Dziennik Ustaw Nr 220 19 Poz. 2181 1.5. Umieszczanie znaków 1.5.1. Zasady ogólne Znaki umieszcza si : 1) po prawej stronie jezdni lub nad jezdnià, je eli dotyczà jadàcych wszystkimi pasami ruchu; 2) nad poszczególnymi pasami ruchu, je eli dotyczà jadàcych tylko tymi pasami ruchu; 3) po lewej stronie jezdni: a) samodzielnie, je eli dopuszczajà to przepisy rozporzàdzenia w sprawie znaków i sygna ów drogowych, b) jako powtórzenie znaków umieszczonych po prawej stronie na drogach dwujezdniowych, których jezdnie posiadajà wi cej ni jeden pas ruchu, przy czym jako obowiàzkowe dotyczy to znaków kategorii A, B (z wyjàtkiem znaków B-35 do B-38), G oraz znaków D-6, D-6a, D-6b, c) na drodze jednokierunkowej, przy czym jako obowiàzkowe dotyczy to znaków D-6, D-6a, D-6b oraz znaków kategorii G; 4) na jezdni, je eli droga jest zamkni ta dla ruchu lub ruch na niej jest ograniczony; 5) na wysepkach w obr bie skrzy owaƒ, je eli znak nakazu wskazuje obowiàzek jazdy w okreêlonym kierunku. Je eli znak po lewej stronie jezdni jest powtórzeniem znaku umieszczonego po prawej stronie, to powinien znajdowaç si w tym samym przekroju poprzecznym drogi, chyba e warunki lokalne to uniemo liwiajà lub przepisy za àcznika stanowià inaczej. 1.5.2. Sposób umieszczania znaków Znaki umocowuje si na konstrukcjach wsporczych, tj. s upkach, ramach, wysi gnikach, konstrukcjach bramowych, wykonanych z materia ów trwa ych, z wyjàtkiem betonu. Dopuszcza si te do umieszczania znaków wykorzystywanie s upów linii telekomunikacyjnych, latarƒ, s upów trakcyjnych i masztów sygnalizatorów oraz Êcian budynków i elementów konstrukcyjnych obiektów in ynierskich. S upki konstrukcji wsporczych powinny mieç przekrój ko owy lub eliptyczny. Nast pny znak powinien byç umieszczony za poprzedzajàcym w odleg oêci co najmniej: 50 m na drogach o dopuszczalnej pr dkoêci powy ej 90 km/h, 20 m na drogach o dopuszczalnej pr dkoêci powy ej 60 km/h, 10 m na pozosta ych drogach. Je eli ze wzgl dów lokalnych istnieje koniecznoêç zastosowania dwóch lub trzech znaków na jednym s upku lub wysi gniku, mo na je umieszczaç w uk adzie pionowym lub poziomym. Dopuszczalne sposoby rozmieszczenia znaków pokazano na rysunkach: 1.5.1 1.5.4. Tarcze znaków powinny byç odchylone w poziomie od linii prostopad ej do osi jezdni. Odchylenie tarczy znaków powinno wynosiç oko- o 5 w kierunku jezdni. JeÊli znaki umieszczone sà na ukach poziomych, odchylenie tarczy znaku nale y skorygowaç zale nie od wielkoêci promienia oraz od jego kierunku. Zasady odchylenia tarczy znaku pokazano na rys. 1.5.5. Rys. 1.5.1. Sposoby umieszczania dwóch znaków w uk adzie pionowym Rys. 1.5.2. Sposoby umieszczania dwóch znaków w uk adzie poziomym
Dziennik Ustaw Nr 220 20 Poz. 2181 Rys. 1.5.3. Sposoby umieszczania trzech znaków w uk adzie pionowym Rys. 1.5.4. Sposoby umieszczania trzech znaków w uk adzie mieszanym Rys. 1.5.5. Odchylenie poziome tarczy znaku: a) na odcinku prostym b) na uku poziomym w prawo c) na uku poziomym w lewo 1.5.3. Odleg oêç znaków od jezdni oraz wysokoêç ich umieszczania Znaki na drogach z poboczem nale y umieszczaç tak, aby odleg oêç znaku od kraw dzi korony drogi by a nie mniejsza ni 0,5 m (rys. 1.5.6 lit. a). W przypadku gdy warunki terenowe nie pozwalajà na umieszczenie znaku poza koronà drogi, znak powinien byç umieszczony: a) na drogach z poboczami gruntowymi na poboczu w odleg oêci nie mniejszej ni 0,50 m od kraw dzi jezdni, b) na drogach z poboczami o nawierzchni twardej (z pasami awaryjnego postoju) w odleg oêci nie mniejszej ni 0,50 m od kraw dzi pobocza bitumicznego. W przypadku szerokiego nasypu znaki mo na umieszczaç w koronie drogi w odleg oêci nie wi kszej ni 5 m od kraw dzi jezdni. Znaki w pasie dzielàcym jezdnie dróg dwujezdniowych umieszcza si w odleg oêci nie mniejszej ni 0,50 m od zewn trznej kraw dzi opaski (rys. 1.5.6 lit. b). Znaki na ulicach umieszcza si w odleg oêci 0,50 2,00 m od kraw dzi jezdni (rys. 1.5.6 lit. c). Minimalna odleg oêç umieszczenia znaków od osi skrajnego toru linii tramwajowej biegnàcej wzd u drogi wynosi 1,95 m (rys. 1.5.6 lit. d). Powy sze odleg oêci nie dotyczà znaków umieszczanych przez policj w zwiàzku z zabezpieczeniem miejsca wypadku drogowego; znaki te mogà byç umieszczane na jezdni.
