JĘZYK POLSKI WYMAGANIA ZGODNE Z PROGRAMEM NAUCZANIA Nowe słowa na start! KLASA 7 I. KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE -zna treść lektur obowiązkowych, -rozróżnia typy fikcji literackiej oraz teksty informacyjne i publicystyczne, -odróżnia rodzaje literackie, -rozpoznaje gatunki: powieść, nowela, opowiadanie, przypowieść, powiastka filozoficzna, tragedia, komedia, fraszka, hymn, sonet, pieśń, tren, satyra, ballada -rozróżnia typy podmiotów wypowiedzi literackich, -rozpoznaje motywy wędrowne, -wskazuje elementy dramatu (akt, scena, tekst główny, didaskalia, dialog, monolog), -zna specyfikę teatru starożytnej Grecji; dostrzega zmiany w rozwoju teatru, -wskazuje cechy wiersza, rodzaje i układy rymów, -rozpoznaje podstawowe środki stylistyczne w tekście, -dostrzega znaczenia dosłowne i symboliczne w tekstach kultury, -zna pojęcia symbol, alegoria, eufemizm, neologizm, zdrobnienie i zgrubienie, -wydobywa z tekstu wskazane informacje, -rozumie chronologię epok, -prezentuje najważniejsze elementy biografii danego artysty, -płynnie czyta teksty, -wymienia elementy warstwy przedstawieniowej i kompozycji obrazu, rzeźby, fotografii, grafiki; wyróżnia podstawowe środki wyrazu w sztuce -zna lektury i czyta je ze zrozumieniem, -wskazuje elementy świata przedstawionego i cechy kompozycji w utworach z kanonu lektur, -przypisuje dany utwór do właściwego rodzaju i odróżnia cechy wskazanych gatunków literackich, - rozróżnia typy narracji i określa podmioty liryczne, -dostrzega ciągłość motywów literackich, -omawia elementy dramatu; rozróżnia tragizm i komizm -omawia specyfikę teatru starożytnego i zmiany, jakie nastąpiły w rozwoju teatru, -określa budowę wiersza klasycznego i cechy w. wolnego, -rozróżnia środki poetyckie, -określa znaczenia dosłowne i symboliczne w tekstach kultury, -rozpoznaje w tekście symbole, alegorie, eufemizmy, neologizmy, zdrobnienia i zgrubienia, -wyszukuje w tekście najważniejsze informacje, -wypowiada się na temat zawartych refleksji i przesłania tekstu, -bogaci słownictwo związane z kulturą, -wymienia epoki literackie i najważniejsze ich cechy, -zna najważniejsze informacje dotyczące biografii danego artysty, -płynnie czyta teksty; uwzględnia znaki interpunkcyjne, -nazywa elementy dzieł sztuki -omawia elementy świata przedstawionego i kompozycji w utworach z kanonu lektur, -wyjaśnia, czym cechują się utwory danego rodzaju literackiego i wymienia cechy gatunków, -wyjaśnia rolę podmiotu wypowiedzi i użytej formy, -zestawia różne teksty kultury, w których występuje ten sam motyw, -omawia elementy dramatu; wskazuje cechy dramatu romantycznego na tle rozwoju dramatu, teatru -omawia budowę wiersza, -określa w tekstach środki stylistyczne i ich funkcje, -odczytuje teksty na poziomie dosłownym i symbolicznym, -rozpoznaje w tekście symbole, alegorie, eufemizmy, neologizmy, zdrobnienia i zgrubienia oraz określa ich funkcje, -wyszukuje w tekście potrzebne informacje, -poddaje refleksji zawartą w tekście problematykę egzystencjalną oraz odwołuje się do uniwersalnych wartości etycznych, -określa wartości estetyczne dzieł, -omawia epoki literackie, -prezentuje biografie wskazanych artystów, -dokonuje interpretacji głosowej czytanych tekstów, -porównuje realizację elementów kompozycyjnych w różnych tekstach kultury, -interpretuje elementy dzieł sztuki -interpretuje elementy świata przedstawionego, potrafi dokonać analizy budowy