystała finansowanie EBI, aby uwydatnić te wartości w czasie trudności gospodarczych po trzęsieniu ziemi. Bank partnerski EBI w tym regionie - Banca Popolare dell Emilia Romagna - udzielił firmie Borghi kredyt w wysokości 550 tys. EUR z przeznaczeniem na najnowocześniejszą, trzecią linię produkcyjną, co miało niezwykle pozytywny wpływ na jej działalność: zatrudniono trzech nowych pracowników i zakupiono nowy budynek, który ma zastąpić obiekty uszkodzone przez trzęsienie ziemi. Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania 3
MŚP na rzecz wzrostu i miejsc pracy IDEA Instrument mezaninowy na rzecz wzrostu Gwarancje i sekurytyzacja WZROST Wsparcie instytutu EBI na rzecz badań Transfer technologii InnovFin - gwarancje i kapitał podwyższonego ryzyka na rzecz innowacyjnych MŚP Kredyty pośrednie dla MŚP BADANIA Fundusz aniołów biznesu Mikrofinansowanie Umiejętności i miejsca pracy - inwestowanie w młodzież i MIEJSCA PRACY Pomoc techniczna i doradztwo Kapitał podwyższonego ryzyka i kapitał wzrostu InnovFin - gwarancje i finansowanie wzrostu na rzecz innowacyjnych firm o średniej kapitalizacji RYNEK Dostęp do finansowania 4 Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania
MŚP i firmy o średniej kapitalizacji Dostosowanie naszej oferty do indywidualnych potrzeb klientów Grupa EBI stara się spełniać różnorodne potrzeby mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw oraz firm o średniej kapitalizacji w zakresie finansowania, oferując produkty dla wszystkich etapów rozwoju ich działalności. Wnosimy wkład poprzez: całościowy zakres szeroki wachlarz instrumentów dostosowanych do indywidualnych potrzeb; efekt katalityczny zachęcanie do dodatkowych inwestycji sektora prywatnego i publicznego; wiedzę specjalistyczną świadczenie usług doradczych i pomaganie naszym partnerom w spełnianiu wysokich standardów. Odpowiadamy na zapotrzebowanie na stałe i przystępne cenowo finansowanie przy pomocy: dedykowanych produktów obejmujących kredyty, inwestycje kapitałowe i inwestycje typu mezzanine oraz gwarancje lub kontr-gwarancje; wielu różnych pośredników, którzy są naszymi partnerami w finansowaniu na rynkach lokalnych w całej Europie, w tym banków komercyjnych, banków państwowych i banków rozwoju, innych instytucji finansowych, firm leasingowych, instytucji mikrofinansowania oraz funduszy private equity; odpowiedniego finansowania dla wszystkich etapów rozwoju przedsiębiorstw, na przykład finansowania ryzyka dla fazy rozruchu i wczesnych etapów działalności, mikrofinansowania, kredytów na wsparcie związanych ze wzrostem inwestycji w aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne oraz kapitału obrotowego; zwiększania wolumenu naszej działalności, dalszego różnicowania asortymentu naszych produktów i uruchamiania dodatkowych kredytów bankowych dla MŚP. Aby maksymalnie zwiększyć wpływ naszego wsparcia na rzecz mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw oraz firm o średniej kapitalizacji współpracujemy z Komisją Europejską, krajowymi bankami promocyjnymi i innymi kluczowymi graczami w celu zwiększenia dostępu do finansowania i poprawy warunków finansowania. Więcej informacji na temat poszczególnych produktów można znaleźć na stronach internetowych EBI (www.eib.org/smes) i EFI (www.eif.org). Grecja: lokalny biznes, globalny gracz W czerwcu 2013 roku EBI uruchomił pierwszy w historii instrument finansowania handlu w Grecji. Rok później magazyn Trade Finance wyróżnił ten instrument nagrodą Deals of the Year 2013 (transakcja roku 2013) za udzielenie Grecji kluczowego wsparcia. Sabo S.A. to grecka firma zajmująca się wytwarzaniem w formule pod klucz fabryk produkujących cegły i dachówki oraz przemysłem ogólnym. Firma ta jest w wysokim stopniu