Jak sfinansować rozwój pracowni techniki dentystycznej? Jerzy Kwieciński certyfikowany doradca finansowy Skąd wziąć pieniądze na otwarcie placówki? Co będzie korzystniejsze: kredyt, leasing, a może pożyczka? Na co w ogóle można liczyć, udając się do instytucji finansowej? Z jakimi kosztami trzeba się liczyć, podpisując umowę? To pytania i dylematy wielu techników dentystycznych, którzy przymierzają się do otwarcia własnej pracowni lub już funkcjonują na rynku, ale chcą rozwinąć swoją firmę czy wymienić sprzęt. Poniżej znajdziesz podpowiedzi, które przybliżą Cię do podjęcia właściwego wyboru. Zanim podejmiesz rozmowy z przedstawicielami instytucji finansowych, a już na pewno przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy, dopasuj odpowiednie rozwiązanie do swojej sytuacji. Nie zawsze wszystko można sfinansować leasingiem i też nie zawsze kredyt jest opłacalny. Nie można bowiem określić, że generalnie leasing jest korzystniejszy od kredytu lub odwrotnie. To zależy od wielu czynników. Co dokładnie chcesz sfinansować? To oczywiście podstawa. Wymieniam to jednak, bo nie wszyscy przedsiębiorcy potrafią to świadomie określić. Inne są bowiem możliwości, kiedy potrzebujesz wyremontować, dostosować do niezbędnych wymagań lokal na pracownię, a inne, kiedy zamierzasz kupić sprzęt medyczny, komputer i oprogramowanie czy samochód. W pierwszym przypadku masz do wyboru praktycznie tylko kredyt, za który możesz kupić materiały budowlane, instalacyjne czy dekoratorskie. W drugim możesz zdecydować się na kredyt, ale również możesz wybrać leasing (kiedy kupujesz środek trwały przedmiot o wartości powyżej 3500 zł). To podstawowa różnica. Kolejna to formalności. Generalnie w przypadku leasingu instytucja finansowa będzie od Ciebie wymagała mniej dokumentów niż w przypadku kredytu. Często wystarczą tylko dokumenty rejestrowe działal- finanse i prawo pracy 73
ności, ewentualnie PIT lub CIT za ostatni rok. Szczególnie preferencyjnie firmy leasingowe podchodzą do przedsiębiorców działających w branży medycznej. Traktują ich jako przedstawicieli zawodu wysokiego zaufania społecznego, a sam biznes medyczny jest dla nich stabilny i bezpieczny. Banki także tutaj stosują taryfę ulgową, ale już bardziej liczą i sprawdzają zdolność kredytową, wymagają więc więcej dokumentów, między innymi dlatego, że nie mają zabezpieczenia na środku trwałym (jak w przypadku leasingu). Pamiętaj jednak, że zarówno w przypadku leasingu, jak i kredytu, im więcej pokażesz dokumentów finansowych, tym większe masz możliwości negocjacji warunków i uzyskania lepszej oferty. Powyższe dotyczy kwoty do 120, 150 tys. zł. Jeśli potrzebujesz większej sumy, formalności są oczywiście bardziej skomplikowane. Trzeba też pamiętać, że firma leasingowa często wymaga wpłaty własnej 10-20% wartości przedmiotu. Biorąc jednak powyższe pod uwagę, okazuje się, że leasing można szybciej i łatwiej dostać oraz często bywa tańszy od kredytu. Leasing vs kredyt. Leasing można szybciej i łatwiej dostać oraz często bywa tańszy. W przypadku leasingu instytucja finansowa będzie od Ciebie wymagała mniej dokumentów niż w przypadku kredytu. Porównanie ofert leasingu Zastanówmy się w pierwszej kolejności nad leasingiem. Do kredytu jeszcze wrócimy. Najpierw jednak zastanówmy się, dlaczego w ogóle warto finansować zakup sprzętu medycznego do pracowni przy pomocy leasingu. Odpowiedź jest prosta to się teraz zwyczajnie opłaca. Jeśli zestawisz ze sobą z jednej strony koszty takiego finansowania (czyli ostateczną sumę, jaką musisz zapłacić firmie leasingowej) i po drugiej stronie sumę, jaką otrzymałbyś z inwestycji (choćby na lokatę) kwoty, którą wydałbyś za zakup tego sprzętu za gotówkę, to zobaczysz, że zarobisz więcej na lokacie, niż wydasz na sfinansowanie sprzętu poprzez leasing. Ale to, co może naprawdę interesować każdego technika dentystycznego, to informacja, jak obniżyć koszty leasingu na sprzęt medyczny o 15%. Który więc leasing jest najlepszy? Taki, który niesie najmniejsze ryzyko, a jego cena nie jest wygórowana. Przy czym należy brać pod uwagę nie tylko koszt samego leasingu (prowizja, marża, opłaty manipulacyjne, wykup), ale też konsekwencje podatkowe. Inaczej bowiem rozlicza się z fiskusem leasing operacyjny, a inaczej finansowy. Dlaczego nie leasing operacyjny? Ponieważ jest droższy. Leasing operacyjny traktowany jest wedle polskiego prawa jako usługa (wynajem sprzętu), i w związku z tym opodatkowany jest podstawową stawką VAT 23%. Natomiast urządze- 74 Vademecum technika dentystycznego