utworów z kanonu lektur, -uzasadnia, dlaczego utwór należy do danego rodzaju i gatunku literackiego i co zyskuje, dzięki swym cechom, - omawia konstrukcje podmiotów wypowiedzi w różnych gatunkach i sposoby ich ujawniania, -porównuje i komentuje sposób wykorzystania tego samego motywu w różnych tekstach kultury, -zestawia cechy znanych dramatów, -omawia konwencję przedstawiania świata w dramacie romantycznym, -omawia związki między obrazami i zastosowanymi środkami, -selekcjonuje informacje z tekstu, -interpretuje treści tekstów i wykorzystuje w objaśnianiu sensów tekstów literackich elementy wiedzy o historii i kulturze, -wiąże wiadomości o twórczości artystów z informacjami o epokach, -czytając tekst, uwzględnia jego organizację rytmiczną, stara się aktorsko zinterpretować odpowiednie fragmenty, -wyjaśnia rolę środków w tworzeniu znaczeń różnych gatunków sztuki, -interpretuje i analizuje lektury z uwzględnieniem cech ich treści i form, -wskazuje utwory należące do danego rodzaju literackiego, interpretuje teksty wykorzystując wiedzę o przynależności gatunkowej -bezbłędnie rozróżnia różne typy narracji i wypowiedzi lirycznej, -omawia sposób funkcjonowania różnych motywów i toposów; wyjaśnia, na czym polegają paralele, -zna historię teatru starożytnego i typy teatrów nowożytnych; analizuje i interpretuje dramat romantyczny, -interpretuje i analizuje wiersze z uwzględnieniem ich kompozycji, języka i poetyckich sposobów budowania obrazów poetyckich, -wykorzystuje informacje z tekstu we własnej pracy, -interpretuje teksty kultury z uwzględnieniem konwencji prezentowania świata oraz warstwy aksjologicznej, -wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, np. biograficzny, historycznoliteracki, -bezbłędnie czyta teksty, -analizuje i interpretuje rożne dzieła sztuki (malarskie, teatralne, filmowe) z uwzględnieniem specyfiki środków przekazu danej dziedziny i typu
II. KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE -rozróżnia literę, głoskę i sylabę, -dzieli wyrazy na głoski i sylaby, -wyróżnia samogłoski i spółgłoski oraz głoski dźwięczne i bezdźwięczne, ustne i nosowe, twarde i miękkie, -określa funkcję litery i w podanych wyrazach, -zapisuje wymowę wyrazu i dostrzega rozbieżności między mową a pismem, -wskazuje wyrazy, w których zaszło upodobnienie fonetyczne, -rozumie pojęcie akcent; zna reguły akcentowania wyrazów, -rozpoznaje części mowy, -odróżnia formy osobowe od nieosobowych czasowników, -odróżnia czasowniki dokonane od niedokonanych, -rozpoznaje stronę czynną, bierną i zwrotną czasowników, -rozpoznaje imiesłowy, -stosuje imiesłowowy równoważnik zdania, -odróżnia zdania pojedyncze od złożonych, -rozpoznaje części składowe zdania złożonego, -odróżnia zdania złożone współrzędnie i -rozpoznaje różne rodzaje zdań złożonych współrzędnie, -rozpoznaje wszystkie typy zdań złożonych -rozpoznaje wyrazy podstawowe i pochodne, -rozpoznaje podstawę słowotwórczą i formant, -zna różne rodzaje formantów, -rozumie różnicę między literą a głoską, -rozróżnia typy głosek, -zapisuje wymowę wyrazów z uwzględnieniem różnej funkcji i, -dostrzega mechanizm upodobnień fonetycznych, uproszczeń grup spółgłoskowych i utraty dźwięczności w wygłosie, -zapisuje wymowę wyrazu i wskazuje różnice pomiędzy wymową a pisownią, -wskazuje wyrazy, w których zaszło upodobnienie wewnątrzwyrazowe, -wskazuje spółgłoski powodujące upodobnienia oraz kierunek upodobnienia