Program zajęć rozszerzających z matematyki

Podobne dokumenty
Program zajęć rozszerzających z matematyki. w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne. na okres od r. do

Propozycja szczegółowego rozkładu materiału dla 4-letniego technikum, zakres podstawowy i rozszerzony. Klasa I (90 h)

Przedmiotowe Ocenianie Z Matematyki - Technikum. obowiązuje w roku szkolnym 2016 / 2017

Program zajęć rozszerzających z matematyki. w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne. na okres od r. do

MATEMATYKA. kurs uzupełniający dla studentów 1. roku PWSZ. w ramach»europejskiego Funduszu Socjalnego« Adam Kolany.

V. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE

MATeMAtyka zakres rozszerzony

RAMOWY ROZKŁAD MATERIAŁU Z MATEMATYKI DLA KLAS I-III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO PRZY CKU NR 1

Przedmiotowe Ocenianie Z Matematyki Liceum Ogólnokształcące obowiązuje w roku szkolnym 2016 / 2017

PORÓWNANIE TREŚCI ZAWARTYCH W OBOWIĄZUJĄCYCH STANDARDACH EGZAMINACYJNYCH Z TREŚCIAMI NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ

Standardy wymagań maturalnych z matematyki - matura

83 Przekształcanie wykresów funkcji (cd.) 3

Zagadnienia na egzamin poprawkowy z matematyki - klasa I 1. Liczby rzeczywiste

Rozkład materiału: matematyka na poziomie rozszerzonym

MATEMATYKA ZP Ramowy rozkład materiału na cały cykl kształcenia

Matematyka do liceów i techników Szczegółowy rozkład materiału Zakres podstawowy

Rozkład materiału z matematyki dla II klasy technikum zakres podstawowy I wariant (38 tyg. 2 godz. = 76 godz.)

2) R stosuje w obliczeniach wzór na logarytm potęgi oraz wzór na zamianę podstawy logarytmu.

MATEMATYKA KLASA II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO

Standardy wymagań maturalnych z matematyki - matura 2010

Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych klasa druga zakres rozszerzony

Program zajęć wyrównawczych z matematyki. w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne. na okres od r. do

MATeMAtyka klasa II poziom rozszerzony

Zdający posiada umiejętności w zakresie: 1. wykorzystania i tworzenia informacji: interpretuje tekst matematyczny i formułuje uzyskane wyniki

1.1. Rachunek zdań: alternatywa, koniunkcja, implikacja i równoważność zdań oraz ich zaprzeczenia.

Dział Rozdział Liczba h

ROZKŁAD MATERIAŁU DO II KLASY LICEUM (ZAKRES ROZSZERZONY) A WYMAGANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ.

ZAKRES PODSTAWOWY. Proponowany rozkład materiału kl. I (100 h)

Program zajęć pozalekcyjnych z matematyki poziom rozszerzony- realizowanych w ramach projektu Przez naukę i praktykę na Politechnikę

Propozycja szczegółowego rozkładu materiału dla 4-letniego technikum, zakres podstawowy. Klasa I (60 h)

Rozkład materiału KLASA I

Pakiet edukacyjny do nauki przedmiotów ścisłych i kształtowania postaw przedsiębiorczych

Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Próbny egzamin z matematyki dla uczniów klas II LO i III Technikum. w roku szkolnym 2012/2013

Projekty standardów wymagań egzaminacyjnych z matematyki (materiał do konsultacji)

MATeMAtyka zakres podstawowy

Program zajęć rozszerzających z matematyki. w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne. na okres od r. do

Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres rozszerzony)

MINIMUM PROGRAMOWE DLA SŁUCHACZY CKU NR 1

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI 2016/2017 (zakres podstawowy) klasa 3abc

Zakres materiału obowiązujący do próbnej matury z matematyki

Kryteria oceniania z matematyki Klasa III poziom podstawowy

Program zajęć rozszerzających z matematyki. w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne. na okres od r. do

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY CZWARTEJ H. zakres rozszerzony. Wiadomości i umiejętności

