3. Środowisko graficzne KDE

3-1 3. Środowisko graficzne KDE 3.1.1 Instalacja środowiska graficznego KDE Domyślnym środowiskiem graficznym dla SUSE Linux Enterprise Desktop 10 jest GNOME. Jeśli chcemy pracować w środowisku KDE, trzeba zacząć od instalacji pakietów oprogramowania KDE. Zazwyczaj pakiety oprogramowania KDE instaluje się podczas instalacji SUSE Linux Enterprise Desktop 10, można je jednak również doinstalować później. Nowe oprogramowanie instaluje się za pomocą narzędzia do konfiguracji YaST. Aktywator YaSTa znajduje się w Przeglądarce aplikacji, w grupie System. Tylko użytkownik root ma prawo korzystać z YaSTa. Aby zapobiec nieautoryzowanemu uruchomieniu narzędzia, w momencie uruchamiania YaSTa pojawia się okno uwierzytelnienia, w którym należy podać hasło roota: Okno YaSTa podzielone jest na dwie części: lewą, w której widać dziewięć grup i prawą, w której wyświetlane są poszczególne moduły. Jeśli wybierzesz którąś z kategorii za pomocą myszy, po prawej ukażą się moduły należące do tej kategorii, podkreślone na niebieskim tle. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-2 W grupie Software znajdziesz moduł Zarządzanie oprogramowaniem. Wybierz ikonkę modułu jednokrotnym kliknięciem myszy. Po kilku sekundach pojawi się okno: Tutaj możesz wybrać filtr. SUSE Linux Enterprise Desktop zapewnia obszerny wybór różnego rodzaju oprogramowania. Aby wybrać konkretne pakiety, skorzystaj z filtrów, wyświetlających dostępne pakiety oprogramowania. Dostępne są następujące filtry: Wzorce. Wyświetla całe dostępne na danym medium instalacyjnym oprogramowanie, pogrupowane w logicznie powiązane ze sobą grupy pakietów. Grupy pakietów. Wyświetla całe dostępne na danym medium instalacyjnym oprogramowanie, pogrupowane według kategorii (funkcji). Języki. Wyświetla wszystkie pliki powiązane z językami, np. korekta pisowni, pomoc. Źródła instalacji. Wykaz źródeł instalacji i dostępnych z każdego źródła pakietów. Szukaj. Pozwala wpisać poszukiwaną frazę i określić tryb wyszukiwania. Podsumowanie instalacji. Wyświetla wszystkie pakiety, wraz z ich statusem. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-3 W większości przypadków najprościej użyć filtra Szukaj, aby znaleźć oprogramowanie, które chcemy zainstalować. Wpisz w polu tekstowym zatytułowanym Szukaj nazwę pakietu, jej fragment lub kluczowe słowo i naciśnij. Rezultaty wyszukiwania ukazane zostaną w prawej części okna. Status pakietu oznaczony jest za pomocą niewielkiego symbolu przed nazwą pakietu. Najważniejsze symbole (pełną listę znajdziesz wybierając Pomoc Symbole): Aby zainstalować pakiet, klikaj na jego symbol do momentu pojawienia się symbolu, a następnie wybierz. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-4 Może pojawić się okno sygnalizujące konieczność zainstalowania dodatkowych pakietów, powiązanych z tymi, które zdecydowaliśmy się zainstalować. W większości przypadków, można od razu wybrać oraz zatwierdzić instalację również dodatkowych pakietów. Jeśli w napędzie CD-ROM znajduje niewłaściwe CD lub DVD, pojawi ostrzeżenie. się się Ćwiczenie: Instalacja środowiska graficznego KDE Zainstaluj środowisko graficzne KDE. Ze względu na fakt, że składa się ono z wielu pakietów oprogramowania, posłuż się filtrem Wzorce. Wybierz wzorzec KDE. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-5 3.1.2 Logowanie Jeśli logujesz się do środowiska KDE po raz pierwszy, wybierz Sesja w oknie logowania. Pojawi się następujące okno: Aby uruchomić środowisko graficzne KDE --> wybierz KDE. Pojawia się zapytanie, czy chcesz, aby KDE było Twoim domyślnym środowiskiem: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-6 Po dokonaniu wyboru oraz podaniu danych niezbędnych do poprawnego zalogowania się --> pojawia się na ekranie monitora środowisko graficzne KDE. 3.1.3 Wylogowywanie Kiedy chcesz się wylogować, otwórz menu KDE, wybierając pierwszą od lewej ikonkę na dolnym panelu: To menu nazywa się Menu KDE 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-7 Wybierz opcję Zakończ pracę, znajdującą się na samym dole menu KDE. Możesz również kliknąć prawym przyciskiem myszy w pusty obszar na pulpicie i wybrać tę samą opcję z menu kontekstowego. Pojawia się okno potwierdzenia: Wybierz ten przycisk, aby się wylogować. Ponownie pojawia się ekran logowania, pozwalając na zalogowanie się innego użytkownika. 