w podanych wyrazach, -wskazuje upodobnienia międzywyrazowe w podanym tekście, -poprawnie wymawia wyrazy, -referuje zasady pisowni samogłosek ą i ę w zakończeniach wyrazów, -zna i stosuje reguły akcentowania wyrazów i zna wyjątki od reguły polskiego akcentu, -rozpoznaje czasowniki i ich kategorie fleksyjne, -wyróżnia bezosobowe formy czasowników, -tworzy formy dokonane i niedokonane czasowników, -określa stronę czasowników -rozpoznaje typy i formy imiesłowów, -stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i przekształca go na zdanie złożone i odwrotnie, -wyjaśnia, jak odróżnić zdanie -wyjaśnia pojęcia fonetyki, -określa typy głosek, -stosuje zapis fonetyczny, -rozumie mechanizmu upodobnień i uproszczeń, wskazuje wyrazy, w których nie wolno upraszczać grup, -wskazuje i określa typy upodobnień wewnątrzwyrazowych, -wykorzystuje wiedzę o różnicach w pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, -prezentuje zasady stosowania akcentu wyrazowego, -poprawnie akcentuje wyrazy, -stosuje zasady dotyczące wyjątków od reguły polskiego akcentu, -rozpoznaje czasowniki i określa ich formy oraz kategorie fleksyjne, -rozumie konstrukcje strony biernej, czynnej i zwrotnej czasownika, -wskazuje imiesłowy, rozumie zasady ich tworzenia i odmiany, -poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie jego funkcje; przekształca go na zdanie złożone i odwrotnie, -wyjaśnia, czym cechuje się zdanie złożone, -nazywa części zdania złożonego, -omawia relacje między wypowiedzeniami składowymi zdań złożonych współrzędnie i -porównuje różne rodzaje zdań złożonych współrzędnie, -wyjaśnia, kiedy zdanie jest danym rodzajem zdania złożonego -tłumaczy pojęcia fonetyki, -bezbłędnie określa typy głosek i stosuje zapis fonetyczny, -wyjaśnia mechanizm upodobnień fonetycznych i uproszczeń grup spółgłoskowych; określa typ i kierunek upodobnień wewnątrzwyrazowych i międzywyrazowych, -podaje pary wyrazów, które mają taką samą wymowę, ale inną pisownię, -wskazuje przykłady wyjątków od reguły polskiego akcentu, -dokonuje rozbioru gramatycznego określonych czasowników, -zamienia strony czasownika, -bezbłędnie rozróżnia imiesłowy, i stosuje imiesłowowy równoważnik zdania; przedstawia na wykresie i omawia relacje między wypowiedzeniami składowymi zdań złożonych, -stosuje funkcjonalnie w swoich wypowiedziach zdania złożone, -dostrzega relacje pomiędzy wypowiedzeniami składowymi, -celowo i funkcjonalnie stosuje różne rodzaje zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych, -przedstawia na wykresie i omawia relacje między wypowiedzeniami składowymi wszystkich poznanych typów zdań złożonych, -omawia zależności między wyrazami podstawowymi i pochodnymi, -dokonuje analizy słowotwórczej wyrazów, -stosuje różne rodzaje formantów i -wykorzystuje wiedzę z fonetyki do analizy i interpretacji tekstów poetyckich i tworzenia tekstów własnych, -opracowuje np. tekst dyktanda, które mogłoby sprawdzać pisownię wyrazów z upodobnieniami i uproszczeniami fonetycznymi, -bezbłędnie akcentuje wyrazy, -zna i stosuje funkcjonalnie wszystkie formy gramatyczne czasowników i imiesłowów, -w tekstach wykorzystuje wiedzę o imiesłowowym równoważniku zdania, -bezbłędnie dokonuje wykresów zdań złożonych, -świadomie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę o wszystkich rodzajach wypowiedzeń złożonych w interpretacji tekstu cudzego i tworzeniu tekstu własnego, -wykorzystuje wiedzę ze słowotwórstwa do analizy i interpretacji tekstów cudzych i tworzenia własnych, -wyjaśnia różnice i cel zastosowania mowy zależnej i niezależnej oraz pozornie zależnej, -wyjaśnia zjawisko polisemii, -zna wiele przykładów związków frazeologicznych, -omawia przykłady słownictwa o ograniczonym zasięgu, -wyjaśnia zróżnicowanie słownictwa, -zawsze świadomie i celowo stosuje zasady kultury języka, -przestrzega poprawności ortograficznej, interpunkcyjnej i