Dziennik Ustaw Nr 220 21 Poz. 2181 Rys. 1.5.6. Odleg oêç znaków od kraw dzi jezdni: a) na drodze c) na ulicy b) w pasie dzielàcym jezdnie drogi dwujezdniowej d) na drodze, wzd u której biegnie linia tramwajowa Odleg oêç znaku od jezdni mierzy si w poziomie od kraw dzi jezdni (wystajàcy kraw nik drogowy typu miejskiego wlicza si do chodnika) do najbli szego skrajnego punktu tarczy znaku (trójkàta, ko a, kwadratu, prostokàta) lub tablicy (rys. 1.5.6). Odleg oêci znaków od kraw dzi jezdni pokazane na rys. 1.5.6 powinny byç zachowane równie w stosunku do znaków, np. nakazu lub drogowskazów w kszta cie strza y, które mogà byç umieszczane równolegle do kraw dzi jezdni. Odleg oêç mierzy si wówczas do powierzchni czo owej znaku lub jego kraw dzi w miejscu najbli szym jezdni. WysokoÊç umieszczenia znaku powinna byç dostosowana do rodzaju drogi (ulicy) oraz konkretnego miejsca na drodze. Jednà z zasadniczych okoliczno- Êci, które nale y uwzgl dniaç, jest ruch pieszych, dla których znak zbyt nisko ustawiony mo e stanowiç istotnà przeszkod. WysokoÊç umieszczania znaków (dolnej kraw dzi lub najni ej po o onego jej punktu) podano w tabeli 1.11 i pokazano na rysunku 1.5.7. WysokoÊci te nie dotyczà znaków umieszczanych przez policj w zwiàzku z zabezpieczeniem miejsca wypadku drogowego, które mogà byç umieszczane w poziomie nawierzchni jezdni. JeÊli na jednym s upku umieszczone sà dwa znaki kategorii A, B, C, D lub F, to dolna kraw dê ni ej po- o onego znaku znajduje si na wysokoêci podanej w tabeli 1.11. Na ulicach w obszarach zabudowanych przez ni ej umieszczony znak rozumieç nale y równie dodatkowe tabliczki pod znakami. Dopuszcza si umieszczanie znaków D-1 i A-7 wspólnie z sygnalizatorem (rys. 1.5.7 lit. i). Przy ustalaniu wysokoêci umieszczenia znaku poza obszarami zabudowanymi oraz w obszarach zabudowanych na drogach nieb dàcych ulicami uwzgl dnia si dolnà kraw dê tabliczki znajdujàcej si pod znakiem. Znaki umieszczane na zaporze lub za zaporà i na tablicach prowadzàcych nie mogà byç umieszczone ni ej ni górna kraw dê zapory lub tablicy. WysokoÊç umieszczenia du ych drogowskazów w kszta cie strza y (E-3) powinna byç tak dobrana, aby zapewniç jak najlepszà widocznoêç drogowskazu, nie pogarszajàc warunków widocznoêci na skrzy owaniu.
Dziennik Ustaw Nr 220 22 Poz. 2181 Rys. 1.5.7. WysokoÊç umieszczenia znaków: a) kategorii A, B, C, D, F, G na drogach b) E-13, od E-15 do E-21 na drogach c) E-1, E-2, E-14 na drogach innych ni ulice d) E-3 na drogach e) G-1 na drogach f) na lub za urzàdzeniami bezpieczeƒstwa ruchu g) dwóch na jednym s upku na drogach innych ni ulice
Dziennik Ustaw Nr 220 23 Poz. 2181 h) E-1, E-2, E-14 na ulicach i) wspólnie z sygnalizatorem na ulicach j) kategorii A, B, C, D, F, G k) dwóch na jednym s upku na ulicach l) nad jezdnià
Dziennik Ustaw Nr 220 24 Poz. 2181 Tabela 1.11. WysokoÊç umieszczania znaków