KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE III SEMESTR I Opracowała: mgr Mirosława Szymczak - Ratajczak

Transkrypt

1 KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE III SEMESTR I Opracowała: mgr Mirosława Szymczak - Ratajczak Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania; - proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy; - wypowiedzi ustne i pisemne cechują się dojrzałością myślenia, świadczą o systematycznym pogłębianiu zdobytej wiedzy; - nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości; - bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach języka polskiego na szczeblu rejonowym, wojewódzkim; uczestniczy w organizowanych konkursach literackich; - podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (gazetka szkolna, kółka polonistyczne, przygotowania gier dramatycznych, quizów polonistycznych, twórcza praca pozaszkolna w klubach, domach kultury itp.); - prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny; - przedstawia bezbłędne prace pisemne. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - w pełni rozpoznaje funkcje językowe (informatywna, ekspresywna, impresywna, estetyczna, metajęzykowa, fatyczna) oraz rozumie warunki zaistnienia tekstu; - potrafi odróżnić teksty z dominującą funkcją językową oraz określić cel i środki stylistyczne tekstu z dominującą funkcją; - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi ( list, charakterystyka postaci, przemówienie, charakterystyka porównawcza, recenzja, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, opis, notatka) oraz poprawnie je redaguje pod względem stylistycznym, językowym, kompozycyjnym i treściowym; - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu i trafnie określa ich funkcje; - potrafi uzasadnić swoja opinię, formułować tezę i hipotezę, dobierać właściwe; argumenty i kontrargumenty, porządkować je i selekcjonować, podsumowywać rozważania, w pełni wykorzystywać środki leksykalne, składniowe i stylistyczne charakterystyczne dla wypowiedzi dyskursywnej (rozprawka); - potrafi redagować rozprawkę poprawną pod względem treściowym, językowym, stylistycznym i kompozycyjnym; - rozróżnia i nazywa odmienne i nieodmienne części mowy trafnie dokonuje rozbioru gramatycznego zdania; - rozróżnia i nazywa części zdania w tekście trafnie dokonuje rozbioru logicznego zdania; - zna budowę, rodzaje i zasady tworzenia zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, poprawnie dokonuje analizy składniowej, tworzy wykresy zdań; - rozpoznaje w wypowiedzeniu imiesłowowy równoważnik zdania, poprawnie go stosuje i świadomie wykorzystuje jego wartość stylistyczną; - wyróżnia zdania składowe w wypowiedziach wielokrotnie złożonych, nazywa wszystkie rodzaje zdań i równoważników w obrębie wypowiedzenia wielokrotnie złożonego, poprawnie tworzy wykresy tych wypowiedzeń; - rozróżnia fakty i opinie w tekstach prasowych i rozpoznaje językowe sposoby wyrażania faktów i opinii; - zna wyróżniki rodzajowe epiki, liryki, dramatu, zna gatunki literackie w obrębie rodzajów literackich, charakteryzuje poszczególne wyróżniki rodzajowe i uzasadnia klasyfikację utworów literackich według kryterium gatunkowego i rodzajowego; - zna i rozpoznaje dialekty, analizuje ich najistotniejsze cechy; - zna i rozumie pojęcie,,stylizacja oraz rozróżnia jej odmiany i znajduje w tekstach; - zna i rozumie pojęcie,,związek frazeologiczny, poprawnie stosuje go w tekstach, świadomie wykorzystuje jego wartość stylistyczną; - potrafi realizować w pełni celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych (streszczanie, skracanie, rozwijanie, przekształcanie stylistyczne);