-tworzy proste rodziny wyrazów, -rozpoznaje rdzeń, -rozpoznaje wyrazy złożone, -rozpoznaje skrótowce, -objaśnia proste skrótowce, -zna zasady pisowni wyrazów złożonych i skrótowców, -wie, czym są zapożyczenia, -rozpoznaje przykłady mowy zależnej i niezależnej, -zna termin homonimy, -wyjaśnia znaczenie frazeologizmów, -dostrzega zróżnicowanie słownictwa; rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (np. terminy naukowe, archaizmy, kolokwializmy), -odróżnia oficjalną i nieoficjalną odmianę polszczyzny, -zna zasady kultury języka, wie, na czym polega grzeczność językowa, -zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne, stara się je stosować pojedyncze od złożonego, -dzieli zdanie złożone na części składowe, -wyjaśnia różnice między zdaniami złożonymi współrzędnie i -nazywa różne rodzaje zdań złożonych współrzędnie, -wie, kiedy zdanie jest danym rodzajem zdania złożonego -wyjaśnia, czym jest wyraz podstawowy, a czym pochodny, -wyjaśnia, czym jest podstawa słowotwórcza i formant, -podaje przykłady różnych rodzajów formantów, -tworzy rodziny wyrazów, -wyjaśnia, czym jest rdzeń, -omawia wyrazy złożone, -podaje przykłady prostych skrótowców, -stara się przestrzegać zasad pisowni złożeń i skrótowców, -podaje przykłady zapożyczeń, -wprowadza do tekstów pisanych mowę zależną i niezależną, -wyjaśnia, jakie wyrazy nazywamy homonimami i rozumie ich znaczenie, -odróżnia typy frazeologizmów i wyjaśnia ich znaczenie, -odróżnia słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu, -rozpoznaje sytuacje wymagające zastosowania oficjalnej bądź nieoficjalnej odmiany polszczyzny, -wymienia podstawowe zasady kultury języka i stosuje je w wypowiedziach -zna zasady ortograficzne oraz interpunkcyjne i stosuje je -wskazuje zależności między wyrazami podstawowymi i pochodnymi, -omawia budowę słowotwórczą wyrazów pochodnych, -wymienia różne rodzaje formantów i tworzy za ich pomocą wyrazy pochodne, -tworzy rozbudowane rodziny wyrazów, -wyodrębnia rdzeń, -tworzy złożenia, zestawienia, zrosty, -stosuje skróty i zna ich znaczenie, stosuje zasady pisowni złożeń i skrótowców, -zna różne rodzaje zapożyczeń, -wyjaśnia, na czym polega mowa zależna i niezależna, -podaje przykłady homonimów, -używa trafnie frazeologizmów i klasyfikuje ich typy, -wskazuje słownictwo ogólnonarodowe i określa typy słownictwa o ograniczonym zasięgu, -wskazuje cechy oficjalnej i nieoficjalnej odmiany polszczyzny; wyróżnia środowiskowe odmiany języka, -stosuje zasady kultury języka, -w zapisie wyrazów wykorzystuje wiedzę o wymianie głosek, -poprawnie przytacza cudze wypowiedzi stosując odpowiednie znaki interpunkcyjne tworzy za ich pomocą wyrazy pochodne, -tworzy rozbudowane rodziny wyrazów, -zaznacza zależności między wyrazami, -odróżnia rdzeń od podstawy słowotwórczej, -zaznacza oboczności, -funkcjonalnie stosuje złożenia, zestawienia i zrosty, -stosuje różnorodne skróty i zna ich znaczenie, -poprawnie zapisuje złożenia i skrótowce, -zastępuje zapożyczenia wyrazami rodzimymi tam, gdzie jest to możliwe, -funkcjonalnie stosuje mowę zależną i niezależną, -rozróżnia homofonię i homografię -poprawnie używa frazeologizmów, -omawia przykłady słownictwa o ograniczonym zasięgu, -zgodnie z zasadami kultury języka stosuje różne jego odmiany, -przestrzega poprawności ortograficznej, interpunkcyjnej i językowej językowej