Wymagania edukacyjne z matematyki Klasa III zakres podstawowy

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

III. STRUKTURA I FORMA EGZAMINU

WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE zakres podstawowy dla poszczególnych klas

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Wymagania edukacyjne z matematyki klasa IV technikum

Propozycja szczegółowego rozkładu materiału dla 4-letniego technikum

Szczegółowy rozkład materiału dla klasy 3b poziom rozszerzny cz. 1 - liceum

Wymagania edukacyjne z matematyki

IV etap edukacyjny Cele kształcenia wymagania ogólne

MATeMAtyka 3. Propozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony

MATEMATYKA IV etap edukacyjny. I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. II. Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji.

Wykaz treści i umiejętności zawartych w podstawie programowej z matematyki dla IV etapu edukacyjnego

Program zajęć wyrównawczych z matematyki. w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne. na okres od r. do

MATeMAtyka 3. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Zakres podstawowy i rozszerzony

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU MATEMATYKA IV etap edukacyjny: liceum Cele kształcenia wymagania ogólne

Nowa podstawa programowa z matematyki ( w liceum od r.)

1. Potęgi. Logarytmy. Funkcja wykładnicza

IV etap edukacyjny. Cele kształcenia wymagania ogólne

Kształcenie w zakresie podstawowym. Klasa 1

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO OTRZYMANIA PRZEZ UCZNIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z MATEMATYKI

Kryteria oceniania z matematyki Klasa III poziom rozszerzony

WYMAGANIA EDUKACYJNE Rok szkolny 2018/2019

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY MATEMATYKA STOSOWANA - KLASA II I. POWTÓRZENIE I UTRWALENIE WIADOMOŚCI Z ZAKRESU KLASY PIERWSZEJ

Rozkład materiału KLASA I

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU MATEMATYKA

Zagadnienia do małej matury z matematyki klasa II Poziom podstawowy i rozszerzony

Tomasz Tobiasz PLAN WYNIKOWY (zakres podstawowy)

I. Potęgi. Logarytmy. Funkcja wykładnicza.

Wymagania edukacyjne z matematyki klasa II technikum

MATeMAtyka 4 Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY TRZECIEJ M. zakres rozszerzony

MATEMATYKA WYKAZ UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY DRUGIEJ

ROZKŁAD MATERIAŁU DO III KLASY LICEUM (ZAKRES ROZSZERZONY) A WYMAGANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ.

Matematyka do liceów i techników Szczegółowy rozkład materiału Klasa III zakres rozszerzony 563/3/2014

str 1 WYMAGANIA EDUKACYJNE ( ) - matematyka - poziom podstawowy Dariusz Drabczyk

Matematyka do liceów i techników Szczegółowy rozkład materiału Klasa III zakres rozszerzony

LUBELSKA PRÓBA PRZED MATURĄ 09 MARCA Kartoteka testu. Maksymalna liczba punktów. Nr zad. Matematyka dla klasy 3 poziom podstawowy

Wymagania programowe z matematyki na poszczególne oceny w klasie III A i III B LP. Kryteria oceny

Klasa II - zakres podstawowy i rozszerzony

WYMAGANIA EDUKACYJNE Rok szkolny 2018/2019

ZAGADNIENIA PROGRAMOWE I WYMAGANIA EDUKACYJNE DO TESTU PRZYROSTU KOMPETENCJI Z MATEMATYKI DLA UCZNIA KLASY II

Wymagania edukacyjne z matematyki do programu pracy z podręcznikiem Matematyka wokół nas

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY KL. 3 POZIOM ROZSZERZONY

WYMAGANIA EDUKACYJNE - matematyka - poziom rozszerzony Dariusz Drabczyk

PROGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z MATEMATYKI W RAMACH PROJEKTU MLODZIEŻOWE UNIWERSYTETY MATEMATYCZNE. na okres od r. do r.

str 1 WYMAGANIA EDUKACYJNE ( ) - matematyka - poziom podstawowy Dariusz Drabczyk

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA KLASA 2, ZAKRES PODSTAWOWY

Jolanta Pająk Wymagania edukacyjne matematyka w zakresie rozszerzonym w klasie 2f 2018/2019r.