2 - zna, rozpoznaje gatunki literackie, charakteryzuje wyróżniki gatunkowe (dziennik, pamiętnik, autobiografia, opowieść dokumentalna, ballada, sonet, hymn, nowela, opowiadanie, fraszka, powieść), uzasadnia klasyfikację utworów według kryterium gatunkowego; - odróżnia style wypowiedzi; ze zrozumieniem czyta teksty o zróżnicowanej stylistyce; przetwarza teksty wyrażając je w różnej stylistyce; - efektywnie wykorzystuje w piśmie znajomość zasad ortograficznych i interpunkcyjnych. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - rozpoznaje funkcje językowe (informatywna, ekspresywna, impresywna, estetyczna, metajęzykowa, fatyczna) oraz rozumie warunki zaistnienia tekstu; - potrafi odróżnić teksty z dominującą funkcją językową oraz określić cel tekstu; - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi ( list, charakterystyka postaci, przemówienie, charakterystyka porównawcza, recenzja, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, opis, notatka) oraz nie zawsze poprawnie je redaguje pod względem stylistycznym, językowym, kompozycyjnym i treściowym; - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu i nie zawsze trafnie określa ich funkcje; - potrafi uzasadnić swoja opinię, formułować tezę i hipotezę, dobierać właściwe argumenty i kontrargumenty, porządkować je i selekcjonować, podsumowywać rozważania, i nie w pełni wykorzystywać środki leksykalne, składniowe i stylistyczne charakterystyczne dla wypowiedzi dyskursywnej (rozprawka); - potrafi redagować rozprawkę poprawną pod względem treściowym, językowym, stylistycznym i kompozycyjnym; - rozróżnia i nazywa odmienne i nieodmienne części mowy nie zawsze trafnie dokonuje rozbioru gramatycznego zdania; - rozróżnia i nazywa części zdania w tekście nie zawsze trafnie dokonuje rozbioru logicznego zdania; - zna budowę, rodzaje i zasady tworzenia zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, nie zawsze poprawnie dokonuje analizy składniowej, tworzy wykresy zdań; - rozpoznaje w wypowiedzeniu imiesłowowy równoważnik zdania, poprawnie go stosuje ; - wyróżnia zdania składowe w wypowiedziach wielokrotnie złożonych, nazywa wszystkie rodzaje zdań i równoważników w obrębie wypowiedzenia wielokrotnie złożonego, nie zawsze poprawnie tworzy wykresy tych wypowiedzeń; - rozróżnia fakty i opinie w tekstach prasowych i nie zawsze rozpoznaje językowe sposoby wyrażania faktów i opinii; - zna wyróżniki rodzajowe epiki, liryki, dramatu, zna gatunki literackie w obrębie rodzajów literackich, charakteryzuje poszczególne wyróżniki rodzajowe, klasyfikuje utwory literackie według kryterium gatunkowego i rodzajowego; - zna i rozpoznaje dialekty, analizuje ich niektóre cechy; - zna i rozumie pojęcie,,stylizacja oraz rozróżnia jej odmiany ; - zna i rozumie pojęcie,,związek frazeologiczny, poprawnie stosuje go w tekstach - nie w pełni potrafi realizować celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych (streszczanie, skracanie, rozwijanie, przekształcanie stylistyczne); - zna, rozpoznaje gatunki literackie, charakteryzuje wyróżniki gatunkowe (dziennik, pamiętnik, autobiografia, opowieść dokumentalna, ballada, sonet, hymn, nowela, opowiadanie, fraszka, powieść); - odróżnia style wypowiedzi; ze zrozumieniem czyta teksty o zróżnicowanej stylistyce; nie zawsze potrafi przetwarzać teksty wyrażając je w różnej stylistyce; - potrafi pisać poprawnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - rozpoznaje funkcje językowe (informatywna, ekspresywna, impresywna) oraz nie zawsze rozumie warunki zaistnienia tekstu; - potrafi odróżnić teksty z dominującą funkcją językową; - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi ( list, charakterystyka postaci, recenzja, przemówienie, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, opis, notatka) oraz nie zawsze poprawnie je redaguje pod względem językowym i kompozycyjnym; - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu ; - nie zawsze potrafi uzasadnić swoja opinię, formułować tezę i hipotezę, dobierać właściwe argumenty wykorzystywać środki leksykalne i stylistyczne charakterystyczne dla wypowiedzi dyskursywnej (rozprawka); - nie zawsze potrafi redagować rozprawkę poprawną pod względem treściowym i kompozycyjnym; - rozróżnia i nazywa odmienne i nieodmienne części mowy ;