III. TWORZENIE WYPOWIEDZI -buduje poprawnie zdania -łączy logicznie zdania, -stosuje funkcjonalnie bogate rozwinięte i złożone; nie -stosuje odpowiednie techniki słownictwo, popełnia błędów notowania, -stosuje różnorodne techniki zakłócających komunikację -relacjonuje cudze poglądy i notowania, językową, dokonuje przekształceń na cudzym - swobodnie dokonuje przekształceń -utrwala treści w postaci tekście, na cudzym tekście, funkcjonalnych notatek, -tworzy teksty przejrzyste -tworzy teksty bez -relacjonuje cudze poglądy; zgadza kompozycyjnie; stosuje błędów, przejrzyste się z nimi lub polemizuje, poprawnie akapity, kompozycyjnie, -gromadzi i porządkuje materiał -redaguje użytkowe -redaguje użytkowe rzeczowy potrzebny do tworzenia formy wypowiedzi, w których stosuje formy wypowiedzi zgodnie z wypowiedzi, odpowiednie słownictwo, wszystkimi cechami -tworzy wypowiedź, stosując środki językowe podkreślające kompozycyjnymi i językowymi odpowiednią dla danej formy intencję wypowiedzi, danej formy, gatunkowej kompozycję oraz zasady -redaguje ciekawe -tworzy ciekawe i rozbudowane spójności językowej między formy dłuższych wypowiedzi wypowiedzi pisemne realizujące akapitami, (podane w wymaganiach wszystkie wymogi dłuższych form, -redaguje krótkie formy wypowiedzi koniecznych oraz : redaguje -przeprowadza ciekawe wywiady, poznawane w ciągu cyklu lekcji, opowiadanie zawierające poprawnie -stosuje zasady kulturalnej zachowując podstawowe cechy zapisane dialogi i rozbudowane dyskusji, każdej z nich, opisy, a także charakterystykę -rzeczowo uzasadnia własne zdanie, -redaguje samodzielnie dłuższe porównawczą postaci uzasadniając -tworzy przemówienia stosując formy wypowiedzi, podane cechy i stosując bogate środki retoryczne, -zna zasady tworzenia tezy i słownictwo do ich nazwania), -wyjaśnia, czym różni się perswazja hipotezy oraz argumentów przy -tworzy tezy i hipotezy, dobiera od manipulacji językowej i tworzeniu rozprawki oraz innych argumenty i odpowiednie przykłady, skutecznie unika manipulacji, tekstów argumentacyjnych, -przeprowadza wnioskowanie jako -wygłaszając tekst, uwzględnia jego -podaje przykłady do argumentu, element wywodu argumentacyjnego, organizację rytmiczną, stara się -wnioskuje i uzasadnia swoje -przedstawia rzeczowe argumenty aktorsko zinterpretować stanowisko, w dyskusjach na różne tematy, odpowiednie fragmenty -przedstawia argumenty w -tworzy ciekawe przemówienia, dyskusjach na różne tematy, -rozumie oddziaływanie środków -tworzy przemówienia, retorycznych na odbiorcę, -wykorzystuje środki retoryczne w -wskazuje perswazję i jej środki w oddziaływaniu na odbiorcę, tekstach, -odróżnia perswazję od -rozpoznaje manipulację językową i manipulacji językowej; stara przeciwstawia jej zasady etyki się nie ulegać manipulacji, wypowiedzi, -płynnie wygłasza z pamięci teksty z -dokonuje interpretacji głosowej odpowiednią intonacją wygłaszanych tekstów -tworzy poprawne związki wyrazowe, buduje logiczne zdania; tworzy wypowiedzi zgodnie z podstawowymi normami