Elektryczne urządzenia przeciwwybuchowe przeznaczone do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem pyłów palnych rodzaje zabezpieczeń



Podobne dokumenty
Wymiary. Dane techniczne

Dane techniczne. Dane ogólne Funkcja elementów przełączających NAMUR, NO Nominalny zasięg działania s n 1 mm

Wymiary. Dane techniczne

Wymiary. Dane techniczne

Wymiary. Dane techniczne

Dane techniczne. Dane ogólne Funkcja elementów przełączających NAMUR, NC Nominalny zasięg działania s n 2 mm. 3 ma Płyta pomiarowa wykryta

Wiadomości pomocne przy ocenie zgodności - ATEX

Wiadomości pomocne przy ocenie zgodności - ATEX

Indukcyjny czujnik szczelinowy

02 - Standardy. - Homologacja - Atex

mgr inż. Aleksander Demczuk

dr inż. Gerard Kałuża Konstrukcja i badania zatapialnych pomp wirowych przeznaczonych do pracy w przestrzeni zagrożonej wybuchem.

Dane techniczne. Dane ogólne Funkcja elementów przełączających NAMUR, NC Nominalny zasięg działania s n 4 mm. 2,2 ma Płyta pomiarowa wykryta

Kasety sterownicze oraz skrzynki zaciskowe Typ A21-**-*****

Dane techniczne. Dane ogólne. Rodzaj wyjścia Nominalny zasięg działania s n 2 mm

Program studiów podyplomowych: Bezpieczeństwo techniczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (edycja VIII, ).

Stopnie ochrony zapewniane przez obudowy (IP)

Program studiów podyplomowych: Bezpieczeństwo techniczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (edycja VIII, ).

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1340 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI Warszawa, ul.

Dane techniczne. Dane ogólne Funkcja elementów przełączających NAMUR, NC Nominalny zasięg działania s n 2 mm. 3 ma Płyta pomiarowa wykryta

Dane techniczne. Wymiary

Dane techniczne. Wymiary

Wymiary. Dane techniczne

Dane techniczne. Dane ogólne. Rodzaj wyjścia Nominalny zasięg działania s n 10 mm

Dane techniczne. Wymiary

Nieelektryczne urządzenia przeciwwybuchowe

Dane techniczne. Wymiary

Dane techniczne. Wymiary

Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem X

Dane techniczne. Wymiary

Dodatkowe informacje dotyczące obszarów zagrożonych wybuchem, modele TG53, TG54 + opcja ATEX

Wspomaganie projektowania maszyn i urządzeń przeznaczonych do pracy w strefach zagrożonych wybuchem

Indukcyjny czujnik szczelinowy

KFD0-TR-Ex1. Konwerter Pt100. Charakterystyka. Konstrukcja. Funkcja. Przyłącze. Zone 0, 1, 2 Div. 1, 2. Zone 2 Div. 2

URZĄDZENIA DO WSPÓŁPRACY ZE STREFAMI ZAGROŻONYMI WYBUCHEM

Przyszłościowe wymagania dotyczące projektowania urządzeń budowy przeciwwybuchowej

Czujnik indukcyjny z wyjściem analogowym BI15-M30-LI-EXI

(Publikacja tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych na mocy dyrektywy) (2009/C 20/14)

Tytuł Aplikacji: Współpraca falownika z silnikiem pracującym w strefie zagrożonej wybuchem

Analiza ryzyka jako metoda obniżająca koszty dostosowania urządzeń nieelektrycznych do stref zagrożenia wybuchem.

Przetworniki ciśnienia do zastosowań ogólnych typu MBS 1700 i MBS 1750

Dane techniczne. Dane ogólne. Nominalny zasięg działania s n 2 mm

Dane techniczne. Dane ogólne. Rodzaj wyjścia Nominalny zasięg działania s n 3 mm

KONTAKT GNIAZDA NAPRAWCZE I SERWISOWE W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM. tel:

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 269

Elementy liniowej logistyki stosowane w zabezpieczaniu obiektów zagrożonych wybuchem

Wymiary. Dane techniczne

KONTAKT WTYKI I GNIAZDA W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM. tel: wyślij zapytanie ofertowe

WTYKI I GNIAZDA W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM. od 16 A do 125 A Wersja wykonana z tworzywa sztucznego

WDVS-Ex WENTYLATORY DACHOWE

Instrukcja obsługi. Zasilacza z obwodem iskrobezpiecznym typu ZRi02 PRODUCENT WAG ELEKTRONICZNYCH. Numer instrukcji: EXI PL