Rozdział VII. Przekształcenia geometryczne na płaszczyźnie Przekształcenia geometryczne Symetria osiowa Symetria środkowa 328

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE II A ROK SZKOLNY 2013/ ZAKRES PODSTAWOWY

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

LUBELSKA PRÓBA PRZED MATURĄ 2017 poziom podstawowy

1.. FUNKCJE TRYGONOMETRYCZNE Poziom (K) lub (P)

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z MATEMATYKI

Transkrypt:

Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program zajęć rozszerzających z matematyki w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne na okres od 01.12.2010r. do 30.06.2013r w Zespole Szkół Zawodowych Nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącym we Włodawie. Projekt realizowany przez Uniwersytet Rzeszowski w partnerstwie z Uniwersytetem Jagiellońskim oraz Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Chełmie Centralne Biuro Projektu, Uniwersytet Rzeszowski ul. Rejtana 16a, 35-959 Rzeszów tel. 17 8721304, faks 17 8721281

I. WSTĘP Statystyczny uczeń klasy trzeciej gimnazjum z województwa lubelskiego rozwiązujący arkusz standardowy uzyskał na egzaminie gimnazjalnym w części matematyczno-przyrodniczej 23,85 punktu, co stanowi 47,70% punktów możliwych do uzyskania. Środkowy uczeń rozkładu uporządkowanego rosnąco uzyskał 23 punkty (mediana). Najczęstszy wynik (modalna) to 19 punktów. Najniższy wynik na egzaminie to 1 punkt, a najwyższy to 50 punktów. W rekrutacji do zajęć rozszerzających w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne w Zespole Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącym we Włodawie wzięło udział 34 osoby. Uczniowie ci uzyskali na egzaminie gimnazjalnym w części matematyczno-przyrodniczej średnio 35,74 punktów, co stanowi 71,48% punktów możliwych do uzyskania. Jest to wynik znacznie wyższy od wyniku województwa lubelskiego. Środkowy uczeń rozkładu uporządkowanego rosnąco uzyskał 35 punktów (mediana). Najniższy wynik na egzaminie to 22 punktów, a najwyższy to 47 punktów. Tabela 1. Podstawowe miary statystyczne dotyczące części matematyczno-przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego. Podstawowe miary statystyczne Województwo lubelskie Zespół Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcące we Włodawie punkty procent punkty procent Średni wynik 23,85 47,70 35,74 71,48 Mediana 23 46 35 70 Wynik najniższy 1 2 22 44 Wynik najwyższy 50 100 47 94 Odchylenie standardowe 9,59 19,19 6,95 13,90 Rysunek 1 przedstawia liczbę uczniów Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącego we Włodawie, którzy uzyskali na egzaminie

gimnazjalnym w części matematyczno-przyrodniczej określoną liczbę punktów, od 22 do 47. 5 4 Liczba osób 3 2 1 0 22 23 24 26 28 29 30 31 32 33 34 35 36 38 39 40 42 43 44 46 47 liczba punktów Rysunek 1. Rozkład wyników gimnazjalistów Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącego we Włodawie rozwiązujących arkusz GM-1-102. Rozkład wyników uczniów z Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącego we Włodawie jest jednomodalny, z modalną wynoszącą 35 punktów. Uczniowie biorący udział w rekrutacji do zajęć rozszerzających w ramach projektu Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne w Zespole Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącym we Włodawie byli rekrutowani także pod względem ocen końcowych z matematyki w gimnazjum. Średnia ocena dla tych uczniów to 4,76. Nie było uczniów, którzy na koniec klasy trzeciej gimnazjum uzyskali ocenę dopuszczającą.

