Korekta kosztów osieroconych za 2008 r. i perspektywa następnych lat Halina Bownik- Trymucha Departament Promowania Konkurencji Konstancin Jeziorna 23 września 2009 Zakres prezentacji istota programu pomocy publicznej pokrywania kosztów osieroconych; podstawowe regulacje mające wpływ na roczne korekty kosztów osieroconych; struktura podmiotowa beneficjentów pomocy publicznej; metodologia ustalania korekt kosztów osieroconych dla wytwórców energii elektrycznej; pomoc publiczna - wpływ na rynek energii elektrycznej w 2008 r. korekta kosztów osieroconych i kosztów gazowych za 2008 r. dalsze możliwe działania; 2 1
Istota programu pomocy publicznej pokrywania kosztów osieroconych - projekt ustawy o rozwiązaniu KDT był przygotowywany w latach 2003-2007 jako projekt rozliczenia sektorowego; - ustawa o rozwiązaniu KDT zawiera wyniki tych prac w tym rozwiązania pochodzące z różnych koncepcji finansowania środków przeznaczonych na rekompensaty; - KE oceniła KDT jako pomoc publiczną ( niedozwoloną) i ustawę która miała zapewnić rekompensaty za rozwiązanie tych KDT także jako pomoc publiczną ( dozwoloną); podstawą oceny były w szczególności art. 87 Traktatu WE oraz Metodologia KE dot. kosztów osieroconych; - pomimo takiej kwalifikacji w ustawie o rozwiązaniu KDT nie zostały zmienione te rozwiązania, które nie są w pełni dostosowane do statusu programu pomocy publicznej; - realizacja programu jest monitorowana i oceniana pod kątem zgodności udzielanej pomocy z warunkami określonymi w notyfikacji oraz wykorzystywania środków pomocy publicznej zgodnie z przeznaczeniem; Istota programu pomocy publicznej pokrywania kosztów osieroconych - program pokrywania kosztów osieroconych jako program pomocy publicznej służy rozliczeniu kosztów historycznych (wyłącznie) wg. zasad określonych w ustawie o rozwiązaniu KDT i innych aktach prawa krajowego oraz wspólnotowego; - zaliczki wypłacane wytwórcom na pokrycie tych kosztów podlegają corocznym korektom i korekcie końcowej; - wielkość maksymalna pomocy publicznej została ustalona w ustawie, wielkość pomocy udzielonej będzie znana po rozliczeniu końcowym; do czasu rozliczenia korekty końcowej środki wypłacone wytwórcy sąśrodkami publicznymi; - rozliczenie pomocy publicznej - na poziomie grup kapitałowych ( na poziomie skonsolidowanym); zobowiązania w handlu energią pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy kapitałowej nie stanowią podstawy kosztów osieroconych; 2
Podstawowe regulacje mające wpływ na korekty kosztów osieroconych Podstawą do ustalenia przez Prezesa URE korekt za 2008 r. był (zgodnie z wnioskami wytwórców) art. 30 ust.1 ustawy, którego istotą jest porównywalność warunków przyjętych do modelowania maksymalnych kosztów osieroconych i warunków rzeczywistych, w których działa wytwórca w danym okresie rozliczeniowym; Uproszczony algorytm ustalania korekt: {max KO (wynik finansowy rzeczywisty wynik prognozowany) } zaliczka Art. 27 ust. 4 wartość rzeczywistego wyniku finansowego opiera się o przychody ze sprzedaży energii elektrycznej, rezerw mocy i usług systemowych na rynku konkurencyjnym; wynik nie uwzględnia przychodów z instrumentów pochodnych i kosztów z tego tytułu ( co ma także znaczenie dla kosztów zakupu CO2) ; Art. 2 pkt 12) koszty osierocone - wydatki wytwórcy, niepokryte przychodami uzyskanymi ze sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej, rezerw mocy i usług systemowych na rynku konkurencyjnym po przedterminowym rozwiązaniu umowy długoterminowej, wynikające z nakładów poniesionych przez tego wytwórcę do dnia 1 maja 2004 r.; 5 Podstawowe regulacje mające wpływ na korekty kosztów osieroconych Art. 2 pkt 1) grupa kapitałowa grupa kapitałowa w rozumieniu art. 3 ust 1 pkt 44 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości; grupa kapitałowa - jednostka dominująca wraz z jednostkami zależnymi; - jednostka dominująca - jednostka sprawująca kontrolę nad jednostką zależną, -sprawowanie kontroli - to kierowanie polityką finansową i operacyjną innej jednostki zależnej, w celu osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności; Konsultacje i uzyskanie stanowisk innych organów (MG, UOKiK, UKIE) 3