3 - rozróżnia i nazywa części zdania ; - zna budowę, rodzaje i zasady tworzenia zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie; - rozpoznaje w wypowiedzeniu imiesłowowy równoważnik zdania; - wyróżnia zdania składowe w wypowiedziach wielokrotnie złożonych, nie zawsze poprawnie tworzy wykresy; - rozróżnia fakty i opinie w tekstach prasowych ; - zna wyróżniki rodzajowe epiki, liryki, dramatu, klasyfikuje utwory literackie według kryterium rodzajowego; - zna podstawowe dialekty; - zna i rozumie pojęcie,,stylizacja ; - zna i rozumie pojęcie,,związek frazeologiczny ; - realizuje niektóre celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych (streszczanie, skracanie); - zna i rozpoznaje gatunki literackie (dziennik, pamiętnik, autobiografia, opowieść; dokumentalna, ballada, sonet, hymn, nowela, opowiadanie, fraszka, powieść); - odróżnia style wypowiedzi; - zna podstawowe zasady ortograficzne i stosuje je w praktyce. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - nie zawsze trafnie rozpoznaje funkcje językowe (informatywna, ekspresywna, impresywna ); - nie zawsze potrafi odróżnić teksty z dominującą funkcją językową; - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi ( list, charakterystyka postaci, recenzja, przemówienie, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, opis, notatka) i dokonuje prób poprawnego ich redagowania pod względem językowym i kompozycyjnym; - dostrzega w odczytywanych tekstach niektóre środki wyrazu ; - nie zawsze potrafi uzasadnić swoja opinię, próbuje formułować tezę, dobierać właściwe argumenty ; - dokonuje prób redagowania rozprawki poprawnej pod względem językowym i kompozycyjnym; - rozróżnia i nazywa odmienne i nieodmienne części mowy; - rozróżnia części zdania; - zna budowę zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie; - zna pojecie: imiesłowowy równoważnik zdania; - wyróżnia zdania składowe w wypowiedziach wielokrotnie złożonych; - nie zawsze odróżnia fakty od opinii; - zna wyróżniki rodzajowe epiki, liryki, dramatu; - zna cechy dialektu wielkopolskiego; - zna pojęcie,,stylizacja ; - zna pojęcie,,związek frazeologiczny ; - dokonuje prób przekształcania tekstu; - zna gatunki literackie (dziennik, pamiętnik, autobiografia, opowieść dokumentalna, ballada, sonet, hymn, nowela, opowiadanie, fraszka, powieść); - zna style wypowiedzi; - zna podstawowe zasady ortograficzne i nie zawsze poprawnie stosuje je w praktyce. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności nie sytuują się na poziomie osiągnięć na ocenę dopuszczającą. KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE III SEMESTR II Opracowała: mgr Mirosława Szymczak - Ratajczak Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - potrafi samodzielnie zbudować spójne, logiczne i bezbłędne językowo wypowiedzi poprawne pod względem merytorycznym,

4 - dysponuje umiejętnością wygłaszania przemówień i referatów, wykorzystując tropy i figury retoryczne, - samodzielnie pracuje z tekstem literackim, popularnonaukowym i naukowym, - praktycznie wykorzystuje, przetwarza i odczytuje teksty literackie, - samodzielnie analizuje i interpretuje dzieła ikonograficzne, - proponuje własne, urozmaicone graficznie formy notowania, - świadomie i bezbłędnie tworzy recenzję, przemówienie, rozprawkę, esej i felieton. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi (referat, recenzja, wywiad, charakterystyka postaci, charakterystyka porównawcza, sprawozdanie, opowiadanie twórcze, esej, reklama, list motywacyjny, życiorys, podanie, zaproszenie, ogłoszenie, kartka pocztowa, dedykacja, instrukcja) oraz poprawnie je redaguje pod względem językowym, stylistycznym, kompozycyjnym, treściowym, - potrafi redagować różne modele rozprawki poprawne pod względem językowym, stylistycznym, kompozycyjnym, treściowym, - argumentuje, kontrargumentuje, wyraża własne opinie uzasadniając ich słuszność, formułuje hipotezy interpretacyjne uzasadniając ich słuszność, - potrafi w pełni realizować celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych (streszczanie, skracanie, rozwijanie, przekształcanie stylistyczne), - czyta teksty ze zrozumieniem (trafnie wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje, odczytuje ich sensy i znaczenia), - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu i trafnie określa ich funkcje, - konkretyzuje i charakteryzuje podmiot liryczny, określa adresata wypowiedzi poetyckiej, charakteryzuje bohatera lirycznego, - rozróżnia odmiany narracji, charakteryzuje narratora, opisuje styl narracji, - zna, rozpoznaje i objaśnia elementy świata przedstawionego utworu literackiego, - analizuje i określa sensy symboliczne i metaforyczne w tekście, odróżniając je od sensów dosłownym, - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia oraz posługuje się nimi w sposób funkcjonalny (makaronizm, epistolografia, tragizm, patriotyzm, bohaterstwo, solidarność, braterstwo, współzawodnictwo, współodpowiedzialność, kolokwializm, język potoczny), - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia teoretyczno literackie oraz posługuje się nimi w sposób funkcjonalny (geneza utworu literackiego, aluzja literacka, liryka apelu, liryka inwokacyjna, sytuacja liryczna, obrazy poetyckie, wiersz wolny, wiersz biały, wątek, akcja, fabuła, narracja), - zna problematykę omawianych lektur, wyjaśnia terminy i pojęcia związane z daną lekturą, odtwarza zawartość fabularną danej lektury, samodzielnie objaśnia problematykę lektur, - zna zasady pisowni skrótów i skrótowców, rozróżnia typy skrótowców, wyjaśnia trudniejsze skrótowce, poprawnie odmienia i zapisuje skrótowce, - zna rodzaje głosek, klasyfikuje, rozumie i wyjaśnia upodobnienia pod względem dźwięczności, uproszczenia grup spółgłoskowych, zna układ narządów mowy, - poprawnie nazywa i odmienia wszystkie części mowy, dokonuje opisu gramatycznego poszczególnych wyrazów w zdaniu, dokonuje rozbioru gramatycznego zdania, - zna pojęcia: podstawa słowotwórcza, formant, formant zerowy, oddziela formant od podstawy słowotwórczej, rozumie i wyjaśnia pojęcie neologizm, objaśnia sposoby powstawania neologizmów, - efektywnie wykorzystuje w piśmie znajomość zasad ortograficznych i interpunkcyjnych. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi (referat, recenzja, wywiad, charakterystyka postaci, charakterystyka porównawcza, sprawozdanie, opowiadanie twórcze, esej, reklama, list motywacyjny, życiorys, podanie, zaproszenie, ogłoszenie, kartka pocztowa, dedykacja, instrukcja) oraz nie zawsze poprawnie je redaguje pod względem językowym, stylistycznym, kompozycyjnym, treściowym, - potrafi redagować różne modele rozprawki poprawne pod względem stylistycznym, kompozycyjnym, treściowym, - argumentuje, kontrargumentuje, wyraża własne opinie uzasadniając ich słuszność,