zorientowana na eksport i młodzież. Sprzedaje i instaluje fabryki na prawie wszystkich kontynentach, prowadzi działalność w Belgii, Rosji, Arabii Saudyjskiej, Meksyku i Brazylii. Sabo zatrudnia wysoko wyspecjalizowanych pracowników o średniej wieku 27 lat, gdyż wszystkie fabryki są dostosowane do indywidualnych potrzeb danego klienta i lokalizacji. Eurobank udzielił Sabo wsparcia poprzez otwarcie akredytywy w wysokości 200 tys. EUR przeznaczonej na zapłatę za maszyny niezbędne do działalności tej firmy, w momencie gdy grecki rynek usług finansowania handlu był dotknięty kryzysem gospodarczym. Akredytywa została potwierdzona przez Commerzbank za pośrednictwem instrumentu finansowania handlu EBI. Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania 5
Polska: tworzenie miejsc pracy dla młodzieży Zapoczątkowana w 2013 roku inicjatywa umiejętności i zatrudnienie: inwestowanie w młodzież przerosła oczekiwania już na pierwszym etapie realizacji, a nowe kredyty podpisane na początku 2014 roku przyczyniają się do stworzenia nowych możliwości zatrudnienia dla młodzieży w całej Europie. Polska firma ALSPAW od 1994 roku jest światowym liderem w produkcji aluminiowych systemów scenicznych. Dzięki finansowaniu w wysokości 65 tys. EUR od polskiej firmy leasingowej EFL ALSPAW zakupiła nowe maszyny, które pozwoliły jej na podniesienie jakości produktów. Ta rozbudowa działalności przełożyła się również na zwiększenie zatrudnienia. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy firma ta zatrudniła 18 młodych ludzi w wieku 16-24 lat; czworo z nich zajmuje się nowymi technologiami zakupionymi dzięki temu finansowaniu. Obecnie ALSPAW skupia całą swoją energię na rozwoju nowych pracowników, wykorzystując ich gotowość do nauki i pomocy w osiągnięciu sukcesu przez firmę. Dania: zniesienie barier dla energetyki wiatrowej Dzięki ścisłej współpracy EFI z pośrednikami finansowymi i Komisją Europejską w ramach instrumentu podziału ryzyka tysiące MŚP w całej Europie może uruchomić i rozwinąć swoją działalność. Przeniesienie elementu maszynerii z jednego miejsca na drugie może stanowić nie lada wyzwanie, zwłaszcza gdy waży on kilka ton. Wyobraźcie sobie wymianę głównych podzespołów turbiny wiatrowej o wadze ponad 20 ton na turbinie wiatrowej znajdującej się 100 metrów nad ziemią! A to jest dla Liftry codziennym wyzwaniem. Liftra ApS, która powstała w 2003 roku w Danii, projektuje i wytwarza narzędzia i technologie do obsługi ciężkiego sprzętu i maszyn w sektorze turbin wiatrowych. Firma zatrudnia 35 inżynierów w swojej siedzibie w duńskim mieście Aalborg. W 2014 roku Liftrze potrzebne było częściowe dofinansowanie na rzecz samo-podnoszącego się dźwigu do wykorzystania głównie w działalności usługowej. W ramach instrumentu podziału ryzyka firma ta otrzymała kredyt w wysokości 1 mln EUR z banku Nordea, gwarantowany przez UE, który pomógł jej w sfinansowaniu pierwszych samo-podnoszących się dźwigów, co z kolei pomogło jej w uruchomieniu działalności usługowej, która obecnie szybko się rozwija. 6 Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania
MŚP i firmy o średniej kapitalizacji Portugalia: przedsiębiorczość ścieg po ściegu Priorytety na przyszłość Wsparcie dla finansowania na rzecz MŚP jest naczelnym priorytetem polityki Grupy EBI. Nasze priorytety na najbliższe lata to: ułatwienie dostępu mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw oraz firm o średniej kapitalizacji do finansowania pośredniego i mechanizmów podziału ryzyka za pośrednictwem szerokiej gamy pośredników finansowych; dalsze eliminowanie konkretnych luk rynkowych w zakresie finansowania na rzecz MŚP i firm o średniej kapitalizacji poprzez, między innymi, wdrażanie nowych instrumentów finansowych UE w