Przedsiębiorstwa objęte programem pomocy publicznej pokrywania kosztów osieroconych i korektą Przedsiębiorstwa należące do grup, które spełniają kryteria grup kapitałowych Grupa PGE SA El Bełchatów SA PGE Elektrownia Opole SA PGE Elektrownia Turów SA PGE Zespół Elektrowni Dolna Odra SA PGE Elektrociepłownia Rzeszów SA PGE Elektrociepłownia Lublin-Wrotków Sp. z o.o. PGE Elektrociepłownia Gorzów SA Grupa TauronSA PKE SA Grupa ENEA SA Elektrownia Kozienice SA ZE PAK SA Elektrownia Pątnów Sp. z o.o. Przedsiębiorstwa należące do grup, które w 2008 r. nie spełniały kryteriów grupy kapitałowej Grupa EDF Grupa CEZ Elektrociepłownia Zielona Góra SA Elektrociepłownia Chorzów ELCHO sp. z o.o Elektrociepłownia Nowa Sarzyna Sp. z o.o. nie stwierdzono aby wytwórca należał do grupy przedsiębiorstw działających na terenie RP Giełda C 1 x V 1 Korekta roczna kosztów osieroconych wytwórców w grupie kapitałowej- schemat C 2 x V 2 Spółka obrotu podstawowych transakcji C 5 średnia ważona cena energii elektrycznej dla grupy, spełniająca kryteria ceny z rynku i rozliczenia kosztów osieroconych na poziomie skonsolidowanym, ustalona wg. metodologii stosowanej przez Prezesa URE dla realizacji ustawowego obowiązku publikowania ceny energii z rynku konkurencyjnego C 5 x V 0 C 3 x V 3 W KDT C 0 x V 0 Spółki obrotu i in. wytwórcy Spółka obrotu/ SzU Giełda Rynek bilansujący SzU Grupa kapitałowa C 4 x V 4 Odbiorcy TPA Przychody ze sprzedaży energii na konkurencyjnym = rynku energii Odbiorcy Odbiorcy {C 1 x V 1 } + {C 2 x V 2 } + {C 3 x V 3 }+ {C 4 x V 4 } + {C 5 x V 0 } + 4
art. 27 ustawy o rozwiązaniu KDT przychody z konkurencyjnego rynku energii - wytwórcy należący do grupy kapitałowej skoncentrowanej pionowo sprzedają energię elektryczną spółkom obrotu należącym do tej samej grupy kapitałowej; - relacji pomiędzy podmiotami należącymi do jednej grupy kapitałowej nie można porównać do relacji panujących na rynku konkurencyjnym; - rynek konkurencyjny: cena jest ustalana przez wzajemne oddziaływanie popytu i podaży; - grupa kapitałowa: cena jest efektem najkorzystniejszej alokacji z punktu widzenia grupy kapitałowej Koszty osierocone - wpływ na rynek energii elektrycznej w 2008 r. - ceny wytwórców objętych programem pomocy publicznej kosztów osieroconych spadły po rozwiązaniu KDT w stosunku do cen przed rozwiązaniem KDT ( I kw. 2008); - nowe, niższe ceny dla tych wytwórców zostały ustalone w transakcjach ze spółkami obrotu należącymi do tej samej grupy kapitałowej lub do tego samego właściciela (są wyjątki); - obniżenie cen energii nie wynikało z ryzyka utraty rynku; wytwórcy w grupach kapitałowych mieli zapewniony zbyt energii elektrycznej; - spadek cen wytwórców nie spowodował spadku cen energii na rynku hurtowym i w ofertach dla odbiorców końcowych; - ceny dla odbiorców wzrosły o ok.30%, koszty wytwórców wzrosły o ok. 16 % ; projekt przepisów nakładający na wytwórców beneficjentów programu pomocy publicznej obowiązek sprzedaży energii ( 100%) na giełdzie energii; 5
Korekta gazowa za 2008 r. - wytwórcy posiadający jednostki opalane gazem ziemnym mają prawo do dodatkowej pomocy publicznej; w 2008 zaliczki na poczet tych kosztów nie były wypłacone; wytwórcy otrzymają je po ustaleniu należnych kwot w ramach korekt; - pomoc ta jest przeznaczona na pokrycie większych kosztów zakupu gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej i na pokrycie kosztów wynikających z formuły takeorpay; - na wielkości tej pomocy w każdym roku ma wpływ: różnica między jednostkowym kosztem wytworzenia energii elektrycznej danego wytwórcy i jednostkowym kosztem wytworzenia w jednostkach opalanych węglem oraz różnica między średnią ceną energii danego wytwórcy i średnią ceną energii wytworzonej w jednostkach centralnie dysponowanych Korekty kosztów osieroconych i kosztów gazowych za 2008 r. - zweryfikowanie danych i informacji od wytwórców niezbędnych do ustalenia korekt; - wezwanie przedsiębiorstw do wyjaśnienia, uzupełnienia, zweryfikowania danych; - rozliczenie udzielonej pomocy publicznej od 30 czerwca do 31 lipca, niektóre, skorygowane dane były przekazane do URE dopiero w dniu 29 lipca - pomimo, że pomoc publiczna została wypłacona w maksymalnej wysokości ponad (+) 1,752 mln zł, wytwórcy oczekiwali korekt dodatnich na kwotę ok. (+)500 mln zł; - saldo ustalonych korekt kosztów osieroconych i korekt gazowych wynosi (-)312 mln zł; - przedmiot roszczeń zgłoszonych w odwołaniach wytwórców wynosi ponad 700 mln zł; 6
Korekty kosztów osieroconych i kosztów gazowych za 2008 r. W tym postępowaniu administracyjnym nie zostały zastosowane przepisy o charakterze sankcji karnych: art. 35 naliczenie odsetek z tytułu błędnego planowania i pobieranie zaliczek w kwota nienależnych; w roku 2008 wytwórcy nie mieli wpływu na kwoty wypłacone przez Zarządcę Rozliczeń SA z mocy ustawy o rozwiązaniu KDT; art. 37 naliczenie kary do wysokości 25 % kwoty max. kosztów osieroconych w danym roku, w przypadku nadużywania pomocy publicznej; art. 58 nałożenie kary do wysokości 10% kwoty max. za niepełne lub nierzetelne dane, o które występuje Prezes URE; Dalsze możliwe działania zaprezentowany model będzie podstawą do rozliczania wypłacanych zaliczek za rok 2009 i lata następne; na stosowanie modelu będą mieć wpływ: - zmiana ustawy - Prawo energetyczne, - zmiana ustawy o rozwiązaniu KDT, - wyroki sądowe, - ocena realizacji programu przez Komisję Europejską. 7
Dziękuj kuję za uwagę Warszawa 2009 8