poprawnościowymi, -tworzy notatki, -potrafi cytować, -redaguje plan kompozycyjny własnej wypowiedzi, -tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję, -rozumie rolę akapitów, -redaguje według podanego wzoru krótkie formy wypowiedzi poznawane w ciągu cyklu lekcji (np. zaproszenie, ogłoszenie, dedykację), -redaguje według podanego wzoru dłuższe formy (m.in. opowiadanie, opisy sytuacji, dzieła sztuki, przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, rozprawkę, streszczenie, sprawozdanie, recenzję, wywiad), -rozróżnia tezy, hipotezy i argumenty, -odróżnia przykład od argumentu, -uzasadnia własne zdanie, -uczestniczy w dyskusji, -tworzy krótkie przemówienia, -rozróżnia środki retoryczne, -ma świadomość manipulacji językowej, -wskazuje środki perswazji, -płynnie wygłasza teksty z pamięci -w swoich tekstach stosuje funkcjonalnie bogate słownictwo, -tworzy bezbłędne wypowiedzi przejrzyste kompozycyjnie, -swobodnie stosuje różnorodne techniki notowania, -dokonuje parafrazy cudzego tekstu, -bezbłędnie redaguje użytkowe formy wypowiedzi zachowując wszystkie cechy kompozycyjne i językowe danej formy, -bezbłędnie redaguje oryginalne dłuższe teksty, stosuje bogate słownictwo i zachowuje wszystkie niezbędne elementy form, -zna różne rodzaje dyskusji, -tworzy dłuższe przemówienia funkcjonalnie wykorzystując środki retoryczne, -skutecznie unika manipulacji językowej; rozpoznaje w wypowiedzi przejawy agresji oraz prowokacji językowej i przeciwstawia się im, -głosowo interpretuje teksty
IV. SAMOKSZTAŁCENIE lekcji porządkując zdobytą wiedzę, -dokonuje redakcji własnych notatek, -przygotowuje różne prezentacje i formułuje wypowiedź związaną z realizacją danego projektu, -samodzielnie dociera do informacji korzystając z kilku źródeł, -uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły -przygotowuje się do lekcji, -uczestniczy w projektach edukacyjnych (np. tworzy prezentację związaną ze swoimi zainteresowaniami), -prezentuje swoją pracę, -korzysta z informacji, z poszanowaniem praw autorskich, -formułuje opinie na dany temat, -stara się uczestniczyć w życiu kulturalnym szkoły lekcji i porządkuje zdobytą wiedzę, -tworzy różnorodne prezentacje, projekty wystaw, realizuje krótkie filmy z wykorzystaniem technologii multimedialnych i wypowiada się na temat środków zastosowanych w swoich prezentacjach, -twórczo wykorzystuje informacje z tekstu we własnej pracy, -rzetelnie korzysta z kilku źródeł informacji, -posługuje się technologią informacyjną w poszukiwaniu, porządkowaniu i wykorzystywaniu pozyskanych informacji, -aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły, -bierze udział w konkursach przedmiotowych zdobytą wiedzę, -tworzy różnorodne prezentacje, m.in. na temat artystów, epok i wyjaśnia, jakim celom i intencjom są podporządkowane zastosowane we własnej pracy środki, -dokonuje różnych przekładów intersemiotycznych ( rysunki, komiksy, przedstawienia itp.), -rzetelnie korzysta z wielu źródeł informacji; tworzy bibliografię, -bierze udział w akcjach i imprezach kulturalnych szkoły i regionu, -rozwija uzdolnienia przez udział w konkursach, olimpiadach przedmiotowych i wykładach zdobytą wiedzę, -przygotowuje wiele prezentacji i analizuje zastosowane we własnej pracy środki oraz wyjaśnia ich cel i intencje, -samodzielnie interpretuje i analizuje różne teksty kultury, -tworzy oryginalne teksty w wirtualnej rzeczywistości, -dokonuje ciekawych przekładów intersemiotycznych, - jako świadomy odbiorca dokonuje selekcji, syntezy oraz wartościowania informacji, -bierze udział w różnych akcjach i imprezach kulturalnych szkoły i regionu, -rozwija uzdolnienia przez udział w wykładach oraz konkursach i olimpiadach przedmiotowych; osiąga sukcesy