Dane techniczne. Dane ogólne. Nominalny zasięg działania s n 2 mm. 3 ma Płyta pomiarowa wykryta. 1 ma Parametry bezpieczeństwa funkcjonalnego

OBUDOWY Z CERTYFIKATEM ATEX/IECEx

Poradnik Inżyniera ZNAKOWANIE URZĄDZEŃ W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM. safety and innovations

Wymiary. Dane techniczne

Dokumentacja techniczna zasilacza ZRi02

OPRAWY OŚWIETLENIA AWARYJNEGO DO PODŚWIETLENIA ZNAKÓW EWAKUACYJNYCH

WYTWÓRNIA SPRZĘTU ELEKTROENERGETYCZNEGO AKTYWIZACJA Spółdzielnia Pracy Kraków, ul. Stadionowa 24

Przetworniki ciśnienia do zastosowań przemysłowych typu MBS 4510

Instrukcja obsługi i deklaracja zgodności WE do zawór elektromagnetyczny 0518 / 1218

Poradnik Inżyniera ZNAKOWANIE URZĄDZEŃ W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM. safety and innovations

ZNAKOWANIE URZĄDZEŃ PRZEZNACZONYCH DO PRACY W PRZESTRZENI ZAGROŻONEJ WYBUCHEM W ODNIESIENIU DO DYREKTYWY ATEX I NORM ZHARMONIZOWANYCH

Dyrektywa 2014/34/UE vs. 94/9/WE Formalne i techniczne zmiany wprowadzone przez dyrektywę i badania bezpieczeństwa przeciwwybuchowego

Indukcyjny czujnik szczelinowy

Zakres dyrektywy ATEX i przykłady urządzeń z pogranicza dyrektywy. Łukasz Surowy GIG KD BARBARA.

Dyrektywa 94/9/WE. Polskie Normy zharmonizowane opublikowane do Wykaz norm z dyrektywy znajduje się również na

Informacja o produkcie Przepustnica odcinająca w wersji Ex AK-Ex

Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego

Nowe rozwiązania w stacjach transformatorowych SN/nn w aspekcie aktualnych wymagań normalizacyjnych.

w obiektach zagrożonych wybuchem

OPRAWY OŚWIETLENIA AWARYJNEGO DO PODŚWIETLENIA ZNAKÓW EWAKUACYJNYCH

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA

Wyładowania elektrostatyczne, jako efektywne źródło zapłonu. w atmosferach potencjalnie wybuchowych.

Historia bezpieczeństwa przeciwwybuchowego w Polsce

WYŁĄCZNIKI SILNIKOWE W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM

W Y Ł Ą C Z N I K I S I L N I K O W E

B1N360V-Q20L60-2UP6X3-H1151/3GD Inklinometry kąta nachylenia z dwoma programowalnymi punktami przełączania

WDVS-Ex WENTYLATORY DACHOWE PRZECIWWYBUCHOWE

Czujniki temperatury otoczenia w wykonaniu iskrobezpiecznym do pracy w atmosferach zagrożonych wybuchem

Ośrodek Badań Atestacji i Certyfikacji OBAC Ltd. Jednostka Notyfikowana Nr

DŁAWNICE KABLOWE W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM

JUMO extherm-at Typ Termostat iskrobezpieczny do zabudowy w strefie 1, 2, 21 i 22

LAL-SRW3 sygnalizator do separatorów oleju/benzyny

Instrukcja montażu, obsługi i eksploatacji

ALF SENSOR SPÓŁKA JAWNA. INSTRUKCJA OBSŁUGI wersja 2.8. TERMOMETRY OPOROWE Z GŁOWICĄ PRZYŁĄCZENIOWĄ wykonanie iskrobezpieczne TOP-PD

ALF SENSOR SPÓŁKA JAWNA

Zabezpieczenia przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe w energetyce oraz podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy. Dariusz Gaschi

Widok z przodu. Zacisk rozłączny. niebieski

Quality News System ATEX zagrożenia wybuchem w zakładach branży budowlanej

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 067

systemy alarmowe do separatorów przewodnik

EGM wentylator przeciwwybuchowy

PUSZKI ROZGAŁĘŹNE W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM

Przetwornik sygnału ESK II / ESK3-PA PTB 00 ATEX 2063

Diodowa bariera ochronna typu VIBX4x01. ShortGuide

Poradnik montera elektryka. 3 / [redaktor Maria Kasperska]. Warszawa, Spis treści