nia medyczne opodatkowane są VAT-em 8-procentowym. Czyli firma leasingowa kupuje w Twoim imieniu np. aparat RTG i płaci za niego dostawcy kwotę netto plus VAT (8%). Ale już Tobie leasinguje go (wynajmuje) za kwotę netto powiększoną o marżę (swój zarobek) plus VAT (ale UWAGA: 23%!!!). Ta różnica 15% w podatku VAT wynika, jak wspomniałem, z przepisów podatkowych. I nie pomogą tutaj pozostałe zalety leasingu operacyjnego to, że możesz wszystkie opłaty związane z takim finansowaniem odliczyć od przychodu (wrzucić w koszty), m.in. opłaty wstępne, ratę kapitałową plus odsetki, prowizje, odliczyć VAT (jeśli jesteś VAT-owcem). Leasing operacyjny traktowany jest jako usługa (wynajem sprzętu), która opodatkowana jest podstawową stawką VAT-u (23%). Z kolei sprzęt medyczny jest opodatkowany preferencyjną stawką (8%). Stąd powstaje ta różnica na Twoją niekorzyść. W wypadku leasingu finansowego firma leasingowa wystawia Ci fakturę również z podatkiem VAT 8%. Czyli zachowujesz stawkę preferencyjną w momencie spłacania rat leasingowych. Leasing finansowy Co więc zrobić, żeby zniwelować tę 15-procentową różnicę VAT-u? Najprościej jest skorzystać z leasingu finansowego. Różni się on przede wszystkim tym, że zachowujesz stawkę preferencyjną w momencie spłacania rat leasingowych. Czyli firma leasingowa wystawia Ci fakturę również z podatkiem VAT 8%. To także wynika z prawa podatkowego. Według tych przepisów leasing finansowy traktowany jest jako dostawa towaru (przekazania towaru), a nie jako usługa. To oznacza, że przedmiot musi być przekazany z zachowaniem stawki podatku VAT przypisanej do danej grupy towarów. W przypadku sprzętu medycznego jest to 8%. Jakie są wady tego rozwiązania finansowego? Takie, że cały VAT od finansowanego przedmiotu (tutaj 8% od kwoty netto) musisz zapłacić niejako z góry wraz z pierwszą wpłatą leasingu. Na szczęście wiele firm bierze na siebie płatność tego VAT-u, rozliczając go później w ratach. Wadą jest też to, że w leasingu finansowym owatowane są odsetki. Tzn. dostajesz fakturę na kwotę netto sprzętu plus odsetki i dopiero do tej sumy doliczany jest VAT (8%). Ustawodawca zadbał więc o to, żebyśmy płacili VAT od odsetek (sic!). Na szczęście można go odliczyć lub wrzucić w koszty. A propos kosztów Tutaj również są różnice. Mianowicie w leasingu finansowym możesz odliczyć od przychodu tylko część wydatków: prowizje, marże, część odsetkową; część kapitałowa rozliczana jest przy zastosowaniu amortyzacji. finanse i prawo pracy 75
Inaczej także rozlicza się z Tobą firma leasingowa. W przypadku leasingu operacyjnego co miesiąc dostajesz fakturę, w której uwzględniona jest częściowa spłata kapitału, część odsetkowa, no i do tego VAT (23%, bo usługa). Jeśli chodzi o leasing finansowy, to fakturę otrzymujesz tylko raz w momencie przekazywania sprzętu. Później otrzymujesz tylko noty odsetkowe, które również masz rozpisane na części: kapitałową, odsetkową i VAT (jeśli go nie zapłaciłeś z góry). Czy jest to idealne rozwiązanie? No, nie. Dlatego najkorzystniejsza jest pożyczka leasingowa. Pożyczka leasingowa Co to jest? To odpowiedź firm leasingowych na problemy w rozliczeniu VAT-u przy urządzeniach medycznych. Sprawa wygląda następująco: firma leasingowa pokrywa koszty zakupu sprzętu brutto (wraz z 8-procentowym VAT-em), Ty dostajesz fakturę VAT na niego i spłacasz go wraz z odsetkami. Tutaj Ty rozliczasz się z urzędem skarbowym z VAT-u (tzn. odliczasz go sobie) i możesz wrzucić w koszty takie same elementy jak w przypadku leasingu finansowego. Ten produkt jest najbliższy kredytowi, ale Po pierwsze, łatwiej go dostać Firmy leasingowe zabezpieczają się środkiem trwałym, który finansują (przez okres umowy jest ich własnością choć co prawda można to negocjować). Ich Jeśli chcesz ograniczyć koszty finansowania zakupu urządzeń medycznych, nie korzystaj z leasingu operacyjnego. Automatycznie zaoszczędzisz w ten sposób 15%. Lepszy będzie leasing finansowy, a najlepsza pożyczka. oferta jest więc ściśle powiązana z zakupem danego przedmiotu (finansują tylko fakturę zakupową). Natomiast środki pożyczone od banku w