3 osoby otrzymało ocenę dostateczną, 5 uczniów uzyskało ocenę dobrą, 23 uczniów uzyskało ocenę bardzo dobrą i 3 uczniów otrzymało ocenę celującą. 26 24 22 20 18 16 Liczba osób 14 12 10 8 6 4 2 0 3 4 5 6 oceny Rysunek 2. Rozkład ocen koocowych z gimnazjum uczniów Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącego we Włodawie. Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego uczestników zajęć i wynikające stąd założenia wstępne związane są z podniesieniem kompetencji matematycznych uczniów rozpoczynających naukę w klasie pierwszej w roku szk. 2010/2011 w szkole ponadgimnazjalnej spowodowała, iż zakwalifikowali się oni na zajęcia rozszerzające, ze względu na ilość zdobytych punktów na egzaminie gimnazjalnym i przy stosunkowo dobrych ocenach z matematyki na tle wszystkich uczniów w szkole.

II. CELE EDUKACYJNE l. Cele ogólne: Zajęcia rozszerzające z matematyki mają za zadanie: pogłębianie umiejętności precyzyjnego formułowania myśli przez uczniów, w mowie i piśmie, wykorzystanie nowoczesnych narzędzi wspomagających rozwiązywanie problemów matematycznych, kształtowanie umiejętności współpracy uczniów przy rozwiązywaniu problemów. Opracowany program zajęć rozszerzających ma na celu: a) rozwijanie zdolności i zainteresowań matematycznych, b) pobudzanie aktywności umysłowej uczniów i rozwijanie logicznego myślenia, c) rozwijanie umiejętności zdobywania, porządkowania, analizowania, uzasadniania i przetwarzania informacji, d) wykształcenie umiejętności operowania obiektami abstrakcyjnymi: liczbami, zmiennymi, zbiorami oraz funkcjami, e) wykształcenie umiejętności budowania modeli matematycznych dla różnorodnych sytuacji z życia codziennego oraz ich wykorzystania do rozwiązywania problemów praktycznych.

1. Liczby i ich zbiory 2. Cele szczegółowe: Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: posługuje się takimi pojęciami jak: zbiór pusty, zbiór nieskończony, równość zbiorów, zbiory rozłączne, dopełnienie zbioru; posługuje się symboliką matematyczną dotyczącą zbiorów; poda definicję sumy, różnicy i iloczynu zbiorów, wyznacza część wspólną, sumę, różnicę i dopełnienie zbiorów; ocenia wartość logiczną zdania prostego i jego zaprzeczenia; poda wartość logiczną zdań złożonych (koniunkcji, alternatywy, implikacji i równoważności); podaje podstawowe prawa rachunku zdań, np. prawa de Morgana, prawo podwójnej negacji; przeprowadza dowody praw rachunku zdań metodą zero jedynkową; poda relacje pomiędzy podzbiorami zbioru liczb rzeczywistych; wyjaśnia pojęcie liczby pierwszej i złożonej; stosuje twierdzenie o rozkładzie liczby naturalnej na czynniki pierwsze; przeprowadza proste dowody związane z podzielnością liczb; wyznacza największy wspólny dzielniki i najmniejszą wspólną wielokrotność; podaje pojęcie liczby wymiernej i niewymiernej oraz wskazuje te liczby w danym zbiorze liczb przedstawionych również w postaci dziesiętnej; stosuje prawa dotyczące działań arytmetycznych na liczbach rzeczywistych; podaje definicje potęgi o wykładniku całkowitym i wymiernym; wykorzystuje prawa działań na potęgach do przeprowadzenia różnych obliczeń również z innych dziedzin nauki, np. fizyki, astronomii, chemii; posługuje się pojęciem osi liczbowej, przedziału liczbowego i układu współrzędnych na płaszczyźnie; zaznacza na osi liczbowej przedziały oraz wyznacza ich sumę, iloczyn i różnicę; definiuje wartość bezwzględną; rozwiązuje równania i nierówności z wykorzystaniem własności wartości bezwzględnej; stosuje pojęcie wartości bezwzględnej do rozwiązywania równań i nierówności ją zawierających; wykorzystując interpretację geometryczną zaznacza na osi liczbowej zbiory rozwiązań równań i nierówności z wartością bezwzględną, do rozwiązywania prostych równań i nierówności z wartością bezwzględną; zaprezentuje zasadę indukcji matematycznej; wykorzysta zasadę indukcji matematycznej w celu przeprowadzenia prostych dowodów.