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 067

ATM Lighting sp. z o.o

Kablowe czujniki temperatury w wykonaniu iskrobezpiecznym do pracy w atmosferach zagrożonych wybuchem

Transkrypt:

Elektryczne urządzenia przeciwwybuchowe przeznaczone do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem pyłów palnych rodzaje zabezpieczeń Historia Pierwsze ustalenia dotyczące zabezpieczeń urządzeń pracujących w przestrzeniach zagrożonych wybuchem pyłów powstały już w 1929r w Stanach Zjednoczonych, a w Europie w 1976r. Jednakże dopiero w 1993r wydano pierwszą serię norm międzynarodowych IEC 61241:1993. Do momentu wejścia w życie dyrektywy ATEX wymagania stawiane urządzeniom oparte były o regulacje krajowe. Przy czym koncepcja ochrony zakładała występowanie dwóch stref zagrożenia wybuchem pyłu: strefy 10 i strefy 11 (wg szkoły niemieckiej ) lub strefy Z i strefy Y (wg szkoły angielskiej ). Fot. 1 Oprawa oświetleniowa w komorze pyłowej Wprowadzenie dyrektywy 94/9/WE (ATEX) zaskutkowało ujednoliceniem wymagań związanych z zabezpieczeniem urządzeń przeciwwybuchowych na rynkach europejskich. Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki (CENELEC) wprowadził równolegle do serii IEC 61241, bazujące na niej, zharmonizowane z dyrektywą normy EN 50281-1-1 i EN 50281-1-2 bazujące na koncepcji zakładającej występowanie trzech stref zagrożenia wybuchem i trzech poziomach zabezpieczeń urządzeń, tak jak to podano w tablicy 1. Obecnie w ramach koncepcji spójności przyjęto normy serii EN 61241 (tablica 2). Strona 1 z 7

Tablica 1 Strefy i odpowiadające im poziomy zabezpieczeń urządzeń wg dyrektywy 94/9/WE Strefa Występowanie atmosfery zagrożonej wybuchem pyłu Poziom zabezpieczenia urządzenia Kategoria urządzenia wg dyrektywy 94/9/WE Certyfikacja obowiązkowa 20 W sposób ciągły, przez długi czas, często Bardzo wysoki 1D Tak 21 Tymczasowo Wysoki 2D Tak 22 Rzadko i przez krótki czas Normalny 3D Nie (deklaracja producenta) Metody zabezpieczeń i wymagania ogólne Zabezpieczenia przeciwwybuchowe urządzeń przeznaczonych do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem pyłów opierają się głownie na ograniczaniu przyrostów temperatur do poziomu uznawanego za bezpieczny, odizolowaniu układu elektrycznego od otaczającej atmosfery lub ograniczaniu energii mogących powstać iskier elektrycznych. Obecnie występują cztery, wymienione w tablicy 1, rodzaje zabezpieczeń. Strona 2 z 7

Tablica 2 Rodzaje zabezpieczeń urządzeń przeznaczonych do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem pyłu. Ogólna zasada działania Rodzaj zabezpieczenia Norma IP6X / IP5X Ochrona przez obudowę td EN 61241-1 Obudowa z nadciśnieniem pd EN 61241-4 Wykonanie iskrobezpieczne id EN 61241-11 Ochrona za pomocą obudowy hermetyzowanej md EN 61241-18 Wymagania ogólne dotyczące wszystkich rodzajów zabezpieczeń takie jak ograniczenia materiałowe, temperatury graniczne, wymagania odnośnie zastosowanych wprowadzeń do obudów zawarto w normie ogólnej EN 61241-0. Jednym z kluczowych elementów zabezpieczenia są obudowy, które mogą być wykonywane z metali (stal, stopy lekkie), szkła lub tworzyw sztucznych. Wszystkie użyte do konstrukcji materiały powinny mieć odpowiednią wytrzymałość mechaniczną. W przypadku zastosowania metali lekkich, należy pamiętać o ograniczeniach składu materiałów nie powinny zawierać wagowo więcej niż 6% magnezu i tytanu. Dodatkowo tworzywa sztuczne powinny wykazywać się trwałością termiczną i nie powinny powodować wyładowań snopiastych. W przypadku, gdy zastosowane tworzywo sztuczne jest pokryte materiałem przewodzącym powinno wykazywać się jedną z poniższych własności: - rezystancja izolacji nie większa niż 1 GΩ (rezystancja materiału izolacyjnego skrośna lub powierzchniowa - pomiar elektrodą kołową o powierzchni efektywnej 20 cm2); - napięcie przebicia nie większe niż 4 kv (pomiar na grubości wg EN 60243-1); Strona 3 z 7