5 - nie w pełni potrafi realizować celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych (streszczanie, skracanie, rozwijanie, przekształcanie stylistyczne), - czyta teksty ze zrozumieniem (trafnie wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje, nie zawsze trafnie odczytuje ich sensy i znaczenia), - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu i nie zawsze trafnie określa ich funkcje, - konkretyzuje podmiot liryczny, określa adresata wypowiedzi poetyckiej, charakteryzuje bohatera lirycznego, - rozróżnia odmiany narracji, charakteryzuje narratora, nie zawsze trafnie opisuje styl narracji, - zna, rozpoznaje i objaśnia elementy świata przedstawionego utworu literackiego, - analizuje i nie zawsze trafnie określa sensy symboliczne i metaforyczne w tekście, odróżniając je od sensów dosłownym, - zna i rozumie pojęcia oraz nie zawsze posługuje się nimi w sposób funkcjonalny (makaronizm, epistolografia, tragizm, patriotyzm, bohaterstwo, solidarność, braterstwo, współzawodnictwo, współodpowiedzialność, kolokwializm, język potoczny), - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia teoretyczno literackie oraz nie zawsze trafnie posługuje się nimi w sposób funkcjonalny (geneza utworu literackiego, aluzja literacka, liryka apelu, liryka inwokacyjna, sytuacja liryczna, obrazy poetyckie, wiersz wolny, wiersz biały, wątek, akcja, fabuła, narracja), - zna problematykę omawianych lektur, wyjaśnia terminy i pojęcia związane z daną lekturą, odtwarza zawartość fabularną danej lektury, - zna zasady pisowni skrótów i skrótowców, rozróżnia typy skrótowców, poprawnie odmienia i zapisuje skrótowce, - zna rodzaje głosek, klasyfikuje, rozumie i wyjaśnia upodobnienia pod względem dźwięczności oraz uproszczenia grup spółgłoskowych, - poprawnie nazywa i odmienia wszystkie części mowy, dokonuje opisu gramatycznego poszczególnych wyrazów w zdaniu, dokonuje rozbioru gramatycznego zdania, - zna pojęcia: podstawa słowotwórcza, formant, oddziela formant od podstawy słowotwórczej, rozumie i wyjaśnia pojęcie neologizm, - potrafi pisać poprawnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi (referat, recenzja, wywiad, charakterystyka postaci, charakterystyka porównawcza, sprawozdanie, opowiadanie twórcze, esej, reklama, list motywacyjny, życiorys, podanie, zaproszenie, ogłoszenie, kartka pocztowa, dedykacja, instrukcja) oraz nie zawsze poprawnie je redaguje pod względem kompozycyjnym i treściowym, - potrafi redagować różne modele rozprawki poprawne pod względem kompozycyjnym i treściowym, - argumentuje, kontrargumentuje, wyraża własne opinie, - realizuje niektóre celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych (streszczanie, rozwijanie), - czyta teksty ze zrozumieniem (trafnie wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje), - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu, - konkretyzuje podmiot liryczny, charakteryzuje bohatera lirycznego, - rozróżnia odmiany narracji, charakteryzuje narratora, - zna, rozpoznaje i nie zawsze trafnie objaśnia elementy świata przedstawionego utworu literackiego, - próbuje określić sensy symboliczne i metaforyczne w tekście odróżniając je od sensów dosłownym, - zna i rozumie pojęcia (makaronizm, epistolografia, tragizm, patriotyzm, bohaterstwo, solidarność, braterstwo, współzawodnictwo, współodpowiedzialność, kolokwializm, język potoczny), - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia teoretyczno literackie (geneza utworu literackiego, aluzja literacka, liryka apelu, liryka inwokacyjna, sytuacja liryczna, obrazy poetyckie, wiersz wolny, wiersz biały, wątek, akcja, fabuła, narracja), - zna problematykę omawianych lektur, wyjaśnia terminy i pojęcia związane z daną lekturą, - zna zasady pisowni skrótów i skrótowców, rozróżnia typy skrótowców, - zna rodzaje głosek, rozumie upodobnienia pod względem dźwięczności oraz uproszczenia grup spółgłoskowych, - poprawnie nazywa i odmienia wszystkie części mowy, dokonuje opisu gramatycznego poszczególnych wyrazów w zdaniu, - zna pojęcia: podstawa słowotwórcza, formant, oddziela formant od podstawy słowotwórczej, zna i rozumie pojęcie neologizm, - zna podstawowe zasady ortograficzne i stosuje w praktyce.