2. Wielomiany i funkcje wymierne Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: poda definicje funkcji liniowej; omówi własności funkcji liniowej: miejsce zerowe, monotoniczność funkcji; przedstawi interpretacja współczynnik kierunkowego; rozwiązuje zadania tekstowe z różnych dziedzin, prowadzące do równań i nierówności liniowych; przedstawi definicję funkcji kwadratowej; omówi własności funkcji kwadratowej, wykorzystują jej wykres; wyznaczy miejsca zerowe funkcji kwadratowej i przedstawi schematycznie położenie paraboli w zależności od współczynnika a i wyróżnika trójmianu; poda wzory Viéte a; stosuje wzory Viéte a miedzy innymi do rozwiązywania równań i nierówności kwadratowych z parametrem; przeprowadza dyskusję rozwiązań równań i nierówności kwadratowych z parametrem i wyciąga z niej wnioski; poda definicje wielomianu; wykonuje dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie wielomianów; korzysta z symbolu silnia i symbolu Newtona; wykorzystuje dwumian Newtona do wyznaczenia dowolnego wyrazu dwumianu dokonuje rozkładu wielomianu na czynniki stosując wzory skróconego mnożenia, grupowanie wyrazów, wyłączenie wspólnego czynnika poza nawias; stosuje twierdzenie o reszcie z dzielenia wielomianu przez dwumian x-a; poda i zastosuje twierdzenie Bézouta; wykorzystuje twierdzenie o pierwiastkach wymiernych wielomianu o współczynnikach całkowitych; rozwiązuje proste równania i nierówności wielomianowe; zdefiniuje funkcje homograficzną i sporządzi jej wykres; omówi własności funkcji homograficznej; przedstawi definicje funkcji wymiernej; dodaje, odejmuje, mnoży, dzieli, skraca i rozszerza wyrażenia wymierne; rozwiązuje równania wymierne prowadzące do równań liniowych lub kwadratowych; rozwiązuje nierówności wymierne; rozwiązuje zadania tekstowe prowadzące do równań i nierówności wymiernych;

4. Ciągi liczbowe 3. Funkcje trygonometryczne Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: poda definicje funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym; stosuje miarę łukową i stopniową kąta; przedstawi definicje funkcji trygonometrycznych dowolnego kąta; obliczy pozostałe wartości funkcji trygonometrycznych jeśli zna jedną z nich; wykreśli wykresy funkcji trygonometrycznych i omówi ich własności; posługuje się wykresami funkcji trygonometrycznych przy rozwiązywaniu równań i nierówności trygonometrycznych; stosuje związki między funkcjami trygonometrycznymi przy dowodzeniu tożsamości trygonometrycznych i rozwiązywaniu innych zadań ; posługuje się wzorami redukcyjnymi do wyznaczania wartości funkcji trygonometrycznych dowolnego kąta; rozwiązuje równania trygonometryczne różnymi sposobami. Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: przedstawi definicję ciągu liczbowego, arytmetycznego i geometrycznego; przedstawi i wykorzysta wzór na n-ty wyraz, wzór na sumę n początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego i geometrycznego; rozwiązuje zadania z wykorzystaniem własności ciągu arytmetycznego i geometrycznego; stosuje procent prosty i składany w zadaniach dotyczących oprocentowania lokat i kredytów; wyznacza wyrazy ciągu określonego wzorem rekurencyjnym; poda definicję granicy ciągu liczbowego; oblicza granice ciągów różnymi sposobami; poda pojęcie sumy szeregu geometrycznego; posługuje się wzorem na sumę szeregu geometrycznego w zadaniach ( rozwiązywanie równań, nierówności, zadań geometrycznych, zamiana ułamka okresowego na zwykły itp.).