- grubość zewnętrznej warstwy izolacyjnej na częściach metalowych > 8 mm. Ochrona przez obudowę td najbardziej rozpowszechniony i uznawany za najważniejszy rodzaj zabezpieczenia. Ochrona przez obudowę td opiera się na ograniczeniu temperatur występujących na powierzchni obudów urządzeń oraz na ograniczeniu możliwości wnikania pyłu do wnętrza układu elektrycznego. EN 61241-1 wyróżnia dwa rodzaje obudów: obudowy pyłoszczelne (IP6X) pozwalające na użytkowanie urządzeń w strefach 20, 21 i 22 w obecności pyłów palnych; obudowy z ograniczoną ochroną przed pyłem (IP5X) pozwalające na użytkowanie urządzeń w strefie 22 w obecności pyłów nieprzewodzących; Stopień ochrony zapewniany przez obudowę może być wyznaczany wg jednej z praktyk A lub B. W przypadku zastosowania praktyki A - pyłoszczelność obudowy wyznaczana jest metodą podaną w normie dotyczącej stopni ochrony IP (EN 60529). Badaniu podlega jedynie obudowa urządzenia, w której symuluje się podciśnienie o wartości 2kPa (fot. 2). Fot. 2 Badanie stopnia ochrony IP6X w komorze pyłowej W przypadku zastosowania praktyki B pyłoszczelność uzyskuje się poprzez zastosowanie łączeń elementów obudowy wg rozwiązań konstrukcyjnych wymienionych w normie EN 61241-1. Skuteczność zastosowanych uszczelnień wyznaczana jest w tzw. cyklu termicznym. Badaniu podlega całe urządzenie, które umieszczane jest w komorze pyłowej (rys. 1). Po wznieceniu chmury pyłowej urządzenie nagrzewane jest do momentu ustabilizowania temperatury, następnie urządzenie jest wyłączane i stygnie aż do osiągnięcia temperatury pokojowej. Taki cykl powtarzany jest min. sześć Strona 4 z 7

razy, przy czym minimalny czas trwania badania wynosi 30h. Ocena stopnia wnikania pyłu jest identyczna jak poprzednio. Pomimo, że obie praktyki zapewniają jednakowy poziom bezpieczeństwa to wybór praktyki ma swoje konsekwencje w późniejszym stosowaniu urządzenia (tablica 3). Z tego też powodu informacja dotycząca zastosowanej w ocenie praktyki ma swoje odzwierciedlenie w oznakowaniu urządzenia. Tablica 3 Ograniczenia wynikające z wyboru praktyki oceny stopnia zabezpieczenia przed wnikanie pyłu do obudowy Praktyka A Temperatura maksymalna jest określana dla 5mm warstwy pyłu. Zastosowanie wymaga marginesu bezpieczeństwa 75K Praktyka B Temperatura maksymalna jest określana dla 12,5mm warstwy pyłu. Zastosowanie wymaga marginesu bezpieczeństwa 25K Metoda określania wnikania pyłu oparta jest na wymaganiach normy EN 60529 Metoda określania wnikania pyłu oparta jest poprzez badanie obudowy w tzw. cyklu termicznym Przykłady znakowania urządzeń chronionych przez obudowę td II 2D Ex td A21 IP66 T255 C Urządzenie kategorii drugiej do zastosowania w strefie 21, w obecności pyłów przewodzących, których temperatura samozapłonu 5mm warstwy pyłu jest większa niż 330 C; II 2D Ex td B21 T255 C Urządzenie kategorii drugiej do zastosowania w strefie 21, w obecności pyłów przewodzących, których temperatura samozapłonu 12,5mm warstwy pyłu jest większa niż 280 C; II 2D Ex td A21 IP54 T255 C Urządzenie kategorii drugiej do zastosowania w strefie 21, w obecności pyłów nieprzewodzących, których temperatura samozapłonu 5mm warstwy pyłu jest większa niż 330 C; Typ ochrony pd (EN 61241-4) bazuje na znanej i szeroko stosowanej w urządzeniach gazowych obudowie z nadciśnieniem p. Dzięki utrzymywanemu, we wnętrzu urządzenia, nadciśnieniu (min. 50Pa) pył nie wnika do urządzenia. W ten sposób unika się kontaktu iskrzącej aparatury elektrycznej z pyłem. Ten rodzaj zabezpieczenia znajduje najszersze zastosowanie dla szaf sterowniczych w strefach zagrożonych wybuchem pyłu. Urządzenia w wykonaniu pd mogą pracować jedynie w strefach 21 i 22. Faza oczyszczania (usuwania pyłu) przy pomocy systemu wentylacji, mająca zastosowanie w urządzeniach pracujących w strefach zagrożonych wybuchem gazu, jest w tym przypadku niedozwolona z uwagi na mogącą powstać chmurę pyłową. Strona 5 z 7