6 Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - zna zasady organizacji pisemnych form wypowiedzi (referat, recenzja, wywiad, charakterystyka postaci, charakterystyka porównawcza, sprawozdanie, opowiadanie twórcze, esej, reklama, list motywacyjny, życiorys, podanie, zaproszenie, ogłoszenie, kartka pocztowa, dedykacja, instrukcja) oraz dokonuje prób poprawnego ich zredagowania pod względem kompozycyjnym i treściowym, - dokonuje prób zredagowania różnych modeli rozprawki poprawnych pod względem kompozycyjnym i treściowym, - argumentuje, kontrargumentuje, - dokonuje prób przekształcania tekstów własnych i cudzych - czyta teksty ze zrozumieniem ( wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje), - dostrzega w odczytywanych tekstach niektóre środki wyrazu, - konkretyzuje podmiot liryczny, - charakteryzuje narratora, - zna i rozpoznaje elementy świata przedstawionego, - próbuje określić sensy symboliczne i metaforyczne w tekście, - zna pojęcia (makaronizm, epistolografia, tragizm, patriotyzm, bohaterstwo, solidarność, braterstwo, współzawodnictwo, współodpowiedzialność, kolokwializm, język potoczny), - zna i rozumie pojęcia teoretyczno literackie (geneza utworu literackiego, aluzja literacka, liryka apelu, liryka inwokacyjna, sytuacja liryczna, obrazy poetyckie, wiersz wolny, wiersz biały, wątek, akcja, fabuła, narracja), - zna problematykę omawianych lektur, - zna zasady pisowni skrótów i skrótowców, - zna rodzaje głosek, rozumie upodobnienia pod względem dźwięczności oraz uproszczenia grup spółgłoskowych, - nazywa i odmienia wszystkie części mowy, - zna pojęcia: podstawa słowotwórcza, formant, zna i rozumie pojęcie neologizm, - zna podstawowe zasady ortograficzne i nie zawsze poprawnie stosuje je w praktyce. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności nie sytuują się na poziomie osiągnięć na ocenę dopuszczającą. KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE III GIMNAZJUM OCENA KOŃCOWOROCZNA Opracowała: mgr Mirosława Szymczak Ratajczak Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - potrafi samodzielnie zbudować spójne, logiczne i bezbłędne językowo wypowiedzi poprawne pod względem merytorycznym, - dysponuje umiejętnością wygłaszania przemówień i referatów, wykorzystując tropy i figury retoryczne, - samodzielnie pracuje z tekstem literackim, popularnonaukowym i naukowym, - praktycznie wykorzystuje, przetwarza i odczytuje teksty literackie, - samodzielnie analizuje i interpretuje dzieła ikonograficzne, - proponuje własne, urozmaicone graficznie formy notowania, - świadomie i bezbłędnie tworzy recenzję, przemówienie, rozprawkę, esej i felieton, - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania; - proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy; - wypowiedzi ustne i pisemne cechują się dojrzałością myślenia, świadczą o systematycznym pogłębianiu zdobytej wiedzy; - nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości;

7 - bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach języka polskiego na szczeblu rejonowym, wojewódzkim; uczestniczy w organizowanych konkursach literackich; - podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (gazetka szkolna, kółka polonistyczne, przygotowania gier dramatycznych, quizów polonistycznych, twórcza praca pozaszkolna w klubach, domach kultury itp.); - prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny; - przedstawia bezbłędne prace pisemne. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - buduje precyzyjne, spójne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe, zna zasady tworzenia tych wypowiedzi; swobodnie nimi operuje; - zna zasady tworzenia wypowiedzi złożonych i wielokrotnie złożonych; potrafi poprawnie operować tymi wypowiedzeniami i świadomie wykorzystywać ich funkcje stylistyczne; - sprawnie i świadomie wykorzystuje w praktyce tworzenia tekstów wiedzę językową z zakresu: fleksji, składni, słowotwórstwa, fonetyki, ortografii, interpunkcji; - bardzo sprawnie redaguje pod względem językowym, stylistycznym, kompozycyjnym i treściowym wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: list, opis, notatka, recenzja, wywiad, referat, opowiadanie, charakterystyka postaci, sprawozdanie, przemówienie, pamiętnik, reklama, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, list otwarty, list motywacyjny, podanie, życiorys; - zna i poprawnie stosuje zasady organizacji tekstu; tworzy tekst spójny pod względem logicznym, językowym, stylistycznym, kompozycyjnym; - potrafi uzasadniać swoją opinię, formułować tezę i hipotezę, dobierać właściwe argumenty i kontrargumenty, podsumowywać rozważania, w pełni wykorzystywać środki leksykalne, składniowe i stylistyczne charakterystyczne dla wypowiedzi dyskursywnej ( rozprawka); - potrafi redagować różne modele rozprawki poprawne pod względem językowym, stylistycznym, kompozycyjnym, treściowym; - potrafi w pełni realizować celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych (streszczanie, rozwijanie, skracanie, przekształcanie stylistyczne); - czyta teksty ze zrozumieniem (trafnie wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje, odczytuje ich sensy i znaczenia); - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu i trafnie określa ich funkcje; - w pełni rozpoznaje funkcje językowe tekstu oraz potrafi odróżnić teksty z dominującą funkcją językową; - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia teoretyczno literackie objęte programem oraz posługuje się nimi w sposób funkcjonalny; - rozróżnia fakty i opinie oraz rozpoznaje językowe sposoby wyrażania faktów i opinii; - rozpoznaje i wyraża bezpośrednio i pośrednio różne intencje; - analizuje i określa sensy symboliczne i metaforyczne w tekście odróżniając je od sensów dosłownych; - dostrzega i w sposób pełny analizuje swoiste właściwości poznanych utworów literackich; - bardzo dokładnie zna problematykę wszystkich wskazanych przez nauczyciela lektur programowych. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - buduje spójne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe, zna zasady tworzenia tych wypowiedzi i operuje nimi; - zna zasady tworzenia wypowiedzi złożonych i wielokrotnie złożonych; potrafi poprawnie operować tymi wypowiedzeniami ; - sprawnie wykorzystuje w praktyce tworzenia tekstów wiedzę językową z zakresu: fleksji, składni, słowotwórstwa, fonetyki, ortografii, interpunkcji; - poprawnie redaguje pod względem językowym, stylistycznym, kompozycyjnym i treściowym wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: list, opis, notatka, recenzja, wywiad, referat, opowiadanie, charakterystyka postaci, sprawozdanie, przemówienie, pamiętnik, reklama, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, list otwarty, list motywacyjny, podanie, życiorys; - zna i najczęściej poprawnie stosuje zasady organizacji tekstu; tworzy tekst spójny pod względem logicznym, językowym, stylistycznym, kompozycyjnym; - potrafi uzasadniać swoją opinię, formułować tezę i hipotezę, dobierać właściwe argumenty i kontrargumenty, podsumowywać rozważania;

8 - potrafi redagować model dedukcyjny rozprawki poprawny pod względem językowym, stylistycznym, kompozycyjnym, treściowym; - nie w pełni potrafi w pełni realizować celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych ; - czyta teksty ze zrozumieniem (trafnie wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje, nie zawsze trafnie odczytuje ich sensy i znaczenia); - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu i nie zawsze trafnie określa ich funkcje; - rozpoznaje funkcje językowe tekstu i najczęściej potrafi odróżnić teksty z dominującą funkcją językową; - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia teoretyczno literackie objęte programem oraz nie zawsze posługuje się nimi w sposób funkcjonalny; - rozróżnia fakty i opinie, nie zawsze rozpoznaje językowe sposoby wyrażania faktów i opinii; - rozpoznaje i wyraża bezpośrednio różne intencje; - analizuje sensy symboliczne i metaforyczne w tekście, odróżniając je od sensów dosłownych; - dostrzega i analizuje swoiste właściwości poznanych utworów literackich; - zna problematykę wszystkich wskazanych przez nauczyciela lektur programowych. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - buduje wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe; zna zasady tworzenia tych wypowiedzi; - zna zasady tworzenia wypowiedzi złożonych i wielokrotnie złożonych; nie zawsze trafnie potrafi operować tymi wypowiedzeniami ; - wykorzystuje w praktyce tworzenia tekstów wiedzę językową z zakresu: fleksji, składni, słowotwórstwa, fonetyki, ortografii, interpunkcji; - poprawnie redaguje pod względem językowym i kompozycyjnym wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: list, opis, notatka, recenzja, wywiad, referat, opowiadanie, charakterystyka postaci, sprawozdanie, przemówienie, pamiętnik, reklama, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, list otwarty, list motywacyjny, podanie, życiorys; - zna zasady organizacji tekstu; tworzy tekst spójny pod względem językowym i kompozycyjnym; - potrafi uzasadniać swoją opinię, nie zawsze potrafi formułować tezę, dobierać właściwe argumenty i kontrargumenty, podsumowywać rozważania; - potrafi redagować rozprawkę poprawną pod względem językowym i kompozycyjnym; - realizuje niektóre celowe zabiegi redakcyjne w zakresie parafrazowania tekstów własnych i cudzych ; - czyta teksty ze zrozumieniem (trafnie wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje); - dostrzega w odczytywanych tekstach środki wyrazu ; - rozpoznaje funkcje językowe tekstu; - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia teoretyczno literackie objęte programem ; - rozróżnia fakty i opinie, nie zawsze rozpoznaje językowe sposoby wyrażania faktów i opinii; - rozpoznaje i próbuje wyrażać bezpośrednio różne intencje; - odróżnia sensy symboliczne i metaforyczne w tekście od sensów dosłownych; - dostrzega swoiste właściwości poznanych utworów literackich; - zna ogólną problematykę wszystkich wskazanych przez nauczyciela lektur programowych. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - buduje wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe; - zna zasady tworzenia wypowiedzi złożonych i wielokrotnie złożonych; nie zawsze potrafi właściwie operować tymi wypowiedzeniami ; - wykorzystuje w praktyce tworzenia tekstów wiedzę językową z zakresu: fleksji, składni, słowotwórstwa, fonetyki, ortografii, interpunkcji z pomocą nauczyciela; - redaguje formy wypowiedzi, potwierdzające praktyczną znajomość głównych wyznaczników tych form : list, opis, notatka, recenzja, wywiad, referat, opowiadanie, charakterystyka postaci, sprawozdanie, przemówienie, pamiętnik, reklama, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcja, dedykacja, list otwarty, list motywacyjny, podanie, życiorys; - zna i rzadko poprawnie stosuje zasady organizacji tekstu; próbuje tworzyć tekst spójny pod względem językowym i kompozycyjnym; - nie zawsze potrafi uzasadniać swoją opinię, próbuje formułować tezę, dobierać właściwe argumenty ; - redaguje rozprawkę nie zawsze poprawną pod względem językowym i kompozycyjnym; - dokonuje prób przekształcania tekstów własnych i cudzych ; - czyta teksty ze zrozumieniem ( wybiera informacje z tekstów, gromadzi je, selekcjonuje); - dostrzega w odczytywanych tekstach większość środków wyrazu ;

9 - rozpoznaje podstawowe funkcje językowe tekstu (informatywna, ekspresywna, impresywna, estetyczna); - zna, rozumie i wyjaśnia pojęcia teoretyczno literackie objęte programem ; - rozróżnia fakty od opinii; - rozpoznaje różne intencje; - odróżnia sensy symboliczne i metaforyczne w tekście od sensów dosłownych- z pomocą nauczyciela; - dostrzega większość swoistych właściwości poznanych utworów literackich; - dostrzega ogólną problematykę lektur programowych. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności nie sytuują się na poziomie osiągnięć na ocenę dopuszczającą.