OGÓLNE PODSUMOWANIE -zna treści lektur obowiązkowych, -zna większość tekstów z danego cyklu lekcji (rozdziału), -rozpoznaje gatunki reprezentowane przez teksty z cyklu (rozdziału), -zna większość terminów występujących w związku z tekstami z cyklu zajęć (rozdziału), -zna terminy i rozpoznaje treści z danego działu nauki o języku, -krótko wypowiada się na zadany temat przestrzegając poprawności gramatycznej, -pisze proste teksty w formach poznanych w cyklu lekcji, -korzysta z informacji, -tworzy daną prezentację, -przygotowuje się do zajęć -wskazuje elementy kompozycji i świata przedstawionego omawianych lektur, -zna wszystkie teksty w danym cyklu lekcji, -rozpoznaje wszystkie gatunki reprezentowane przez teksty z cyklu (rozdziału), -zna wszystkie terminy występujące w związku z tekstami z cyklu (rozdziału), -wyjaśnia, wskazuje podstawowe treści z danego działu nauki o języku, -ustnie wypowiada się na podany temat zachowując wewnętrzną logikę wypowiedzi, -tworzy formy wypowiedzi poznane podczas cyklu lekcji, -samodzielnie dociera do informacji korzystając z kilku źródeł, -przygotowuje różne prezentacje, lekcji porządkując zdobytą wiedzę -omawia elementy świata przedstawionego i kompozycji w utworach z kanonu lektur, -zestawia z sobą teksty z rozdziału, porządkuje je ze względu na problematykę, -podaje cechy gatunków reprezentowanych przez teksty z cyklu (rozdziału), -wyjaśnia terminy występujące w związku z tekstami z cyklu zajęć (rozdziału), -objaśnia, stosuje treści z danego działu nauki o języku, -w wypowiedziach ustnych odwołuje się do różnych tematów i stosuje urozmaicone słownictwo, -tworzy ciekawe wypowiedzi w formach poznanych w cyklu lekcji, -rzetelnie korzysta z kilku źródeł informacji, -tworzy różnorodne prezentacje, -systematycznie przygotowuje się do lekcji i porządkuje zdobytą wiedzę -interpretuje elementy świata przedstawionego, potrafi dokonać analizy budowy lektury, -omawia teksty zamieszczone w rozdziale, -omawia znaczenie gatunków dla sensów naddanych utworów, -w trakcie omawiania utworów funkcjonalnie posługuje się odpowiednimi terminami, -funkcjonalnie stosuje wiadomości z nauki o języku jak opisano wyżej, -tworzy rozbudowane wypowiedzi ustne stosując funkcjonalne środki wyrazu, -tworzy ciekawe i rozbudowane wypowiedzi pisemne przestrzegając wszystkich wymogów poznanych w cyklu form, -rzetelnie korzysta z wielu źródeł informacji, -tworzy różnorodne projekty, zdobytą wiedzę -interpretuje i analizuje lektury z uwzględnieniem cech treści i formy, -analizuje i interpretuje teksty cyklu (rozdziału), -zna, wyjaśnia i funkcjonalnie stosuje wszystkie terminy z rozdziału, -świadomie, celowo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę z nauki o języku do analizy i interpretacji tekstów cudzych i tworzenia tekstów własnych, -bezbłędnie wypowiada się na podany temat, zachowując logikę i spójność wypowiedzi, -tworzy oryginalne wypowiedzi pisemne realizujące wszystkie wymogi poznanych w cyklu form, -świadomie korzysta z informacji i dokonuje ich selekcji, syntezy oraz wartościowania, -przygotowuje wiele prezentacji, zdobytą wiedzę