7. Stereometria 5. Ciągłość i pochodna funkcji Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: poda pojęcie granicy funkcji w punkcie; obliczy granicę funkcji w punkcie i w nieskończoności; przedstawi pojęcie funkcji ciągłej; zbada ciągłość funkcji w punkcie i w zbiorze; zdefiniuje pojęcie pochodnej i poda jej interpretację geometryczną i fizyczną; wyznacza funkcje pochodne wielomianów i funkcji wymiernych na podstawie poznanych wzorów; bada monotoniczność funkcji za pomocą pochodnej; wyznacza ekstrema funkcji różniczkowalnej; bada przebieg zmienności funkcji wielomianowej i wymiernej i rysuje jej wykres. Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: bada wzajemne położenie prostych i płaszczyzn w przestrzeni; stosuje w rozwiązywaniu zadań pojęcie kąta prostej z płaszczyzną i kąta dwuściennego, poda własności figur przestrzennych takich jak: graniastosłupy, ostrosłupy, wielościany foremne, walce, stożki i kule; stosuje związki miarowe w bryłach z zastosowaniem trygonometrii; wyznacza przekroje płaskie wielościanów i brył obrotowych; wyznacza pola i objętości wielościanów i brył obrotowych.

8. Rachunek prawdopodobieństwa 6. Planimetria Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: poda własności czworokątów wypukłych; zastosuje twierdzenie o okręgu wpisanym w czworokąt i okręgu opisanym na czworokącie zadaniach; zastosowanie związków miarowych i związków trygonometrycznych w figurach płaskich do rozwiązywania zadań; posługuje się pojęciem osi symetrii i środka symetrii figury; rozwiązuje zadania ( w tym na dowodzenie) z zastosowaniem twierdzenia Talesa; poda cechy podobieństwa trójkątów i wykorzysta do rozwiązywania zadań rachunkowych i na dowodzenie; sformułuje twierdzenie sinusów i cosinusów; stosuje twierdzenie sinusów i cosinusów ( twierdzenie Pitagorasa proste i odwrotne) do rozwiązywania trójkątów oraz innych zadań geometrycznych; wymieni i scharakteryzuje przekształcenia izometryczne (symetria osiowa, przesunięcie, obrót, symetria środkowa); posługuje się własnościami poznanych przekształceń izometrycznych w zadaniach geometrycznych; obliczy współrzędnie i długość wektora; doda i odejmie wektory, pomnoży wektor przez liczbę; obliczy współrzędne środka odcinka; operuje wektorami w rozwiązywaniu prostych zadań z geometrii analitycznej; poda pojęcie jednokładności i wymieni jej własności; stosuje własności jednokładności w rozwiązywaniu zadań (w tym na dowodzenie). Dział programowy Szczegółowe cele edukacyjne Uczeń: stosuje wzory na liczbę permutacji, kombinacji, wariacji z powtórzeniami i bez powtórzeń; rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem kombinatoryki; oblicza prawdopodobieństwa zdarzeń losowych na podstawie klasycznej definicji prawdopodobieństwa; stosuje własności prawdopodobieństwa w zadaniach; oblicza prawdopodobieństwa zdarzeń losowych za pomocą drzewa; wyznacza średnią arytmetyczną średnią ważona, mediana, dominantę, wariancję i odchylenie standardowe z danej próby; odczytuje dane statystyczne z tabel, diagramów i wykresów oraz dokonuje ich interpretacji.

III. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Realizując ten program dążymy do tego, aby uczeń potrafił: 1. samodzielnie się uczyć i zdobywać wiedzę, korzystając z dostępnych, różnych źródeł informacji, 2. wyciągać wnioski i uogólniać je, 3. efektywnie komunikować się w różnych sytuacjach, 4. dokonać refleksji i oceny własnego sposobu uczenia się, 5. współpracować w grupie i organizować jej pracę. IV. REALIZACJA ZAŁOŻEŃ PROGRAMOWYCH l. Organizacja zajęć Zajęcia grupy rozszerzającej będą trwały przez okres trzech lat szkolnych, 2010 2013, w wymiarze dwóch godzin tygodniowo przez 24 tygodnie w każdym roku szkolnym. Nauczanie będzie odbywać się w dwóch grupach średnio 15 osobowych oraz prowadzone będą indywidualne konsultacje w wymiarze sześciu godzin w każdym roku szkolnym. 2. Pomoce naukowe: Uczniowie będą korzystać z pomocy naukowych oferowanych w ramach projektu. Ponadto nauczyciele prowadzący zajęcia będą korzystać z dostępnej literatury i pomocy dydaktycznych (podręczniki, zbiory zadań, tablice, modele, itd.) oraz nowoczesnych środków dydaktycznych.