3.1.4 Rozpoznawanie elementów pulpitu KDE Środowisko KDE składa się z następujących elementów: pulpit panel kontrolny KDE (Kicker) menu KDE wirtualne pulpity. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-8 Pulpit Na pulpicie znajdziesz tylko kilka ikon. Powiązane z nimi programy możesz uruchomić, klikając jeden raz lewym przyciskiem myszy. Ikony na pulpicie można przenosić, przeciągając je za pomocą myszy. Panel kontrolny KDE (Kicker) Środowiskiem KDE zarządza się głównie używając panelu kontrolnego (zwanego Kicker), umiejscowionego na dole ekranu. Najczęściej używane ikonki i ich objaśnienia: Konqueror domyślny zarządca plików Okno terminala do bezpośredniego wpisywania poleceń Centrum pomocy SUSE Konqueror domyślna przeglądarka WWW 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-9 Kontact program do zarządzania informacjami osobistymi (poczta, kalendarz, notatki etc.) Wirtualne pulpity KMix mikser dźwięku KPowersave kontrola zasilania Klipper narzędzie schowka Wyszukiwanie Kerry Beagle Aplet do programu NetworkManager Dostępne aktualizacje Aktualny czas i data Menu KDE Zwykle programy uruchamia się za pomocą menu KDE. Aby rozwinąć menu, wybierz przycisk Menu KDE znajdujący się na panelu. W dolnej części menu, dostępne są takie opcje, jak: przegląd ostatnio używanych dokumentów, skróty do ważnych miejsc w systemie, wiersz poleceń, przełączenie użytkownika, blokada ekranu oraz zakończenie pracy z komputerem. W górnej części menu przedstawiony jest przegląd wszystkich aplikacji, podzielonych tematycznie na grupy (np. Biuro). Na górze menu znajduje się pole tekstowe, służące do filtrowania aplikacji. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-10 Wpisz / i nazwę aplikacji, której szukasz. Podświetlane są wszystkie grupy menu, w których znajdują się pasujące do zapytania aplikacje. Podmenu w menu KDE oznaczone są za pomocą niewielkiej czarnej strzałki po prawej stronie. Aby rozwinąć submenu, przesuń wskaźnik myszy nad daną pozycję w menu. Aby uruchomić konkretny program, kliknij odpowiednią pozycję jednokrotnie lewym przyciskiem myszy. Submenu są oznaczone za pomocą niewielkich strzałek 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-11 Wirtualne pulpity Jeśli pracujesz naraz z kilkoma programami, może się zdarzyć, że ciężko ci będzie zorientować się w pootwieranych oknach aplikacji, porozrzucanych chaotycznie po całym pulpicie. W takich przypadkach, system Linux oferuje możliwość uporządkowania pracy poprzez przełączanie się między kilkoma (wirtualnymi) pulpitami. Zmienić pulpit można poprzez panel kontrolny. Standardowo ustawione są dwa pulpity. Ilość pulpitów możesz zmienić w Centrum sterowania KDE (maksymalnie 20). Każdy pulpit może obsługiwać potencjalnie nieograniczoną liczbę aplikacji. Wirtualne pulpity bardzo pomagają zorganizować pracę z komputerem. W środowisku GNOME możesz dodać do panelu aplet Przełącznik obszarów roboczych. W preferencjach tego apletu możesz ustawić liczbę wirtualnych pulpitów. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-12 Ćwiczenie: Rozpoznawanie elementów pulpitu KDE Podpisz poszczególne elementy na poniższym zrzucie ekranu. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-13 Zarządzanie ikonami w środowisku KDE Ikonki rozmieszczone są na trzech obszarach: na pulpicie na panelu kontrolnym (Kickerze) w Menu KDE. Zarządzanie ikonkami na pulpicie Nową ikonkę na pulpicie można utworzyć na wiele sposobów. Dla uproszczenia, opiszemy tylko jeden z nich: 1) Aby utworzyć na pulpicie nową ikonkę aplikacji, przeciągnij odpowiednią pozycję z Menu KDE nad pusty obszar pulpitu. 