kontekście wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020; dostosowanie się do zmieniających się priorytetów polityki UE w rodzaju zatrudnienia młodzieży, konkurencyjności i umiędzynarodowienia MŚP; zacieśnianie współpracy z Komisją Europejską, państwami członkowskimi, instytucjami publicznymi o zadaniach wspierających i organizacjami międzynarodowymi. Pod koniec 2014 roku Komisja Europejska zaproponowała plan inwestycyjny dla Europy, którego celem jest ożywienie inwestycji w projekty strategiczne w całej Europie. W ramach tego planu zostanie ustanowiony Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) wspólna inicjatywa Komisji Europejskiej i Grupy EBI. Fundusz pomoże w usunięciu nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku, które wstrzymują inwestycje. EFSI powinien przyczynić się do uruchomienia co najmniej 315 mld EUR na inwestycje w ciągu najbliższych trzech lat, z czego 75 mld EUR ma zostać przeznaczone na inwestycje MŚP i firm o średniej kapitalizacji. Mikro- lub małe przedsiębiorstwa stanowią 99% wszystkich nowo powstałych firm w Unii Europejskiej, z czego jedna trzecia została założona przez bezrobotnych. EFI jest wiarygodnym partnerem w finansowaniu dla tych spółek. Dorinda otworzyła własną firmę krawiecką w Lizbonie i nigdy tego nie żałowała. Przez większość życia pracowała jako krawcowa w różnych firmach krawieckich, ale to nie dawało jej bezpieczeństwa zatrudnienia ani nie zapewniało stałej bazy klientów. Pomysł otwarcia własnej firmy krawieckiej zawsze wydawał się jej atrakcyjny, ale 50-letniej krawcowej bez oficjalnej umowy o pracę i oficjalnego dochodu nie było łatwo uzyskać finansowanie. Z pomysłem otwarcia własnego sklepu krawieckiego poszła jednak do banku Millennium, który przyznał jej kredyt na kwotę 4 tys. EUR, dzięki czemu otworzyła mały sklep w swojej okolicy. Ten sklep z dnia na dzień zyskuje coraz większą popularność i Dorinda myśli nawet o uruchomieniu usług pralniczych w przyszłości. Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania 7
Wspieranie dostępu MŚP i firm o średniej kapitalizacji do finansowania Chorwacja: inwestowanie w jakość i bezpieczeństwo żywności Europejski Bank Inwestycyjny 98-100, boulevard Konrad Adenauer L-2950 Luxembourg 3 +352 4379-1 5 +352 437704 www.eib.org/smes U info@eib.org Europejski Fundusz Inwestycyjny 37B, avenue John Fitzgerald Kennedy L-2968 Luxembourg 3 +352 2485-1 5 +352 2485-81200 www.eif.org U info@eif.org Pomimo załamania na rynku kredytowym małym firmom udało się odnieść sukces dzięki poszerzeniu oferty usług. EBI był właśnie tego świadkiem w Chorwacji - nowym państwie członkowskim UE. Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, kto zapewnia najwyższą jakość naszej żywności? Tym właśnie zajmuje się INSPECTO Ltd chorwacka firma powstała w 1998 roku. Ta mała firma świadczy usługi kontroli jakości towarów i surowców obejmujące badania i analizy laboratoryjne produktów rolnych, ziaren, nasion roślin oleistych, żywności, paszy dla zwierząt, buraków cukrowych, gleby i nawozów. Kredyt w wysokości 65,2 tys. EUR przyznany za pośrednictwem Privredna Banka Zagreb, banku partnerskiego EBI, pozwolił tej firmie na zakup najnowocześniejszego sprzętu laboratoryjnego z myślą o poszerzeniu oferty usług przy jednoczesnym priorytetowym traktowaniu zdrowia ludzkiego. Firma, dzięki wyłącznemu wykorzystywaniu płynów na bazie wody, przeprowadza analizy i kontrole żywności dla ponad 400 rodzajów pestycydów i sprawdza, czy składniki żywności są organiczne czy też genetycznie zmodyfikowane. EIB 04/2015 QH-01-15-236-PL-C ISBN 978-92-861-2315-3 doi: 10.2867/64468 EIB GraphicTeam EIB Photolibrary, Vestas, SARA Srl, Hovione, Borghi Imballagi Srl, Liftra ApS, Dorinda, INSPECTO Ltd.