3. Procedury osiągania celów W trakcie realizacji programu zajęć należy systematycznie aktywizować uczniów do podejmowania wysiłku intelektualnego poprzez samodzielne rozwiązywanie zadań. W trakcie zajęć należy proponować takie zadania rachunkowe i problemowe, by ich rozwiązanie wymagało od ucznia przeprowadzania wszechstronnych operacji umysłowych. W miarę możliwości należy rozwiązywać zadania różnymi metodami, analizując i oceniając każdą z nich, gdyż prowadzi to do lepszego zrozumienia i trwalszego zapamiętania opracowywanego materiału oraz kształtowania umiejętności komunikacji uczeń nauczyciel, uczeń - uczeń. Na zajęciach należy zadbać o wytworzenie przyjaznej atmosfery stymulującej aktywizację pracy uczniów. V. TREŚCI NAUCZANIA Dział programowy Forma kształcenia Zakres tematyczny Liczba godzin 1. Liczby i ich zbiory konwersatoria a) zbiór, suma, iloczyn i różnica zbiorów; b) podstawowe prawa rachunku zdań; c) zbiór liczb rzeczywistych i jego podzbiory, liczby naturalne (liczby pierwsze), liczby całkowite, wymierne i niewymierne, rozwinięcie dziesiętne liczby rzeczywistej; d) prawa dotyczące działań arytmetycznych na liczbach rzeczywistych; e) definicja potęgi o wykładniku wymiernym oraz prawa działań na potęgach o wykładniku wymiernym; f) oś liczbowa i układ współrzędnych na 18

płaszczyźnie; g) definicja przedziału liczbowego na osi oraz definicja sumy, iloczynu i różnicy przedziałów, h) definicja wartości bezwzględnej; i) zasada indukcji matematycznej; j) metody rozwiązywania i interpretację geometryczną równań i nierówności z wartością bezwzględną; k) prawa działań na potęgach o wykładniku rzeczywistym; 2. Wielomiany i funkcje wymierne konwersatoria a) definicja i własności funkcji liniowej; b) definicję i własności funkcji kwadratowej, jej wykres i miejsca zerowe; c) wzory Viéte a; d) sposoby rozwiązywania równań i nierówności kwadratowych z parametrem; e) definicja wielomianu i prawa dotyczące działań na wielomianach: dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie; d) sposoby rozkładu wielomianu na czynniki; e) twierdzenie Bézouta; f) definicja funkcji homograficznej i jej własności; g) zasady wykonywania działań na wyrażeniach wymiernych; h) sposoby rozwiązywania równań wielomianowych oraz równań i nierówności z funkcją homograficzną; i) definicja funkcji wymiernej oraz metody rozwiązywania równań i nierówności wymiernych; j) dwumian Newtona 18

3. Funkcje trygonometryczne konwersatoria a) definicje funkcji trygonometrycznych kąta ostrego w trójkącie prostokątnym; b) pojęcie miary łukowej kąta oraz definicje, własności i wykresy funkcji trygonometrycznych dowolnego kąta; c)tożsamości trygonometryczne; d) wzory redukcyjne; e) sposoby rozwiązywania równań trygonometrycznych. 18 4. Ciągi liczbowe konwersatoria a) definicję ciągu liczbowego; b) definicję ciągu arytmetycznego i geometrycznego, wzór na n-ty wyraz, wzór na sumę n początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego i geometrycznego; c) procent składany, oprocentowanie lokat i kredytów; d) przykłady ciągów zdefiniowanych rekurencyjnie; e) definicję granicy ciągu liczbowego oraz sposoby obliczania granic ciągów; f) pojęcie sumy szeregu geometrycznego. 18 5. Ciągłość i pochodna funkcji konwersatoria a) pojęcie funkcji ciągłej; b) pojęcie pochodnej, jej interpretację geometryczna i fizyczna; c) wzory do obliczania pochodnych wielomianów i funkcji wymiernych; d) związek pochodnej z istnieniem ekstremum i z monotonicznością funkcji. 18