2) Z menu, które pojawi się po zwolnieniu przycisku myszy, wybierz opcję Kopiuj tutaj: Zarządzanie ikonkami na panelu (Kickerze) Aby dodać program do panelu, kliknij prawym przyciskiem myszy na wolny obszar na panelu, a następnie wybierz Dodaj aplet do panelu albo Dodaj program do panelu: Aby usunąć program z panelu, kliknij prawym przyciskiem myszy na jego 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-14 ikonkę i wybierz z menu kontekstowego opcję Usuń nazwa programu. Możesz zmieniać położenie ikon na panelu: przeciągając je za pomocą środkowego przycisku myszy, wybierając z menu kontekstowego opcję Przesuń nazwa programu. Zarządzanie ikonami w Menu KDE Do wprowadzania zmian w Menu KDE służy specjalna aplikacja o nazwie Edytor Menu KDE. Aby ją uruchomić, kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonkę Menu KDE i wybierz Edytor menu: Pojawi się okno: Po lewej stronie ukazana jest obecna struktura Menu KDE Ważne ikonki na pasku zadań: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-15 Nowa pozycja Nowe podmenu Usuń zaznaczoną pozycję Jeśli wybierzesz opcję Nowa pozycja, pojawia się okno z zapytaniem o nazwę pozycji: Wpisz nazwę pozycji, a następnie naciśnij. Prawa część okna uaktywnia się: Naciśnij ten przycisk, by wybrać ikonę. W ramce tekstowej Polecenie podaj ścieżkę do programu, który będzie uruchamiany za pomocą tej pozycji w przyszłości. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-16 Ćwiczenie: Zarządzanie ikonami w środowisku KDE Istnieje program zwany xlogo, pokazujący logo X Window System. W KDE nie znajdziesz uruchamiającej go ikonki ani pozycji w menu. Aby uruchomić ten program, trzeba więc posłużyć się wierszem poleceń (Menu KDE Wykonaj polecenie). W ramce tekstowej wpisz xlogo. Utwórz ikonkę uruchamiającą program xlogo: na pulpicie w panelu (Kickerze) w Menu KDE 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-17 3.1.6 Zarządca plików Konqueror W środowisku KDE, niemal cała praca z systemem plików może być wykonywana przy pomocy programu Konqueror. Aby go uruchomić, wybierz ikonkę okno:, znajdującą się na panelu. Pojawia się Ważne ikonki na pasku zadań: Jeden poziom w górę Powiększ ikony Wstecz Zmniejsz ikony Do przodu (po wcześniejszym wycofaniu się) Przełącz na widok ikon Idź do folderu domowego Przełącz na widok drzewa Po prawej stronie okna Konquerora, widoczny jest panel nawigacyjny. Kliknięcie na ikonkę znajdującą się na panelu nawigacyjnym, powoduje pojawienie się dodatkowej ramki: Odtwarzacz Amarok multimediów Sieć Zakładki Katalog główny Historia Usługi 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-18 Odtwarzacz Amarok Folder domowy multimediów Sieć System Metabar Ikonka pokazuje drzewo katalogów, zaczynając od folderu domowego użytkownika. Ikonka pokazuje drzewo katalogów zaczynając od katalogu głównego. Najprostszym sposobem poruszania się po systemie plików jest posługiwanie się trzema strzałkami po lewej stronie paska zadań. Bieżące położenie wyświetla się w ramce tekstowej panelu adresowego (tutaj: /home/geeko). Przez wybór - przeniesiemy się z bieżącego katalogu do katalogu wyżej położonego w drzewie (np. z /home/geeko do /home). Strzałka przeniesiemy się do ostatnio odwiedzonego katalogu. Można z powrotem pójść naprzód, naciskając. Wybierając, przeniesiemy się bezpośrednio do swojego folderu domowego (np. /home/geeko). Innym sposobem poruszania się jest korzystanie z panelu nawigacyjnego. Wybierz folder z panelu, a jego zawartość zostanie wyświetlona w formie drzewa w ramce po lewej. Kliknij raz na plus umieszczony obok ikonki folderu, aby zobaczyć podfoldery. Aby zamknąć widok podfolderów, kliknij na znak minus obok ikonki danego katalogu. Kliknij raz na ikonkę lub nazwę folderu, aby zobaczyć jego całą zawartość w głównym oknie Konquerora. Inną przydatną funkcją Konquerora jest możliwość podziału okna. Wybierz z paska menu Okno Podziel widok w pionie lub Podziel widok w poziomie. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-19 Aktywne okno oznaczone jest za pomocą zielonego światełka. Możesz zachować ustawienia widoku, wybierając z menu Ustawienia Zapisz profil widoku Zarządzanie plikami : Tutaj wpisz profilu widoku. nazwę 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-20 Aby przełączyć się na inny profil widoku: wybierz Ustawienia Wczytaj profil widoku Nazwa profilu. Ćwiczenie: Personalizacja Konquerora Spójrz na poniższy widok okna Konquerora. Odtwórz go na swoim komputerze i zachowaj jako Mój Profil. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-21 Zarządzanie systemem plików przy pomocy Konquerora Tworzenie katalogów Aby utworzyć nowy katalog, kliknij prawym przyciskiem myszy pusty obszar w oknie Konquerora. Pojawi się kontekstowe menu: Aby utworzyć nowy katalog, wybierz Utwórz nowe Katalog. Możesz również utworzyć katalog, wybierając z paska menu Edycja Utwórz nowe Katalog. Pojawi się okno z zapytaniem o nazwę dla nowo utworzonego katalogu: Ćwiczenie: Tworzenie katalogów Utwórz w swoim folderze domowym katalog o nazwie PierwszePliki. Kopiowanie i przenoszenie plików Pokazane poniżej metody obchodzenia się z plikami, odnoszą się również do całych katalogów. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-22 Jednym ze sposobów kopiowania i przenoszenia plików w Konquerorze jest przeciągnięcie i upuszczenie ikonki pliku z jednego okna do drugiego. Jeśli przytrzymasz skopiowany. Ctrl podczas przenoszenia pliku, zostanie on Jeśli chcesz przenieść kilka plików naraz, zaznaczając pliki, przytrzymaj klawisz Ctrl. Można także użyć menu kontekstowego. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonkę pliku, który chcesz skopiować i wybierz Skopiuj. Jeśli chcesz przenieść plik, wybierz Wytnij. Pozycje Kopiuj Wytnij i Teraz możesz przejść do folderu docelowego. Prawym przyciskiem myszy kliknij w pusty obszar i wybierz Wklej z menu kontekstowego: Możesz również posłużyć się skrótami klawiszowymi 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-23 Ćwiczenie: Kopiowanie i przenoszenie plików Skopiuj plik /usr/share/cups/calibrate.ppm ~/PierwszePliki/. do katalogu Zmiana nazwy pliku Aby zmienić nazwę pliku, kliknij jego ikonkę prawym przyciskiem myszy, wybierz z menu opcję Zmień nazwę i wpisz nową nazwę: Do zmieniania nazw plików możesz także posłużyć się opcją Właściwości. W karcie Ogólne, wpisz nową nazwę: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-24 Ćwiczenie: Zmiana nazwy pliku Zmień nazwę pliku calibrate.ppm, znajdującego ~/PierwszePliki/ na pierwszy_obrazek.ppm. się w katalogu Usuwanie plików Pliki można usunąć, lub przenieść je do kosza. Pliki, które zostały przeniesione do kosza, mogą zostać odzyskane, zanim kosz zostanie opróżniony. Aby przenieść plik do z kontekstowego menu: kosza, wybierz opcję Przenieś do kosza Przed przeniesieniem pliku do kosza, Konqueror poprosi o potwierdzenie. Innym sposobem, by wyrzucić plik do kosza, jest przeciągnięcie ikonki pliku nad ikonkę kosza i uwolnienie przycisku myszy. Ikonka kosza przybiera nowy wygląd, jak tylko w koszu coś jest: Kosz pusty Kosz pełny Żeby zobaczyć zawartość kosza, kliknij dwukrotnie na jego ikonkę. Możesz przejrzeć przeniesione tutaj pliki, a nawet je odzyskać. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-25 Znajdujące się w koszu pliki nie zostały tak naprawdę usunięte, a zatem wciąż zajmują miejsce na dysku twardym. Żeby trwale usunąć te pliki, opróżnij kosz. Aby opróżnić kosz, kliknij na jego ikonkę prawym przyciskiem myszy, a następnie wybierz Opróżnij kosz: Kojarzenie plików przy pomocy dowiązań Dowiązanie (link) możesz utworzyć, przeciągając ikonkę pliku za pomocą lewego przycisku myszy. Po zwolnieniu przycisku, wybierz Dowiąż tutaj z menu kontekstowego: Ikonka dowiązania (linku) różni się od ikonki oryginalnego pliku: nazwa ikonki jest w kursywie, w lewym dolnym rogu znajduje się niewielka strzałka: oryginalny plik. dowiązanie do liku (link). Uwaga! Usuwając oryginalny plik, nie zapomnij usunąć także prowadzących do niego dowiązań. W przeciwnym razie, za każdym razem gdy klikniesz na dowiązanie, wyświetli się komunikat o błędzie. Opcje kopiowania, przenoszenia i zmiany nazwy plików działają na tych samych zasadach dla plików i dla folderów. Ćwiczenie: Kojarzenie plików przy pomocy dowiązań 1) Utwórz w swoim folderze domowym dowiązanie ~/PierwszePliki/pierwszy_obrazek.ppm. do pliku 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-26 2) Zmień nazwę dowiązania na pierwsze_dowiązanie. 3) Przenieś ~/PierwszePliki/pierwszy_obrazek.ppm do kosza. 4) Sprawdź co się stanie, gdy uruchomisz dowiązanie. 5) Opróżnij kosz. 6) Usuń dowiązanie. Korzystanie z uprawnień do plików w Linuksie Żeby zobaczyć uprawnienia do plików (prawa dostępu) za pomocą przycisku przełącz widok w Konquerorze na widok drzewa: Widok drzewa pokazuje Prawa dostępu, Właściciela i Grupę. Aby uzyskać możliwość zmiany praw dostępu do danego pliku, kliknij prawym przyciskiem myszy jego ikonkę lewym, wybierz Właściwości, a następnie uaktywnij zakładkę Prawa dostępu: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-27 Wybierając pozycję z menu --> można zmienić prawa dostępu do pliku dla właściciela, grupy, innych. Ćwiczenie: w Linuksie Korzystanie z uprawnień do plików Zmień prawa dostępu do katalogu ~/PierwszePliki/ tak, abyś tylko Ty mógł odczytywać i zmieniać jego zawartość. 