W urządzeniach pd przed załączeniem systemu wentylacji (odpowiedzialnego za utrzymanie nadciśnienia) należy ręcznie oczyścić wnętrze urządzenia z pyłu, który nagromadził się w wyniku poprzedniego wyłączenia systemu. Wyłączenie systemu wentylacji powoduje poważne ryzyko inicjacji wybuchu, dlatego też w przypadku awarii lub przypadkowego wyłączenia systemu urządzenie musi być zabezpieczone poprzez jeden z środków podanych w tablicy 4. Tablica 4 wentylacji. Podstawowe wymagania, jakie musi spełnić urządzenie w przypadku awarii systemu Strefa Urządzenia, w których czasie normalnej pracy występują źródła zapłonu Urządzenia, w których nie ma źródeł zapłonu w czasie normalnej pracy 20 Rodzaj zabezpieczenia pd niedozwolony 21 22 Wyłączenie urządzenia wraz z załączeniem alarmowej sygnalizacji dźwiękowej i wizualnej Załączenie alarmowej sygnalizacji dźwiękowej i wizualnej Załączenie alarmowej sygnalizacji dźwiękowej i wizualnej Nadciśnienie nie jest wymagane Przykład znakowania urządzeń pd II 2D Ex pd 21 IP66 T120 C Urządzenie kategorii drugiej do zastosowania w strefie 21, w obecności pyłów palnych, których temperatura samozapłonu 5mm warstwy pyłu jest większa niż 195 C; Urządzenia w wykonaniu iskrobezpiecznym id (EN 61241-11) w tym przypadku podobnie jak w gazowych urządzeniach iskrobezpiecznych ograniczono możliwość gromadzenia energii we wnętrzu układu elektrycznego i możliwości występowania wysokich temperatur. Podstawowe wymagania stawiane urządzeniom id : w celu zabezpieczenia przed zapłonem od iskry elektrycznej, urządzenie musi spełnić wymagania stawiane urządzeniom podgrupy IIB wg EN 60079-11; w celu zachowania odstępów izolacyjnych wymagana jest hermetyzacja lub w przypadku obudów wymagany jest stopień ochrony IP6X (w normie znajdujemy odwołanie do EN 61241 td ); w celu zabezpieczenia przed zapłonem w wyniku przepływu prądu w przewodzącym pyle wprowadzono dodatkowe ograniczenia mocy dla części obwodu elektrycznego, które nie są chronione przez hermetyzację lub obudowę (np.: nieizolowane czujniki); Przykłady znakowania urządzeń w wykonaniu id Strona 6 z 7

II 1D Ex iad 20 IP66 T135 C Samodzielne urządzenie kategorii pierwszej do zastosowania w strefie 20. Poziom zabezpieczenia ia; II (2)D [Ex ibd] urządzenie towarzyszące kategorii drugiej do zastosowania poza strefą zagrożoną wybuchem z obwodami pracującymi w strefie 21. Poziom zabezpieczenia ib; Ochrona za pomocą obudowy hermetyzowanej md (EN 61241-18) zabezpieczenie polega na odizolowaniu części czynnych układu elektrycznego od otaczającej atmosfery pyłowej, poprzez umieszczenie go w zalewie hermetyzującej. Wszelkie wymagania dotyczące analizy układu elektrycznego, mogących w nim wystąpić uszkodzeń, temperatur są tożsame z wymaganiami zawartymi w normie EN 60079-18 dotyczącej urządzeń przeznaczonych do pracy w strefach zagrożonych wybuchem gazu. Przykłady znakowania urządzeń w wykonaniu md II 1D Ex mad 20 IP65 T135 C Samodzielne urządzenie kategorii pierwszej do zastosowania w strefie 20, w obecności pyłów przewodzących. Strona 7 z 7