6. Planimetria konwersatoria a) własności czworokątów wypukłych, twierdzenie o okręgu wpisanym w czworokąt i okręgu opisanym na czworokącie; b) związki miarowe w figurach płaskich z zastosowaniem trygonometrii; c) pojęcie osi symetrii i środka symetrii figury; d) twierdzenie Talesa i jego związek z podobieństwem; e) cechy podobieństwa trójkątów, f) twierdzenie sinusów i cosinusów; g) pojęcia: symetria osiowa, przesunięcie, obrót, symetria środkowa oraz własności tych przekształceń; h) definicję wektora, sumy wektorów i iloczynu wektora przez liczbę; i) definicję i własności jednokładności. 18 7. Stereometria konwersatoria a) graniastosłupy, ostrosłupy, walce, stożki i kule; b) pojęcie kąta nachylenia prostej do płaszczyzny i kąta dwuściennego; c) związki miarowe w bryłach z zastosowaniem trygonometrii; a) przekroje płaskie graniastosłupów i ostrosłupów; b) pojęcie wielościanu foremnego. 18 8. Rachunek prawdopodobieństwa konwersatoria a) pojęcia kombinatoryczne: permutacje, kombinacje, wariacje z powtórzeniami i 18

bez powtórzeń; b) pojęcie prawdopodobieństwa i jego własności; c) elementy statystyki opisowej: średnia arytmetyczna, średnia ważona, mediana, wariancja i odchylenie standardowe (liczone z próby). RAZEM 144 VI. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCA UCZESTNIKÓW Uczeń powinien umieć: poprawnie używać języka matematycznego do opisu rozumowania i uzyskanych wyników, operować pojęciami i obiektami matematycznymi, budować model matematyczny danej sytuacji, uwzględniając ograniczenia i zastrzeżenia, tworzyć strategię rozwiązania problemu, argumentować i uzasadniać poprawność prezentowanych rozwiązań. VII. SPOSOBY OCENIANIA UCZESTNIKÓW Systematycznie nauczyciel prowadzący zajęcia informuje uczestnika o jego mocnych i słabych stronach. Oceny dokonuje na podstawie obserwacji pracy ucznia na zajęciach i jego zaangażowania w pracę zespołu uczniowskiego. Uczestnicy projektu mogą sprawdzić swoje wiadomości i umiejętności na przykład poprzez udział w konkursach matematycznych.

VIII. EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja następuje poprzez: 1. Ocenę frekwencji uczniów na zajęciach. 2. Analizę liczby uczestników i osiąganych wyników w konkursach matematycznych. 3. Obserwacje osiąganych ocen końcoworocznych z matematyki oraz wyników matury. 4. Przeprowadzenie wśród uczestników zajęć ankiety ewaluacyjnej i analiza jej wyników. IX. BIBLIOGRAFIA Informator o egzaminie maturalnym od 2010r z matematyki. Podstawa programowa nauczania matematyki w szkołach ponadgimnazjalnych. Program nauczania matematyki w liceach ogólnokształcących w zakresie rozszerzonym.

Młodzieżowe Uniwersytety Matematyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tezy do programu przedstawili: Ewa Capik Irena Pytka Korekta i opracowanie: mgr Elżbieta Miterka Analiza statystyczna wyników egzaminu gimnazjalnego oraz ocen końcowych z matematyki: mgr Agnieszka Szumera Nadzór merytoryczny i zatwierdzenie: prof. dr hab. Zdzisław Rychlik Projekt realizowany przez Uniwersytet Rzeszowski w partnerstwie z Uniwersytetem Jagiellońskim oraz Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Chełmie Centralne Biuro Projektu, Uniwersytet Rzeszowski ul. Rejtana 16a, 35-959 Rzeszów tel. 17 8721304, faks 17 8721281