3.1.7 Wyszukiwanie plików Często zdarza się, że musimy pilnie znaleźć jakiś plik, jednak nie wiemy 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-28 dokładnie, gdzie w systemie plików jest on umiejscowiony. Być może pamiętamy jego nazwę, jej fragment lub tylko słowo z jego zawartości. Potrzebna może się też okazać lista plików, które były modyfikowane w ciągu ostatnich dwóch dni, albo które przekraczają określony rozmiar. Aby znaleźć pliki o określonych plików/katalogów z menu KDE. cechach, wybierz Wyszukiwanie W ramce tekstowej Nazwa podaj nazwę szukanego pliku. Wyszukiwarkę można uruchomić bezpośrednio z okna Konquerora, wybierając Narzędzia Znajdź plik. Jeśli nie pamiętasz pełnej nazwy pliku, w tej wyszukiwarce dopuszczalne jest użycie tzw. zmiennych globalnych :? za jakikolwiek znak, * za kilka, jeden lub żaden znak. W polu Szukaj w podaj katalog, który chcesz przeszukać. Żeby określić przeszukiwany katalog, możesz również użyć przycisku. Rozpocznij proces wyszukiwania, naciskając przycisk. Wszystkie pasujące pliki i foldery, wraz z informacjami dotyczącymi ich lokalizacji, 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-29 wyświetlane są w dolnej części okna: Więcej opcji wyszukiwania i Właściwości. możesz ustawić w kartach Zawartość W KDE można również używać wyszukiwarki Beagle jeśli spodobała Ci się jej funkcjonalność. Tutaj wpisz sekwencję wyszukiwania. Pozwalająca na to wtyczka KDE (plugin) nazywa się Kerry. Uruchom Kerry, klikając na znajdującą się na panelu ikonkę 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-30 Zanim będzie można posługiwać się programem Kerry, należy uruchomić Beagle. Wpisz coś w ramce Szukaj i naciśnij klawisz Enter lub wybierz. Pojawi się komunikat o błędzie niepowodzeniu zapytania. Na dole komunikatu znajduje się link do uruchomienia Beagle: Tutaj Beagle uruchom Zaznacz opcję Automatycznie uruchamiaj demona Beagle podczas logowania, a Beagle będzie odtąd uruchamiany automatycznie w momencie logowania. Gdy Beagle jest uruchomiony, wyszukiwanie plików odbywa się już bez przeszkód. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-31 W tej części okna możesz określić dodatkowe opcje wyszukiwania, m.in. typ pliku. Ćwiczenie: Wyszukiwanie plików Uruchom Beagle, a następnie rozpocznij wyszukiwanie frazy desktop. Zostaw okno wyszukiwania otwarte i utwórz nowy arkusz kalkulacyjny OpenOffice. Wpisz do komórki Desktop KDE i zapisz plik w katalogu Documents pod nazwą arkusz_testowy. 3.1.8 Archiwizacja plików Za pomocą programu Ark można spakować różnorakie pliki, a nawet całe katalogi, do archiwum. Program Ark uruchomisz z Menu KDE: Narzędzia Archiwizacja Ark (Narzędzie do archiwizacji). Pojawi się okno: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-32 Żeby móc zarchiwizować pliki należy najpierw utworzyć nowe archiwum. Wybierz Plik Nowy. Pojawi się okno, w którym należy podać nazwę archiwum oraz ścieżkę do niego (miejsce utworzenia archiwum): Naciśnij archiwum., a w podanym miejscu zostanie utworzone nowe, puste Ark obsługuje również używany w środowiskach Microsoft Windows format.zip. Niektóre z obsługiwanych przez Ark formatów plików: Archiwa Tar (*.tar, *.tar.gz, *.tar.z, *.tar.bz2, etc.) Pliki skompresowane ( *.gz, *.bz, *.bz2, *.lzo, *.Z) Archiwa Zip (*.zip) Archiwa Lha (*.lzh) Archiwa Zoo (*.zoo) Archiwa Rar (*.rar) Archiwa Ar (*.ar) Aby napełnić archiwum, przeciągnij nad jego okno pliki, które chcesz zarchiwizować. Aby otworzyć istniejące archiwum (skompresowane lub nieskompresowane) wybierz plik archiwum w Konquerorze lub uruchom Ark i tam wybierz Plik 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-33 Otwórz. Wyświetlona zostaje zawartość archiwum. Używając myszy, możesz przeciągnąć pojedyncze pliki z okna archiwum i umieścić je w oknie Konquerora. Można też rozpakować całe archiwum, wybierając Akcja Rozpakuj. Można posłużyć się ikonkami na pasku zadań: Utwórz nowe archiwum Otwórz archiwum Dodaj plik do archiwum Dodaj katalog do archiwum Rozpakuj wybrane pliki Usuń wybrane pliki z archiwum Pokaż wybrany plik Ćwiczenie: Archiwizacja plików Utwórz archiwa o podanych poniżej formatach i zamieść w nich zawartość katalogu /bin..tar.gz.bz2 Porównaj rozmiar archiwów. 