większości przypadków można wykorzystać na dowolny cel. To się wiąże z tym, że banki szukają zabezpieczenia gdzie indziej (mnożą wymagania, dokumenty lub podwyższają cenę). Po drugie, wiesz, ile za takie rozwiązanie ostatecznie zapłacisz (leasing) W przypadku banków nie jest to takie jasne, ponieważ często raty są zmienne. Kiedy opłaca się leasing operacyjny? Przede wszystkim wtedy, kiedy kupujesz sprzęt opodatkowany pełnym VAT-em 23%. Czasem różnego rodzaju osprzętowanie do urządzeń medycznych bądź inny sprzęt niezbędny do funkcjonowania laboratorium obciążone są pełną stawką VAT-u. Dlaczego się to opłaca? Przede wszystkim również ze względów podatkowych. Szybciej i prościej można rozliczyć w leasingu operacyjnym np. maszynę, bo już w ciągu dwóch lat. Natomiast kiedy kupimy ją za pomocą kredytu, amortyzacja 76 Vademecum technika dentystycznego
(uwzględnienie przedmiotu w kosztach) zajmie pięć lat. Leasing operacyjny pozwoli Ci więc szybciej i bardziej obniżyć wysokość podatków. Ta forma finansowania korzystniejsza jest szczególnie w przypadku droższych samochodów osobowych (np. za 135 tys. zł). Umożliwia bowiem wrzucenie wszystkich rat w koszty. Natomiast w przypadku kredytu na auto prawo dopuszcza amortyzację tylko do kwoty ok. 90 tys. zł (20 tys. euro). Pozostałej kwoty ok. 45 tys. zł nie można uwzględnić w kosztach. Oczywiście wszystkich obowiązuje zakaz odliczania VAT-u od paliwa, a VAT od zakupu można odliczyć w wysokości do 6 tys. zł. Kredyt firmowy czy warto? Kredyt na działalność może być przydatny szczególnie wtedy, kiedy musimy sfinansować remont czy adaptację lokalu lub jego zakup. Zaletą niewątpliwie jest fakt, że można go przeznaczyć na dowolny cel. Kredyt jednak ma zasadniczą wadę w porównaniu z leasingiem: formalności i ograniczenia w wysokości przyznanych środków związane z posiadaną zdolnością kredytową. Oczywiście są banki, które nie badają gruntownie naszej historii i zdolności, ale trzeba też automatycznie liczyć się z tym, że takie finansowanie będzie droższe. Coraz częściej też banki uzależniają przyznanie kredytu od wykupienia dodatkowego ubezpieczenia, które delikatnie mówiąc nie jest dla nas korzystne. Kredyt rozlicza się podobnie jak leasing finansowy w koszty można wrzucić odsetki i wszelkie opłaty, natomiast kapitału nie. Jeśli z pozyskanych środków zakupiłeś środek trwały, należy go amortyzować. W przypadku kiedy kupowałeś np. materiały, opłacałeś usługi budowlane, wszystkie takie faktury zakupowe można wrzucić w koszty. Dotacje z Unii Europejskiej To kolejna forma pozyskania kapitału na założenie laboratorium dentystycznego lub jego rozwój. Nie mogę tutaj szczegółowo opisać, jak ubiegać się o dotację, ponieważ kryteria i terminy wniosków są inne dla każdego województwa. Jeśli zamierzasz otworzyć działalność gospodarczą z dotacji, pierwsze kroki powinieneś skierować do swojego urzędu pracy. Jeśli ta instytucja posiada jeszcze środki na zakładanie własnych firm, będziesz mógł ubiegać się o taką dotację jako osoba bezrobotna. Alternatywą jest sprawdzenie wojewódzkiej instytucji współpracującej z ogólnopolską Państwową Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Takie lokalne placówki również wspierają powstawanie nowych podmiotów dotacją. Można też ubiegać się tam o kredyt na preferencyjnych warunkach. Natomiast jeśli już prowadzisz laboratorium dentystyczne i chcesz je rozwijać, również możesz skorzystać z dotacji. Musisz sprawdzić tylko, czy i ewentualnie finanse i prawo pracy 77
Pamiętaj dobra oferta finansowa to jedno; druga strona medalu to konsekwencje podatkowe tej oferty i formalności z tym związane. kiedy będzie organizowany nabór wniosków na dofinansowania działalności w Twoim województwie. Taką informację możesz znaleźć w internecie lub udając się do miejscowego doradcy KSU. Zasadą jest, że dotacje z Unii Europejskiej pokrywają od 30% do 70% inwestycji, w zależności od regionu. Trzeba więc przygotować się na początkowe pokrycie inwestycji w 100%, a kiedy zostanie przyznana dotacja, otrzymasz procentowy zwrot wydatków. Można posiłkować się tutaj także leasingiem lub kredytem. Instytucje finansowe przygotowały bowiem specjalne produkty pod dotacje unijne. q Autor: Jerzy Kwieciński certyfikowany doradca finansowy www.zdrowefinansefirmy.pl 78 Vademecum technika dentystycznego