Rozcięgno podeszwowe Nie jest mięśniem!!! Rozcięgno podeszwowe jest mocnym, łącznotkankowym pasmem, zaczynającym się na guzowatości kości piętowej a kończącym na podstawie dystalnych paliczków wszystkich palców. Przyczep początkowy jest taki sam jak ścięgna achillesa. Odgrywa ono bardzo ważną rolę dla czynności stopy podczas chodu i biegu. Jest najbardziej funkcjonalnym elementem przyśrodkowej części stopy. Podczas chodu, paliczki bliższe są wyprostowane, pociągając rozcięgno podeszwowe nad głowami kości śródstopia, obniżając je i powodując uniesienie łuku podłużnego. Rozcięgno powoduje oprócz uniesienia łuku podłużnego, supinację tyłostopia, co podczas fazy podparcia pozwala na utrzymanie stopy w pozycji neutralnej. Dolegliwości bólowe występują zarówno u sportowców (najczęściej lekkoatletów, tenisistów), jak i u osób nieaktywnych sportowo. Często dotyczą ludzi z nadwagą i pracujących długo w pozycji stojącej. Ból jest najczęściej odczuwany na stronie podeszwowej stopy w okolicach przyczepu bliższego, w okolicach kości piętowej. Czasami jest to cała okolica pięty (jakby naokoło), czasami tylko punktowo pod piętą (twarda część), czasami ból schodzi niżej jakby wzdłuż zginacza palucha. Pacjenci odczuwają to jako pieczenie, ukłucie, tępy ból. Dolegliwości pojawiają się rano, po przebudzeniu, kiedy jeszcze się nie rozchodziliśmy, w trakcie uprawiania sportu lub po. Do przeciążenia dochodzi najczęściej przy stopie płaskiej z obniżonym łukiem podłużnym, przy nadmiernej koślawości pięty i nadmiernej supinacji przodostopia.
Koślawa pięta, w nadmiernej pronacji, płaskostopie Zdarzają się pacjenci także ze stopą wydrążoną u których dochodzi do nadmiernego napięcia ścięgna i w wyniku tego częściowe lub całkowite zerwanie. Inną, ale jakże ważną przyczyną jest osłabienie mięśni stabilizujących miednicę, ustawienie jej w przodopochyleniu (czyli kaczy kuper). Powoduje to napięcie mięśni gruszkowatych (odczuwacie to jako ból z boku biodra ), chorobie następnie całej taśmy tylniej (udo chorobie tyłu, łydka, a następnie rozcięgno). Po chorobie rozcięgna podeszwowego, kolejnym etapem może być ostroga piętowa (osteolitwyrośl kostna, produkowana przez stopę pacjenta, w celu jej samoobrony). Ostroga powoduje duże dolegliwości a także wtórne niszczenie rozcięgna. Do częściowego uszkodzenia ścięgna dochodzi także przy przedłużających się stanach zapalnych, chorobach ogólnoustrojowych, reumatycznych, metabolicznych. Diagnoza: Najważniejsza jest dobra diagnoza, która pozwoli na wyleczenie problemu. Dobry lekarz ortopeda wykona badanie kliniczne, zbada Was od stóp do głów. Diagnosta wykona USG, które pokaże stan rozcięgna, stan gojenia, stopień uszkodzenia, RTG, które pokaże czy wszystko w porządku jest z Waszym układem kostnym stopy. Fizjoterapeuta, który dokładnie Was zbada i wraz z lekarzem ustali przyczynę dolegliwości i program leczenia. Co robić: Jeśli jest stan zapalny:
1.działanie przeciwzapalne: farmakologia doustna - niesterydowe leki przeciwzapalne, smarowanie: Voltaren, Olfen, inne, okłady zimne (chłodzące). Kompresy należy po wyjęciu z zamrażarki położyć na ściereczkę lub papierowy ręcznik, położyć na podeszwie stopy i zamocować. Trzymać 10-15 min. Stosować kilka razy dziennie. Nie kłaść na gołą skórę, bo możemy ją odmrozić. Jeżeli chodzimy na fizjoterapię polecam ultradźwięki, elektroterapię przeciwzapalną, mobilizację tkanek miękkich: powięzi, rozcięgna, masaż łydki. Fizjoterapeuta nauczy Was prawidłowej stabilizacji mięśni miednicy, ustawi ją i rozluźni mięśnie tyłu uda. Często problem z rozcięgnem pojawia się u osób, które mają nadmiernie napięte mięśnie łydki. Przyczep achillesa i rozcięgna jest w tym samym miejscu, więc napięcie przenosi się niżej. Dlatego tak ważne jest rozluźnienie tych mięśni: masaż, rozciąganie przez fizjoterapeutę, a także auto-stretching (samodzielne rozciąganie). Autostretching wykonujemy 2 razy dziennie, około 10 powtórzeń, wytrzymując 20 s bez pogłębiania. Powinniśmy odczuwać ciągnięcie a nie ból. Jeśli jest to ból, to znak,że ćwiczymy za mocno i zamiast rozciągać się, mięsień jeszcze bardziej kurczy się. Rozciąganie brzuchatego Rozciąganie płaszczkowatego
rozciąganie rozcięgna podeszwowego Jeżeli stan zapalny już ustąpił, możemy przystąpić do kierunkowego działania, czyli leczenia przyczyny a nie skutku. W celu korekcji wadliwego ustawienia elementów biernych stopy a tym samym zmniejszeniu dolegliwości bólowych, polecam ćwiczenia mięśni krótkich stopy, dzięki, którym uczymy się jak ustawiać piętę i przodostopie, jak jej nie koślawić i jak przetaczać prawidłowo stopę. Najważniejszą rzeczą będzie wykonanie wkładek ortopedycznych na indywidualne zamówienie. Niektórzy są przeciwnikami wkładek, ale myślę, że tych starych, tradycyjnych. Gdy przekonują się, czym są nowe termoplastyczne wkładki Formthotics, zupełnie zmieniają zdanie. Tradycyjna wkładka podpierała biernie stopę, rozleniwiając ją i powodując tak naprawdę pogorszenie się problemu i wady. Teraz wkładka ma działanie stymulujące. Podpiera stopę, ale wymusza pracę mięśni. Dzięki niej prawidłowo przetaczamy stopę. Powinniśmy wzmocnić mięśnie strzałkowe i piszczelowy tylny, które będą utrzymywały stopę w prawidłowym ustawieniu. Powinniśmy wykonywać ćwiczenia propriocepcji (równoważne), aby stopa pracowała. Polecam do tego celu przyrządy równoważne: poduszki rehabilitacyjne (równoważne), suszki, deski równoważne, krążki równoważne. Ćwiczymy jednonóż, dodając zamykanie oczu, wymach drugą nogą. Thera Band
Bardzo dobre efekty oprócz ćwiczeń, daje taping (klejenie stopy i rozcięgna elastycznymi plastrami lub sztywnymi). Powinien wykonać to fizjoterapeuta. W przypadku zerwania rozcięgna, wykonywany jest zabieg operacyjny rekonstrukcji ścięgna. Jeśli jest to częściowe uszkodzenie czasami podaje się czynniki wzrostu, w celu wygojenia i zabliźnienia.