3.1.9 Personalizacja środowiska KDE Do personalizacji środowiska KDE służy Centrum sterowania KDE. Można je 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-34 uruchomić, wybierając opcję Ustawienia osobiste z menu KDE. Po lewej stronie okna widoczne są dostępne w centrum sterowania działy. Jeśli wybierzesz nazwę któregoś z działów, zawarte w nim moduły zostaną wyświetlone w ramce po lewej. Na szczycie listy modułów znajduje się przycisk, dzięki któremu można wrócić do głównego menu. Zaprezentujemy tu tylko kilka ważnych funkcji i modułów. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-35 Administracja systemem Instalator czcionek Zwykli użytkownicy mogą instalować czcionki tylko na własny użytek. Użytkownik root może instalować czcionki dostępne dla wszystkich użytkowników systemu. Żeby zainstalować nową czcionkę, naciśnij ten przycisk. Menedżer logowania Tutaj użytkownik root może logowania. skonfigurować wygląd i funkcjonowanie ekranu Ścieżki Określamy ścieżki dostępu do ważnych katalogów: Ścieżka do pulpitu. Katalog mieszczący zawartość Twojego pulpitu. Ścieżka do programów Autostartu. Programy zawarte w tym katalogu uruchamiane są automatycznie po zalogowaniu. Ścieżka do dokumentów. Domyślnie, dokumenty są zachowywane w tym katalogu. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-36 Dział Bezpieczeństwo i Prywatność Hasło i konto użytkownika Kiedy się logujesz do systemu, wpisywane przez Ciebie hasło wyświetlane jest w postaci gwiazdek. W tym module możesz skonfigurować ogólną zasadę wyświetlania haseł. Kryptografia Konfiguracja szyfrowania i odczytywania zaszyfrowanych danych. Portfel KDE Portfel KDE umożliwia przechowywanie haseł i innych osobistych danych w zaszyfrowanym pliku, zabezpieczając tym samym te dane przed niepowołanym dostępem. Prywatność W tym module można usunąć ze swojego środowiska wszystkie przechowywane na dysku (np. przez przeglądarkę WWW) prywatne dane. Dział Dźwięk i Multimedia Brzęczyk systemowy Jeśli masz włączoną funkcję powiadomień systemowych, to gdy wyświetla się komunikat, KDE odtwarza plik dźwiękowy. W tym module można wyłączyć brzęczyk systemowy. Zamiast niego będzie używany wewnętrzny głośnik komputera. Możesz także zmienić głośność, wysokość tonu i długość brzęczyka systemowego. Powiadomienia systemowe W tym module można skonfigurować dźwięki dla różnych zdarzeń w systemie, np. dźwięk odtwarzany gdy otrzymamy przesyłkę poczty elektronicznej. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-37 Może być wiele źródeł zdarzenia. Źródłem program. zdarzenia może być W białej ramce ukazana jest lista zdarzeń dla wybranego źródła. Dostępne są następujące działania: Wykonaj program Wypisz komunikat na standardowe wyjście błędu Pokazuj komunikaty Dziennik do pliku Odtwórz dźwięk Migaj przyciskiem na pasku zadań System dźwiękowy Tutaj możesz skonfigurować możliwość odtwarzania dźwięków na innym komputerze i kontrola systemu dźwięków KDE z innego komputera. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-38 Dział Internet i Sieć Nie będziemy tu szczegółowo omawiać tego działu, gdyż wykracza to poza zakres niniejszego kursu. Niektóre moduły dostępne są wyłącznie dla roota. Oto przekrój działu: Przeglądarka WWW konfiguracja przeglądarki Konqueror. Pośrednik (Proxy) konfiguracja połączenia z Internetem pośrednictwem usługi serwera Proxy. Przeglądanie sieci lokalnej przegląd zasobów sieci Windows. za Współdzielenie plików konfiguracja zezwolenia na wymianę plików z komputerami MS Windows. Dostępne tylko dla roota. Współdzielenie pulpitu konfiguracja zezwolenia na użytkownika przez sieć lokalną dostęp do pulpitu Dział Pulpitu Okna W tym module można ustawić przykładowo - co się stanie po dwukrotnym kliknięciu paska tytułowego okna. Uaktywnianie Użytkownicy systemów Microsoft Windows oraz Mac OS są 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-39 przyzwyczajeni do uaktywniania okien za pomocą kliknięcia myszą. W niektórych systemach uniksowych używa się innych metod. W tej karcie możesz wybrać politykę uaktywniania. Działania tytułu paskatutaj można zmienić akcję okna po kliknięciu jego paska tytułowego. Działania okna Tutaj można zmienić znaczenie klawiszy modyfikujących. Przesuwanie W tej karcie można wyłączyć wyświetlanie zawartości okna w czasie jego przesuwania oraz zmiany rozmiaru. Zaawansowane Funkcje zaawansowane. Przezroczystość Zmiana stopnia przezroczystości okna. Ćwiczenie: Zmiana zachowania okien Zmień politykę uaktywniania na Uaktywnianie za kursorem. Otwórz kilka okien, żeby zobaczyć różnicę. Panele W tym module możesz skonfigurować panel programu Kicker. Okno zawiera cztery zakładki: Układ Pozycja i rozmiar Kickera Ukrywanie Ukrywanie automatyczne 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-40 panelu Menu Dodawanie menu do menu KDE Wygląd Zmiana tła ikon na panelu W KDE panelu. obszar myszy Panel. nie jesteś ograniczony do jednego Aby dodać panel, kliknij w pusty na Kickerze prawym przyciskiem i wybierz Dodaj nowy panel Pasek zadań Pasek zadań znajduje się w panelu Kickera i pokazuje listę otwartych okien na wszystkich pulpitach. W tym module możesz skonfigurować pasek zadań oraz jego akcję po kliknięciu myszą: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-41 Wiele pulpitów Określ liczbę pulpitów. wirtualnych Każdemu pulpitowi można nadać nazwę w sekcji Nazwy pulpitów. Zachowanie W tym module możesz aktywować pasek menu na górze pulpitu (jak w Macintosh OS) oraz zachowanie pulpitu KDE po kliknięciu myszą w pusty obszar. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-42 W kartach Ikony plików oraz Ikony urządzeń, można skonfigurować ikony pulpitu dla specjalnych typów plików lub urządzeń. Dział Regionalne i Dostępność Dostępność Funkcje dla osób niepełnosprawnych. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-43 Kraj/region i język Każdy kraj ma swoje własne standardy formatowania liczb, czasu i daty. W tym module można wybrać właściwy dla nas standard: Wyniki regionalnych ustawień Wybierz swój kraj lub region z menu rozwijalnego Kraj lub region w karcie Ustawienia regionalne, a zostaną przyjęte ustawienia domyślne dla wybranego regionu. W pozostałych kartach te domyślne ustawienia można zmienić. Ćwiczenie: Zmiana regionu Porównaj standardy zapisu liczb, daty i czasu trzech różnych krajów. Wybierz po jednym kraju z Ameryki Północnej, Europy oraz Azji. Skróty klawiszowe Tutaj można skonfigurować skróty klawiszowe dla zdarzeń w systemie: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-44 Dostępne zdarzenia systemowe podzielone są na trzy grupy: skróty ogólne, skróty pulpitu, skróty programów. Aby zmienić skrót dla konkretnego zdarzenia, zaznacz je na liście i aktywuj opcję Własny w ramce poniżej (Skrót dla wybranej akcji). Pojawi się okno: Wpisz kombinację klawiszy i naciśnij. Układ klawiatury W różnych krajach stosowane są różne układy klawiatury. W tym module możesz wybrać swój układ klawiatury. Dla Polski stosowane są dwa układy klawiatury: polski maszynistki (odpowiada klawiaturze maszyn do pisania) i polski programisty (standardowo używany przy pracy z komputerem polskie znaki diaktryczne uzyskiwane za pomocą prawego klawisza ALT). 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-45 Dział Składniki KDE Omawianie wszystkich modułów tego działu również wykracza poza zakres tego etapu nauki, pozwolimy sobie zatem jedynie na ogólny przegląd tego działu. Oto panorama działu: Menedżer plików takie ustawienia, jak: wygląd i zachowanie menedżera plików Konqueror. Menedżer sesji standardowe ustawienia dla rozpoczęcia (zalogowanie się) i zakończenia (wylogowanie się) sesji. Menedżer usług uruchomienie lub wstrzymanie usługi KDE. Skojarzenia plików wybór domyślnego programu do uruchamiania każdego typu pliku. Sprawdzanie pisowni konfiguracja opcji kontroli pisowni. Wybór komponentów wybór domyślnego emulatora terminala, edytora tekstu oraz klienta poczty. Wydajność KDE ustawienia optymalizujące pracę KDE - zmniejszenie zużycia pamięci i konfiguracja wczesnego wczytywania w Konquerorze. Zasoby KDE konfiguracja źródła danych KDE. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-46 Dział Urządzenia peryferyjne Drukarki Zarządzanie dostępnymi drukarkami. Lista dostępnych drukarek. (pseudo) W tym module można dodawać, usuwać i modyfikować drukarki. Można tu również zarządzać zadaniami wydruku. Dla wielu funkcji, np. dodania nowej drukarki czy zmiany konfiguracji drukarki, wymagane są uprawnienia administratora (roota). Aby uzyskać uprawnienia roota, naciśnij przycisk. Zarządzanie drukarkami i ich zadaniami omówimy później. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-47 Ekran Tutaj możesz zmienić rozdzielczość ekranu i częstotliwość odświeżania. Geeko zmienił orientację ekranu. Jeśli sprzęt obsługuje więcej niż jeden ekran, można określić, do którego z nich odnoszą się zmieniane ustawienia. Służy do tego rozwijalne menu Ustawienia dla ekranu. W karcie Zarządzanie energią naciśnij przycisk Konfiguracja Kpowersave, aby zmienić czas, po którym ekran zostaje przełączony w stan gotowości, wstrzymania, oraz czas, po którym zostanie wyłączony: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-48 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-49 Klawiatura Jeśli pisząc, przytrzymasz klawisz klawiatury wciśnięty, po krótkim opóźnieniu dany znak zaczyna się powtarzać. W tym module powtarzania. możesz sprecyzować długość opóźnienia i szybkość Wybierz stan klawisza NumLock przy starcie KDE. Myszka Moduł ten składa się z czterech kart: 1) Ogólne. Osoby leworęczne mogą tutaj przedefiniować przyciski myszy. 2) Motyw kursora. Nawet po standardowej instalacji, do wyboru jest kilka motywów kursora myszy. 3) Zaawansowane. Tutaj możesz zmienić przyśpieszenie oraz czułość myszy. ustawienia takie jak np. 4) Nawigacja myszy. Tutaj można uruchomić funkcję przesuwania kursora myszy za pomocą klawiatury. Zachowaj ostrożność, zmieniając te ustawienia. Trafienie w przycisk może się okazać niełatwe z dużym przyspieszeniem myszy. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-50 W KDE, w przeciwieństwie do Microsoft Windows, domyślnym ustawieniem KDE jest użycie pojedynczego kliknięcia do otwierania plików. Piloty Do pracy z tym tym modułem, konieczne jest posiadanie wbudowanego sprzętu na podczerwień. W przeciwnym razie, pojawia się komunikat: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-51 Dział Wygląd i Motywy Czcionki W tym module możesz dokonać wyboru czcionek dla Twojego pulpitu: Dekoracje okna Wybierz rodzaj dekoracji okna (karta Dekoracje okna) oraz wzór przycisków na pasku tytułowym okien (karta Przyciski): 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-52 Ekran powitalny Kiedy się logujemy do KDE, pojawia się ekran powitalny informujący o załadowaniu KDE. W tym module można wybrać ekran powitalny. Ikony W tym module możesz zmienić zestaw ikon: Po standardowej instalacji, dostępne są tylko trzy zestawy ikon. Kolory Tutaj można zmienić kolory elementów okna: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-53 Można wybrać pełny zestaw kolorów z listy Zestaw kolorów albo zmienić jedynie kolor pojedynczego elementu okna w sekcji Kolor elementu. Ćwiczenie: Zmiana kolorów Wybierz inny zestaw kolorów. Menedżer motywów Motyw pulpitu to zestawienie następujących elementów: tło, kolory, styl, ikony, 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-54 czcionki, wygaszacz ekranu. Zarządzaj poszczególnymi modułami, wybierając odpowiednie przyciski u dołu okna. Styl Tutaj możesz zmienić styl elementów okna. Tło Tutaj możesz zmienić tło pulpitu: 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-55 Ustawienia mogą odnosić się do jednego lub wszystkich wirtualnych pulpitów. W sekcji Tło można wybrać obrazek tła. W sekcji Opcje można zdefiniować ułożenie obrazka, kolor tła i rodzaj przenikania, jeśli wybierze się kilka kolorów. Możesz zastosować wprowadzone zmiany, naciskając przycisk, lub też z nich zrezygnować, wybierając. Ćwiczenie: Zmiana tła Wybierz inny obrazek tła. Uruchamianie programów Kiedy uruchamiasz aplikację, jej ikonka podskakuje obok wskaźnika myszy, aby zasygnalizować, że program jest załadowany. W tym module możesz zmienić to zachowanie. Wygaszacz ekranu Wybierz i skonfiguruj wygaszacz ekranu. Nawet po standardowej instalacji, do wyboru jest wiele wygaszaczy ekranu. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać

3-56 Ćwiczenie: Zmiana wyglądu środowiska KDE Skonfiguruj KDE tak, aby wyglądało jak środowisko Windows XP lub Windows 95. 2008 Licencja Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.5. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać